«عماد افروغ» روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا اظهارداشت: شروع کرونا در ایران، شاید با بی اعتمادی مردم نسبت به مسئولان ذیربط همراه بود اما مانند هر اتفاق غیرعادی تاریخی به تدریج که به سمت جلو حرکت کردیم و حوادثی را پشت سر گذاشتیم، اعتماد مردم به دولت و حاکمیت بیشتر می‌شود زیرا ایرانیان چه در موضع حکمران و چه در موضع مردم، کلا قوم شرایط غیرعادی و بحرانی هستند.
وی به انسجام و وحدت ایرانیان در دفاع مقدس، سیل و دیگر موضوعات مشابه اشاره و تصریح کرد: شاید اوایل آمدن کرونا با یک بی‌اعتمادی همراه بود که این بی‌اعتمادی تا حدودی توسط شبکه‌های اجتماعی هم پمپاژ می‌شد اما به مرور این بی‌اعتمادی ترمیم و به اعتماد تبدیل شد.
عضو پژوهشگاه علوم انسانی با انتقاد از عملکرد شبکه‌های خارجی و تولیدکنندگان محتوا برای فضای مجازی در خارج از کشور و انتشار یاس و نامیدی توسط آنها گفت: ایرانی هر جا باشد در هر شرایطی، باید احساس میهن‌پرستی خود را حفظ کند؛ واقعا جای شگفتی است که چرا شبکه‌هایی که در ایران فعالیت نمی‌کنند، فعالیت‌هایشان با میهن‌پرستی همراه نیست و از هر اتفاقی می‌خواهند یک محتوای منفی و مایوس کننده درست کنند.
افروغ با یادآوری تجلیل سازمان بهداشت جهانی از ایران به خاطر کنترل کرونا تصریح کرد: به نظر می‌رسد هرچه که جلوتر آمدیم این بی اعتمادی ترمیم شد و به اعتماد تبدیل شد یعنی مشاهده می کنیم که آمارهایی که مسئولان ذیربط می دهند نزدیک به همان آمارهایی است که سازمان بهداشت جهانی می‌دهد و وزارت بهداشت ما مورد تقدیر سازمان بهداشت جهانی هم قرار می‌گیرد.
وی، کمک به حل مشکل کرونا در ایران را موضوعی انسان‌دوستانه دانست و گفت: کسانی که اخلاق اجتماعی و اخلاق نوع دوستی دارند تشخیص می‌دهند که در چنین مواقعی باید با ملت همدردی کنند و اینجا جایی نیست که بر طبل ناامیدی و بی اعتمادی بکوبند.
رییس پیشین کمیسیون فرهنگی مجلس، نوع‌دوستی ایرانیان را ظرفیت خوبی برای حل بحران‌های کشور دانست و گفت: نوع‌دوستی یکی از خصایل نیک مردم، نخبگان و روشنفکران ماست. البته ایراد ما این است که چرا این نوع دوستی همواره و همیشه چنین نیست و فقط در شرایط خاص و بحرانی جلوه‌گری می کند.
افروغ، علت همیشگی نبودن اعتماد و نوع‌دوستی را در رفتار مسئولان دانست و افزود: در شرایط عادی به دلیل رفتارهای فاقد نظارت مسئولان و صاحبان قدرت، بی‌اعتمادی افزایش پیدا می‌کند.
وی در رفتارشناسی اقداماتی مثل احتکار در شرایط کمبود اقلام پزشکی و بهداشتی نیز گفت: برخی از رفتارهای زشت مانند احتکار و پنهان کردن اقلام ضروری مردم با هدف سودجویی، از یک دیدگاه، عقبه فرهنگی دارد که مردم را مقصر می‌داند اما از نگاه دیگری مسئولان را مقصر ارزیابی می‌کند.
رییس گروه جامعه شناسی مؤسسه باقرالعلوم با بیان اینکه مردم را عاری از تقصیر نمی‌دانم، تصریح کرد: اگر دلیل‌محورانه به قضیه نگاه کنیم، دلیلش مردم هستند و هیچ توجیهی نمی‌توان برای این قضیه اقامه کرد که چرا برخی از مردم چنین کار زشتی انجام می دهند اما معتقدم اگر علت محور به موضوع نگاه کنیم، علت آن به زمینه‌های مستعدی برمی‌گردد که افراد را تحت تاثیر قرار می دهد تا چنین رفتارهایی داشته باشند.
افروغ، نامه وزیر بهداشت به رییس جمهوری در خصوص کمبود اقلام پزشکی و فروش آنها در بازار سیاه را یادآور شد و تصریح کرد: علت این تخلف، به هر حال یک دستگاه رسمی است و همین تخلفات از سوی برخی دستگاه‌ها یا مسئولان باعث بی‌اعتمادی شده و توجیهی می‌شود تا برخی افراد هم به سودجویی در چنین شرایطی ترغیب شوند.
وی درباره نقش جامعه شناختی علت‌ها یا عوامل بیرونی بر رفتارهای فردی انسان‌ها گفت: علت‌ها عوامل اثربخش پیرامونی هستند و انسان‌ها ممکن است از لحاظ نظری خیلی از مسائل را قبول نداشته باشند اما به هر حال به خاطر منافع و مصالح ممکن است بر خلاف نظر خود عمل کنند.
این استاد دانشگاه معتقد است: بنابر این مردم را در درجه نخست مقصر ندانیم هر چند در جایی آنها هم مقصر هستند اما در درجه نخست، بخشی از مسئولان و دستگاه‌های دولتی مقصرند.
افروغ، عملکرد فضای مجازی داخلی را در اطلاع‌رسانی کرونا خوب ارزیابی و تاکید کرد: رفتار فضای مجازی و شبکه‌های رسانه‌ای خارجی مایه تاسف است؛ امیدوارم که واقع‌بینانه و منصفانه‌تر به مسائل نگاه کنند.
وی با بیان اینکه کمبود و گرانی اقلام پزشکی و انجام رفتارهای زشتی مثل احتکار در کشورهای دیگر هم اتفاق افتاده است، اضافه کرد: در مقام مقایسه، متاسفانه زشتی کل دنیا را گرفته و فقط در ایران قیمت اقلام بهداشتی و پزشکی بالا نرفته بلکه در همه جای دنیا، دلالی و احتکار و اتفاقات ناپسند بعد از آمدن کرونا تشدید شده است.
این جامعه‌شناس در عین حال تصریح کرد: زیبنده نیست در جامعه ایران به عنوان جامعه‌ای که انقلاب اسلامی را پشت سرگذاشته و شعار اخلاق و معنویت و نوع دوستی در جهان سرداده و در عقبه خودش در دوران دفاع مقدس، مبارزه با سیل و دیگر بحران‌ها، نوع‌دوستی فراوان دیده است، شاهد رفتارهای ناپسند باشیم.