سرپرست دانشنامه مازندران روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا از در حال انجام بودن مراحل نهایی انتشار این مجموعه علمی و فرهنگی خبر داد و گفت: پس از چند سال تلاش مستمر صدها تن از مؤلفان و کارکنان گروه دانشنامه مازندران، خوشبختانه اکنون این اثر شاخص و مهم فرهنگی در مرحله صحافی قرار دارد و برنامه‌ریزی‌ها برای برگزاری مراسم رونمایی در دهه دوم اسفند در حال انجام است.
«جهانگیر نصری اشرفی» با اشاره به در پیش بودن انتخابات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: پیش از این بنا داشتیم که ششم یا هفتم اسفند مراسم رونمایی را برگزار کنیم که به پیشنهاد مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با توجه به این که ممکن است در آن روزها فضای استان همچنان در تب و تاب انتخابات باشد، زمان برگزاری مراسم رونمایی به چند روز بعد موکول شد.
وی افزود: با توجه به این که چاپ صفحات دانشنامه انجام شده و اکنون مرحله صحافی آن در حال انجام است، اسفند امسال در صورتی که مشکل خاصی ایجاد نشود حتما از دانشنامه مازندران و تبرستان رونمایی خواهد شد.
همایش بزرگ فرهنگی
این پژوهشگر اقوام و فرهنگ عامه درباره محل برگزاری مراسم رونمایی و جزییات برنامه نیز خاطرنشان کرد: با توجه به این که حدود ۳ هزار نفر برای حضور در این مراسم دعوت می‌شوند و در مازندران نیز سالن مناسبی برای برپایی این قبیل رویدادها نداریم، مراسم رونمایی در سالن ورزشی «سید رسول حسینی» برپا خواهد شد.
نصری اشرفی افزود: بیش از هزار مؤلف در تدوین این اثر همکاری داشتند که همگی دعوت هستند و بخش زیادی از آن‌ها حضور خواهند یافت. علاوه بر این، بسیاری از چهره‌های شاخص فرهنگی و هنری کشور نیز برای حضور در این مراسم دعوت می‌شوند. ضمن این که حضور اقشار مختلف مردم نیز در این مراسم آزاد است.
سرپرست دانشنامه مازندران و تبرستان خاطرنشان کرد: با توجه به تعداد بالای مهمانان این مراسم، اسفند ماه شاهد برگزاری یکی از بزرگترین همایش‌های مرتبط با کتاب در ایران خواهیم بود. برنامه‌ای حدوداً ۹۰ دقیقه‌ای تا دو ساعته برای رونمایی برگزار می‌شود که جزییات آن در روزهای آتی اعلام خواهد شد.
دانشنامه منحصربه‌فرد
وی با اشاره به متفاوت بودن این دانشنامه نسبت به سایر دانشنامه‌های تدوین شده در کشور، اظهار کرد: این دانشنامه از نظر ظاهری ۵ جلدی در قطع رحلی با جلد گالینگور و روکش گلاسه و طراحی کم‌نظیر و خاص نسبت به سایر دانشنامه‌ها تدوین شده که آن را نسبت به تمام دانشنامه‌های تدوین شده در ایران و حتی آسیا متمایز می‌کند. معمولا دانشنامه‌های ملی ما از نظر صفحه‌آرایی و محتوا و تصویر ضعیف هستند.
به گفته نصری اشرفی قیمت دوره ۵ جلدی این دانشنامه نفیس یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است که در روز رونمایی با هماهنگی ناشر تخفیفی برای خریداران دانشنامه در نظر گرفته می‌شود.
وی افزود: قیمت در نظر گرفته شده برای دانشنامه در مقایسه با کیفیت اثر و رنگی بودن صفحه‌های آن رقم زیادی نیست. البته دو سال پیش اعلام کرده بودیم که قیمت پشت جلد هر دوره دانشنامه ۵۰۰ هزار تومان است. اما شرایط خاص حوزه نشر و تورم عجیب قیمت کاغذ و هزینه‌های چاپ در ۲ سال اخیر سبب افزایش هزینه انتشار شد.
این پژوهشگر فرهنگ عامه تصریح کرد: اگر همان زمان مسئولان استان از دانشنامه حمایت می‌کردند و پیش‌خرید این مجموعه را در دستور کار قرار می‌دادند، این مجموعه با هزینه کمتری برای چاپ منتشر می‌شد. با پیش خرید هزار دوره از طرف مراکز رسمی استان می‌توانستیم همان زمان این دانشنامه را در شرایطی آسان‌تر منتشر کنیم.
وعده‌های بی‌سرانجام و مسائل مالی
سرپرست دانشنامه مازندران با بیان این که نشر نی مسئولیت چاپ و انتشار این دانشنامه را به عهده گرفت، گفت: این اثر علمی-فرهنگی در تیراژ ۳ هزار دوره ۵ جلدی منتشر می‌شود و قیمتگذاری آن نیز با نظر ناشر انجام می‌شود.
وی با انتقاد از عمل نکردن برخی مسئولان به وعده‌های داده شده برای حمایت از دانشنامه مازندران با پیش‌خرید این مجموعه، گفت: فایل آماده چاپ دانشنامه بیش از یک سال و نیم است که آماده شده و در این مدت فقط به دلیل مشکلات مالی نتوانستیم آن را به چاپ برسانیم. تا این جای کار هم با کمک نیکوکاران و حامیان بخش خصوصی توانستیم دانشنامه را به سرانجام برسانیم.
نصری اشرفی از بدهی ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومانی دانشنامه به مؤلفان این اثر خبر داد و اظهار کرد: در قراردادی که با بیش از هزار مؤلف این دانشنامه داشتیم با این امید که اثر پیش‌خرید شود عنوان شده که ۳ ماه بعد از چاپ دانشنامه حقوق آن‌ها پرداخت می‌شود، اما متأسفانه هیچ کدام از وعده‌ها محقق نشد. این که چنین اثری توسط مسئولان برای نگهداری و استفاده در مراکز علمی، پژوهشی، دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها و حتی نهادها و ادارات خریداری شود توقع زیادی نیست.
سرپرست دانشنامه مازندران و تبرستان خاطرنشان کرد: این اثر در حوزه دانشنامه‌های قومی حتی در آسیا هم نظیر ندارد و بزرگترین کاری است که در تاریخ مازندران و بلکه کشور برای گردآوری و ثبت فرهنگ اقوام انجام شده است. پروژه‌ای ملی است که فرهنگ مردم ۵ استان را پوشش داده و بیش از هزار نفر برای تولید آن کار کردند. شناسنامه‌ای هویتی برای این استان است که دست کم در تاریخ چند هزار ساله این منطقه نداشتیم و برای همیشه ماندگار می‌شود.
درباره دانشنامه مازندران و تبرستان
کار تدوین دانشنامه مازندران و تبرستان پس از چندین سال پژوهش توسط پژوهشگرانی همچون نصری اشرفی، سال ۱۳۹۰ به طور رسمی با پشتیبانی فرهنگخانه مازندران به مدیریت زنده‌یاد احمد محسن‌پور و سرپرست «جهانگیر نصری اشرفی» آغاز شد و قرار است اسفند امسال پس از ماه‌ها متوقف ماندن انتشار به دلیل مسائل مالی رونمایی شود.
پیش از این قرار بود که دانشنامه مازندران و تبرستان در تیراژ ۵ هزار دوره ۵ جلدی با قیمت ۵۰۰ هزار تومان منتشر شود، اما مسائل مالی و افزایش هزینه نشر سبب شد که تیراژ این مجموعه کاهش و قیمت آن افزایش یابد.
در تدوین این دانشنامه بیش از ۱۲۰۰ پژوهشگر همکاری داشتند و ده‌ها عکاس نیز نزدیک به ۱۲۰ هزار قطعه عکس از اجزای فرهنگی سراسر مازندران ثبت کردند. طراحی دانشنامه نیز توسط گروه طراحان با سرپرستی «اصغر نوذری» گرافیست باتجربه و پیشکسوت انجام شد.
استانداری مازندران چند سال پیش خرید هزار و ۵۰۰ دوره از دانشنامه مازندران را تصویب کرد، اما با تغییر استانداران این موضوع به نتیجه نرسید. اواخر اسفند سال گذشته احمد حسین‌زادگان استاندار بومی مازندران در نشستی با دست اندرکاران دانشنامه داشت و پیش خرید دانشنامه توسط شهرداری ها را یکی از راهکارهای موجود برای حمایت از این مجموعه ارزشمند عنوان کرد.
دانشنامه پنج جلدی مازندران و تبرستان گستره فرهنگ تبری شامل استان مازندران، استان گلستان (فرهنگ استارآبادی)، استان البرز (فرهنگ تالقان و روستاهای دهستان لورا)، استان تهران (فرهنگ قصران، شمیرانات، لواسان، دماوند و فیروزکوه)، استان سمنان (فرهنگ سنگسر، شهمیرزاد، سرخه، افتر و لاسگرد)، استان گیلان (فرهنگ دیلمان و اشکورات) و استان قزوین (فرهنگ فشکل درّه اَلموت) با تمرکز محوری بر میراث معنوی و مادی استان کنونی مازندران را در بر گرفته است.
در این دانشنامه به تاریخ، اقوام، محیط زیست، باستان شناسی، معماری، شهرستان ها، اقتصاد، ادبیات، زبان، موسیقی، آیین های بومی و قومی، نمایش ها و پاره نمایش ها و بسیاری دیگر از فرهنگ ها و موضوعاتِ مردم شناسی پرداخته شده است.