پل تاریخی چشمه کیله تنکابن واقع در مرکز این شهر یکی از آثار تاریخی مازندران است که در ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شماره ثبت ۳۳۲۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این پل که بر روی رودخانه دائمی چشمه کیله در فاصله یک کیلومتری از دریا قرار دارد در سال ۱۳۰۹ توسط مهندسین آلمانی و روسی شرکت اشکودا طراحی و توسط معماران ایرانی به اجرا درآمد و ساخت آن در سال ۱۳۱۱ به پایان رسید.
این پل تاریخی که غرب به شرق و بالعکس شهر تنکابن را به هم متصل می کند در طول این سالها شاهد عبور و مرور انواع خودروهای سبک و سنگین بوده و گسترش زندگی ماشینی نیز بر میزان ترددها افزود.
در سال های گذشته دو پل دیگر در قسمت جنوبی این رودخانه احداث گردید اما از بار ترافیکی پل تاریخی چشمه کیله کاسته نشد و همین مسئله موجب شد تا مدیریت شهری به فکر ساخت پل چهارم در ضلع شمالی رودخانه چشمه کیله بیافتد که متاسفانه این پروژه به دلایل گوناگونی نیمه کاره رها شد و هیچ مسئولی هم در این زمینه پاسخ شفاف و روشنی ارائه نکرد.
در دو سال اخیر بار دیگر حفظ و نگهداری از پل تاریخی چشمه کیله و در کنار آن احداث پل چهارم به عنوان پل جایگزین در اولویت برنامه های مدیریت شهری قرار گرفت و مقرر شد در صورت احداث پل چهارم ، پل تاریخی چشمه کیله برای همیشه به روی تردد خودروها بسته و تبدیل به پیاده راه گردد.
پل تاریخی چشمه کیله شاهکار کم نظیر معماری
یک کارشناس بناهای تاریخی درباره ویژگی های پل چشمه کیله تنکابن گفت: طول این پل در فاصله بین هشت دهانه و در بستر ۱۱۲ متر و ارتفاع آن از سطح جاده اصلی تقریباً یک و نیم متر و عرض آن نیز ۷ متر است.
سیامک حسین زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : قوس پل از نوع قوس بیضی کند است و در تمام جوانب پل شکل‌های تزیینی از سنگ شبیه گل دیده می شود.
وی این پل را از جنبه معماری و اصول فنی جزء زیباترین و مقاوم ترین پل های کشور در نوع خود دانست و اظهار داشت: استفاده از بتن مسلح در ساخت سازه پل که در آن دوره به تازگی وارد صنعت ساختمان سازی کشور شده بود این امکان را به وجود آورد تا هشت دهانه وسیع با دور سهمی، طولی حدود یکصد متر را پوشش دهند.
این کارشناس خاطر نشان کرد : بدنه‌های پل نیز با سنگهای تراش خورده نماسازی شده‌اند که از شیوه‌های رایج نماسازی در دوره پهلوی اول است.
وی با بیان اینکه این پل دارای شش پایه است که بر روی پی شفته آهکی که در زیر پایه‌ها تا عمق هشت متری بستر رودخانه نفوذ کرده بالا آمده‌اند ، تصریح کرد : عرض اولیه پل در زمان ساخت، شش متر بوده که به دلیل رفت وآمد زیاد در سالهای بعد از احداث پل، دو پیاده‌رو نیز با استفاده از تیرآهن و بتن مسلح و پس از حذف دست‌اندازهای طرفین پل به بدنه‌ها افزوده می‌شود.
به گفته حسین زاده ، هر پایه از سمت ورود آب دارای یک آب بر مثلثی شکل و در سمت خروج آب دارای یک پشت بند با پلان نیم دایره است که این پیش آمدگی‌ها نیز با قطعات بزرگ سنگ تراش خورده ایجاد شده‌اند.
وی یادآور شد : بدنه‌های پل نیز در لبه دورها با سنگهای مستطیل شکل با رنگ روشن که از وسط دور به سمت کناره‌ها طولشان بیشتر می‌شود و در دیواره‌ها نیز با سنگهای تیره رنگ شش ضلعی که طرح یک گره ساده را به وجود آورده‌اند.
ضرورت پیگیری مسئولان برای جذب اعتبارات پل چهارم
یک شهروند تنکابنی بر ضرورت حفظ و نگهداری از این پل تاریخی تاکید کرد و گفت : پل چشمه کیله شناسنامه هویتی این شهر است و باید به هر قیمتی که شده از آن مراقبت نمود.
محمد بدری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : بسیاری از مسافران و گردشگرانی که به این شهر سفر می کنند با گرفتن عکس و ثبت تصاویر در کنار این پل تاریخی ، خاطرات خوشی را برای خود و خانواده شان رقم می زنند.
وی اظهار داشت : در سالهای اخیر اقدامات خوبی هم در زمینه حفظ و نگهداری و هم در زمینه زیباسازی پل تاریخی چشمه کیله صورت گرفته اما تا زمانی که تردد خودروها از روی آن متوقف نشود نگرانی ها برطرف نخواهد شد.
به گفته این شهروند ، اگر برای پل چشمه کیله اتفاقی بیافتد جبران آن بسیار سخت و یا غیرممکن خواهد بود بنابراین مسئولان باید پیشگیری های لازم را در این زمینه انجام دهند.
بدری احداث پل چهارم بر روی رودخانه چشمه کیله را ضروری دانست و یادآور شد: با احداث این پل هم بار ترافیکی شهر روان تر از گذشته می شود و هم درباره حفظ و نگهداری از پل تاریخی چشمه کیله اقدام موثری صورت گرفته است.
وی خواستار پیگیری بیشتر مسئولان مربوطه برای جذب اعتبار جهت ساخت پل چهارم بر روی رودخانه چشمه کیله شد.
پل چهارم چشمه کیله تنکابن ، پروژه راهبردی در مازندران
شهردار تنکابن هم در خصوص ساخت پل جدید در نزدیکی پل تاریخی چشمه کیله به خبرنگار ایرنا گفت : پل تاریخی چشمه کیله یکی از هویت های اصلی شهر تنکابن محسوب می شود و شهروندان تنکابنی به این پل تعصب خاصی دارند و به آن عشق می ورزند.
محمد زرودی بر ضرورت احداث پل چهارم بر روی رودخانه چشمه کیله اشاره کرد و افزود : با توجه به طرح ساماندهی ترافیکی بافت مرکزی شهر ، پل تاریخی چشمه کیله برای همیشه از دسترس وسائل نقلیه عبوری خارج و تبدیل به پیاده راه خواهد شد تا مردم ، مسافران و گردشگران از بنای تاریخی پل و فضاهای طبیعی و امکانات گردشگری اطراف آن استفاده نمایند.
وی اظهار داشت : در سال جاری یک اعتبار ۸۰۰ میلیون تومانی توسط سازمان برنامه و بودجه استان و یک اعتبار ۸۰۰ میلیون تومانی دیگر نیز توسط شهرداری برای پل چهارم در نظر گرفته شد تا دو سر شمع این پل تا پایان سال ۹۸ زده شود .
زرودی با اشاره به اینکه پل چهارم به عنوان یکی از پروژه های راهبردی استان مطرح شده ، تصریح کرد : در سال آینده قطعا و بنا به قولی که داده شد اعتباربسیار کلان و چشمگیرتری برای این پروژه اختصاص خواهد یافت.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون برای پل چهارم ۷۰ عدد شمع در زیر بستر رودخانه ، دو سرشمع و کوله های ضلع غربی و شرقی زده شده است.
به گفته شهردار تنکابن، اقدامات خوبی جهت حفظ و نگهداری و همچنین نما و منظر پل تاریخی چشمه کیله صورت گرفته که از آن جمله می توان به سنگفرش کردن روی پل ، نصب روشنایی روی پل ، رنگ آمیزی و نورپردازی زیر پل اشاره کرد.
وی یادآور شد: در آینده ای نزدیک پل تاریخی چشمه کیله به یکی از جذاب ترین نقاط گردشگری شمال کشور تبدیل خواهد شد.
احداث پل چهارم چشمه کیله نیازمند ۴۰ میلیارد تومان اعتبار
رییس شورای اسلامی شهرستان تنکابن نیز در این باره گفت : تصمیم احداث پل چهارم در دوره دوم شورا برای برون رفت از معضل ترافیک بر روی پل تاریخی چشمه کیله گرفته شد و اعتبار دولتی نیز داشت اما خوب جذب نشد.
تقی پزشکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: متاسفانه پیمانکار غیربومی این پروژه از روز اول مشکل مالی داشت و نتوانست در زمان تعیین شده آن را به اتمام برساند.
وی اظهار داشت: هم اکنون دو کوله پل از اعتبارات داخلی شهرداری زده شده و مبلغی نیز در کمیته برنامه ریزی برای آن در نظر گرفته اند تا مجددا روند اجرایی آن آغاز گردد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر هزینه احداث پل چهارم بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان خواهد بود، خاطرنشان کرد : باید تردد ازروی پل تاریخی چشمه کیله متوقف گردد و فقط برای تردد عابران پیاده باشد تا مشکلی برای پل و مردم ایجاد نشود.
پل چهارم ، رمز ماندگاری پل تاریخی چشمه کیله
سرپرست اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان تنکابن نیز با تاکید بر حفظ و حراست از پل تاریخی چشمه کیله ، خواستار تسریع در روند احداث پل چهارم بر روی رودخانه چشمه کیله شد.
سعید بهادری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : پل تاریخی چشمه کیله در کنار پل های چالکرود و شیرود از جمله پل هایی هستند که ثبت ملی شده اند و باید در حفظ و نگهداری از آنها کوشید.
وی اظهار داشت : با احداث پل چهارم و ممنوع شدن تردد خودروها از روی پل تاریخی چشمه کیله ، نه تنها ماندگاری پل افزایش خواهد یافت بلکه امکانی فراهم خواهد شد تا مسافران و گردشگران از این پل تاریخی دیدن نمایند.
بهادری با بیان اینکه پل تاریخی چشمه کیله از ظرفیت بسیار بالایی در جذب مسافر و گردشگر برخوردار است ، خاطرنشان کرد : چشم انداز کم نظیر پل تاریخی چشمه کیله در کنار پرواز پرندگان مهاجر همچون کاکایی ها ، این اثر تاریخی را به یکی از جاذبه های پرطرفدار گردشگری تبدیل کرده است.
شهرستان تنکابن در استان مازندران ۱۷۰ هزار نفر جمعیت دارد.