«هر بار که بحرانی پیش آمد ما افسوس خوردیم که چرا نمیتوانیم به شیوه نوین جهانی امدادرسانی کنیم. حالا قدم اول را با رونمایی از پهپاد پستی برداشتیم. متاسفانه با توجه به شرایط جغرافیایی کشور، سالانه درگیر چند حادثه میشویم و باید برای مدیریت و خدمترسانی در آن روزها آماده باشیم. شاید این قدمهای اولی که برداشتیم یک سال دیگر به بار بنشیند، شاید دو سال دیگر نتیجه بدهد؛ اما مهم این است که حداقل آن زمان میتوانیم از وسیلهای مانند پهپاد پستی استفاده کنیم. »
قادری با این توضیحات و این پیشفرض که اگر به سوالات پیش آمده در خصوص پهپاد پستی پاسخ داده نشود، اهداف طرح ممکن است به حاشیه برود به سوالاتی که در این خصوص پیش آمده، پاسخ گفت.
سوالی که این روزها در شبکههای مجازی پرسیده میشود، این است که چرا پهپاد پستی که زمان رونماییاش به نقش آن در مواقع بحرانی تاکید شد، به پرواز درنیامد؟
گام اول رونمایی از پهپاد پستی با اعلام این خبر که میتوان در مواقع بحران از آن استفاده کرد، اتفاق افتاد. در گامهای بعدی برای اجرایی شدن این اتفاق با سازمان هلال احمر و اداره اورژانس کشوری مکاتبه و اعلام کردیم این آمادگی را داریم که در مواقع بحران از خدماتی که این دستگاه میتواند ارائه دهد، استفاده شود.
جلساتی نیز پیرو همین مسئله برگزار شد و نحوه همکاری و مشارکت مورد بررسی قرار گرفت. جلساتی که همچنان ادامه دارد اما با توجه به این که از زمان رونمایی مدت زیادی نمیگذرد و هنوز ساز و کارها مشخص نشده، پهپاد پستی برای امدادرسانی در این سیل نقشی ایفا نکرد.
شرایط بحرانی نیاز به مدیریت دارد و نمیتوان بدون در نظر گرفتن شرایط، اقداماتی انجام دهیم که باری بر دوش مدیران بحران بگذاریم. اکنون جلسات ما با ادارات مرتبط در حال انجام است تا امدادرسانی با شرایط پهپاد پستی را برایشان تشریح کنیم و هر زمان که به نتایج مثبت برسیم، اقدامات پایلوت آغاز خواهد شد.
این اقدامات به چه صورت انجام میشود؟
از آن جا که در شرایط واقعی بحران نمیتوان چنین مانورهایی را برگزار کرد، برای همین باید مانورها را در شرایط شبه بحران برگزار کنیم. در مواقع شبیه بحران پروازهای آزمایشی را به شکل پایلوت انجام دهیم تا به جزئیات عملکرد آن دست پیدا کنیم. این کار قاعدتا زمان میبرد.
با همه این توضیحات، با توجه به این که مسیر جادهها در سیل اخیر از بین رفته و با وسایلی مانند پهپاد و هلی کوپتر میتوان امدادرسانی بهتری انجام داد، اگر ادارات اعلام نیاز میکردند، پهپادی که توسط وزیر ارتباطات رونمایی شد میتواند خدمات ارائه دهد؟ اصلا تعداد کافی برای انجام امدادرسانی در دسترس است؟
درباره تعداد پهپادها باید بگویم حداقل آن موردی که رونمایی شده در دسترس است. ما تولید چند نمونه دیگر برای استفاده در مواقع بحرانی را در دستور کار داریم. اما نمیتوانیم بدون هماهنگی وارد کارزار بحران شویم. به اداره پست به صورت مکتوب و شفاهی در جلساتی که با ادارات مربوطه داشتیم اعلام آمادگی کردیم.
در سیل اخیر سیستان و بلوچستان، سه بالگرد برای امدادرسانی به پرواز درآمد. هزینههای پرواز بالگرد به مراتب بالاتر است و اگر بحث جا به جایی بیماران و مصدومان در میان نباشد، برای انتقال دارو، لولههای آزمایش و مواردی از این دست میتوان از پهپاد استفاده کرد. وسیلهای که هزینه آن نسبت به بالگرد بسیار اندک است. اما همانطور که گفتم اجرایی شدن استفاده از پهپاد پستی مستلزم این است که با تست دستگاه متوجه توانایی آن در حجم خدمترسانی شویم. ضمن این که پروتکلها، هزینههای اجرای طرح، نحوه امدادرسانی، حضور اپراتور دستگاه، خدمات لجستیک باید در طرح پایلوت، تست شود.
چقدر باید بگذرد تا بتوانیم در بحرانهای مشابه که ممکن است در آینده به وقوع بپیوندد، از این دستگاه استفاده کنیم؟
برای کارهایی که قبلا انجام شده و تجربهای در خصوص آن وجود دارد، اعلام زمان کار سادهای است اما برای چنین چیزی نمیتوان زمان اعلام کرد چون مسیر ما کاملا مشخص نیست. باید با انجام یک یا چند مانور عملیاتی عوارض محیطی هر استان را به تفکیک چک کنیم، حجم ترابری و خدماتدهی و فاصلهای که دستگاه میتواند از مبداء داشته باشد را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم تجهیزات تولید داخل کشور پاسخگوی نیاز ماست یا باید از تجهیزات خارجی نیز استفاده کنیم.
پس از آن بنا بر نیازی که وجود دارد، زیرساختها را توسعه بدهیم و تازه پس از انجام تمام این کارهاست که میتوان قدم اول امدادرسانی با پهپاد را در واقعیت برداشت. ضمن این که در شرایط بحرانی مانند مسائل اجتماعی و بلایای طبیعی که حالت عادی ندارد، متولیان امر باید از نظر مجوزهای پروازی توجیه شوند که یکهو وسط بحران، فکر نکنند پهپاد در حال پرواز جاسوسی است.