با وارونگی هوا و انباشت آلاینده ها کم کم زمزمه تعطیلی زنگ ورزش و به دنبال آن تعطیلی مدارس هم شنیده می شود، موضوعی که شاید در وضعیت بحرانی هوا مُسکنی برای گذراندن روزهای آلوده باشد.
این رویه که تنها راه حل عبور از این بحران است، البته گلایه های مسوولان دستگاه تعلیم و تربیت و معلمان را به همراه داشته است، چراکه ساعات آموزشی دانش آموزان با این تعطیلات از دست می رود و معلمان مجبور هستند در آموزش مطالب کتاب های درسی سرعت عمل بیشتری داشته باشند و به طور قطع تعمیق در یادگیری دانش آموزان نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
براساس برخی آمارها با احتساب تعطیلی‌های رسمی و کاری تا اواخر آذرماه روزهای فعالیت مدارس ۶۰ روز شده است که از این تعداد، مدارس ۱۸ روز در سراسر کشور بنا بر مقتضیات منطقه تعطیل شده اند به عبارت دیگر حدود ۳۰ درصد روزهای آموزشی از بین رفته است.
آنگونه که وضعیت تعطیلی مدارس تا امروز نشان می‌دهد، در نگاه کلی وضعیت تعطیلی مدارس بیش از سال‌های دیگر در شرایط مشابه بوده است؛ زیرا دلایل متعددی از جمله شیوع بیماری آنفولانزا و برف و سرما نیز به چالش آلودگی هوا اضافه شده و پایتخت همچنان با ۱۰ روز تعطیلی در طول این مدت که شامل روزهای ۳۰ آذر و یکم دی ماه هم می‌شود، رکورد دار بوده است.
چالش دیگر در فراگیر شدن آلودگی هوا تعطیلی زنگ ورزش در مدارس است چرا که در شرایطی که دانش آموزان نیاز به تفریح و انجام فعالیت های ورزشی دارند از این کلاس محروم می شوند و دیگر صدای زنگ ورزش در مدارس به صدا درنمی آید و به دنبال وخیم تر شدن اوضاع زنگ تعطیلی مدارس هم به صدا درمی آید.
صرف نظر از دغدغه مسوولان برای فرایند یادگیری به هنگم تعطیلی مدارس، خانواده ها نیز نگرانی های خاص خود را دارند از جمله مادران شاغل با این رویه دچار چالش و مشکل می شوند و نمی توانند برنامه ریزی درستی داشته باشند.
تعطیلات غیرمترقبه و چالش در فرایند یادگیری موضوعی است که معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در واکنش به آلودگی هوا و تعطیلی مدارس نشان داده و می گوید: تعطیلات غیرمترقبه باعث می‌شود که در فرایند یادگیری درسی دچار چالش شویم اما یک موضوع محوری وجود دارد که آن هم سلامت دانش‌آموزان است.
رضوان حکیم زاده ادامه داد: سلامت دانش‌آموزان برای ما و مسوولان سایر نهادها در اولویت است و نمی‌توانیم این مسئله را با هیچ چیزی عوض کنیم؛ البته موضوع یادگیری بسیار مهم است اما به طور قطع بعد از سلامت دانش‌آموزان است و در این راستا، همراه تصمیمات اخذ شده هستیم.
وی افزود: از سوی دیگر چون برنامه درسی از قبل برنامه ریزی می‌شود، ساعت مشخصی برای یادگیری آن پیش‌بینی می‌شود و زمانی که تعطیلات زیاد می‌شود، به طور طبیعی هر معلمی که باشد دچار چالش می‌شود و نقطه امید ما، ایثار معلمان است.
وی در خصوص چاره مشکل کسری آموزشی به دلیل تعطیلات غیرمترقبه، گفت: در معاونت ابتدایی چون تعطیلات غیرمترقبه به یک موضوع طبیعی تبدیل شده است، کارگروهی را تشکیل دادیم و به تدوین یک برنامه جبرانی نظام‌مند فکر می‌کنیم که بتواند به عنوان راهنمای عمل کمک کند.
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش تاکید کرد: البته با توجه به اینکه مدارس، شرایط متفاوت دارند و جمعیت کلاس‌ها مختلف است، هر مدرسه‌ای با توجه به اقتضائات خاص خود، این موضوع را مدیریت خواهد کرد اما این برنامه جبرانی کمک می‌کند تا مدارس بدانند از چه راهکارهایی می‌توانند برای حل مشکل استفاده کنند.
وی با بیان اینکه این کمیته در این ماه شروع به فعالیت کرده است، افزود: به دنبال این هستیم که تمام راه‌های ممکن را ببینیم و دستورالعمل همه جانبه تنظیم شود و هم مبتنی بر داده‌هایی باشد که با بررسی و گفت‌وگو با مدیران و معلمان به دست آوردیم.
حکیم‌زاده به نامشخص بودن زمان اعلام تعطیلی مدارس اشاره کرد و گفت: انتظار می رود در خصوص زمان اعلام تعطیلی مدارس فکری شود و سازمان‌های مسؤول در این زمینه بتوانند به موقع اطلاعاتی که لازم است را جمع‌آوری کنند و اگر قرار است جلسه‌ای گذاشته شود، به‌گونه‌ای مدیریت کنند تا زمان اعلام تعطیلی یا دایر بودن مدارس، در زمان مشخص اعلام شود.
وی اضافه کرد: تماس های متعددی از سوی دانش‌آموزان و خانواده‌ها در روزهای آلودگی هوا داریم که آیا فردا مدارس تعطیل است؟ اگر این امکان را داشته باشیم که اطلاع‌رسانی به شکل بهتری به خانواده‌ها اعلام شود، اقدام مؤثری است.
معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش درباره تعطیلی مدارس و مشکل مادران شاغل نیز اظهار داشت: تعطیل کردن مدارس به ویژه برای مادران شاغل مشکلی را حل نمی‌کند و مجبورند فرزندانشان را با خود به محیط کاری ببرند. با وجود اینکه تأکید می‌شود که مادران مرخصی بگیرند اما تمام کارها به شکلی نیست که افراد بتوانند مرخصی بگیرند و برای بانوان شاغل در بخش خصوصی مشکل ایجاد کرده است چرا که مانند دستگاه‌های دولتی نیستند و اگر بخواهند مرخصی متعدد بگیرند، در خطر از دست دادن شغل هستند؛ از سوی دیگر خیلی از آنها سرپرست خانوار هستند و باید به این جوانب با همدیگر فکر شود و یک مسئله موقتی در دستور کار قرار نگیرد.
تعطیلی زنگ ورزش مدارس تابع تصمیم ستاد آلودگی هوا
نگرانی دیگر در هنگام بروز آلودگی هوا به تعطیلی کشاندن زنگ ورزش مدارس است موضوعی که وزیر آموزش و پرورش نیز آن را تابه تصمیم های ستاد آلودگی هوا می داند و البته گریزی هم از این تعطیلی به دلیل تبعات بسیار منفی انجام فعالیت های ورزشی در فضای آزاد نیست.
محسن حاجی میرزایی وی درباره علت برقراری زنگ ورزش در برخی مدارس در هوای آزاد با وجود هشدارهای کمیته اضطراری بررسی آلودگی هوای کلان‌شهرها می گوید: به طور قطع آموزش و پرورش تصمیمات ستاد آلودگی هوای مستقر در استانداری‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد و اجرایی می‌کند و اگر مدیر یا هر مسوول دیگری در این زمینه تخطی کند با او برخورد می‌شود چرا که سلامت دانش آموزان برای ما اولویت است.
وی همچنین در این رابطه که چرا با وجود برخورداری آموزش و پرورش از سالن‌های ورزشی مناسب از این ظرفیت استفاده نمی‌شود و این سالن‌ها در اختیار مدارس غیردولتی و نهادهای دیگر قرار دارد، اظهار می دارد: اموال آموزش و پرورش نمی‌تواند در اختیار مدارس غیردولتی قرار گیرد؛ قطعا هر امکانی که در اختیار آموزش و پرورش بود، برای مدارس دولتی است البته ممکن است برخی از این سالن‌ها ساعاتی محدود اجاره داده شوند اما اولویت با مدارس دولتی است و در این زمینه نیز دستور بررسی صادر خواهم کرد.
تمامی مدارس باید سالن ورزشی داشته باشند
معاون تربیت بدنی و سلامت وزیر آموزش و پرورش در رابطه با اینکه در شرایط وارونگی دما که دانش آموزان نمی توانند در فضای روباز ورزش کنند و تا حدودی ورزش آنها در این فصول به حالت نیمه تعطیل درآمده؛ چرا از فضاهای سرپوشیده استفاده نمی شود؟ به خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش گفت: اکثر فضاهای سرپوشیده وزارت آموزش و پرورش صبح ها در اختیار دانش آموزان است، بعدازظهر هم اجازه حضور غیر دانش آموزان تا ساعت ۱۸ نیست. بعد از این ساعت امکان اینکه افراد غیر دانش آموز بتوانند از این فضاها استفاده کنند، وجود دارد.
مهرزاد حمیدی تصریح کرد: در استان ها ساعت خالی و ساعاتی که سالن ها با مراجعه دانش آموزان مواجه نیستند، مورد استفاده شهروندان قرار دهند، اما صبح ها دانش آموزان استفاده می کنند. حتی در برخی مواقع کانون های دانش آموزی از ساعت ۱۸ عصر به بعد از این فضاها استفاده می کنند.
وی تصریح کرد: سالن های ورزشی این وزارتخانه در ۶ سال گذشته از سه هزار و ۱۰۰ به سه هزار و ۵۰۰ سالن افزایش یافته و بدون احتساب حیاط مدارس، فضاهای استاندارد سرپوشیده، سالن ها، اماکن ورزشی و استخرها میانگین فضای ورزشی ۳۳ صدم مترمربع است که در زمان آلودگی هوا دانش آموزان می توانند از این فضاهای ورزشی استفاده کنند.
حمیدی ادامه داد: در تمام مدارس باید سالن های ورزشی ایجاد شود. همان طور که در زیر نظام فضا و تجهیزات سند تحول بنیادین آموزش و پرورش هم پیش بینی شده فضای سرپوشیده باید در مدارس جدید ساخته شود.
به نظر می رسد اکنون که در کوتاه مدت راهکاری برای کاهش تعطیلات ناخواسته وجود ندارد و چاره ای جز تعطیلی برخی امور روزمره از جمله تعطیلی مدارس و دانشگاه ها در روزهای آلوده هوای کلان شهرها و همچنین وقوع برف و سیلاب نیست آنچه که در این میان می تواند مورد توجه قرار گیرد، پُر کردن ساعات آموزشی از دست رفته به شیوه های مختلف است تا دانش آموزان از درس و مدرسه عقب نمانند./