آمریکایی ها و سعودی ها تلاش زیادی کردند تا حمله ویرانگر به تاسیسات این غول نفتی را به ایران منتسب کنند، اما بازرسان سازمان ملل متحد پس از بازگشت از عربستان در گزارشی اعلام کردند که هیچ دلیل و شواهد قانع کننده ای که ایران در حملات هوایی به تاسیسات نفتی عربستان نقش داشته است، بدست نیاورده اند. این بازرسان که برای بررسی نقش احتمالی ایران در حملات هوایی به تاسیسات نفتی عربستان اعزام شده بودند هفته گذشته با انتشار گزارش خود اعلام کردند که آنها نمی‌توانند ادعاهای آمریکا و سعودی را تأیید کنند که ایران در این حملات نقش داشته است.
آرامکو که از آن به عنوان «غول نفتی» و «بزرگ ترین شرکت نفت جهان» یاد می شود در واقع شرکت ملی نفت عربستان می باشد و در اختیار دولت مرکزی این کشور است. این شرکت از لحاظ مالکیت ذخایر نفت خام و گاز طبیعی به عنوان یکی از با ارزش ترین شرکت‌های جهان محسوب می‌شود.
ارزش بازار آرامکو معادل ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ میلیارد دلار آمریکا برآورد شده و همین امر این شرکت را به گران ترین شرکت حال حاضر جهان تبدیل کرد. دفتر مرکزی شرکت آرامکو در شهر «ظهران» در شرق عربستان قرار دارد. آرامکو به منظور داشتن استقلال عمل بیشتر در تاریخ سیزدهم اردیبهشت ۹۴ از وزارت نفت این کشور جدا شد.
شروع جنگ در یمن از سوی ائتلاف سعودی در تاریخ ششم فروردین ماه سال ۱۳۹۴ آرامکو را به عنوان منبع اصلی درآمد ملی این کشور دستخوش تغییر و تحولات بسیاری کرد، در واقع حملات موشکی و پهپادی نیروهای یمنی به آرامکو باعث کاهش تولید نفت در آن و افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و فروکش کردن تمایل سرمایه گذاران داخلی و خارجی به مشارکت در آن شد و همین امر به موقعیت و جایگاه و اعتبار شرکت ملی نفت سعودی در جهان به شدت لطمه زد.
هزینه های سرسام آور جنگ علیه یمن و بودجه کلان در نظر گرفته شده برای خرید تسلیحات از کشورهای غربی به ویژه آمریکا باعث شد تا عربستان طی سال های اخیر با کسر بودجه و تورم در اقتصاد خود مواجه شود و همین امر محمد بن سلمان ولیعهد سعودی را واداشت تا در صدد فروش ۵ درصد از سهام این شرکت برآید.
از حملات موشکی و پهپادی جنبش انصارالله یمن به آرامکو و آتش سوزی در آن، ادعاهای مطرح شده در خصوص این حملات و به معرض فروش گذاشتن بخشی از سهام آن در بازار بورس می توان به عنوان مهم ترین سرفصل های تشکیل دهنده پرونده تحولات آرامکو طی پنج سال گذشته و روز شمار این شرکت نام برد. در این گزارش، مهمترین تحولات آرامکو را طی ۵ سال گذشته مرور کرده ایم.
** آتش سوزی های شکل گرفته در آرامکو
۹۴/۶/۸ - در حادثه آتش سوزی مهیب در مجمتع مسکونی شرکت نفتی آرامکو عربستان دست کم دو نفر کشته و ۱۰۵ نفر دیگر زخمی شدند.
مقام های دفاع غیرنظامی عربستان اعلام کردند که شمار تلفات آتش سوزی گسترده روز یکشنبه در شهر الخبر در شرق این کشور به دستکم ۷ تن افزایش یافته است.
۹۵/۶/۳۰ - شبکه خبری العربیه در خبری فوری اعلام کرد که در نتیجه آتش سوزی در منطقه «راس تنوره» هشت تن زخمی شدند.
** حملات موشکی و پهپادی یمنی ها علیه آرامکو
۹۴/۲/۲۹ - پایگاه لبنانی المنار به نقل از منابع قبایل یمنی از گلوله باران شرکت نفت آرامکو در ظهران در جنوب عربستان خبر داد.
۹۴/۳/۱۷ - شبکه خبری المیادین به نقل از یک مقام نظامی یمن گزارش داد که نیروهای ارتش و کمیته های مردمی، پنج فروند موشک به شرکت آرامکو عربستان شلیک کردند.
۹۴/۱۰/۱ - واحد موشکی ارتش وکمیته های مردمی یمن یک فروند موشک بالستیک به سوی تاسیسات شرکت نفتی آرامکو در جیزان عربستان شلیک کرد.
۹۵/۶/۵ - ارتش وکمیته های مردمی یمن در پاسخ به جنایات عربستان در این کشور به محل شرکت آرامکو عربستان در منطقه جیزان موشک شلیک کردند.
۹/۶/ ۹۵ - ارتش و کمیته های مردمی یمن، فرودگاه منطقه ای «أبها» و شرکت نقتی «آرامکو» عربستان واقع در جنوب این کشور را هدف حملات موشکی قرار داد.
۲۷ / ۱۲/ ۹۵ - شبکه خبری المیسره اعلام کرد: یگان موشکی ارتش وکمیته های مردمی یمن موشکی با برد متوسط به شرکت آرامکو عربستان در جیزان شلیک کرد.
۲۳ /۳/ ۹۷ - یگان موشکی ارتش یمن شرکت نفتی آرامکو واقع در استان عسیر عربستان را هدف قرار داد.
۱۳ /۶/ ۹۷ - یگان موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از شلیک چهار موشک به پالایشگاه شرکت نفتی آرامکو شهر جیزان در جنوب عربستان خبر داد.
۲۵ /۲/ ۹۸ - هفت پهپاد کمیته‌های مردمی یمن با عبور از سد دفاع هوایی عربستان، تأسیسات نفتی شرکت عربستانی آرامکو را در غرب این کشور هدف قرار دادند؛ حمله‌ای که دولت عربستان رسماً آن را تأیید کرد تا قیمت جهانی نفت افزایش پیدا کند.
۳۰ /۲/ ۹۸ - جنبش انصارالله یمن حمله پهپادی اخیر به تاسیسات نفتی آرامکو را بخشی از عملیات نظامی احتمالی برای حمله به ۳۰۰ هدف حیاتی و نظامی در امارات و عربستان عنوان کرد.
۲۳ /۶/ ۹۸ - منابع خبری عربستان سعودی از وقوع انفجاری مهیب و آتش سوزی در تاسیسات نفتی آرامکو در شرق این کشور خبر دادند. وزارت کشور عربستان با صدور بیانیه ای اعلام کرد که تاسیسات نفتی "آرامکو" هدف حملات پهپادها قرار گرفته است.
یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در عملیاتی با عنوان "توازن بازدارندگی دوم " پالایشگاه های "بقیق" و "خریص" وابسته به شرکت نفتی "آرامکو" عربستان را هدف ۱۰ پهپاد خود قرار داده است.
۲۴ /۶/ ۹۸ - مقام‌های سعودی اعلام کردند ریاض سعی می‌کند که تا روز دوشنبه یک سوم از تولید نفت قطع شده خود را از سر بگیرد اما خسارت ناشی از حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان «شدیدتر» از چیزی است که در ابتدا تصور می‌شد.
۲۵ /۶/ ۹۸ - پهپادهای انصارالله یمن درپاسخ به حملات چند سال اخیر عربستان، غول نفتی سعودی و نبض اقتصاد ریاض یعنی تاسیسات نفتی آرامکو در ظهران را هدف قرارداد و ظرف مدت کوتاهی تولید نفت عربستان را به نصف رساند. این حملات هم آسیب پذیری سعودی‌ها را نشان داد و هم ثابت کرد یمنی‌ها در دفاع از خود چندان دست بسته نیستند.
حملات پهپادی نیروهای یمنی به تاسیسات غول نفتی عربستان، آرامکو، به خروج ۷/ ۵ میلیون بشکه‌ای تولید روزانه عربستان از چرخه تولید منجر شده است که بیش از نیمی از تولیدات نفتی سعودی‌ها و ۶ درصد عرضه کل نفت دنیا را در برگرفته است.
۲۵ /۶/ ۹۸ - یک شرکت مالی سعودی پیش بینی کرد که حمله به تاسیسات نفتی آرامکو بر روی شرکت های پتروشیمی عربستان تاثیر منفی می گذارد.
۲۶ /۶/ ۹۸ - پایگاه خبری "العربی الجدید" در گزارشی با اشاره به حملات اخیر جنبش انصارالله یمن به تأسیسات نفتی عربستان پیش بینی کرد که وضعیت مالی این کشور در ماه های آینده دشوار و با کسری بودجه بیشتری مواجه خواهد شد.
محمد عبدالسلام سخنگوی جنبش انصار الله یمن روز سه شنبه با تاکید بر اینکه این جنبش به دنبال جنگ نیست و تنها در برابر حملات جنگنده های ائتلاف عربی از مردم یمن دفاع می کند، تاکید کرد: حمله به آرامکو پاسخ طبیعی به تداوم تجاوز عربستان به یمن بود.
۲۷ /۶/ ۹۸ - تارنمای پرونیوز در مقاله ای به قلم" تئوفرستوس اندراپولوس" نوشت: حمله پهپادی به تأسیسات نفتی عربستان، سیستم دفاعی پیشرفته و گرانبهای ریاض را به چالش کشیده است.
وی افزود : عربستان سعودی میلیاردها دلار در زمینه تسلیحات نظامی و سیستم دفاع هوایی از جمله خرید موشک های پاتریوت هزینه کرده است اما حمله پهپادهای ارزان قیمت ارتش نیروهای مردمی یمن، سیستم دفاعی ریاض را تحقیر کرده است.
۳۰ /۶/ ۹۸ - تاسیسات نفتی «خریص» در شرق عربستان با راکتهای شلیک شده از سوی پهپادهای یمنی مورد هدف قرار گرفت. مشاهدات خبرنگارانی که از این مکان دیدن کرده اند، از سطح گسترده خرابی و ویرانی در پالایشگاه و تاسیسات نفتی شرکت "آرامکو" حکایت می کند.
** ادعای بی پایه در مورد دخالت ایران در حمله به آرامکو
۲۵ /۶/ ۹۸- رییس کمیسیون امور بین‌الملل شورای فدراسیون مجلس سنای روسیه اعلام کرد: هیچ دلیلی برای متهم کردن ایران در موضوع حمله به پالایشگاه نفت در عربستان وجود ندارد.
نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد در ادامه اتهام افکنی بدون سند و پشتوانه دولت ترامپ مبنی بر مسئولیت ایران در حمله به پالایشگاه‌های نفتی سعودی، مدعی شد که شواهد جدید نشان می‌دهد که مسئولیت این حملات بر عهده تهران است.
۲۷ /۶/ ۹۸ - «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در بدو ورود به عربستان سعودی با تکرار اتهام های واهی علیه جمهوری اسلامی ایران، حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان را «اقدامی جنگی» توصیف کرد.
۲۸ /۶/ ۹۸ - «مایکل مالوف» از مقام‌های سابق وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) گفت که سعودی‌ها هیچ سندی درباره منشاء موشک‌هایی که به تاسیسات نفتی آرامکو آنها اصابت کرد، ارائه نکرده‌اند.
۳۱ /۶/ ۹۸ - وزیر خارجه آمریکا بار دیگر ادعای بی پایه واساس خود را تکرار کرده و ایران را مسئول حمله به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان دانست.
۲ /۷/ ۹۸ - دولت سعودی که تاکنون هیچ سند قابل قبولی برای ادعای دخالت ایران در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو ارایه نکرده است، در نشست روز سه شنبه خود این ادعا را باز هم تکرار کرد.
۳۱ /۶/ ۹۸ - یک هفته بعد از حمله پهبادی انصارالله یمن به تأسیسات نفتی آرامکو و با وجود آنکه حوثی‌ها مسئولیت انجام آن را برعهده گرفته‌اند، ائتلاف عربی – عبری – آمریکایی، جمهوری اسلامی ایران را مسئول آن قلمداد کرد، بی آن که سندی دال بر این ادعا ارائه کرده باشد؛ اتفاقی که مشابهت‌هایی با موضوع ساقط کردن پهپاد متجاوز آمریکایی به ایران دارد.
۳۱ /۶/ ۹۸ - براساس گزارش روزنامه "نیکی" ژاپن، شرکت نفتی "آرامکو" عربستان به بزرگترین پالایشگاه ژاپن (JXTG) اعلام کرده که این شرکت تغییراتی در محموله نفتی ژاپن اعمال کرده زیرا برای تامین نفت این کشور با مشکل مواجه شده است.
۳ /۷/ ۹۸ - در حالی که کارشناسان پیش بینی کرده اند که احیا و بازسازی پالایشگاه آرامکو عربستان ماه ها طول می کشد، خبرگزاری رویترز مدعی شد که تولیدات نفت این کشور در روز چهارشنبه به ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسید.
۱۳ /۷/ ۹۸ - مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا بدون اینکه یافته‌های جدیدی در اختیار داشته باشد، مدعی شد محققان آمریکایی و سعودی به یافته‌های آنها کمک خواهند کرد که ایران مسئول این حملات است.
** به معرض فروش گذاشتن بخشی از سهام آرامکو در بازار بورس
۱۸ /۱۰/ ۹۴ - عربستان سعودی به دلیل کسری بودجه ممکن است، به انتشار سهام برای شرکت عظیم نفتی دولتی آرامکو پرداخته و این سهام را در معرض فروش قرار دهد.
۶ /۲/ ۹۵ - عربستان سعودی در نظر دارد در راستای ترمیم زیربنای اقتصادی خود، پنج درصد از شرکت بزرگ نفتی آرامکو را در بورس این کشور به فروش برساند.
۴ /۱۰/ ۹۵ - عربستان قصد دارد ۴۹ درصد از سهام شرکت بزرگ نفتی خود موسوم به آرامکو را طی ۱۰ سال آینده به فروش رساند.
۹ /۱۱/ ۹۵ - مسئولان شرکت نفتی آرامکوی عربستان سعودی به دنبال چالش های مستمر پیش روی صنایع نفتی این کشور طی سالیان اخیر از فروش بخشی از سهام خود خبر دادند.
۲۱ /۵/ ۹۶ - 'محمد بن سلمان' ولیعهد سعودی و سرپرست پروژه های اقتصادی و انرژی عربستان اعلام کرد که قصد دارد تا در قدم اول عرضه اولیه سهام شرکت نفت دولتی آرامکوی عربستان را در بورس نیویورک کلید بزند.
۲ /۸/ ۹۶ - خبرگزاری فرانسه گزارش داد که شرکت نفتی «آرامکو» عربستان که برای رهایی از کسری بودجه شدید این کشور، مجبور به فروش بخشی از سهام آرامکو است و کاهش سرمایه گذاری ها در بخش نفت طی سال های اخیر، می تواند بر تولید نفت خام در آینده تاثیر بگذارد.
۷ /۱/ ۹۷ - عربستان سهام آرامکو را در نیمه دوم امسال عرضه می کند
۱ /۶/ ۹۷ - شبکه الجزیره قطر از تصمیم عربستان سعودی برای توقف عرضه سهام شرکت ملی نفت 'آرامکو' در بورس خبر داد.
۲ /۶/ ۹۷ - عربستان برای نجات شرکت ملی نفت آرامکو و به دنبال توقف فروش بخشی از سهام این شرکت بزرگ انرژی در بازارهای مالی، دست به دامن بانک های بین المللی برای گرفتن وام شد.
۳ /۶/ ۹۷ - اندیشکده واشنگتن درگزارشی نوشت: تاخیر فروش سهام 'آرامکو' می تواند سبب شرمساری بن سلمان به عنوان یک ولیعهد و سیاستگذار جوان باشد چرا که فروش این سهام قرار بود عنصر کلیدی برنامه چشم انداز ۲۰۳۰ باشد که بناست اقتصاد عربستان را از وابستگی به درآمدهای نفتی دور کند.
۲۷ /۷ /۹۸ - شبکه فرانس ۲۴ بامداد جمعه اعلام کرد شرکت آرامکو که قرار بود هفته آینده سهام خود را در بازار جهانی بورس عرضه کند، زمان ازسرگیری فعالیت‌های خود در بورس را دوباره به تعویق انداخته است.
۲۸ /۷/ ۹۸ - شرکت نفتی آرامکو عربستان اخبار مبنی بر تعویق عرضه اولیه عمومی سهام آرامکو را تایید و اعلام کرد، عرضه اولیه سهام به شرایط بازار بستگی دارد.
۸ /۸/ ۹۸ - با وجود اصرار آمریکایی ها برای عرضه بخشی از سهام شرکت نفتی آرامکو در بازار بورس جهانی، وزیر انرژی عربستان در کنفرانسی در ریاض با حضور وزیر خزانه داری آمریکا تاکید کرد که این تصمیم از جانب سعودی ها و در زمان مناسب اتخاذ می شود.
۱۹ /۸/ ۹۸ - فرم پذیره نویسی سهام شرکت «روغن» وابسته به شرکت نفتی «آرامکو» عربستان برای اولین بار در تاریخ بازار بورس سعودی صادر شده و انتشار یافت. این نخستین گام برای عرضه سهام این شرکت بزرگ نفتی به بورس محسوب می شود.
۲۲ /۸/ ۹۸ - رسانه‌های عربی موضوع عرضه سهام شرکت آرامکو در بورس عربستان را از زوایای گوناگونی بررسی کرده‌اند. بسیاری از رسانه‌ها با اشاره ریسک‌های پیش روی سرمایه‌گذاران معتقدند که این طرح راه به جایی نخواهد برد و برخی دیگر هم ادعا می‌کنند این طرح در راستای منافع مردم و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی برای سعودی‌ها است.
۹ /۹/ ۹۸ - رسانه های گروهی سعودی به نقل از شرکت مالی "سامبا کابیتال" اداره کننده پذیره نویسی آرامکو اعلام کردند که این شرکت نفتی سعودی تا کنون یک و نیم میلیارد سهام خود را به ارزش ۴۷ میلیارد و ۴۰۰ هزار ریال سعودی معادل ۱۲ میلیارد و ۶۴ هزار دلار به آنچه سرمایه گذاران داخلی خواند، فروخته است. ۸۷