ساعت ۸ روز دهم آذرماه ۹۸ زنگ یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نواخته شد تا طی یک هفته ثبت‌نام رقبای حاضر در این ماراتن یکدیگر را شناخته و آماده حضور در انتخابات دوم اسفندماه شوند. این میان تکاپوی انتخاباتی جریان‌های سیاسی به ویژه اصولگرایان هم روز به روز شدیدتر پیش می‌رود. برخی لیست‌های انتخاباتی بسته شده اما هنوز در شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا) حاضران در پی حضور غایبان هستند. عدم شرکت برخی چهره‌ها در رقابت‌های انتخاباتی هم از مهم‌ترین محورهای انتخاباتی این روزهای اصولگرایان است و مهم‌ترین این مهم انصراف «علی لاریجانی» است.
لاریجانی و انصراف رمانتیک
رئیس مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه در جمع خبرنگاران آخرین نشست خبری خود را برگزار کرد و گرچه در مقام رئیس قوه مقننه از هر دری سخن گفت و پاسخ داد اما مهر پایانی بر گمانه‌های انتخاباتی درباره خود زد. علی لاریجانی روز یکشنبه گرچه سخن از تغییرات فکری خود را رمانتیک خواند و از آن گذشت اما همین تغییرات فضای نشست خبری او را بیش از هر زمان دیگری رمانتیک کرد. رئیس مجلس در آخرین نشست خبری خود در مقام رئیس مجلس، در پاسخ به حضور در انتخابات مجلس تصریح کرد که موافقان حضورش را قانع کرده که ۱۲ سال برای نمایندگی کافی است. لاریجانی گفت: «این تصمیم لحظه‌ای نیست و من مدتی روی آن فکر کردم و امیدواریم که انشاءالله همین مسیر طی شود.»
اینکه چرا فیلسوف معقول اصولگرایان در این انتخابات غایب است و غیبت او چه تاثیری بر انتخابات، اصولگرایان و مجلس خواهد داشت نیازمند بحثی طولانی است اما لاریجانی دستکم طی ۱۲ سال گذشته شاید تغییرپارادایمی در تفکرات خود نداشته باشد (که داشته است) اما از لاریجانی ۸۴ چنان فاصله‌ای گرفته است که درباره اصولگرا بودن او تردیدهای میان‌جریانی جدی است. او در مدل سیاست‌ورزی خود این روزها نه به اصلاح‌طلبان نزدیک است و نه اصولگرایانی از جنس پایداری و حتی شانا. شاید این غیبت بتواند در مدل سیاسی آینده جایگاه او را مشخص‌تر و البته باثبات‌تر سازد اما هرچه هست مجلس آینده با هر ترکیبی مردی معقول و البته معتدل را نخواهد داشت.
درباره تاثیر انصراف لاریجانی از حضور در انتخابات مجلس هم تحلیل‌ها متفاوت است. برای مثال «ناصر ایمانی» فعال سیاسی اصولگرا معتقد است: «این انصراف تاثیر جدی بر جریان اصولگرایی نخواهد داشت چون سال‌هاست که آقای لاریجانی با جریان اصولگرایی ارتباط سیستماتیک کاری نداشتند، بلکه بعضاً با جریان مقابل ارتباط داشتند.»
برخی هم او را کاندیدای بالقوه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ می‌دانند و دلیل انصراف لاریجانی از بهارستان را برنامه‌ریزی او برای پاستور تحلیل می‌کنند. در این میان آینده سیاسی او برای اصلاح‌طلبان هم جالب توجه است. «محمد عطریانفر» عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی درباره حضور رئیس مجلس در جریان اصلاح‌طلب معتقد است: «درباره لاریجانی باید این را در نظر داشت که شرایط او نسبت به سال ۸۴ در کل فرق کرده است. به هر حال تجربه سه دوره ریاست مجلس کافی است تا او به عنوان یکی از نامزدهای اصلی و شاخص انتخابات ۱۴۰۰ مطرح شود. اگر جریان اصلاح‌طلب نتواند به دلایل معلوم چهره‌های شاخص خود را به فضای انتخاباتی ۱۴۰۰ وارد کند، احتمال دارد حمایتی را که در سال‌های ۹۲ و ۹۶ از روحانی داشتند در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم از علی لاریجانی به عمل بیاورند.»
آن‌هایی که نخواهند آمد و آن‌هایی که سریع آمدند
تنها منصرف کارزار انتخابات اما علی لاریجانی نبود. «حشمت الله فلاحت پیشه» نماینده کنونی مجلس و «محمد قسیم عثمانی» دیگر نماینده مجلس از حضور در رقابت‌های انتخاباتی مجلس یازدهم کناره گرفته‌اند. این در حالی است که دیگر همکار آنها یعنی «نادر قاضی‌پور» نماینده ارومیه برای ثبت‌نام عجله داشته که همراه نداشتن کارت ملی جدید آن را به تعویق انداخته است. از نکات قابل توجه ثبت‌نام‌های این دوره از انتخابات مجلس حضور توام با تعجیل برخی چهره‌های سیاسی اصولگرا بود که «سید محمود نبویان»، «حمیدرضا حاج بابایی»، «حسن قدیری ابیانه»، «محمدسعید احدیان» مدیر مسئول روزنامه خراسان و «سید شهاب الدین صدر» رئیس جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت از شناخته شده‌ترین این چهره‌ها تاکنون بوده‌اند.
شانا و دعوت از همه برای اجماع
شورای ائتلاف مجموعه‌ای از ۲۷ حزب و تشکل (تاکنون) است که تازه‌ترین سازوکار انتخاباتی اصولگرایان را شکل می‌دهند و هرچند امیدهای بسیاری به عملکرد آن وجود دارد اما چالش‌هایش نیز قابل چشم‌پوشی نیست. این شورا در تازه ترین بیانیه خود از همه چهره‌های اصولگرا، با تاکید بر محوریت زنان و جوانان دعوت کرده است تا در انتخابات مجلس ثبت نام کنند.
اما معرفی لیست و سرلیست نهایی و کیفیت رسیدن به این فهرست در این شورا خود دغدغه بزرگی است آن زمان که بدانیم از اصولگرایان معتدلی چون لاریجانی خبری نیست، قالیباف مردد حضور است، حدادعادل اعلام کرده است به کنج فرهنگستان زبان قانع است و باهنر سودای بهارستان در سر ندارد. در همین زمینه مهدی چمران و ناظمی اردکانی درباره شیوه بستن فهرست و سر فهرست دو نظر متفاوت دارند. چمران معتقد است در شورای ائتلاف نیروهای انقلاب برای معرفی لیست و سرلیست نهایی رای‌گیری درون جریانی صورت می گیرد. در حالی که ناظمی اردکانی می‌گوید به طور قطع نظرسنجی‌هایی که قرار است در تهران انجام شود تعیین کننده نهایی برای تصمیم گیری درباره سرلیست خواهد بود.
«مهدی چمران» سخنگوی جمنا گرچه تاکید می‌کند از نام اصولگرایی در سازوکار تازه استفاده نخواهد شد اما در عین حال از اصولگرایان می‌خواهد که در این سیستم حضور یافته و نقش‌آفرینی کنند، شاید یکی از مهم‌ترین این چهره‌ها «محمدباقر قالیباف» شهردار پیشین تهران باشد. چمران گفته است: «از نیروهای معتقد به خط انقلاب می‌خواهم اگر هم جهت هستند ائتلافی بزرگ و درست تشکیل بدهند و از عمل پراکنده پرهیز کنند. به یکی از این گروه‌هایی که در خط رهبری و انقلاب هستند گفتم اگر به شکل مستقل لیتست بدهید رای نمی آورید.»
در همین زمینه «سیدحسین نقوی حسینی» نماینده اصولگرای مجلس می گوید: «مذاکرات زیادی دراین‌باره با قالیباف صورت گرفته است، اما هنوز خبر رسمی دراین‌باره اعلام‌نشده و همچنان این گفت‌وگوها ادامه دارد».
پایداری‌ها و بهاری‌ها؛ بازگشت به ائتلاف؟
حضور هر یک از طیف‌های بهاری با محوریت «محمود احمدی نژاد» رئیسی جمهوری سابق، پایداری‌ها، قالیباف، معتدلین، جمنادر این شورا خود با اما و اگرهایی روبروست و برای حضور هریک از آنها تلاش‌های متنوعی در جریان است. اینکه تا چه میزان چنین تلاش‌هایی نتیجه خواهد داد اسفندماه مشخص می‌شود اما دستکم راه دشواری در پیش شاناست تا به رویای وحدت اصولگرایان واقعیت بخشد.
«محمد ناظمی اردکانی» عضو جبهه پیروان خط امام و رهبری چنین احتمالی را رد نمی‌کند و می‌گوید: «با توجه به اینکه در گفتمان انتخاباتی آنها تعرض نسبت به وضع موجود پررنگ است ممکن است در بدنه این دو جریان ائتلاف نانوشته، غیررسمی و به دور از چشم و خواسته سران هر دو جریان رخ دهد.» واقعیت آن است که برخی از اعضای جبهه پایداری با تمام اهتمام خود به شورای ائتلاف باز هم آن را ناکافی و حتی ناکارآمد می‌دانند و شاید ترجیح این دسته قرار گرفتن در کنار بهاریون باشد تا ائتلافیون، آن هم زمانی که آیت الله «محمدتقی مصباح یزدی» از سازوکار شورای ائتلاف حمایت ضمنی کرده است.
فهرست‌ها و ائتلافی‌های انتخاباتی آماده
در تازه‌ترین ائتلاف‌های انتخاباتی نهم آذرماه ائتلاف بزرگ نیروهای انقلاب اسلامی قم (ابناء قم) اعلام موجودیت کرد. تشکلی که در بیانیه اعلام موجودیت خود را متشکل از احزاب اصولگرا، گروه‌ها، تشکل‌ها، نمایندگانی از اقشار مختلف به ویژه علماء، فضلاء اندیشمندان، دانشگاهیان چهره های شاخص و جوانان پرشور و انقلابی قم دانسته و هدف از تشکیل را تحقق بخشیدن به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و ایجاد یک وحدت حداکثری و حقیقی بین تمام نیروهای انقلابی اعلام کرده است.
این اعلام حضور در حالی است که جبهه شورای هماهنگی اصولگرایان استان قم به عنوان تشکلی قدیمی در هنگامه انتخابات سازوکارها را شکل می‌داد که به نظر می‌رسد ابناء قم رقیبی تازه و البته جوان برای این تشکل باشد.
«لیست مردمی پویش گام دومی دعوت جوانان انقلابی» فهرستی از مدیران ارشد و میانی دولت سابق است که «محمدصادق کوشکی» یکی از اعضای آن، این فهرست را پاسخی به ضرورت جوانگرایی و نوزایی در جریان اصولگرا می‌داند.