دبیرخانه اتحادیه آفریقا که مقر ثابت آن در آدیس آبابا پایتخت اتیوپی قرار دارد، امروز اعلام کرد که سی و سومین اجلاس سران این اتحادیه را از ۲۱ ژانویه (۱ بهمن) تا ۱۰ فوریه (۲۱ بهمن) با هدف مدیریت بحران برای کاستن از تنش های سطح قاره برگزار می کند.
دبیرخانه این اتحادیه همچنین از برگزاری سی و ششمین اجلاس شورای اجرائی اتحادیه آفریقا (اجلاس وزارتی) در این شهر خبر داد که ۶ و۷ فوریه (۱۸-۱۷ بهمن) در آدیس آبابا برگزار می شود.
اما اجلاس اصلی سران که سی و سومین آن است قرار است از ۹ تا ۱۰ ماه فوریه (۲۱-۲۰ بهمن) با شعار "سکوت تفنگ ها، ایجاد فضای مناسب برای توسعه آفریقا" در حالی برگزار شود که ریاست دوره ای این اتحادیه در همین دو روز از مصر به آفریقای جنوبی منتقل خواهد شد.
در این نشست حدود ۴۰ تن از رهبران و نخست‌وزیران کشورهای آفریقایی و بیش از ۴۲۰ خبرنگار حضور خواهند داشت.
ریاست قبلی این اتحادیه سال گذشته از کشور روآندا در جنوب غرب این قاره به مصر واگذار شده بود که این ریاست هر سال بین کشورهای مناطق پنجگانه شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز این قاره دست به دست می شود.
مصر در سال جاری میلادی (۲۰۱۹) که فردا سه شنبه پایان می یابد، میزبان مشترک سران این اتحادیه و روسیه بوده است.
اجلاس سران اتحادیه آفریقا امسال در حالی به رفع تنش های سطح این قاره اختصاص یافته است که کشور لیبی با بحران قدرت فزاینده داخلی رو به رو است، سومالی و نیجریه و چند کشور دیگر آفریقایی همچنان درگیر ترویست های الشباب، بوکوحرام، داعش و القاعده هستند.
سودان و سودان جنوبی در تلاطم های داخلی غرق هستند و انجام کارهای عمرانی ساخت سد رنسانس (النهضه) در اتیوپی بر روی رودخانه نیل محل اختلاف شدید این کشور با مصر، سودان و تا حدودی اوگاندا است، تا جایی که مصر و اتیوپی حتی رجزخوانی هایی را نیز برای احتمال بروز جنگ سر داده اند.
اما سی و دومین اجلاس سران اتحادیه آفریقا ۲۱ بهمن سال گذشته به موضوعاتی مانند بحران اقتصادی و معضلات اجتماعی در کشورهای آفریقایی اختصاص یافته بود.
رهبران آفریقایی شرکت کننده در آن نشست همچنین درباره پدیده مهاجرت و افزایش روند مهاجرت از کشورهای آفریقایی گفت و گو و تبادل نظر کرده بودند، مشکلاتی که همچنان دامنگیر اغلب کشورهای آفریقایی است.
اتحادیه آفریقا جمله واژه‌های جدیدی است که از اوایل قرن بیست ویکم وارد ادبیات مناسبات سیاسی جهان شده است.
اتحادیه آفریقا - Arican Union (AU) در واقع نهاد جایگزین "سازمان وحدت آفریقا" (Organization Of African Unity) یا "OAU" است که با هدف بالابردن صلح، اتحاد و همکاری بین کشورهای آفریقایی بنیان نهاده شد و در حال حاضر ۵۴ کشور قاره آفریقا عضو آن هستند.
سازمان وحدت آفریقا به عنوان سلف اتحادیه آفریقا در سال ۱۹۶۳ و پس از آنکه در روند استعمارزدایی پس از جنگ جهانی دوم تعداد کشورهای مستقل آفریقا رو به افزایش بود، با عضویت ۳۲ کشور در آدیس آبابا تشکیل شد.
ارکان اتحادیه آفریقا در حال حاضر شامل اجلاس سران دولتها و حکومت‌های عضو، شورای وزیران، کمیسیون آفریقا، کمیته دائم نمایندگان، شورای صلح و امنیت، پارلمان پان آفریقایی، شورای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، دیوان دادگستری و تعدادی کمیته‌های فنی و تخصصی و همچنین نهادهای مالی است.
اتحادیه آفریقا یک سازمان بین المللی دولتی منطقه‌ای (قاره‌ای) است که در ۹ سپتامبر ۱۹۹۹ میلادی جایگزین سازمان وحدت آفریقا شد و در حال حاضر تمام ۵۵ کشور قاره آفریقا عضو این اتحادیه هستند که از این تعداد، ۵۴ کشور عضو اصلی و مغرب صرفا ناظر آن می‌باشد.
این اتحادیه در حال حاضر به یکی از بزرگترین سازمانهای منطقه‌ای در جهان پس از اتحادیه اروپا، تبدیل شده است.
در واپسین دهه‌های سده ۱۹ میلادی، اندیشه پان‌افریکنیسم با ایجاد نهادهای سیاسی برای مبارزه با استثمار و بردگی سیاهان شکل گرفت و اولین تلاش‌ها در کنفرانس پان‌افریکانیسم لندن در سال ۱۹۰۰ میلادی و سپس در کنفرانس بین‌المللی سیاه در سال ۱۹۱۲ میلادی برای اتحاد سیاهان آمریکا و آفریقا شکل منسجم تری به خود گرفت.
همایش‌های پان‌افریکنیسم در حد فاصل سال‌های ۱۹۱۹ تا ۱۹۴۵ میلادی در تثبیت و رشد نهضت رهایی بخشی سیاهان از استثمار و استعمار نقش به سزایی داشتند.
در ماه مه ۱۹۶۳ (اردیبهشت ۱۳۴۲) سران کشورهای آفریقایی به دعوت رهبرانی چون قوام نکرومه، رییس جمهور غنا؛ هایله سلاسی، رییس جمهور اتیوپی؛ احمد سکو توره، رییس جمهور گینه و جمال عبدالناصر، رییس جمهور مصر در آدیس آبابا گرد هم آمدند و سازمان وحدت آفریقا را با عضویت ۳۲ کشور تشکیل دادند. سند تأسیس سازمان را سی تن از سران یا نمایندگان تام‌الاختیار آنان بر پایه تفکر پان‌افریکنیسم امضاء کردند.
سازمان وحدت آفریقا به مرور راه تکامل را پیش گرفت تا این که در سال ۱۹۹۴ (۱۳۷۳) با فروپاشی نظام نژادپرست آفریقای جنوبی و عضویتش در سازمان، هر ۵۴ کشور آفریقایی به عضویت این سازمان درآمدند.
اما بعدها، سران سازمان وحدت آفریقا در نشستی فوق العاده در ۹سپتامبر ۱۹۹۹ میلادی در شهر سیرت لیبی با انتشار بیانیه‌ای موسوم به 'بیانیه سیرت' تصمیم به تأسیس اتحادیه آفریقا گرفتند.
در این اعلامیه بر خواست کشورهای آفریقایی بر ایجاد اتحادیه آفریقا با هدف تند کردن روند یک‌پارچه‌سازی قاره در جهت پیدایش این امکان که قاره آفریقا بتواند نقشی مهم در اقتصاد جهانی ایفاء و از این رهگذر برای حل مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی چند وجهی قاره آفریقا تلاش کنند، تأکید شده است.
در سال ۲۰۰۰ بود که در نشست وزرای خارجه کشورهای آفریقایی در ابوجا پایتخت نیجریه تحت عنوان 'کنفرانس امنیت، توسعه و هماهنگی برای آفریقا' شش مرحله برای تأسیس اتحادیه آفریقا پیشبینی شد که مورد قبول وزیران خارجه کشورهای افریقایی قرار گرفت.
بطور کل، اتحادیه آفریقا یک نهاد پایه‌ای است و اصل سازمان‌دهی قاره در زمینه تقویت یک‌پارچه‌سازی اجتماعی- اقتصادی که قاره را در جهت نیرومند کردن اتحادیه و همبستگی میان کشورها و مردم آفریقا، شتاب داده است.
اتحادیه آفریقا بر چشم انداز آفریقای واحد و نیرومند و بر ضرورت برپا کردن یاری میان دولتها و تمام اقشار جامعه مدنی، به ویژه زنان، جوانان و بخش خصوصی به منظور نیرومند کردن هبستگی و پیوستگی میان مردم آفریقا، مبتنی است.
این اتحادیه بارها خواستار داشتن کرسی دائم در سازمان ملل و داشتن حق وتو در شورای امنیت این سازمان بوده و هست.