دیدار ولادیمیر پوتین و آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در کاخ کرملین نخستین دیدار سران دو کشور در این مقر رسمی رئیس جمهوری روسیه در پنج سال اخیر است.
روابط روسیه و آلمان پس از حوادث سال 2014 اوکراین که به روی کار آمدن دولت غرب گرا در آن کشور انجامید و آمریکا در راس اردوگاه غرب روسیه را بخاطر حمایت از جدایی طلبان در جنوب شرق اوکراین و الحاق کریمه به خاک خود تحریم کرد، به سردی گرایید.
آلمان از تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا در مورد روسیه پیروی کرد و سطح همکاریهای اقتصادی و سیاسی دو کشور به سطح پایینی نزول کرد.
برلین همچنین بر فشار بر روسیه برای بازپس دادن منطقه کریمه به اوکراین، قطع همکاری مسکو از جدایی طلبان منطقه دونباس در شرق اوکراین پیشگام بوده است.
وضعیت متشنج خاورمیانه و اقدامات بی ثبات کننده امریکا
آمریکا با متشنج کردن اوضاع در خاورمیانه برای دیگر کشورها از جمله متحدان سنتی خود در اروپای غربی مشکلات زیادی بوجود آورده است.
سفر مرکل به مسکو و رایزنی وی با پوتین برای آلمانها اهمیت فوق العاده داشت چرا که آلمان و روسیه اگر چه اختلافاتی در خصوص اوضاع در سوریه و اوکراین دارند اما در خصوص برجام، خط انتقال گاز روسیه به آلمان و یکجانبه گرایی آمریکا در جهان با یکدیگر همنظر هستند.
در دستور کار دیدار اخیر بررسی افزایش تنش در خاورمیانه در نتیجه حملات هوایی آمریکا در فرودگاه بغداد و موضوعات مهمی همچون اقدامات آمریکا علیه برجام و عملیاتی شدن اینستکس و تکمیل طرح احداث خط لوله گاز جریان شمالی 2 و توسعه همکاریهای اقتصادی قرار داشت.
رئیس جمهوری روسیه در پایان دیدار با صدراعظم آلمان با اشاره به اینکه در مورد وضعیت متشنج خاورمیانه با وی گفت وگو کرده است، خاطرنشان کرد: همه باید برای کاهش تنش در منطقه تلاش کنیم، زیرا که وقوع یک جنگ نظامی گسترده به یک فاجعه برای جهانیان بدل خواهد شد.
وی در همین حال یادآورشد که بین ایران و آمریکا مناقشه نظامی رخ داده است اما وضعیت به مرحله جنگ تمام عیار کشیده نشده است.
پوتین هشدار داد که اگر جنگ تمام عیار آغاز شود برای کل منطقه فاجعه خواهد بود. این مساله باعث جاری شدن سیلی از پناهندگان می شود و فاجعه ای انسانی و اقتصادی را در منطقه رقم می زند.
رئیس جمهوری روسیه گفت: با صدراعظم آلمان درباره وضعیت کنونی منطقه خاورمیانه و راه حل هایی برای جلوگیری از بروز چنین فاجعه ای گفت وگو کردیم.
تاکید بر حفظ برجام و رد درخواست آمریکا
صدراعظم آلمان و رئیس جمهوری روسیه در پایان نشست خود در مسکو در جمع خبرنگاران حاضر شدند و از عزم خود برای حفظ توافق هسته ای با ایران گفتند.
مرکل با بیان این مطلب افزود: تمام امکانات دیپلماتیک باید بکار گرفته شود تا این توافق بین المللی (برجام) هر چند که کامل نیست، حفظ شود و تمام طرف‌های شرکت کننده در آن به تعهدات خود عمل کنند.
پوتین نیز در خصوص برجام گفت: پس از خروج آمریکا از برجام وضعیتی پیش آمد که ایران نیز از برخی تعهدات خود صرف نظر کرد.
وی ادامه داد: من تاکید می کنم که این تعهدات را ایران داوطلبانه برعهده گرفته بود و تهران اعلام کرده است که می تواند در آینده به تعهدات خود بازگردد.
پوتین گفت: روسیه و آلمان بر اجرای برجام اصرار دارند.
رئیس جمهوری روسیه همچنین اینستکس را ساز وکار مهمی برای تجارت با ایران خواند و بر لزوم عملیاتی شدن و اجرای کامل آن برای مشارکت کشورهای مختلف در این ساز و کار تاکید کرد.
به این ترتیب سران روسیه و آلمان بار دیگر همدلی خود را در حمایت از برجام نشان داده و از خروج آمریکا از این توافق بین المللی انتقاد کردند.
فشارها و تحریم های آمریکا در ماههای اخیر بر طرح خط لوله گاز جریان شمالی 2 دو هفته پیش منجر به توقف احداث این خط لوله شد.
این مساله برای آلمان به اندازه برابر برای روسیه اهمیت داشت و برلین بارها از واشنگتن خواستار خودداری از اقدام علیه طرح خط لوله جریان شمالی 2 شده بود.
رسانه ها و کارشناسان روسیه، یکی از علت های مهم سفر مرکل به مسکو را گفت وگو و رایزنی با پوتین درباره اقدامات آمریکا علیه خط لوله جریان شمالی 2 خوانده بودند.
رئیس جمهوری روسیه و صدراعظم آلمان بر گسترش همکاری دو کشور در راستای اجرای کامل طرح خط لوله گاز جریان شمالی دو که گاز روسیه را به آلمان می رساند با وجود مخالفت ها و تحریم های آمریکا تاکید کردند.
آنگار مرکل در این باره افزود: طرح خط لوله گاز جریان شمالی 2 به رغم تحریم‌های آمریکا باید بطور کامل اجرا شود.
وی افزود: این طرح در وهله اول یک طرح اقتصادی است و ما آن را درست می دانیم. من معتقدم که این طرح را می شود تکمیل کرد.
مرکل گفت: با وجود تمام اختلافات سیاسی با آمریکا ما تحریم های فرامرزی را درست نمی‌دانیم و به همین دلیل از این طرح حمایت می کنیم.
ولادیمیر پوتین نیز گفت: روسیه می تواند به تنهایی ساخت این طرح لوله را به پایان برساند تنها مساله زمان بندی مطرح است که پیش بینی می کنیم که در صورت وقوع چنین شرایطی، طرح چند ماه با تاخیر تکمیل شود و من شخصا امیدوارم تا پایان امسال (سال 2020 میلادی) یا در سه ماهه اول سال بعد این طرح به پایان برسد و شاهد انتقال گاز روسیه به آلمان باشیم.
طرح خط لوله گاز جریان شمالی دو از جمله محورهای مهم دیدار امروز سران روسیه و آلمان بود.
این خط لوله که از منطقه ویبورگ در شمال غرب روسیه از طریق دریای بالتیک به آلمان کشیده می شود بخش قابل توجهی از گاز صادراتی روسیه را به این کشور منتقل و از آنجا به برخی کشورهای دیگر اروپایی ترانزیت خواهد کرد.
به عقیده بسیاری از صاحبنظران در مسکو، آلمان و روسیه در تلاش هستند با کمترین هزینه نسبت به حرکت های غیرقابل پیش بینی و نسنجیده آمریکا، با استفاده از ظرفیت های خود، زمینه تامین منافع ملی کشورشان را تا بیشترین جای ممکن تامین کنند و هر دو کشور راه حل را ثبات در نقاط حساس جهان از جمله خاورمیانه و اروپای شرقی می دانند مراکزی که انرژی تکلیف دوستی ها و دشمنی ها را مشخص می‌کند.