سیستان و بلوچستان و استان‌های جنوبی کشور یکی از خاستگاه‌های اصلی قاچاق کشور محسوب می‌شوند که با وجود تشدید هرچه بیشتر نظارت‌ها، همچنان قاچاق در آنها جریان دارد. اما شاید یکی از سوال‌های اصلی این باشد که منشا تامین این سوخت قاچاق از کجاست؟ به عبارتی، سوخت مورد نظر که عمدتا گازوئیل است، از کجا وارد استان و سپس به خارج از مرزها قاچاق می‌شود؟
دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق سیستان و بلوچستان به ایرنا می‌گوید: «منشا ۸۰ درصد سوختی که از سیستان و بلوچستان قاچاق می‌شود، استان‌هایی مانند تهران، اصفهان و شیراز است»؛ البته هنوز نمی‌توان مشخص کرد سهمیه هر استان از این سوخت چقدر است.
به گفته وی این سوخت قاچاق در بخش‌هایی از تهران مانند حومه شهر قدس دپو شده و با تانکر وارد سیستان و بلوچستان می‌شود و نظارت‌ها به حدی ضعیف است که متوجه این قاچاق نمی‌شوند.
«محمد محبی» این نوع از قاچاق را سازمان‌یافته و شبکه‌ای دانسته و در این زمینه به خبرنگار اقتصادی ایرنا توضیح می‌دهد: اینطور نیست که گازوئیل ۳۰۰ تومانی جایگاه به مرز برسد و مرزنشین منفعت کامل را از قاچاق ببرد. بلکه در هر مرحله از این قاچاق سوخت و در هر استان، ارزش افزوده‌ای به آن اضافه می‌شود.
وی ادامه داد: مثلا اگر سوخت از جایگاه ۳۰۰ تومان خریداری می‌شود، به اصفهان که می‌رسد قیمت آن ۷۰۰ تومان و در کرمان لیتری ۲۰۰۰ تومان می‌شود. به این ترتیب هر چقدر به مرز نزدیکتر شود قیمت آن متفاوت است و در مناطق مرزی به افرادی که دپوی سوخت می‌کنند، گازوئیل را تا ۳۷۰۰ تومان به شبکه قاچاق یعنی مرزنشینان می‌فروشند.
محبی با بیان اینکه در این فرایند، شبکه قاچاق منفعت اصلی را می‌برد، افزود: به این ترتیب دولت گازوئیل یارانه‌ای برای فعالیت اقتصادی و تولید اختصاص می‌دهد اما سود آن عاید افراد دیگری می‌شود.
وی درباره اقدامات انجام شده برای جلوگیری از قاچاق سازمان‌یافته گفت: پنج گلوگاه اصلی استان سیستان و بلوچستان را به سامانه‌ای مجهز کردیم. با این سامانه به راحتی بارنامه نفتکش‌ها قابل رصد است و می‌توان بارنامه‌های اصلی و جعلی را از یکدیگر تشخیص داد.
توقیف ۳۱۸ نفتکش قاچاق در سال ۹۸
محبی با اشاره به راه‌اندازی این سامانه از سال ۹۷ تصریح کرد: از زمان فعال شدن این سامانه بالغ بر ۴۰۰ نفتکش قاچاق و در در ۹ ماهه امسال ۳۱۸ نفتکش قاچاق با ظرفیت ۳۰ هزار و مدارک جعلی کشف و توقیف شده است.
دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق سیستان و بلوچستان معتقد است با راه‌اندازی این سامانه در گلوگاه‌های اصلی کشور، ۵۰ درصد حجم قاچاق ورودی به استان‌های مرزی زمین‌گیر می‌شود.
به نام مصرف‌کننده، به کام قاچاقچی
وی با تاکید بر لزوم هویت‌دار شدن تمام مصرف‌کنندگان گفت: افرادی را داریم که در سیستم به عنوان مصرف کننده هستند اما وقتی بازدید صورت می‌گیرد، اصلا هیچ واحد تولیدی وجود ندارد و تنها سهمیه سوخت به آنجا اختصاص یافته است.