به گزارش ایرنا، ارائه طرح های «ابتکار صلح هرمز» و امضای «پیمان عدم تجاوز» از سوی مقام های ارشد ایران بیانگر حسن نیت تهران برای نشستن پای میز مذاکره با همسایگان خود است. از این سو نیز کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان و امارات نیز سیگنال های مثبت برای گفت وگو با ایران ارسال کرده و تمایل خود را نشان دادند اگرچه به ظاهر آن را انکار کرده اند؛ اما چرا این تلاش ها تاکنون به نتیجه نرسیده است؟
طبق گزارش های منتشره، آمریکا با سیاست های تشنج آفرین خود در منطقه، عامل اصلی بی نتیجه ماندن تلاش ها و ابتکار عمل های میانجی گران منطقه ای برای ایجاد باب گفت وگو میان ایران و کشورهای همسایه اش بوده است.
روزنامه لبنانی «البناء» امروز سه شنبه در گزارشی به نقل از منابع فرانسوی که آنها نیز به اظهارات منابع سعودی استناد کرده اند، پس از حمله نیروهای یمنی به تأسیسات نفتی «آرامکو» ریاض تمایل خود را برای مذاکره با ایران نشان داد اما آمریکا با این موضوع مخالفت کرد و مانع آن شد.
به نوشته این روزنامه، آمریکایی ها با اشاره به تحولات اجتماعی در عراق و لبنان و برخی اعتراض ها در ایران، به طرف سعودی گفتند که نظام ایران در وضعیت دشواری قرار دارد و به همین دلیل ضرورتی به مذاکره با تهران نیست.
یک مقام سعودی در این باره فاش ساخت که کشورش هزینه بسیاری برای حمایت از سعد الحریری نخست وزیر سابق لبنان پرداخته ، اما نتیجه نداشته است، از همین رو از این پس دیگر پولی در این راه هزینه نخواهد کرد.
منابع فرانسوی به نقل از این مقام سعودی که نامش فاش نشده، گفته اند، احتمال توافقی فراگیر از دل مذاکرات میان سعودی و ایران بسیار زیاد است، توافقی که شامل پرونده‌های مختلفی در منطقه از جمله پرونده یمن و لبنان باشد.
طبق این گزارش، مقام های سعودی همچنین گفتند که مخالفتی با «تسلط حزب‌الله بر لبنان» در ازای یمن ندارند، یعنی به نحوی که تهران انصارالله یمن را به مذاکره برای مشارکت دیگر طرف‌ها در «حاکمیت» یمن مجاب کند.
به گفته این مقام سعودی، ریاض نمی خواهد حادثه آرامکو تکرار شود چرا که این حادثه برای اقتصاد عربستان و جهان می تواند فاجعه بار باشد.
روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نیز دسامبر ۲۰۱۹ و پس از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو در گزارشی از مذاکرات محرمانه عربستان با ایران پرده برداشت.
به نوشته این روزنامه، مسئولان سعودی، آمریکایی ها و اروپایی ها تاکید کردند که نمایندگان عربستان و ایران در ۲۰۱۹ بارها پیام هایی رد و بدل کرده و از طریق میانجی گران خود در سلطان نشین عمان، کویت و پاکستان تماس هایی با هم برقرار کردند که هدف همگی کاهش تنش ها میان ریاض و تهران بوده است.
تلاش های آمریکا برای جلوگیری از نزدیکی متحدانش به ایران به اینجا ختم نمی شود، بلکه امارات نیز به سبب تلاش برای نزدیکی به ایران مورد غضب آمریکا قرار گرفته است.
اماراتی ها که یکی از دو بازیگر اصلی ائتلاف عربی در تجاوز به یمن به حساب می آیند، از مدت ها پیش زمزمه خروج از این ائتلاف را سر دادند که نشان می دهد ابوظبی در حال بازنگری در نقش منطقه ای خود است.
تلاش ها برای عادی سازی روابط امارات با ایران در نهایت منجر به راهی شدن هیاتی از شیخ نشین اماراتی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۹ (۸ مرداد ۹۸) به تهران شد.
۸ مرداد ماه حمد علی مصباح الحبابی فرمانده گارد ساحلی امارات در تهران با قاسم رضایی فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی ایران دیدار کرد. این دیدار در چارچوب ششمین نشست دوره ای دو کشور انجام شد که از سال ۲۰۱۳ برگزار نشده بود.
سفر هیات اماراتی به تهران باعث عصبانی شدن واشنگتن شد تا جایی که روزنامه واشنگتن پست برای نشان دادن خشم ترامپ از رفتار ابوظبی در قبال تهران نوشت: «امارات تخطی کرده است» و بعد این سوال را مطرح کرد که «چطور این کشور می تواند یک متحد قابل اعتماد در درگیری بین ایران و آمریکا باشد؟».
روزنامه نیویورک تایمز هم در گزارشی تایید نشده که هفته گذشته منتشر کرد، مدعی شد که «اواخر سپتامبر گروهی از مقام های ارشد ایرانی برای مذاکره با طرف اماراتی وارد ابوظبی پایتخت امارات شدند. سفر هیات ایرانی به ابوظبی، بعد از اعزام ناو هواپیما بر آمریکا به خلیج فارس به بهانه حفاظت از امنیت تنگه هرمز انجام شد».
اما آخرین تیر آمریکا برای نابودی تمایل کشورهای حوزه خلیج فارس برای برقراری رابطه دوستانه با ایران به داستان ترور سپهبد قاسم سلیمانی برمی گردد. روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی فاش کرد که آمریکا از ماموریت صلح شهید قاسم سلیمانی در سفر به بغداد خبر داشته است و با هدف اخلال در روند عادی سازی روابط دو سوی خلیج فارس او را ترور کرده است.
این نشریه آمریکایی همچنین فاش کرد که عربستان محرمانه و از مجاری دیپلماتیک تلاش داشته به ایران نزدیک شود و از همین رو از بغداد و اسلام آباد برای میانجی‌گری دعوت کرده و در این میان سردار سلیمانی در مدیریت و تنظیم روند تحرکات با هر دو کشور جنوبی خلیج فارس نقش محوری داشته است.
واشنگتن که به هیچ وجه نمی خواهد رابطه ای میان ایران و آن سوی خلیج فارس برقرار شود، سرانجام در اولین روزهای ژانویه سال جاری میلادی در اقدامی تروریستی قاسم سلیمانی را که بطور رسمی وارد خاک عراق شده بود، در فرودگاه بغداد به شهادت رساند.