امروز دانش داخلی و بومی سازی های صورت گرفته در بخش معدن و صنایع معدنی به منزله سپری ایمن برای کشور در برابر تحریم های ظالمانه محسوب می شود و تکیه براین توانمندی سبب راه اندازی هفت طرح استانی فولاد شد که اکنون بخش آهن اسفنجی این واحدها در مدار قرار گرفته است.
فولاد نی ریز( فارس)، قائنات ( خراسان جنوبی)، سفید دشت ( چهارمحال و بختیاری)، شادگان( خوزستان)، میانه ( آذربایجان شرقی)، سبزوار ( خراسان رضوی ) و بافت ( کرمان) هفت طرح استانی فولاد محسوب می شوند که برای ظرفیت ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن ساخته شده اند.
آمارهای رسمی میزان استخراج مواد معدنی هم گویای رشد تقاضا و تولید متکی به مواد معدنی است که در اوایل انقلاب اسلامی میزان استخراج سالیانه حدود ۱۹ میلیون تن بود، اما اکنون به متوسط سالانه ۴۰۰ میلیون تن رسیده است.
بررسی صنعت فولاد هم گویای آن است برابر آمار غیر رسمی سالهای دهه نخست انقلاب اسلامی بطور متوسط پنج تا هفت میلیون تن فولاد وارد کشور می شد، اما اکنون صادرات میلیونی در دستور کار است و پیش بینی شده که امسال ۱۲ میلیون تن حجم صادرات این بخش تحقق یابد.
علاوه براین انتظار می رود ظرفیت فولاد کشور به رقم حداقل ۴۰ میلیون تن تا پایان ۹۸ برسد و میزان تولید هم ۲۶ تا ۲۸ میلیون تن برآورد شده است.
آمار ۶ ماهه نخست امسال گویای آن است که میزان صادرات شمش و تولیدات فولادی به رقم ۶ میلیون تن رسیده و انتظار می رود به رقم هدف صادراتی هم دستیابیم.
صنعت سیمان هم از دیگر صنایع معدنی کشور محسوب می شود که با تکیه بر توانمندی داخلی توانسته ضمن پاسخگویی به نیاز کشور، بازارهای صادراتی را هم پوشش دهد و در سالهای ۹۲ و ۹۳ صادرات این بخش به ارقام بیش از ۱۸ میلیون تن رسید و امروز ظرفیت این بخش بالغ بر ۹۰ میلیون تن است، درحالی که سالهای اولیه دهه ۶۰ حدود هشت میلیون تن به استناد آمار رسمی واردات سیمان داشتیم.
علاوه براین برپایه آمارهای غیر رسمی صنعت سیمان کشور در بخش تولید دارنده رتبه یک رقمی بین چهار تا هفت است و در زمینه صادرات قدری اعداد بالاتر از رتبه تولید را نشان می دهد.
صنایع کاشی، سرامیک و شیشه هم کشورمان علاوه بر پاسخگویی به نیاز داخلی، به بازارهای صادراتی هم راه پیدا کرده، بگونه ای که علاوه بر کشورهای منطقه، قاره اروپا هم تولیدات کاشی و سرامیک ایران را جذب کرده اند.
اکنون که شاهد تداوم تحریم های ظالمانه دشمن هستیم، تهران میزبان نمایندگان کشورهای آلمان، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا، هلند، سوئیس، سوئد، انگلستان، ترکیه، اتریش، نروژ، مکزیک، استرالیا، روسیه، چین، امارات، هند و ژاپن در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی فولاد، صنایع معدنی و متالورژی است که تازه ترین دستاوردهای خود را در کنار ۳۰۰ شرکت ایرانی به نمایش گذاشته اند.
خداداد غریب پور معاون وزیر صنعت، معدن وتجارت در حاشیه این نمایشگاه که روز گذشته ( هشتم آذر) آغاز بکار کرد، گفت: برگزاری نمایشگاه منجر به شناسایی بازار و معرفی صاحبان فناوری ها به واحدهای تولیدی و ایجاد فرصت حضور برای شرکت های دانش بنیان و دریافت نیازهای صنعت می شود.
وی تصریح کرد: امروز با توجه به دانش داخلی و بومی سازی های صورت گرفته در بخش معدن و صنایع معدنی، این بخش در برابر تحریم ها کمتر آسیب دیده است.
رئیس هیات عامل ایمیدرو گفت: ایران در صنعت فولاد، از نظر دانش فنی رشد مطلوبی داشته و در این ارتباط فناوری « پِرد » در تولید آهن اسفنجی از جمله این توانمندی هاست و هر گردهمایی که موجب تعامل صاحبان فناوری و صاحبان صنعت شود، موجب ارتقای این بخش خواهد شد.
وی اعلام کرد: نیمه نخست امسال، ۱۸ طرح تحقیقاتی که دو برابر سال گذشته بوده، اجرایی شده و همکاری با دانشگاه ها، برای توسعه فعالیت های استارتاپی بخش دیگری از همکاری ها است.
غریب پور خاطرنشان کرد: امسال در همه بخش های زنجیره معدن و صنایع معدنی از اکتشاف، استخراج و فرآوری رشد ثبت شده است.
آمارهای وزارت صنعت، معدن وتجارت گویای آن است که پارسال ارزش صادرات بخش معدن وصنایع معدنی به بیش از ۹ میلیارد دلار رسید و انتظار می رود امسال نیز به همین میزان صادرات این بخش ارزآوری داشته باشد، درحالی که تحریم ها تشدید شده اند.
اکنون که حدود پنج هزار و ۵۰۰ معدن فعال در سطح کشور بطور متوسط سالیانه ۴۰۰ میلیون تن مواد معدنی را به بازارهای مصرف داخلی و خارجی عرضه می کنند، نشانه خوداتکایی و توانمندی در بخش معدن وصنایع معدنی محسوب می شود.
ایران براساس سند چشم انداز ۱۴۰۴ دستیابی به ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد را پیش بینی کرده که از این رقم نزدیک به ۴۰ درصد برای بازارهای صادراتی پیش بینی شده و این امر نشانه توانمندی کشور در این بخش است.
علاوه براین در صنعت مس هم ایران امروز ۴.۱ درصد کل ذخایر جهان را در اختیار دارد و رتبه هشتم را از این جهت در بین کشورهای جهان بدست آورده است.
ظرفیت کاتد مس به ۴۶۰ هزار تن رسیده و میزان کنسانتره تولیدی هم به رقم یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن در سال می رسد و مس در بین هفت عنصری قرار دارد که ۶ درصد گردش مالی معدن و صنایع معدنی را در دنیا از آن خود ساخت.
براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران ارزش صادرات کاتد مس در سال گذشته به رقم ۳۳۵ میلیون دلار رسید.
شرکت ملی صنایع مس ایران سال ۹۷ از مجموع فروش داخلی و خارجی ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشت و برای سال ۹۸ فروش ۱۵ هزار میلیارد تومان را در برنامه پیش بینی کرده است.
بنابراین با توانمندی بخش معدن و صنایع معدنی ، فعالان این عرصه براین باورند که ۹۰ تا ۹۵ درصد توان داخلی، گردش چرخ معدن وصنایع معدنی را تضمین می کند و سهم باقیمانده را می توان با رویکرد به شرکت های دانش بنیان و استارتاپی در آینده برطرف ساخت.