وقف به عنوان یک سیستم پویا و بازوی نیرومند، کارکرد مؤثر در ساماندهی امور اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، مذهبی و کالبدی جامعه برعهده دارد. بهره‌گیری بهینه از منابع و توانمندی‌های این نهاد مردمی، که نشات گرفته از اعتقادهای دینی انسان است می‌تواند منجر به رشد و توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه شود که نتیجه نهایی آن دستیابی به عدالت اجتماعی است.
موقوفات، در هر زمان و مکان تقریبا همه نیازهای جامعه را پوشش می‌دهند به صورتی که هر زمانی که در بخشی از جامعه خلاء به وجود می‌آید واقفان خیراندیش و آگاه در صدد پرکردن این خلاء، موقوفات جدید ساماندهی می‌کنند.
وقف و حضور نقش‌آفرین آن در سال‌های اخیر با تنوع و تعدد موضوعاتی که به واسطه شناسایی ظرفیت‌های جدید به خود گرفته نشان از توجه به مسایل جدید جامعه و به روز رسانی آن دارد و موضوعاتی مانند وقف آب و وقف مسکن نشان از هوشمندی واقفان آنهاست.
سوادآموزی و ضرورت و اهمیت آن یکی از موضوعاتی است که نقش آن در رشد و پویایی جامعه، کاهش آسیب‌های اجتماعی و فرهنگ پذیری جامعه بر کسی پوشیده نیست و سابقه ۸۳ ساله ایران در مبارزه با بی‌سوادی، این کشور را به یکی از کشورهای موفق و با سابقه در این حوزه تبدیل کرده است.
در این میان استان خراسان رضوی یکی از استان‌های موفق و سرآمد در عرصه سوادآموزی و مبارزه با بی‌سوادی و تحقق عدالت آموزشی در کشور به شمار می‌رود و در جریان همه برنامه‌های گذشته برای مبارزه با معضل بی‌سوادی، اجرای پویش "وقف سواد" در قالب همکاری آموزش و پروش با شهرداری مشهد گامی موثر در جهت حذف بی‌سوادی تا سال ۱۴۰۰ در این کلانشهر محسوب می‌شود.
رتبه نخست کشور در شمار مراکز سوادآموزی
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با بیان اینکه این استان رتبه نخست کشور از نظر تعداد مراکز فعال یاددهی و یادگیری سوادآموزی را داراست افزود: هم اکنون ۱۰۱ مرکز یاددهی و یادگیری سوادآموزی در این استان فعالیت دارد به طوری که یک چهارم مراکز فعال سوادآموزی کشور در این استان است.
مصطفی اسدی افزود: روند افزایش مراکز یاددهی و یادگیری در این استان از سال ۱۳۹۵ شتاب گرفت به طوری که شمار این مراکز از هفت به ۳۷ مرکز در همان سال رسید.
وی ادامه داد: شمار مراکز یاددهی و یادگیری در خراسان رضوی پارسال به ۷۷ واحد رسید و امسال نیز با بهره برداری از ۲۴ مرکز جدید هم اینک ۱۰۰ مرکز در این استان دایر است.
وی گفت: این استان در مبارزه با بی سوادی جزو استان‌های موفق است و در زمینه شناسایی بیسوادان گروه سنی ۱۰ تا ۱۹ سال رتبه سوم کشور را بعد از استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان دارد.
بالاترین درصد باسوادی گروه ۱۰ تا ۴۹ سال در کشور
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی هم با بیان اینکه گروه هدف برنامه‌های سوادآموزی گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال است گفت: اختلاف سواد میان جمعیت زن و مرد گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در خراسان رضوی هم اکنون ۱.۵ درصد است در حالی که این اختلاف در کشور به صورت میانگین ۲.۷ درصد است.
اسدی افزود: درصد باسوادی زنان در استان هم اکنون ۹۷.۲ درصد و در مردان استان ۹۸.۷ درصد است و انتظار داریم سال آینده میانگین این رقم از ۹۸ درصد نیز بگذرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر درصد باسوادی گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در این استان ۹۷.۳ درصد است که بالاتر از میانگین کشوری می‌باشد.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی تفاوت باسوادی بین روستاییان و شهرنشینان در این استان را کمتر از میانگین کشوری آن دانست.
وی گفت: پارسال تفاوت با سوادی میان شهر و روستا در این استان ۶ درصد بود که این میزان هم اکنون به ۴.۵ درصد کاهش یافته در صورتی که میانگین کشوری این تفاوت ۷.۱ درصد است.
وی افزود: تعداد باسوادان شهری در این استان ۹۸.۳ درصد و در روستاهای آن ۹۳.۸ درصد است که از این نظر وضعیت بسیار خوبی داریم.
اسدی با بیان اینکه امسال ۲۸۰ میلیارد ریال برای سوادآموزی و ترویج آن به خراسان رضوی اختصاص داده شده است، اظهار داشت: طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ تعداد بیسوادان در استان ۱۵۶ هزار نفر بود که هم اکنون این تعداد به ۱۰۲ هزار تا ۱۰۳ هزار نفر کاهش یافته است.
وی ادامه داد: از این شمار نیز تاکنون بیش از ۲۰ هزار نفر برای فراگیری سواد در سال جاری ثبت نام کرده‌اند و پیش‌ببینی می‌شود تا پایان مهلت ثبت نام در ۳۰ دی ماه این تعداد به ۲۶ هزار نفر برسد.
مشهد ۱۴۰۰ شهر بدون بی‌سواد
اسدی با اشاره به اهمیت سوادآموزی و آثار ناشی از آن گفت: در راستای انجام وظایف و باسواد کردن افراد مشمول با همکاری شهرداری مشهد طرح ۲ ساله وقف سواد از ابتدای امسال در این کلانشهر آغاز شده است.
وی افزود: در اجرای این طرح با توجه به پیش‌بینی حضور ۲۹ هزار بی‌سواد در مشهد هر سال ۱۴ هزار و ۵۰۰ نفر زیرپوشش قرار می‌گیرند تا در سال ۱۴۰۰ شاهد شهر بدون بی‌سواد باشیم.
وی با تقدیر از همکاری و مشارکت شهرداری مشهد در اجرای این پویش اظهار داشت: سوادآموزی و مبارزه با بی‌سوادی صرفا با همکاری رده‌ها و سطوح مختلف در جامعه محقق می‌شود و اجرای این پویش که در نوع خود بی‌نظیر است، ابتکاری مهم محسوب می‌شود.
وقف سواد راهی نو
معاون برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد نیز با اعلام ثبت‌نام رایگان علاقه‌مندان به فراگیری سواد در این شهر در اجرای وقف سواد گفت: شهروندان بی‌سواد می‌توانند تا ۳۰ دی ماه جاری در این طرح ثبت نام کنند.
شهریار آل شیخ با بیان اینکه بر اساس آمارهای سازمان نهضت سوادآموزی کشور، ۲۹ هزار بی‌سواد در مشهد زندگی می‌کنند افزود: هم اکنون در ۸۱ بلوک شهری، بیش از ۱۰۰ بی‌سواد سکونت دارند که بیشتر این بلوک‌ها در مناطق سه، چهار، پنج، ۶، هفت و ۱۲ مشهد هستند.
وی با اشاره به الحاق مشهد به شبکه شهرهای یادگیرنده سازمان جهانی یونسکو در تیر ماه سال جاری ادامه داد: تفاهمنامه‌ای در شهریور ماه امسال توسط شهرداری و شورای اسلامی شهر مشهد با اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی منعقد شد که بر اساس آن، مدیریت شهری مشهد با هدف ریشه‌کنی بی‌سوادی در این شهر به نهضت سوادآموزی خراسان رضوی یاری دهد.
آل شیخ با تأکید بر اینکه پویش وقف سواد به همین منظور راه‌اندازی شده است گفت: این طرح رایگان بوده و با اهتمام سمن‌ها و خیرین، شوراهای اجتماعی محلات، ادارات فرهنگی مناطق و فرهنگسراهای شهرداری مشهد و راهبری توأمان سازمان فرهنگی اجتماعی و همچنین معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی شهرداری مشهد با معاونت سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی انجام می‌شود.