در جهان امروز غلبه بر بحرانهای خانوادگی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و دستیابی به توسعه پایدار به مشارکت همه جانبه مردم نیاز دارد و براساس مطالعات در بازار کار پر رقابت امروز سازمانهایی به موفقیت دست می یابند که بدون توجه به جنس کارکنان خود از استعدادها و تواناییهای آنان بهترین بهره را ببرند.
نمودارهای بانک جهانی از تغییر الگوی اشتغال زنان و مردان حکایت دارد، به این صورت که نرخ اشتغال زنان در بخش خدمات، در سال ۱۹۹۱، ۳۲ درصد بوده و در سال ۲۰۱۸ به حدود ۵۶ درصد رسیده است. در سال ۱۹۹۱، ۱۸.۷ درصد از زنان کارهای صنعتی انجام میدادند که حالا میزان آن به ۱۶.۶ درصد رسیده است.
رییس کمیته بانوان کانون عالی انجمن صنفی کارگری زنان روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا درباره این تغییر الگو در ایران نیز گفت: در دیدگاه جهانی درجه توسعه یافتگی جوامع به میزان اعتبار و اهمیتی است که کشورها به زنان میدهند توجه به جایگاه اجتماعی زنان موجب تسریع فرآیند توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی میشود.
«سمیه گلپور» افزود: در کشور ما حضور زنان در عرصه تحصیلات و کسب علم و دانش رو به افزایش است و این امر نشان از متخصص شدن آنان است و در مقابل متناسب با این دانش، بازار کار وجود ندارد.
وی افزود: با توجه به عدم تناسب بین بازار کار و تحصیلات دانشگاهی زنان، سیاستگذاران در این عرصه باید به دنبال ایجاد تناسب بین وزارتخانهها و سازمانهای درگیر اشتغال زنان با آموزشهای علمی و کاربردی باشند.
این فعال صنفی معتقد است شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، فراکسیون بانوان مجلس شورای اسلامی حوزههای سیاستگذاری هستند که برای رفع مشکلات اشتغال زنان کمک کنند.
وی بیان کرد: چنانچه زنان تحصیلات عالی داشته باشند و بخواهد نقش سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود را ایفا کنند اما زمینه کارآفرینی و حضور در این عرصهها وجود نداشته باشد، به سمت فعالیتهایی که ربطی به تخصص و علاقه آنها ندارد و بیشتر در حوزه خدمات، منشیگری، اپراتور و مواردی از این قبیل است سوق پیدا میکنند و این در واقع هدر رفت سرمایههای کشور است.
گلپور اظهارداشت: در بیشتر کشورها مشاغل پایین دست با دستمزد حداقلی توام با آزارها بزرگترین عامل اصلی تهدید اشتغال زنان است. برای نمونه در آلمان بیش از ۷۰ درصد زنان شاغل در ردههای پایین و خدمات مشغول هستند یا در آمریکا ۵۵ درصد زنان با دستمزدهای پایین کار میکنند و حتی در فرانسه بیشتر زنان شاغل، مشاغل درجه سه نظافتکاری و از این دست است و در هلند نیز پاداشها و مزایای زنان ۲۰ درصد پایینتر از مردان است.
وی افزود: در ایران نیز به دلیل اینکه سیاستگذاران شناخت کافی از حضور زنان و نقش آفرینی آنها در اسلام ندارند برداشتهای اشتباهی میشود و گفته میشود که آیا زنان باید اشتغال داشته باشند، یا چگونه فعالیت کنند که با فرآیندهای دینی همخوانی داشته باشد و این سوالها مانع از این میشود که به اصل موضوع بپردازیم.
این فعال صنفی اضافه کرد: این تفاسیر اشتباه موجب میشود در حوزه اشتغال محدودیت برای زنان قائل شویم.
وی گفت: آمار اشتغال زنان در حوزههای خدماتی و اپراتوری بیش از بخشهای مولد و تولیدی است، در حالیکه بسیاری از صنایع دستی کشور که جنبه مصرفی دارد و توسط زنان تولید میشود و با وجود چنین ظرفیتی به دلیل نبود مدیریت مناسب شاهد حضور دلالها در بازار هستیم.
گلپور اضافه کرد: در شهرهای مختلف صنایع دستی محصول دست زنان وجود دارد اما چون این افراد بیمه نیستند و یا کارفرمای عادلی که حقوق و مزایای مناسب به آنها بپردازد وجود ندارد باعث شده افراد به کارهای غیرمولد و خدماتی روی آورند.
این فعال صنفی با اشاره به نقص آمار اشتغال زنان در کشور گفت: بخشی از زنان مولد در بخش کشاورزی و باغات فعالیت دارند و حتی برخی زنان کارآفرین مردان را تحت پوشش دارند اما در آمار درستی از فعالیت آنها نیست و این اهمال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که باید در احصای آمار مربوطه دقت لازم را داشته باشد چرا که بر اساس این آمارها برنامهریزی میشود.
وی تاکید کرد: اگر به دنبال توسعه کشورو رونق تولید هستیم باید دست سوءاستفاده گران را از اشتغال زنان کوتاه شود و مسائل این بخش آسیبشناسی و مشکلات برطرف شود.
گلپور اظهارداشت: وزارت کار به جای اینکه آماری از اشتغالهای ایجاد شده بدهد باید اعلام کند که جلوی تعطیلی چند کارگاه تولیدی را گرفته است و از این طریق است که میتوانیم کاری کنیم تا مردم بسته حمایتی نیاز نداشته باشند.
وی تاکید کرد: چنانچه مشاغل خدماتی به صورت حرفهای و در قالب کارگاههای کوچک باشد اشکالی ندارد اما برخی از آنها در مکانهای نامناسب و بدون پرداخت حداقلها انجام میشود.
رییس کمیته بانون کانون عالی انجمن صنفی کارگری زنان تصریح کرد: مشاغل خانگی نیازمند تفکر است که آنها را مدیریت کند و شخصیت و هویت کاری به آنها بدهد.
وی با بیان اینکه سازمانها و نهادهای فعال در حوزه اشتغال به صورت جزیرهای عمل میکنند، گفت: بین سازمانهای آموزشی و سازمانهای فعال در حوزه اشتغال اتحادی وجود ندارد و بسیاری از گیرندگان تسهیلات اشتغال، مبالغ دریافتی را در حوزههای غیر از اشتغال هزینه میکننند.
گلپور با اشاره به بحران مدیریت در حوزه اشتغال زنان گفت: باید فارغ از جنسبت به تحصیل و تجربه افراد توجه شود و از زنان توانمند در حوزههای مختلف استفاده کنیم.
این فعال صنفی تاکید کرد: آموزش به زنان باید به گونهای باشد که افراد بنا به علاقه خود فعالیت کنند نه اینکه برای به دست آوردن درآمد ناچیز فعالیت کنند.
وی تصریح کرد: در حوزه تبلیغات باید به این سمت حرکت کنیم که خودکفایی و باورمندی زنان را تقویت کنیم و آنها را به این باور برسانیم که از خدمات به کارآفرینی برسند چرا که پرداختن به مساله آموزش در کارآفرینی اثرات خوبی در اشتغال زنان داشته است.