روز ملی فناوری فضایی روزی است که در آن ایران با پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره امید در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ به جمع کشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره پیوست. پس از آن ایران هرسال در این روز سالگرد پرتاب این ماهواره را جشن می‌گیرد.
به همین مناسبت خبرنگار علمی ایرنا در گفت و گو با دکتر منوچهر منطقی دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته از وی درباره فعالیت‌های انجام شده در این ستاد پرسید که وی گفت: درابتدا باید بگویم که با توجه به تغییرات و ادغام‌هایی‌که در این ستاد از سال گذشته ایجاد شده، در بخش فضایی تقسیم کار خوبی در سطح کشور اتفاق افتاده است. تقریبا همه بحث‌های اجرایی در حوزه فضا را به سازمان فضایی سپرده‌اند و دو بخش توسعه شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه و نیز دستیابی به فناوری‌های جدید برعهده این ستاد در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گذاشته شده است.
وی با بیان اینکه این ستاد بر روی این دو بخش کار می‌کند، افزود: به عنوان مثال در بحث فعالیت شرکت‌های استارتاپی یک شتابدهنده راه‌اندازی کردیم که وظیفه برقراری ارتباط با استارتاپ‌های بخش خصوصی را دارد و این مجموعه به نام کاوشگران امید فضا است که در پارک‌های علم و فناوری مستقر شده و این کار را انجام می‌دهد.
منطقی ادامه داد: پس این شتابدهنده علاوه براینکه یک مجموعه استارتاپ را دورهم جمع می‌کند، می‌تواند این شرکت‌ها را در بخش‌های مختلف نیز توسعه دهد.
وی با اشاره به اینکه در بخش فناوری جدید بیشتر به دنبال فناوری‌هایی هستیم که قابلیت اطمینان ما را در استفاده از فناوری فضایی بالا ببرد، یادآور شد: دومین کاری که ستاد در این تقسیم بندی انجام می‌دهد فعالیت بر روی فناوری‌ها است. یکی از فناوری‌های خیلی مهمی که ستاد بر روی آن کار می‌کند این است که چطور قابلیت اطمینانمان را بالا ببریم، الان یک سری روش‌ها در تولید و یکپارچه سازی انجام می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌شود قابلیت اطمینان بالاتر رود.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته ادامه داد: شناسایی و فعالیت بر روی برخی فناوری‌ها که تا کنون کار نشده از دیگر فعالیت‌های این ستاد است. به طورمثال فعالیت بر روی سنسورهای مختلفی که برروی ماهواره‌های مختلف استفاده می‌شود، در حال حاضر بر روی برخی از آن‌ها کار شده و بخشی را نیز الان از خارج وارد می‌کنیم و ما در ستاد بر روی این بخش که از خارج وارد می‌شود کار می‌کنیم تا داخلی سازی شود.
وی یادآور شد: بحث دیگری که ستاد بر روی آن کار می‌کند، بحث فوق‌العاده مهم کاربری فضایی است. به این صورت که اگر ما ۱۰ ماهواره داشته باشیم اما نتوانیم در اقتصاد خود از آن‌ها استفاده کنیم، فایده ای ندارد. بنابراین بخش مهمتری که ستاد دارد انجام می‌دهد بکارگیری ماهواره‌ها در بخش‌های مدیریت منابع مختلف در کشور از قبیل مدیریت منابع آب، مدیریت منابع جنگل‌ها و مدیریت معادن و موارد دیگر است.
منطقی افزود: دو اتفاق در زمینه فعالیت‌های فضایی کشور در حال انجام است، یکی اینکه یک تقسیم کار ملی در این زمینه صورت می‌گیرد و دیگری بخش کاربری های ماهواره‌ها که به صورت خیلی جدی در حال طرح است و کسب و کارها و شرکت‌های دانش بنیان در این بخش در حال حرکت به سمت کسب و کارهای پایدار هستند.
وی در خصوص فعالیت شرکت‌های دانش بنیان در حوزه فضایی گفت: درحال حاضر ۴۰۰ شرکت دانش بنیان در حوزه هوا وفضا فعال و مشغول کارند.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی در خصوص فعالیت شرکت‌های دانش بنیان دراین حوزه در کشور گفت: فعالیت این شرکت‌ها به این صورت است که یک نیازی برای این شرکت‌ها تعریف و شغلی ایجاد می‌شود. با تامین این نیاز، این شرکت ها همانجا متوقف می‌شوند. درهمین راستا باید دو کار در این زمینه انجام دهیم، یکی اینکه پای شرکت‌های دانش بنیان را به بازارهای جهانی باز کنیم یا اینکه از ترکیب این شرکت‌ها یک محصول سطح بالاتر بیرون بیاوریم.
وی درخصوص استفاده از کاربری‌های فضایی در مدیریت کشور نیز گفت: در بحث سیل اخیر در سیستان وبلوچستان، تصاویری که از پهپاد و تصاویر فضایی گرفته شد در امدادرسانی و مدیریت سیل و برآورد میزان خسارت بسیار کمک کرد.
منطقی اظهارکرد: تا بحال از کاربری فضایی فقط در امداد رسانی استفاده کرده‌ایم، کاری که ما الان در ستاد داریم انجام می‌دهیم این است که به بخش پیش بینی‌ها ورود کنیم، باید در این زمینه کارهای علمی خیلی سطح بالایی انجام شود که در این خصوص پروژه‌های علمی با همکاری دانشگاه‌ها شروع شده است.
وی در بخش پایانی گفت و گو بیان کرد: همه ما می‌دانیم که در بحث دانش در این حوزه و حوزه‌های دیگر خیلی خوب پیشرفت کرده‌ایم و در بحث تبدیل دانش به فناوری مشکلی نداریم. هرجا تمرکز کنیم حتما می‌توانیم موضوع مورد نظر را حل کنیم اما نکته مهمی که در این حوزه وجود داشته این است که ما تا حالا نتوانستیم این مجموعه متعدد دارای فناوری‌ها را یکپارچه سازی کنیم.
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی گفت: ما در ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته کاری کرده‌ایم که گروه‌های مختلف در بخش حمل و نقل پیشرفته یکپارچه شوند و کنار هم قرار بگیرند. به این ترتیب مسئله‌های متعددی در حال حل شدن هستند، به طور مثال مسایل مربوط به مترو، مسایل مربوط به قطعات یدکی در بخش ریلی و دریایی همگی در حال حل شدن است. بنابراین ما چیزی که به دنبال آن هستیم و توصیه می‌کنیم این است که در این حوزه کنارهم قرار بگیریم و یکدیگر را قبول داشته باشم، دانشگاه‌ها را تجهیز کنیم و به یک سطح بالاتر که سطح رشد اقتصادی و فناوری در این حوزه است، دست پیدا کنیم.