معصومه عرب اسدی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا افزود: طرح درس های تلفیقی به عنوان یک شیوه جدید از تدریس چند سالی است که در آموزش و پرورش ایران شکل گرفته است اما در دنیا چندین سال است که کشورها با آموزش پیشرفته این موضوع را در شیوه تدریس لحاظ می کنند و کتاب های مختلف را با هم مرتبط می کنند.
وی تصریح کرد: زمانی که دانش آموز پایه هفتم درس هنر را با اجتماعی و فارسی ترکیب و تلفیق می کند، این موضوع باعث می شود دانش آموز چندین موضوع را در یک مقطع یاد بگیرد. به گونه ای که به طور همزمان معلم درس ادبیات می تواند به دانش آموزان بگوید که درباره محیط زیست انشا بنویسند یا اینکه معلم هنر به دانش آموزان کشیدن تصویری از محیط زیست را آموزش می دهد.
دبیر درس ریاضی با بیان اینکه در تلفیق دروس به دنبال رابطه بین درس های مختلف هستیم، اظهار داشت: با این روش دانش آموزان رابطه و زنجیره بین درس ها را پیدا می کنند و به کاربردهای واقعی یک مبحث در زندگی روزمره خودشان پی می برند.
عرب اسدی ادامه داد: از سال گذشته آموزش هایی را برای دروس تلفیقی در یکی از مدارس تهران برای معلمان شروع کردیم و مدیر مدرسه تلاش کرد تا تدریس به روش دروس تلفیقی به عنوان یک موضوع مهم در مدرسه عملیاتی شود. معلمان نیز مجبور به تحقیق در رابطه با دروس تلفیقی شدند و از همکاران خواسته شد در جلسات مختلف شوراهای مدرسه در حضور دبیران، تدریس موضوعات درسی را که می توانند تلفیقی شوند، اجرا کنند.
وی خاطرنشان کرد: یکی از برنامه های ما همکاران معلم در این مدرسه این بود که یکی از دروس مهم مانند تقسیمات سلولی در درس هنر، علوم، دینی و ریاضی را تلفیق کردیم، ابتدا کار سختی به نظر می آمد ولی با برگزاری جلسه هر همکاری یک تجربه را ارائه داد، مباحث توان و تقسیمات سلولی را مطرح کردند که چگونه می شود یک سلول به دو سلول تکثیر و باعث رشد انسان شود. این موضوع به یکی از مباحث مهم درس ریاضی به نام توان مرتبط شد و دانش آموزان با استفاده از این روش می توانستند هم تقسیم سلولی را بهتر یاد بگیرند و هم به ارتباط و کاربرد قانون توان ریاضی را در درس علوم پی ببرند.
این معلم دبیرستان گفت: این یک قاعده کاملا علمی بود و این را به دانش آموزان انتقال دادیم چرا که معتقدیم خداوند طبق یک اصل علمی ریاضی انسان ها را به وجود آورده است که به همین خاطر این موضوع وارد درس دینی هم شد و به دانش آموزان آموختیم که خداوند انسان ها را از یک نطفه به وجود آورده است. در درس علوم هم این موضوع را نشان دادیم و این تکثیر سلولی را به خوبی فهمیدند.
وی اضافه کرد: این موضوع باعث شد که زنجیره وار علوم را پیش بردیم و تقسیمات سلولی را نشان دادیم و آن را به مبحث خلق انسان ارتباط دادیم. همچنین در بحث هنر، روش تکثیر را با تصویر تلفیق کردیم و دانش آموزان می توانستند نمادهای تقسیم سلولی را با خاک انجام دهند و در قالب هنر با این پدیده بهتر آشنا شوند و همچنین کاربرد استفاده از قانون توان و تکثیر سلولی را در هنر و نقاشی هم فراگیرند.
عرب اسدی ادامه داد: در حوزه دروس تلفیقی ما به چهار موضوع درسی در چهار مبحث و کتاب جداگانه رسیدیم که باعث شد بچه ها لذت ببرند و آنان باورشان شد که علوم امروز کاملا به هم وابسته است و تمام این درس ها رشته وار به هم مرتبط هستند. به همین دلیل آنها نیز تشویق شده و موضوعات مختلف در دروس مختلف را انتخاب و تلاش می کنند رابطه بین آنها را کشف کنند.
وی درباره تلفیق دروس اینگونه توضیح داد و گفت: سال گذشته در بحث توان این کار را انجام دادیم به گونه ای که در درس های علوم، هنر، ریاضی و پیام های آسمانی این موضوع را تلفیق کردیم و تدریس ۳۰ دقیقه ای انجام دادیم که بسیار برای دانش آموزان جذاب بود و قرار است در مبحث تجزیه درس ریاضی نیز اقداماتی برای دروس تلفیقی داشته باشیم.
این معلم اضافه کرد: با تلفیق مبحث تجزیه در سایر دروس نیز دانش آموزان بیشتر و بهتر با این موضوع آشنا می شوند و به کاربرد آن در سایر علوم پی می برند. به طور کلی مبحث دروس تلفیقی پیشینه جالبی در کشورهای مختلف دارد، بسیاری از معلمان به این موضوع اشاره دارند که تلفیق چند موضوع درسی، نتایج جالبی را به دنبال دارد.
برگزاری جشنواره خلاقیت در دورس تلفیقی
وی با بیان اینکه همچنین درباره دروس تلفیقی مقاله های فراوانی در کشور تهیه شده است، تصریح کرد: هر چند آموزش و پرورش پرداختن به موضوع دروس تلفیقی را دیر آغاز کرده است اما یکی از کارهایی که در آموزش و پرورش مورد تاکید است، برگزاری یکسری مسابقات در حوزه دروس تلفیقی است که به همین منظور شیوه نامه آن به همه مدارس ابلاغ شده و اساس آن یادگیری بر مبنای روش های تلفیقی است تا تدریس ها به روش تلفیقی انجام شود و پس از تهیه فیلم از این کلاس ها، معلمان و دانش آموزان در جشنواره شرکت کنند.
وی در ادامه با بیان اینکه جشنواره خلاقیت در دروس تلفیقی از سال گذشته آغاز شده است، اظهار داشت: همکاران فرهنگی برای ترغیب بیشتر دانش آموزان و حتی معلمان به استفاده از دروس تلفیقی، از کلاس های خود فیلم تهیه می کنند و علاوه بر شرکت در جشنواره؛ این تجربیات را به دیگر معلمان و دانش آموزان انتقال می دهند.
عرب اسدی ادامه داد: هدف از این مهم تحقق گام دوم پیشرفت های علمی در کشور است که در راستای آن معلمان را به این سمت سوق می دهیم که تدریس دروس را به شکل ارتباط و تلفیقی از دروس مختلف به کار گیرند؛ چرا که معتقدیم استفاده از دروس تلفیقی امر آموزش را تسهیل می کند.
وی با بیان اینکه دروس تلفیقی آموزش درس را انسجام و هدفمند می کند، تاکید کرد: این روش همچنین از هم گسیختگی و مقطعی بودن آموزش را از بین می برد و دانش آموزان را به استفاده بهتر از این شیوه جذب می کند به طوری که دانش آموزان اذعان می کنند این روش یکنواختی در آموزش را از بین می برد.
این معلم ادامه داد: اگر طرح دروس تلفیقی در آموزش و پرورش اجرایی شود اگرچه زمان بر است، اما به طور یقین تحولات خوبی در حوزه آموزش ایجاد می کند، البته باید معلمان علم آن را کسب کنند به طوری که این مهارت به یک درس ورزی دائمی تبدیل شود. همچنین باید به سمت و سویی برویم که دانش آموزان متوجه شوند درسی را که یاد می گیرند، در کجای زندگی آنها می تواند مورد استفاده قرار گیرد و این شدنی است. امیدواریم آموزش و پرورش این کار را به خوبی در تمام مدارس به عنوان یک کار نو پایه ریزی کند.
عرب اسدی با بیان اینکه دروس تلفیقی بسیار برای دانش آموزان جالب است، گفت: با اجرای دروس تلفیقی، تحقیقات و پژوهش هایی که به دانش آموزان داده می شود، ویژه یک درس نیست و دانش آموزان می توانند در قالب هنر یا هر درس دیگری تحقیق کنند تا از این طریق از خلاقیت خودشان استفاده کنند و حتی پایه آنها در دروسی که ضعیف هستند، تقویت شود.
وی خاطرنشان کرد: با این اقدام دانش آموزان با درس ها مانوس تر می شوند؛ زیرا زمانی که مفاهیم دیگر درس ها با درس های موجود ترکیب می شود، استقبال آنها از یادگیری بیشتر خواهد شد. البته امیدواریم هر ساله در چند درس بتوانیم تلفیقی داشته باشیم.
دبیر یکی از دبیرستان های تهران افزود: اینکه می توانیم درس ها را با همدیگر تلفیق کنیم، شدنی است و امیدواریم در راستای فهم بهتر دانش آموزان گام های موثرتری در این زمینه در آموزش و پرورش برداشته شود.