حمله پهپادی یمن به تاسیسات نفتی عربستان از دریچه نگاه رسانه های داخلی

به گزارش گروه نشریات خبری ایرنا، بامداد ۲۳ شهریور سال جاری، رسانه‌های خبری عربستان از وقوع آتش سوزی در دو پالایشگاه شرکت نفت آرامکو در شهرهای بقیق و هجره حُریص در شرق این کشور خبر دادند. ساعاتی بعد یحیی سریع سخنگوی انصارالله یمن در گفت و گو با شبکه تلویزیونی المسیره، ضمن بر عهده گرفتن مسئولیت این حمله اعلام کرد: در صورتی که عربستان به تجاوز و محاصره خاک این کشور ادامه دهد، اهداف و رشته عملیات بعدی یمنی‌ها روز به روز گسترده‌تر و دردناک‌تر خواهد بود؛ تا جایی که ریاض چاره ای جز توقف تجاوزهای خود نداشته باشد.

در این میان انگشت اتهام مقامات آمریکا بار دیگر به طرف ایران نشانه رفت؛ گرچه چهار دهه خصومت بی‌منطق با ایران چندان جایی برای ارزیابی منطقی دلایل این اتهام زنی نمی‌گذارد اما شاید مهمترین دلیل ادعاهای مقامات آمریکایی در این نکته نهفته باشد که نمی‌خواهند باور کنند عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین انبارهای سلاح های آمریکایی نتوانسته است در برابر پهپادهای گروه انصارالله یمن کاری از پیش ببرد. باور این نکته برای آنها دشوار بوده و این مهم آن‌ها را به فرافکنی وادار ساخته است.

رسانه های دو طیف سیاسی اصلاح طلب و اصولگرا امروز بخش عمده ای از مطالب خود را به این موضوع اختصاص داده اند.

رسانه های اصلاح طلب به محورهایی چون شکست مفتضحانه آمریکا و ائتلاف عربستان با حمله پهپادی یمن؛ پیش بینی افزایش قیمت نفت بعد از انفجار در تاسیسات نفتی عربستان؛ اعلام آمادگی آمریکا برای پر کردن جای عربستان؛ پافشاری آمریکا بر فشار حداکثری بر ایران و واکنش سناتور آمریکایی به اظهارات ترامپ درباره آمادگی اقدام نظامی پرداخته اند.

رسانه های اصولگرا نیز به واکنش آمریکا به عملیات پهپادی یمن،  طولانی بودن زمان بازگشت عربستان به ظرفیت کامل تولید نفت و امکان افرایش قیمت نفت توجه نشان دادند.

رسانه های اصلاح طلب

عبارت‌های به کار رفته در اخبار و گزارش‌های رسانه‌های نزدیک به جریان اصلاح طلب عبارتند از:  بازگشت تأسیسات نفتی آرامکو به ظرفیت کامل عرضه نفت و شرایط عادی تولید هم پیش‌بینی می‌شود هفته‌ها طول خواهد کشید؛ برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که قیمت هر بشکه نفت، ۵‌ تا ۱۰ دلار نیز افزایش خواهد یافت؛ با وجود اعلام آمادگی آمریکا  برای آزادسازی ذخایر نفتی، تحلیلگران معتقدند تامین پنج میلیون بشکه در روز به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود؛ اقدام اخیر انصارا... و نیروهای انقلابی یمن در حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان در حقیقت شکست افتضاح آمیزی برای آمریکا، غرب و ائتلاف عربستان تلقی می‌شود.

شکست مفتضحانه آمریکا و ائتلاف عربستان با حمله پهپادی یمن  

روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین‌الملل، نوشت: اقدام اخیر انصارا... و نیروهای انقلابی یمن در حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان در حقیقت شکست افتضاح آمیزی برای آمریکا، غرب و ائتلاف عربستان تلقی می‌شود. از آنجایی که چهار سال جنگ ظالمانه عربستان و آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان علیه ملت یمن با سکوت جامعه جهانی همراه بود، لذا در طول این مدت نیروهای انقلابی یمن با الگوبرداری از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران تلاش کردند تا با استفاده از امکانات بومی خود سیاست توازن وحشت را با عربستان عملیاتی بکنند. به همین دلیل در طول این مدت انصارا... با بهره‌گیری از تجربه میدانی خود به تولید انواع موشک‌های بالستیکی و پهپادهای نقطه زن توانستند موازنه قدرت را به نفع خود تغییر دهند. اما حمله اخیر انصارا... به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو یک پیروزی سیاسی و میدانی بزرگی برای ملت یمن تلقی می‌شود. دلیل این امر هم این است که شرکت آرامکو که ۵۰ درصد از سهام آن متعلق به آمریکا و ۵۰ درصد متعلق به عربستان است، طی هفت دهه گذشته انحصار حفاری‌های نفتی عربستان را به عهده داشته. به همین دلیل این شرکت که بزرگترین شرکت حفاری جهان به شمار می‌رود، همواره مورد توجه کارتل‌های نفتی و جمهوریخواهان آمریکا که بیشترین سهامدار آرامکو هستند را جلب کرد.

پیش بینی افزایش قیمت نفت بعد از انفجار در تاسیسات نفتی عربستان

روزنامه ایران در مطلبی با روتیتر قیمت نفت آماده جهش؟  می نویسد: امروز با گشایش بازارهای جهانی نفت خام، آثار انفجار در تأسیسات نفتی عربستان و شرکت آرامکو روی قیمت‌های نفت خام مشخص خواهد شد. اما تحلیلگران نفتی چه انتظاری دارند؟ حملات پهپادی ارتش یمن، به یک پالایشگاه بزرگ نفتی در شهر بقیق، در استان نفت‌خیز شرقی کشورعربستان و تأسیسات نفتی دیگر در میدان نفتی خریض، آسیب رسانده است. به‌گزارش راشاتودی، وزیر انرژی عربستان می‌گوید که در نتیجه این حملات ۵.۷ میلیون بشکه نفت در روز که حدود ۵۰ درصد از کل تولید این غول نفتی و بیش از ۵ درصد کل عرضه نفت خام جهان است، از مدار تولید خارج شده است. بازگشت تأسیسات نفتی آرامکو به ظرفیت کامل عرضه نفت و شرایط عادی تولید هم پیش‌بینی می‌شود هفته‌ها طول خواهد کشید. با در نظرگرفتن این مسائل، به گزارش شبکه سی‌ان‌بی‌سی کارشناسان معتقدند احتمالاً امروز در اولین ساعات شروع به کار بازار، نفت خام تا ۱۰ دلار افزایش قیمت را تجربه می‌کند.  

روزنامه اعتماد در گزارشی با تیتر پس لرزه‌های انفجار آرامکو در بازار نفت،  پیش‌بینی افزایش قیمت نفت میان پنج تا ۱۰ دلار پس از توقف صادرات ۵ درصد از نفت جهان را بررسی کرد و نوشت: پس از حمله به نفتکش‌های مستقر در تنگه هرمز این‌بار پهپادهای بدون سرنشین حوثی‌های یمن، قلب تولید و صادرات نفت عربستان، تاسیسات پالایش آرامکو در بقیق را مورد حمله قرار دادند تا حدود ۵ درصد از کل صادرات نفت جهان متوقف شود. پس از این حمله حدود ۵.۷ میلیون بشکه نفت از تولید تاسیسات نفتی بقیق کاهش یافت، به بیان دیگر در هر ثانیه ۶۶ بشکه نفت از بازار جهانی کم می‌شود. تاثیر این حمله بر قیمت‌های نفت امروز و با باز شدن بازار معاملات نفتی مشخص می‌شود. چنان‌که برخی پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که قیمت هر بشکه نفت، ۵‌ تا ۱۰ دلار نیز افزایش خواهد یافت.

کاهش شاخص بورس عربستان

در بخشی از گزارش روزنامه اعتماد آمده است: حمله به آرامکو علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن قیمت‌ها، منجر به کاهش شاخص بورس عربستان نیز شد. شاخص بورس در روز یکشنبه به میزان ۲.۳درصد کم شد. هر چند این حمله‌ها بر برنامه‌ریزی عربستان برای ورود آرامکو به بورس تغییری ایجاد نمی‌کند، اما بر ارزش سهام آن تاثیراتی می‌گذارد.

اعلام آمادگی آمریکا  برای پر کردن جای عربستان

روزنامه اعتماد می نویسد: پس از حمله به آرامکو و تایید این موضوع که تولید عربستان نصف شده، وزارت نفت وانرژی آمریکا  برای پر کردن جای خالی عربستان اعلام آمادگی کرد. یک منبع آگاه به رویترز اعلام کرد که ریک پری، وزیر انرژی آمریکا آماده است برای جبران هرگونه اختلال در بازارهای نفت از ذخایر استراتژیک نفت خود در صورت لزوم استفاده کند. ذخایر آمریکا حدود ۶۹۴ میلیون بشکه تخمین زده می‌شود... د. با وجود اعلام آمادگی آمریکا  برای آزادسازی ذخایر نفتی، تحلیلگران معتقدند تامین ۵ میلیون بشکه در روز به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود، چرا که میزان ذخایرکشورها کافی نیست و بخشی از ذخایر هر کشوری نیز به مصرف داخلی می‌رسد. به خصوص اینکه فصل سرما در برخی کشورها در حال آغاز است. بنابراین حتی با وجود آزادسازی ذخایر آمریکا  و ورود آنها به بازار نفت باز هم ماه‌ها زمان می‌برد تا شاهد واکنشی از سوی فعالین بازار و به تعادل رسیدن قیمت‌ها باشیم.

پافشاری آمریکا بر فشار حداکثری بر ایران

در بخش دیگری از گزارش روزنامه اعتماد در این باره می خوانیم: اعلام آزادسازی ذخایر نفتی آمریکا  به بهای کنترل قیمت‌ها و به تعادل رساندن بازار در شرایطی است که این کشور بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در جهان است. اقدام اخیر وزارت انرژی آمریکا با وجود تاکید اداره اطلاعات انرژی برکافی بودن ذخایر فعلی بازار نفت، به نوعی یادآوری این موضوع است که سیاست‌های کاخ سفید حتی در شرایط سخت نیز در قبال کشورهای تحریم شده منعطف‌تر نخواهد شد. با وجود اینکه ذخایر قانونی ایران می‌تواند به صورت دخایر بالقوه نفتی به بازار وارد شود، اما ترامپ حاضر به پذیرش آن نیست و همچنان مایل به ایجاد و ادامه‌دار شدن تنش‌ها در بازار نفت و افزایش فشار حداکثری بر ایران است.

واکنش سناتور آمریکا یی به اظهارات ترامپ درباره آمادگی اقدام نظامی

به گزارش ایلنا، «کریس مورفی»، سناتور دموکرات آمریکا در واکنش به اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا  گفت: ما پیمان دفاعی مشترک با عربستان سعودی نداریم و نباید به آن تظاهر کنیم. وی گفت: سعودی ها، غیرنظامیان حوثی (یمنی) را می‌کشند و حوثی‌ها با حمله به عربستان سعودی پاسخ می‌دهند.  این سناتور گفت: حمله به تاسیسات آرامکو پس از حمله هوایی عربستان سعودی به زندان ذمار در یمن که ۱۰۰ کشته برجا گذاشت، صورت گرفت.

ترامپ بامداد امروز در توئیتی نوشت: به تاسیسات عرضه نفت عربستان سعودی حمله شده‌است. دلایلی وجود دارد که باورکنیم مقصر را می‌شناسیم، بسته به تائید (این‌که عامل حملات کیست) آماده اقدام هستیم، منتظریم تا پادشاهی [سعودی] بگوید به باور آن‌ها چه کسی عامل حملات بوده، و این‌که تحت چه شرایطی دست به اقدام خواهیم زد.

سایت فرارو در گزارشی با طرح این سووال که انفجار آرامکو نفت را ۱۰۰ دلاری می‌کند؟ "آورد:  تحلیلگران نفت معتقدند قیمت نفت خام با باز شدن معاملات در روز دوشنبه ۵ تا ۱۰ دلار جهش می‌کند و در صورتی که عربستان نتواند به زودی تولید خود را بازیابی کند، تا ۱۰۰ دلار هم بالا خواهد رفت.  حمله پهپادهای یمنی به قلب تاسیسات نفتی عربستان، بیش از نیمی از تولید نفت این کشور را از مدار خارج کرده است که این برابر با ۵ درصد از کل عرضه نفت در جهان است.  آنچه در ادامه مطالعه خواهید کرد تحلیل فعالان بازار نفت و متخصصان انرژی، از این واقعه و تاثیر آن بر بازار است.

رسانه های اصولگرا

برخی عبارت‌های کانونی در رسانه‌های منسوب به اصولگرایان درباره این موضوع عبارتند از: در بدترین سناریوی ممکن قیمت نفت خام می تواند حتی سه رقمی شود؛ ستون فقرات عربستان شکست؛ ضربه‌ انصارالله به عربستان، اوج قدرت‌نمایی انقلابیون یمن بود؛ حمله ۱۰ پهپاد انتحاری به دو میدان نفتی در شرق عربستان باعث شده تا تولید نفت عربستان نصف شود؛ انفجار آرامکو کاخ سفید را برآشفت و تولید و صادرات نفت عربستان سعودی با حمله پهپادها به دو تاسیسات بزرگ نفتی این کشور که تحت کنترل شرکت دولتی‌آرامکو هستند، مختل شده است.

واکنش آمریکا به عملیات پهپادی یمن

روزنامه کیهان در بخشی از گزارش خود در این باره آورده است: مقام‌های آمریکایی در واکنش به این عملیات، تلاش کرده‌اند هجمه رسانه‌ای تازه‌ای علیه ایران شکل دهند. آغازگر این خط، توئیتی بود که «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا  منتشرکرد. پامپئو که چندی پیش گفت هنگام ریاست بر سازمان سیا (آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا) دوره‌های «دروغگویی» و «فریبکاری» را گذرانده، بدون ارائه هرگونه مدرکی، مدعی شد که ایران عامل نزدیک به ۱۰۰ حمله به عربستان بوده و اکنون نیز «حمله‌ای بی‌سابقه علیه تأمین انرژی جهان انجام داده است. هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این حملات از یمن انجام شده است». وی مدعی شد پهپادهای ایران از عراق به پرواز درآمده‌اند که بلافاصله این ادعا از سوی دولت عراق قویا تکذیب شد.

روزنامه جوان با تیتر انفجار آرامکو کاخ سفید را برآشفت، نوشت: حملات پهپادی انصارالله یمن به تأسیسات نفتی سعودی‌ها که به توقف ۵۰ درصد از تولیدات نفتی عربستان منجر شد، چنان مهلک بوده که مقامات واشنگتن را به یاوه‌سرایی واداشته است.  وزیر خارجه آمریکا باز هم انگشت اتهام را به سمت ایران گرفته و مدعی شده که ایرانی‌ها پشت حملات به شرکت آرامکو قرار دارند. سناتور تندرو آمریکایی هم مدعی شده است که برای جبران حملات به عربستان، واشنگتن باید به پالایشگاه‌های ایران حمله کند؛ ادعاهایی که محمدجواد ظریف آن را فریبکاری عنوان‌کرده‌که نتیجه شکست سیاست فشار حداکثری واشنگتن در برابر تهران است. در عین حال کارشناسان می‌گویند اگرچه عربستان امکان صادرات ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خود را از دست داده، اما بدون پالایشگاه‌هایی که هدف حمله پهپادی قرارگرفته قادر به صادرات بقیه نفت خود نیز نیست!

در بخش دیگری از گزارش جوان آمده است: علاوه بر دولت آمریکا، سناتورهای این کشور هم دست به کار شده و اتهاماتی را علیه ایران ایراد کردند. لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه آمریکا  روز یکشنبه در پیامی در توئیتر به حملات پهپادی ارتش یمن به پالایشگاه‌های نفت عربستان سعودی واکنش نشان داد... د. این سناتور آمریکا یی‌که تا دیروز به خاطر قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، بیشترین واکنش‌ها را به این فاجعه نشان داد و حتی خواهان تحریم عربستان سعودی و مجازات مقامات ارشد این کشور بود الان در چرخش ۱۸۰ درجه‌ای، دایه دلسوزتر از مادر شده و از منافع ملی عربستان دفاع می‌کند. این سناتور ضد ایرانی درحالی خواهان حمله آمریکا  به تأسیسات نفتی ایران به خاطر دفاع از منافع سعودی‌ها است که در ماجرای سرنگونی پهپاد فوق پیشرفته آمریکا  توسط نیروهای ایرانی، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا  از ترس تبعات آن، هیچ واکنشی نشان نداد.

خیال پردازی آمریکا  برای توجیه شکست سعودی، عنوان گزارش روزنامه سیاست روز محسوب می شود. در بخشی از این گزارش آمده است: آمریکا  در حالی تهران را به دست داشتن در عملیات پهپادی انصارالله علیه تاسیسات نفتی آرامکو عربستان متهم می‌کند که این رژیم استکباری دستش در ریختن خون مردم بیگناه یمن که جزء ضعیف ترین کشور منطقه به شمار می‌آید؛ آلوده است. جمهوری اسلامی ایران تنها حمایت معنوی از مردم و ارتش یمن را در دستور کار قرار داده است و مقصر و مسبب همه این آتش افروزی‌ها، آمریکا ی جنایتکار است و بهتر است انگشت اتهام زنی را به سمت خود روانه کند نه ایران که جز صلح و ثابت و امنیت و نیز حفظ استقلال و تمامی ارضی برای همه کشورهای منطقه و جهان چیز دیگری نمی‌خواهد.

مقام‌های آمریکایی در واکنش به عملیات پهپادی انصارالله و ارتش یمن علیه تأسیسات نفتی عربستان سعودی در منطقه بقیق، تلاش کرده‌اند هجمه رسانه‌ای تازه‌ای علیه ایران شکل دهند.  بامداد روز شنبه ابتدا کاربران شبکه‌های اجتماعی از انفجار و آتش‌سوزی در تأسیسات نفتی عظیم منطقه بقیق» عربستان سعودی خبر دادند. میزان آتش‌سوزی چنان زیاد بود که مقام‌های سعودی این بار نتوانستند این خبر را پنهان کنند و به ناچار با صدور بیانیه‌ای رسما اعلام کردند که در این تأسیسات حریق رخ داده است. ساعاتی بعد هم ریاض پذیرفت که این آتش‌سوزی گسترده حاصل یک عملیات پهپادی است.

انصارالله و ارتش یمن مسئولیت این عملیات موفق را بر عهده گرفته و اعلام کرده‌اند که این اقدام تلافی‌جویانه در پاسخ به حملات هوایی بی‌وقفه عربستان سعودی و متحدانش به شهرهای مختلف یمن صورت گرفته است؛ حملاتی پنج ساله که به گفته سازمان ملل متحد بدترین بحران بشری در تاریخ معاصر را در یمن، فقیرترین کشور عربی، ایجاد کرده است.  با این وجود، از دیروزآمریکا  که از طریق ارائه پشتیبانی نظامی به عربستان سعودی رسما در حملات به یمن مشارکت دارد، انگشت اتهام را به سوی ایران گرفته و تلاش کرده تا پاسخ مشروع ارتش یمن را اقدامی از جانب تهران علیه ریاض جلوه دهد.

امکان افزایش قیمت نفت

خبرگزاری تسنیم در مطلبی به نقل از راشا تودی آورد: کارشناسان براین باورند که با توجه به نصف شدن ظرفیت تولید نفت عربستان سعودی پس از حمله پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو، قیمت تمام شده نفت خام به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.  تحلیلگران باور دارند که علیرغم ابراز اطمینان سازمان آژانس بین المللی انرژی (IEA) مبنی بر تأمین بودن بازارهای جهانی نفت، امکان دارد تا با باز شدن بازار معاملات، این اختلال بزرگ در یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت جهان خود را بیشتر نشان دهد و باعث سریعتر شدن روند افزایش قیمت نفت شود.

در بدترین سناریوی ممکن قیمت نفت خام می تواند حتی سه رقمی شود. اگر این کمبود برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، طبق گفته فوربس و برخی از کارشناسان صنعت، ترس آن می رود که قیمت نفت تا ۱۰۰ دلار افزایش یابد.

کیهان در تیتر نخست خود با عنوان ستون فقرات عربستان شکست و آمریکا  و آل سعود به عزا نشستند، نوشت: حمله بزرگ پهپادی انصارالله به قلب صنعت نفتی عربستان نه تنها ستون فقرات این رژیم صد در صد وابسته به نفت را شکست، بلکه رویای ۵۰۰ میلیارد دلاری بن‌سلمان در مورد عرضه سهام آرامکو در بورس را هم به باد داد. این حمله، بورس عربستان را به هم ریخت و برخی پیش‌بینی می‌کنند، قیمت نفت را حتی از ۱۰۰ دلار هم فراتر ببرد.

کیهان افزود: حمله شنبه انصارالله یمن به بزرگ‌ترین مرکز تأسیاست نفتی «بقیق» و «خریص» عربستان نه تنها آل‌سعود بلکه دنیا را تحت تاثیر قرار داده است. حمله ۱۰ پهپاد انتحاری به دو میدان نفتی در شرق عربستان باعث شده تا تولید نفت عربستان نصف شود... د. به اعتقاد کارشناسان، این عملیات حساب شده علاوه ‌بر اینکه قیمت نفت را افزایش خواهد داد، بزرگ‌ترین رویای «محمد بن‌سلمان»، ولیعهد سعودی را نیز با چالش‌های زیادی مواجه خواهد کرد. رویای بن‌سلمان اجرای سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ است. فروش ۵ درصد از سهام آرامکو در بازار بورس به ارزش بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار رکن اساسی این سند است. با این حمله انصارالله بسیار بعید است در درجه اول عرضه این سهام به دلیل نبود امنیت در عربستان با موفقیت انجام شود و در درجه دوم حتی اگر این اتفاق بیفتد ارزش این سهام بسیار کاهش خواهد یافت. ضربه‌ای که انصارالله به عربستان وارد کرد اوج قدرت‌نمایی انقلابیون یمن بود. این حمله به دلیل اهمیت آن بازتاب بسیار گسترده‌ای نیز در سراسر جهان داشت.