افشین استوار روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار سلامت ایرنا درباره پویش ملی کنترل فشار خون بالا که از نیمه خرداد تا نیمه تیر ۹۸ برگزار شد، بیان کرد: وقتی سند ملی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر تدوین شد، پیمایش‌هایی در سطح ملی اتفاق افتاد و متوجه شدیم که ۴۵ درصد مردم از بیماری فشار خون خود اطلاع ندارند. به همین علت، پویش ملی کنترل فشار خون را راه انداختیم و حالا به دنبال این هستیم که بدانیم مردم چقدر از بیماری فشار خون خود اطلاع دارند.
وی ادامه داد: شیوع فشار خون بالا در جمعیت ۱۸ سال به بالای کشور حدود ۲۶.۵ درصد و در جمعیت بالای ۳۰ سال حدود ۳۰ درصد است و این یعنی ۱۶ میلیون نفر مبتلا به فشار خون بالا داریم که از این تعداد، ۵۵ درصد می‌دانستند فشار خون دارند و ۴۵ درصد اطلاعی نداشتند. یعنی بین ۷ تا ۸ میلیون نفر ایرانی در کشور فشار خون بالا دارند و اطلاعی از آن ندارند. این موضوع مبنای اجرای پویش ملی کنترل فشار خون بالا بود.
مدیرکل دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: این افراد به علت عدم دریافت خدمات، از فشار خون خود اطلاع ندارند. مردم در این زمینه مقصر نیستند و وزارت بهداشت باید با اقداماتی مثل برگزاری پویش فشار خون، زمینه این را فراهم کند که فشار خون مردم اندازه گیری شود. ما سراغ مردم رفتیم و آنها را حساس کردیم تا هر وقت به پزشک مراجعه کردند، این مطالبه گری را داشته باشند که فشار خون‌شان اندازه گیری شود.
سعید نمکی وزیر بهداشت نیز پیش از این درباره پویش ملی کنترل فشار خون گفته بود: در سال ۹۶ بر اساس آمارها، ۳۸۰ هزار مرگ داشتیم که از این میزان ۳۱۳ هزار مورد به دلیل بیماری‌های غیرواگیر بود. در میان این موارد ۹۷ هزار مرگ به دلیل بیماری پرفشاری خون و موارد مرتبط با آن اتفاق افتاد. این مورد به دلیل افزایش مرگ و میر به عنوان اولویت قرار گرفت و پویش ملی کنترل فشار خون را در سطح کشور به کمک دستگاه‌های مختلف و رسانه‌ها اجرا کردیم. این پویش ابتدا هزینه زیادی نداشته و فواید بسیاری داشت. کل هزینه ما برای این پروژه کمتر از ۵ تخت بیمارستانی بود و پول جدیدی به هیچ دانشگاهی داده نشد. قرار بود در جمعیت ۳۰ تا ۷۰ ساله که ۴۰ میلیون نفر بودند، حداقل ۵۰ درصد کنترل شوند. زیرا بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا از بیماری خود اطلاعی نداشتند و زمانی متوجه می‌شدند که به علت سکته به بیمارستان مراجعه می‌کردند.
وزیر بهداشت افزود: همدلی فراوانی در پویش ملی کنترل فشار خون دیده شد و در نتیجه به جای ۲۰ میلیون جمعیت هدف، فشار خون ۳۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر را بسنجیم و بیش از ۲ میلیون نفر را پیدا کردیم که از فشار خون خود اطلاعی نداشتند. همچنین ۱۰ میلیون نفر در مرز عبور خط قرمز به سمت فشار خون بالا بودند. این افراد باید مراقبت شوند تا در آینده دچار بیماری‌های هزینه بردار نشوند. این افراد با پرونده الکترونیک سلامت ردیابی می‌شوند و مدل آموزش‌ها و سبک زندگی را کنترل می‌کنیم.
احمد المنظری رییس دفتر مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت نیز پیش از این درباره این پویش ملی به خبرنگار سلامت ایرنا گفته بود: برای اجرای پویش کنترل فشار خون در ایران بسیار خرسندم، زیرا یکی از منحصر به فردترین پویش‌های اجتماعی و اقدامات انجام شده در زمینه کنترل بیماری‌های غیرواگیر بود و به اجرای موفق آن در ایران افتخار می‌کنیم. از ابتدا که این پویش راه اندازی شد و وزیر بهداشت ایران به ما اطلاع داد، استقبال خوبی از آن کردیم، زیرا ایده بسیار خوبی در سطح منطقه و جهان در زمینه کنترل بیماری‌های غیرواگیر بود.
وی ادامه داد: اطمینان دارم که وزارت بهداشت ایران می‌تواند از تجربه و نتایج این پویش به خوبی استفاده کرده و این تجربه‌ها را به کشورهای دیگر نیز منتقل کند.
به گزارش ایرنا، مرحله حساس سازی جامعه نسبت به فشار خون بالا از ۲۷ اردیبهشت آغاز و مرحله عملیاتی پویش ملی کنترل فشار خون از ۱۷ خرداد تا ۱۵ تیر در سراسر کشور انجام شد. در این پویش، فشار خون بیش از ۳۰ میلیون نفر کنترل و ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار مورد جدید مبتلا به فشار خون شناسایی شد.
مطالعه روند بار بیماری‌های کشور در بازه زمانی ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۴ نشان می‌دهد که فشار خون بالا از جمله مهمترین عوامل خطر تهدید کننده سلامت مردم و اصلی‌ترین عامل مرگ ومیر در جهان و ایران است.
مرگ زودرس ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی معلول بیماری فشار خون بوده و بالغ بر نیمی از کل موارد مرگ در کشور مربوط به این بیماری است. در سال ۱۳۹۵ به طور متوسط ۲۲ درصد زنان و ۲۱ درصد مردان ایرانی مبتلا به فشار خون بالا بوده‌اند. همچنین گروه سنی ۵۵ تا ۶۹ سال نیز بیش از ۵۰ درصد دچار عارضه فشار خون بالا بودند.
فشار خون وقتی بالا می‌رود که یا خون با قدرت بیشتر از قلب پمپ شود یا مجرای سرخرگ تنگ شود. مهمترین عامل در ایجاد تنگی بر سر راه جریان خون، رسوب چربی است. با بالا رفتن سن به تدریج چربی بیشتری در جدار سرخرگ‌ها رسوب می‌کند و فرد بیشتر در معرض فشار خون بالا قرار می‌گیرد. علاوه بر افزایش سن، برخی رفتارها مانند فعالیت بدنی کم، تغذیه ناسالم و مصرف سیگار یا قلیان هم در ایجاد و تشدید فشار خون تاثیر دارند.