موسیقی هرچند تعریف خاص خود را دارد اما برای اکثر جنوبی‌ها به ویژه روستانشینان، آنچه موجب آرامش روح ونشاط و شادابی آن‌ها می‌شود، صدای موسیقی است؛ چه موسیقی از دل طبیعت باشد از ریزش آب و نسیم صبحگاهی یا صدای عود و جفتی، کسروجهله؛ همه این‌ها برای مردمان جنوب دلنواز و پراز معنا و مفهوم است.
موسیقی جنوب علاوه بر اینکه موجب آرامش روح و نشاط و شادابی است، یادآور کار و تلاش در پهنه‌های مختلف زندگی است مانند خاطراتی که صیادان و ناخداها از نظم پارو زدن‌ها، موج‌های دریا و صدای ترنم شروه‌های خود بر روی لنج‌ها تا آرامشی که در دل خواب از شنیدن صدای موتور لنج قایق و شناور خود دارند.
موسیقی آواهای دریایی در بین ناخداها و ملوانان جایگاه خاصی دارد؛ آن‌ها اتفاقات دریا را به صورت نمایش موسیقی و نمادین اجرا می‌کردند و در کشتی‌های جنگی قدیمی نیز به دلیل هماهنگی و نظم پارو زدن از موسیقی، آواها و ضربه‌های کوبه‌ای استفاده شده است.
پس هرجا دریا باشد آوا و موسیقی نیز سرآغاز هر قصه و داستان تلخ و شیرین است؛ مانند زاغور که مفهومی خاص در موسیقی هرمزگان دارد؛ زاغور همان نوایی کهن که زنان هرمزگان وقتی مردانشان به دریا می‌روند رو به دریا این نواها را می‌خوانند و متعقدند باد و دریا این نوا را به گوش مسافران دریا می‌رساند.
«در زاغور، صبر و انتظار همراه با بیم وامید به گوش می‌خورد، بیم از اینکه مسافران از دریا برنگردند و امیدی که حکایت از چشم انتظاری زنان دارد».
موسیقی این خطه از جنوب ایران که ریشه عمیقی در تاریخ این خطه نیز دارد، آواها و ریتم‌هایش علاوه بر اینکه یادآور کار و تلاش است، موسیقی‌اش بازگویی رشادت‌ها و شکست‌ها و پیروزی‌ها رزمندگانی است که برای زنده نگه‌داشتن یاد و نام «خلیج‌فارس» حماسه‌ها آفریدند؛ همان رزمندگانی و دریادلانی که در دل شناورهای کوچک با ایمان و باور قوی خود درس‌های بزرگی آفریدند و هنوز در آهنگ‌ها و ترانه‌های ترانه‌سرایان غواصی می‌کنند.
حماسه‌هایی که امروز دست‌مایه ساخت قطعه‌ای از موسیقی و آوایی‌هایی خوانندگان و آهنگسازانی می‌شود که هم دل در گرو موسیقی اصیل هرمزگان داشته و هم برای ماندگاری نام حماسه‌سازان این خطه عِرق ملی دارند.
«ممد نبودی ببینی شهر آزاد گشته، مادر برام قصه بگو، سبکبالان خرامیدند و رفتند، کجایید ای شهیدان خدایی، سمفونی خرمشهر» همه این‌ها سروده‌هایی حماسی انقلابی و دفاع مقدس است که هر عاشق دل‌سوخته این وطن حتی شعر و ریتم خواندن آن را به خوبی به یاد می‌آورد.
یا «همنشین ملائک»؛ ترانه‌ای جنوبی که داستان مادری را روایت می‌کند که سال‌ها پیش پس از جنگ تحمیلی چشم به راه بازگشت تنها فرزندش است، نماهنگی که سال ۹۶ در واحد هنرهای تصویری حوزه هنری هرمزگان تولید شد؛ نماهنگی که تلاش می‌کند در کنار روایتی که دارد گوشه‌ای از رشادت‌ها و دلاور مردی‌های سرداران شهید دارا و رئیسی و شهیدان دفاع مقدس را به تصویر بکشد.
مصطفی قاسمی‌زاده بندرعباسی، آهنگساز، کارشناس موسیقی و مسوول واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان است که ارق زیادی به تولید آثار فاخر هنری در بخش‌های سرود، آهنگ و آواها در حوزه عاشورا، امام حسین(ع)، انقلاب، دفاع مقدس و در مجموع ادبیات پایداری در این خطه گرم وشرجی کشور دارد.
وی که هم‌اکنون مسوولیت واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان را برعهده دارد کار هنری خود را با گروه موسیقی مسجد فاطمیه از سال ۶۰ آغاز کرده است.
قاسمی‌زاده اعتقاد دارد هرچه از موسیقی یاد گرفته مرهون برادر مرحومم مرتضی قاسمی زاده است که از قبل از انقلاب تا سال ۶۷ مربی وی در موسیقی بوده است.
مسوول واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان گفت: قبل از انقلاب نیز کارهای فرهنگی مدرسه محمدیه انجام می‌دادیم اما بعد از انقلاب این کارها قوی‌تر شد و با آغشته‌ای از هنر و موسیقی و دین در کانون بسیج مسجد فاطمیه گروه سرود پسران و دختران مسجد فاطمیه راه اندازی کردیم.
مصطفی قاسمی‌زاده بندرعباسی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه اوایل انقلاب سرودها بیشتر در مسجدها اجرا می شد، افزود: اوایل انقلاب اولین سرود که خواندیم با عنوان «مسجد» با تک‌خوانی مرحوم هدایت احدی از شعرهای قدیمی کتاب‌ها اجرا کردیم.
وی افزود: نخستین اجرای گروه در سال ۱۳۶۴ به رهبری برادرم مرتضی بود و پس از اینکه به رحمت ایزدی پیوست محرم سال ۶۷ مسوولیت گروه را برعهده گرفتم و تا امروز هر سال برای امام حسین (ع) عزاداری می‌کنیم.
«سرود» یکی از هنرهای ارزشی در پیشبرد اهداف فرهنگی است
مسوول واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان با اشاره به اهمیت فعالیت گروه‌های سرودهای انقلابی و کانون‌های مساجد گفت: نخستین گروه موسیقی بعد از انقلاب در بندرعباس که سرود را با سازهای محلی اجرا کرد، گروه سرود سازمان تبلیغات بود که خودم مربی آن بودم.
قاسمی‌زاده ادامه داد: در آن سال‌ها در نخستین جشنواره بچه‌های مسجد به همراه ۲۵ نفر از نوجوانان وجوانان با یک اتوبوس در تهران شرکت کردیم و به رغم تمامی محدودیت، مقام دوم کشوری را کسب کردیم و به این شکل هنر موسیقی و فعالیت‌های کانون موسیقی شاهد و بسیج به مردم ارائه شد و راه خود را پیدا کرد.
این کارشناس موسیقی در هرمزگان از پنجم دبستان تا مقطع نهم را بهترین سن برای آموزش سرود عنوان کرد و بیان داشت: با دانش‌آموزی که نمی‌توانست کلمه آب را صحیح ادا کند با تمرین موسیقی نمایش وی به راحتی سرود می‌خواند.
وی ادامه داد: یکی از هنرهای ارزشی که از دیرباز نقش مهمی در پیشبرد اهداف فرهنگی و هنری و حتی نظامی در دوران دفاع مقدس و انقلاب داشته، "سرود" است.
قاسمی‌زاده با اشاره به برگزاری نخستین کنسرت موسیقی در مناطق مختلف عملیاتی دفاع مقدس اضافه کرد: سرودهای انقلابی در دوران دفاع مقدس نقش سازنده‌ای داشته و در واقع آذوقه‌ای برای روح رزمندگان در آن شرایط سخت بوده است.
وی یادآورشد: در حوزه موسیقی انقلابی و حماسی اتفاق‌های خوبی صورت گرفته که سرمنشا موسیقی انقلابی در استان حاصل زحمات و تلاش های این گروه سرود مسجد فاطمیه بندرعباس است.
به موسیقی حماسی بها داده شود
قاسمی‌زاده در ادامه در اهمیت موسیقی اصیل استان هرمزگان و تولید آثار هنری با محوریت ادبیات پایداری معتقد است: موسیقی در هرمزگان پیشینیه دیرینه دارد و انرژی بسیاری در این موسیقی نهفته است.
این کارشناس موسیقی بیان داشت: از زمان پرتغالی‌ها تا دوران دفاع مقدس که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم نبردهای دریایی بین ایرانیان و دشمنان انجام شده، موسیقی این خطه از کشور نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
وی با بیان اینکه امروزه باید به موسیقی انقلابی و حماسی بها داده شود، گفت: در واحد موسیقی حوزهنری استان هرمزگان وظیفه ما تولید آثار انقلابی و حماسی است.
کتاب صوتی «کوچه‌های شهدا» به زودی رونمایی می‌شود
مسوول واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان، بخشی از تولیدات هنری این حوزه به تولید و رونمایی از آلبوم موسیقی «کاکای ماه» با صدای حسین سنجری و آهنگ‌سازی احسان رضایی آبان‌ماه امسال اشاره کرد.
قاسمی‌زاده افزود: کتاب صوتی «کوچه‌های شهدا» با صدای خود شاعران کتاب تولید شده که به زودی رونمایی خواهد شد.
وی ادامه داد: کتاب صوتی «کوچه‌های شهدا» شامل ۲۱ قطعه شعر از آثار ۱۴ شاعر هرمزگانی است که در خصوص شهدای استان سروده شده و به زودی عرضه خواهد شد.
سرود نوجوانان نیاز به تحول دارد
این داور جشنواره‌های سرود کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد گفت: امروز در حوزه سرود کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد نیز فعالیت‌های خوبی صورت گرفته و این افتخاری برای استان هرمزگان است.
به گفته قاسمی‌زاده، سرود نوجوانان نیاز به تحول دارد و متولیان باید اهمیت و جایگاه سرود نوجوانان را جدی بگیرند.
وی با اشاره به برگزاری کنگره یکهزار و ۵۰۰ شهید استان هرمزگان گفت: آینده انقلاب اسلامی ما، همین فرزندان امروز ما هستند و به یاد شهدای دانش‌آموز انقلاب و دفاع مقدس می‌توان کارهای فاخر و ارزشمندی تولید کرد.
مسوول واحد موسیقی حوزه هنری هرمزگان افزود: حوزه هنری این توانایی را دارد که آهنگ‌های ارزشمند و درخور استان هرمزگان با همراهی گروه‌های سرود نوجوان ضبط و تولید کند.
مردم از آهنگ‌های انقلابی و حماسی استقبال می‌کنند
رییس حوزه هنری هرمزگان نیز، سرودهای انقلابی را ماندگارترین آثار هنری در کشور دانست و بیان داشت: سرودها باعث می شد مردم روزهای سخت مبارزات انقلاب را در ذهن خود حفظ کنند.
انوشیروان پیشدار در گفت‌وگو با ایرنا بیان داشت: چه سرودهای انقلابی چه در دوران دفاع مقدس آهنگ‌ها و ترانه‌هایی که ساخته و سروده شده است در بین همه مردم به عنوان یک اثر هنری مورد قبول و احترام بوده و مردم از آن‌ها استقبال می‌کنند.
وی ادامه داد: مردم ایران عاشق موسیقی ایرانی و ملی هستند و به همین دلیل آهنگ های انقلابی و حماسی مورد مورد احترام و توجه مردم بوده است.
رییس حوزه هنری هرمزگان گفت: تولید محصولات هنری فاخر در حوزه موسیقی که معرف ارزش‌های انقلاب اسلامی از جمله شهیدان استان هرمزگان در عرصه‌های مختلف از جمله دریا باشد در شرایط کنونی بسیار مهم و ضروری است.
پیشدار بیان داشت: تاکنون آلبوم‌های ارزشمندی از هنرمندان حوزه موسیقی در بخش‌های انقلاب و به خصوص دفاع مقدس و شهدای دریا تولید شده است.
وی در این رابطه به نماهنگ «همنشین ملائک» با موضوع دفاع مقدس که گوشه‌ای از رشادت‌ها سرداران شهید دارا و رئیسی و شهیدان دفاع مقدس را به تصویر کشیده، اشاره کرد.
این مسوول با اشاره به جایگاه ادبیات پایداری و توجه به ظرفیت‌های تولید آثار هنری فاخر یادآورشد: تولید کتاب صوتی «کوچه‌های شهدا» نیز کاری ارزشمند است که با نگاهی به زندگی شهیدان تولید شده و به زودی رونمایی می‌شود.
پیشدار افزود: ظرفیت بسیار خوبی در واحد موسیقی حوزه هنری وجود دارد که می‌توان از این ظرفیت در حفظ جایگاه فرهنگ و هنر هرمزگان آثار هنری زیبایی را تولید و به بازار عرضه کرد.
تولید نماهنگ «ماندگار» ویژه کنگره ۱۵۰۰ شهید
مدیرکانون تخصصی سرود هرمزگان نیز با اشاره به برگزاری کنگره ۱۵۰۰ شهید استان هرمزگان در دی‌ماه امسال و نقش گروه‌های سرود در این کنگره نیز بیان داشت: در همین راستا نماهنگی تولید شده که در کنگره پخش خواهد شد.
مجید حسینی تبار در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: این کار با عنوان «ماندگار» و با شرکت ۲۵ نفر از نوجوانان با لباس بسیجی توسط کانون منتظران ظهور شهرک توحید اجرا می‌شود.
به گفته وی، ۱۴۰ گروه سرود پسران نوجوان در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد هرمزگان به ثبت رسیده که از این تعداد ۲۰ گروه در سطح شهرستان‌ها فعال هستند.
مدیرکانون تخصصی سرود استان هرمزگان اظهارداشت: در شهرستان بندرعباس ۱۲۰ گروه در بخش پسران به ثبت رسیده است که از این تعداد ۴۰ گروه فعال هستند.
حسینی‌تبار اضافه کرد: از این ۴۰گروه نیز ۲۰گروه به صورت حرفه‌ای در جشنواره‌ها حضور دارند.
وی هم‌چنین از شهرستان میناب به عنوان دومین شهرستان‌های فعال در حوزه سرود کانون‌های مساجد نام برد که در این شهرستان نیز حدود ۲۰ گروه فعال هستند و ۴ گروه به صورت حرفه‌ای در جشنواره‌های مختلف در سطح کشوری حضوری فعال دارند.
مدیرکانون تخصصی سرود هرمزگان، فعال‌ترین گروه‌های سرود دختران را متعلق به شهرستان‌های بندرعباس، رودان، میناب و خمیر نام برد و در بخش دختران نیز در مجموع حدود ۴۰گروه سرود در سطح استان هرمزگان ثبت شده است.
حسینی‌تبار افزود: انتظار می‌رود گروه‌های سرود در بخش دختران نیز قوی‌تر وارد کار شده ضمن اینکه بسترسازی لازم برای حضور گروه‌های سرود دختران در جشنواره‌ها باید فراهم شود.
گزارش از فرنگیس حمزه‌یی