ایران در شمار ۱۰ کشور نخست دنیا از لحاظ وقوع بلایای طبیعی قرار دارد و به همین خاطر هر ساله در مناطق مختلف کشورمان شاهد وقوع حوادث طبیعی از قبل سیل، زلزله، رانش زمین و ... هستیم و از طرف دیگر احتمال وقوع بخش قابل توجهی از آنها در آذربایجانغربی وجود دارد.
بروز خسارت در حوادث طبیعی تا حدود زیادی اجتنابناپذیر است اما با ایجاد راهکارهایی میتوان از شدت آسیبها و زیانهای ناشی از این گونه حوادث کاست؛ در حوادث غیرطبیعی هم که بیشتر عوامل انسانی در آنها دخیل است میتوان قبل از بروز و هم بعد از بروز آن از میزان این خسارتها کاست.
حوادثی نظیر پلاسکو، انفجار معدن، آتشسوزی در مدرسه شینآباد پیرانشهر و تالار عروسی «مانگه شهو» سقز نمونههایی از این حوادث است که در آنها علاوه بر فوت تعداد زیادی از مردم، زیانهای مادی زیادی نیز به آنان وارد شد.
طبق اعلام کارشناسان بسیاری از این حوادث بر اثر بیاحتیاطی و رعایت نشدن نکات ایمنی اتفاق میافتد به طوری که اگر استانداردهای لازم در این زمینه رعایت میشد، هرگز شاهد وقوع حوادثی ناگوار از این دست نبودیم.
«آنچه که شاید تاکنون مورد بیتوجهی قرار گرفته است رعایت نکات ایمنی و شاید بسیار ساده و پیش پا افتاده در اماکن عمومی است و تجربه حوادث ناگوار بوجود آمده در این گونه اماکن نشان دهنده این امر است که با رعایت همین نکات ساده میشد از بروز آنها جلوگیری کرد.
اماکن عمومی آذربایجان غربی مثل مساجد، حسینیهها، مدارس، تالارهای عروسی، سالن های همایش، ادارات، اماکن ورزشی و ورزشگاهها، پارکها، سالنهای اجتماعات و عزاداری، سینماها، مراکز خرید، بازارهای سنتی، هتلها و مسافرخانهها، خانههای بومگردی، پایانهها و.... در برخی از موارد دارای حداقل استانداردهای ایمنی است.
اما آنچه که این موضوع را جدیتر میکند توجه به این نکته است که کارکنان این اماکن عمومی نیز آموزشهای لازم به خصوص برای مقابله با حوادث نظیر آتشسوزی، حوادث مربوط به گاز، مقابله و کاهش خطر آسیب در برابر بلایای طبیعی مثل زلزله و سیل و...را فرانگرفتهاند! و نظارتی نیز بر این مساله از سوی ارگانهای ذیربط انجام نمیشود.
مراحل پیشگیری و آمادگی از مراحل چهارگانه ( پیشگیری، آمادگی، مقابله یا پاسخ و بازتوانی) چرخه مدیریت بحران میباشد که متاسفانه در کشور ما هنوز جدی گرفته نشدهاست و همین بیتوجهی تاکنون منجر به بروز حوادث ناگوار و دلخراشی در کشور شدهاست که هنوز نیز ادامه دارد.
خبرگزاری ایرنا دفتر مهاباد برای بررسی بیشتر این موضوع و چگونگی رعایت نکات ایمنی در اماکن عمومی مهاباد به عنوان یکی از شهرستانهای بزرگ آذربایجانغربی میزگردی با حضور «خشایار صنعتی» معاون توسعه و برنامهریزی فرمانداری مهاباد، «رزاق همایونفر» دبیر اجرایی کارگاه آموزشی مدیریت بحران بیمارستانهای جنوب آذربایجانغربی، «سیدنصیر محمودی» کارشناس واحد سازمان آتشنشانی مهاباد و «هاشم لاجانی» رییس اتاق اصناف مهاباد برگزار کرد.
در این میزگرد «همایونفر» مسوول مدیریت بحران بیمارستان امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه ۸۴۰ نیرو و پرسنل بیمارستان امام خمینی (ره) مهاباد در طرح آموزش مدیریت بحران شرکت کردهاند، گفت: ۳۰۰ نیروی خدماتی، حراست و پرسنل بیمارستان در قالب هشت کارگاه آموزشی با نحوه مواجهه با مواقع اضطراری و مدیریت بحران مراکز درمانی آشنا شدند.
«محمودی»، کارشناس واحد سازمان آتشنشانی مهاباد نیز بازدید از مکانهای عمومی و پرازدحام در ۲ سال اخیر را از برنامههای مهمی دانست که در دستور کار سازمان آتشنشانیها قرار گرفتهاست و اظهار داشت: بر این اساس تمام نواقص و عیبهای موجود در مکانهای عمومی از جمله تالارها، مجتمعهای تجاری، شهر بازی و پاساژ براساس هر واحد شناسایی و طبق صورتجلسه تهیه و به مسوول واحد ابلاغ و نسخه دیگر نیز به فرمانداری ارجاع داده شدهاست.
«لاجانی»، رییس اتاق اصناف مهاباد نیز گفت: از مجموع ۱۳ واحد تالار عروسی در این شهرستان ۶ واحد گاز شهری ندارد و از کپسول برای پخت و پذر و از سایر سوختها در سیستم گرمایشی خود استفاده میشود و در مجتمع ساحلی (تاناکورا) و برخی مجتمعهای تجاری این شهر هم سیستم اطفای حریق آتشنشانی نصب نشدهاست.
«صنعتی» معاون توسعه و برنامهریزی فرمانداری مهاباد گفت: رویکردها و نگرشها به ستاد بحران باید تغییر کند و در اولین فرصت نقشه و بانک اطلاعاتی خطرپذیری شهر تکمیل شود و مسوولان این ستاد باید برای قبل، حین و بعد از بحران نیز برنامه عملیاتی داشته باشند.
نواقص ایمنی و عیبهای موجود در امکان عمومی مهاباد مشخص است
کارشناس واحد سازمان آتشنشانی مهاباد گفت: بازدید از مکانهای عمومی و پرازدحام از ۲ سال قبل در دستور کار سازمان آتشنشانیها قرار گرفت و بر این اساس تمام نواقص و عیبهای موجود در مکانهای عمومی از جمله تالارها، مجتمعهای تجاری، شهر بازی و مراکز خرید بر اساس هر واحد شناسایی و طبق صورتجلسه تهیه و به مسوول واحد ابلاغ و نسخه دیگر نیز به فرمانداری ارجاع داده شد.
سیدنصیر محمودی اضافه کرد: امسال نیز با تشکیل کمیتههای بازدید از سیستم گرمایشی مکانهای پردد و عمومی سطح شهر، وجود کپسولهای آتشنشانی و به خصوص نحوه خروج اضطراری از این اماکن بررسی شد زیرا بیشترین تلفات ناشی از حوادث در مکانهای عمومی مربوط به اذحام در منطقه خروج و زیر دستوپا ماندن مردم در این مکانهاست که در حادثه تالار پذیرایی شهر سقز نیز به عینه مشاهده شد.
وی با بیان اینکه اغلب دستورهای ایمنی که برای مکانهای خاص از طرف سازمان آتشنشانی ابلاغ میشود، بدون نتیجه و اقدام عملیات باقی میماند، افزود: نصب و راهاندازی سیستمهای اعلام و اطفای حریق در تالارها که امروزه مورد توجه سازمان آتشنشانی است هزینهبردار میباشد و همین امر موجب شده صاحبان این مکانها از راهاندازی آن شانه خالی کنند.
وی اظهار داشت: سازمان آتشنشانی در بازرسیهای خود به تنهایی قدرت اجرایی ندارد و گوشزد کردن خطرهای احتمالی یکی از اقدامهای این سازمان در زمان قبل از حادثه است که متاسفانه با بیتوجهی صاحبان این اماکن عملا بینتیجه میماند.
سیستم اطفای حریق یا تجهیزات ایمنی مجمتعهای تجاری، تاناکورا، پاساژ، بازارچهها و مکانهای عمومی و پرتردد مهاباد یا غیرفعال است یا کسی قادر به استفاده از آنها در مواقع اضطراری نیستوی با اشاره اینکه آموزش مهمترین رکن برخورد با حوادث احتمالی است، بیان کرد: سیستم اطفای حریق یا تجهیزات ایمنی از جمله کپسول آتشنشانی در بیشتر مجمتعهای تجاری، تاناکورا، پاساژ، بازارچهها و مکانهای عمومی پرتردد مهاباد یا غیرفعال است یا کسی قادر به استفاده از آنها در مواقع اضطراری نیست که جای تامل دارد.
این کارشناس آتشنشانی مهاباد افزود: ما هر روز شاهد حوادث خطرناکی در سطح تالارها و مکانهای عمومی هستیم که میتواند زمینهساز روی دادن سایر اتفاقهای ناخوشایند دیگر باشد اما به دلیل رسانهای نشدن این حوادث راحت از اهمیت آنها میگذریم در حالی که باید این خطرها جدی گرفته شود.
«محمودی» همچنین در خصوص ضوابط ایمنی مربوط به ساختمانهای مسکونی نیز بیان کرد: آتشنشانی به مانند سایر نهادهای خدماترسان برای هر ساختمان مسکونی ضوابط ایمنی از جمله سیستم گرمایشی استاندارد، پله فرار، سیستم اعلام حریق، کپسول آتشنشاتی، راههای خروج و سایر نکات موجود دارای دستورالعمل اجرایی است و پایان کار ساختمان پس از بررسی آن در واحد مورد نظر و اطمینان از کامل بودن آنها به تاییدیه نهایی میرسد.
آتشنشانی مهاباد دفتر فنی ندارد تا به مالکان در خصوص قوانین و ضوابط کاری مشاوره دهد
وی نبود «دفتر فنی» در آتشنشانی را یکی از کمبودهای این سازمان دانست و گفت: ضوابط و دستورالعملهای آتشنشانی هرساله با توجه به نیاز جامعه بروزرسانی میشود و بر این اساس وجود یک دفتر فنی برای ارایه مشاوره و تعیین ضوابط کاری در خصوص امنیت برای مالکان ساختمانها قبل از نقشه مهندسی ضروری است.
محمودی در ادامه تاکید کرد: سازمانها و افرادی که خواهان آموزش صحیح در خصوص اقدامات ایمنی در هنگام آتشسوزی و نحوه استفاده از تجهیزات مورد استفاده در مواقع بحران از جمله کپسولهای آتشنشانی و آشنایی با سیستمهای اطفای حریق هستند، می توانند به صورت رایگان در کلاسهای آموزشی شرکت کنند.
موضوع مدیریت بحران از سه سال قبل به طور جدی وارد حوزه بهداشت و درمان شد
دبیر اجرایی کارگاه آموزشی مدیریت بحران بیمارستانهای جنوب آذربایجانغربی گفت: موضوع مدیریت بحران در طول سه سال گذشته به طور جدی در حوزه بهداشت و مراکز درمانی در دستور کار مدیریت بیمارستانهای جنوب استان قرار گرفت.
«رزاق همایونفر» با اشاره به فعال بودن واحد مدیریت بحران در بیمارستان امام خمینی (ره) مهاباد بیان کرد: تمامی پرسنل خدماتی، پرستاران و کارکنان بیمارستان امام خمینی (ره) این شهرستان در قالب دورههای یادگیری نحوه مواجه با مواقع ویژه در وضعیتهای مختلف، آموزشهای لازم را فراگرفتهاند.
وی ادامه داد: سال گذشته در همین ارتباط بیش از ۵۰۰ نفر نیروی بیمارستانی در قالب ۶ کارگاه و با اولویت مدیران و مسوولان واحدهای مختلف بیمارستان امام خمینی(ره)، آموزشهای لازم در خصوص نحوه مدیریت بخشهای مختلف بیمارستان در شرایط بحرانی را فراگرفتهاند.۳۰۰ نیرو خدماتی، حراست و پرسنل بیمارستان در قالب هشت کارگاه آموزشی با نحوه مواجه با مواقع اضطراری و مدیریت بحران آشنا شدند
همایونفر با اشاره به اینکه ۸۴۰ نیرو و پرسنل بیمارستان امام خمینی (ره) مهاباد در طرح آموزش مدیریت بحران شرکت کردهاند، گفت: در سال جاری نیز ۳۰۰ نیرو خدماتی، حراست و پرسنل بیمارستان در قالب هشت کارگاه آموزشی با نحوه مواجه با مواقع اضطراری و مدیریت بحران مراکز درمانی آشنا شدند.
وی افزود: طرح گذراندن آموزشهای عملی و تئوری مدیریت بحران برای تمام پرسنلی که در سال جاری نیز به خدمت گرفته شدند، انجام شده و گواهی بکارگیری نیروهای جدید منوط به گذراندن این دورههاست.
همایونفر با اشاره به اینکه طرح آموزشی مدیریت بحران در سایر بیمارستانهای شهرهای جنوب استان نیز در حال انجام است، عنوان کرد: کلاسهای آموزشی برای شهرهای جنوب استان در ۲ منطقه جنوبغرب و جنوبشرق استان به صورت گردشی انجام میشود و تمام پرسنل بیمارستانهای جنوب استان را دربرخواهد گرفت.
وی همچنین از برگزاری پنج کارگاه آموزشی دیگر قبل از پایان سال خبر داد و گفت: در این آموزشها با وجود آشنایی کامل پرسنل بیمارستانی به آخرین دستورالعملهای ایمنی و مقابله با بحران در استانداردسازی و محل درست قرار گرفتن تجهیزات و کپسولهای آتشنشانی بررسی و ساماندهی خواهد شد.
کمیته مدیریت بحران بیمارستان نسبت به چگونگی خدماتدهی، اعزام، درخواست نیرو و سایر اقدامات درمانی تصمیمگیری خواهد کرد
همایونفر با بیان اینکه هر موقعیت بحرانی در سه حالت زرد، سبز و قرمز تقسیمبندی میشود، اظهار داشت: نحوه مدیریت بحران در حالتهای بحرانی مختلف با هم متفاوت است و بر اساس شرایط موجود کمیته مدیریت بحران بیمارستان نسبت به چگونگی خدماتدهی، اعزام، درخواست نیرو و سایر اقدامات درمانی تصمیمگیری خواهد کرد.
وی ادامه داد: در هر موقعیت بحرانی ازدحام و تعداد مراجعه به بیمارستان فراتر از حالت عادی خواهد رفت که در این راستا نیز افزایش ظرفیت در قالب افزایش تعداد پرسنل، فضای فیزیکی مشخص و تامین تجهیزات پزشکی مازاد احساس نیاز شده که برای تحقق آن نیز از قبل باید پیشبینی لازم انجام شود.
وی یادآور شد: اورژانس بیمارستان مهاباد در حالت عادی دارای ۲ پزشک، ۱۱ پرستار، پنج نیروی خدماتی و یک سوپروایزر است که در مواقع بحرانی این تعداد نفرات بسته به وضعیت بحران افزایش مییابد و حتی در صورت نیاز تمام پرسنل بیمارستانی موظف به حضور در بیمارستان هستند.
وی درخصوص تامین تجهیزات پزشکی لازم در شرایط بحرانی نیز عنوان کرد: طبق تفاهمنامههایی با ارگانهای دولتی از جمله مراکز درمانی سپاه، نیروی انتظامی، هلال احمر و نهادهایی که میتوانند در تامین تجهیزات و امکانات درمانی کمک حال بیمارستان باشد، باید نهایت همکاری با مراکز درمانی در شرایط حادثه انجام شود.
این کارشناس آموزش مدیرت بحرانی در بیمارستان اضافه کرد: بر همین اساس برای بهرهگرفتن از امکانات و تجهیزات سایر دستگاههای اجرایی باید ۲۹ تفاهمنامه همکاری منعقد میشد که متاسفانه شمار زیادی از آنها به دلیل زیرمسوولیت نرفتن ادارات امضا نشد.
وی با بیان اینکه امکان راهاندازی بیمارستان صحرایی برای هیچکدام از شهرهای استان وجود ندارد، عنوان کرد: راهاندازی بیمارستان صحرایی نیز در شرایط بحرانی توسط دانشگاه علوم پزشکی استان آن هم در شرایطی که فاصله محل بحران با مراکز درمانی زیاد باشد یا امکانات جابجایی بیماران فراهم نباشد، قابلیت اجرایی دارد.
وی با اشاره اینکه تمامی شهرستانها در مواقع بحران دارای شهرستان معین است، اظهار داشت: بوکان، میاندوآب، ارومیه، نقده و پیرانشهر شهرهای معین مهاباد در حوزه بهداشت و درمان به شمار میرود.
وی همچنین تهیه اتوبوس آمبولانس برای بیمارستان امام خمینی مهاباد (ره) را ضروری دانست و عنوان کرد: این خودروها هماکنون تنها در شهرهای پیرانشهر و ارومیه مستقر بوده و تاکنون جوابی برای تامین آن از طرف دانشگاه علوم پزشکی استان داده نشدهاست.
همایونفر در خصوص فعالیت اورژانس هوایی در سطح شهرستان نیز بیان کرد: نخستین کارگاه آموزشی اورژانس هوایی با حضور ۱۰۰ نفر از عوامل فوریتهای پزشکی مهاباد در بیمارستان امام خمینی (ره) این شهرستان برگزار و به طبع آن در سایر شهرهای استان نیز برگزار شد.
به گفته وی با توجه به راهاندازی اورژانس هوایی در مرکز استان و لزوم تجهیز تمامی بیمارستانهای شهرهای جنوب استان به پَد بالگرد، کارکنان بیمارستان باید از آموزشهای لازم در این زمینه برخوردار شوند.
وی هدف از برگزاری این کارگاه را آشنایی پزشکان، پرستاران، عوامل فوریتهای پزشکی، هوشبری، اتاق عمل، بهیاران و همچنین عوامل حفاظت فیزیکی و امنیت بیمارستانهای این شهرستان با نحوه اعزام بیمار با اورژانس هوایی عنوان کرد.
حدود نیمی از تالارهای عروسی در مهاباد گاز شهری ندارند
رییس اداره اتاق اصناف مهاباد گفت: از مجموع ۱۳ واحد تالار عروسی دارای پروانه کسب در این شهرستان ۶ واحد گاز شهری ندارد و از کپسول برای پخت و پذر و از سایر سوختها در سیستم گرمایشی آنها استفاده میشود.
هاشم لاجانی افزود: بازرسان اصناف به صورت محسوس و نامحسوس در طول سال در چندین نوبت از این تالارها بازدید میکنند و هرگونه نقص و رعایت نکردن نکات ایمنی را به مسوولان آنان گزارش میدهند و برطرف شدن سریع این موارد را خواهان میشوند.
برخی مجتمعهای تجاری این شهر هنوز هم سیستم اطفای حریق آتشنشانی ندارد و برخی بازارچهها فاقد دودکش، تهویه و درب تخلیه اضطراری است
وی در خصوص رعایت نکردن نکات ایمنی در سایر اماکن عمومی این شهرستان نیز اظهار داشت: در مجتمع ساحلی (تاناکورا) و برخی مجتمعهای تجاری این شهر هنوز هم سیستم اطفای حریق آتشنشانی نصب نشدهاست و برخی بازارچهها حتی دودکش و درهای خروج اضطراری هم ندارد.
وی افزود: رعایت نشدن نکات ایمنی و نبود نظارت دستگاهها در این اماکن در حالی صورت میگیرد که هرساله این واحدها محدوده خود را توسعه میدهند به طوری که هماکنون فاز دوم مجتمع ساحلی مهاباد نیز در دست ساخت است.
لاجانی گفت: مجتمع ساحلی (تاناکورا) مهاباد با سه هکتار مساحت دارای ۹۲۵ مغازه بوده که سیستم اطفای حریق آن هنوز به بهرهبرداری نرسیده و دارای ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی است و پیمانکار در خصوص جانمایی تانکرها و مسیر عبور لولهها با صاحبان مغازها مشکل دارد.
وی اظهار داشت: برخی ضوابط و بخشنامهها در زمینه رعایت اصول نکات ایمنی بر اصناف تحمیل شدهاست که جای نگرانی دارد و ستاد بحران باید ضوابط جدید در این زمینه را بازتعریف کند.
رییس اداره اتاق اصناف مهاباد گفت: نکته قابل تامل در این زمینه این نکته است که بسیاری از اصناف این شهرستان حتی شیوههای استفاده از تجهیزات ایمنی و کپسولهای آتشنشانی را نیز بلند نیستند.
وی اضافه کرد: مسوولیت اتاق اصناف نباید تنها به بررسی تخلفات و تعیین نرخها منوط شود بلکه اتاق باید به صورت جدی در بحث توجه به مسایل و نکات ایمنی نیز وارد عمل شود و با صنوف متخلف برخوردهای قانونی صورت گیرد.
رویکردها و نگرشها به ستاد بحران باید تغییر کند
معاون توسعه و برنامهریزی فرمانداری مهاباد نیز گفت: با توجه به شرایط موجود در جامعه و ازدیاد بلایا و حوادث طبیعی و غیرطبیعی، رویکردها و نگرشها به ستاد بحران باید تغییر کند و مسوولان این ستاد باید برای قبل، حین و بعد از بحران نیز برنامه عملیاتی داشته باشند.
خشایار صنعتی افزود: هماکنون زندگی شهرنشینی با خود تغییرات فرهنگی و تغییر در شیوه و سبک زندگی ایجاد کردهاست به طوری که زندگی آپارتماننشینی روز به روز گسترش پیدا میکند و بر تراکم جمعیتی نیز در بافتهای آسیبپذیر شهرها افزوده میشود.
وی اضافه کرد: در چنین شرایطی باید همکاری بینبخشی بیشتر شود و خودآگاهی اجتماعی افزایش پیدا کند و مسوولان باید بروزرسانی بانکهای اطلاعاتی و نقشه خطرپذیری شهر را در اولویت قرار دهند.
بعضی از دستگاهها و مسوولان واحدها تنها نگاه انتفاعی به مسایل دارند و منفعتهای فردی و سازمانی خود را بر منفعت عمومی ترجیح میدهند
وی اظهار داشت: بعضی از دستگاهها و مسوولان واحدها نگاه انتفاعی به مسایل دارند و منفعتهای فردی و سازمانی خود را بر منفعت عمومی ترجیح میدهند و تداوم این روند میتواند آسیبهای جدی بر جامعه وارد کند.
«صنعتی» گفت: در بحث حوادث و رعایت نکات ایمنی در اماکن عمومی باید نگرش بدبینانه به کار گرفته شود و برای هرگونه احتمال کوچکی در زمینه بروز حادثه چارهاندیشی قبل از بروز حوادث ناگوار داشته باشیم.
معاون فرماندار مهاباد گفت: در حالی که این شهرستان به عنوان یکی از قطبهای درمانی جنوب آذربایجانغربی مطرح است، تنها دارای یک بیمارستان قدیمی میباشد که احداث آن به دوران قبل از انقلاب برمیگردد و در مواقع بحران نمیتواند جوابگوی نیازهای درمانی باشد.
وی افزود: برای این موضوع باید زودتر چارهاندیشی و حتی بیمارستانهای دوم و سوم نیز در این شهرستان راهاندازی شود و مهاباد باید به عنوان قطب درمانی جنوب آذربایجانغربی دارای دانشکده پرستاری و پزشکی باشد.
«صنعتی» با اشاره به اینکه مسوولان باید جوابگوی مسوولیت خود باشند، اضافه کرد: مسولان برخی ارگانها احساس میکنند در مدیریت بحران هیچ نقش و وظیفهای ندارند و این در حالی است که هنوز هم برخی ارگانها نگاهی کلیشهای و قدیمی به ستاد بحران دارند.
وی در خصوص آشنا نبودن برخی صنوف با تجهیزات ایمنی در مواقع بحران نیز گفت: بسیاری از مسوولان این واحدها به خاطر فرار از تعهدات بیمهای کارگران فصلی را در واحدهای خود به کار میگیرند و اگر این نیروها آموزش هم داده شوند، با تغییر آنان دوباره آموزشها بینتیجه خواهد ماند.
معاون توسعه و برنامهریزی فرمانداری مهاباد با اشاره به نقش رسانهها نیز گفت: در چنین شرایطی لازم است رسانهها نیز در بحث مدیریت بحران چالشی برخورد کنند و از مسوولان در این خصوص سوال کنند و خواستار پاسخگویی آنان باشند.
صنعتی افزود: رسانهها باید به عنوان چشم بینا و زبان گویای جامعه در خصوص ضرورتهای توجه به مسایل ایمنی هرگونه کوتاهی مسوولان را به افکار عمومی منتقل کنند تا روند اصلاح و رفع نواقص به صورت جدیتری پیگیری شود.
با تمام این اوصاف، توجه و ارتقای ایمنی به ویژه در اماکن عمومی باید به صورت جدیتر مورد توجه مسوولان قرار گیرد و اگر بنا به رعایت نکردن و بیتوجهی به نکات ایمنی، رویداد ناگواری در این اماکن حادث شود، مسوولان ذیربط نباید از عواقب آن و مسوولیت آن شانه خالی کنند.
لزوم توجه به ایجاد جوامع ایمن و تحقق برنامههای ۱۴ گانه جامعه ایمن شامل ( ایمنی ترافیک، ایمنی محیط کار، ایمنی منزل و اوقات فراغت، ایمنی مدارس، ایمنی مساجد و اماکن مذهبی، ایمنی کودکان، ایمنی سالمندان، ایمنی بیمارستانها، ایمنی اماکن عمومی، آمادگی در برابر بلایای طبیعی، ایمنی آب، ایمنی ورزشها، پیشگیری از خشونت، پیشگیری از خودکشی) در بسیاری از کشورهای دنیا در عمل به نتیجه رسیده و امید است در کشور ما هم مورد توجه جدی دستاندرکاران قرار گیرد.