واکنش کارشناسان، سهامداران و فعالان حاضر در بازار از این تصمیم سازمان بورس، موجب شد تا وزیر اقتصاد و دارایی قبل از آغاز معاملات روز شنبه در نامه ای ابلاغیه سازمان بورس را ملغی اعلام کند و دوباره دامنه نوسان از دو به پنج درصد بازگشت.
چند ساعت پس از نامه وزیر اقتصاد و دارایی اطلاعیه‌ای از سوی معاون بازار شرکت بورس منتشر شد با این مضمون که با توجه به هماهنگی قبلی سازمان بورس و اوراق بهادار با اکثریت اعضای شورای عالی بورس، تصمیم هیات مدیره تا جلسه سه شنبه (٢٠ اسفند) شورای عالی بورس تعلیق و پس از طرح در شورای عالی تعیین تکلیف شود.
حال از امروز صبح انتظار برخی از فعالان بازار در زمینه جلسه برگزار شده و نتیجه آن برای احتمال اتخاذ تصمیمات جدید به سر رسیده و نگران احتمالی کاهش دامنه نوسان بورس و تاثیر آن در معاملات آتی بازار هستند.
رابطه مستقیم کاهش دامنه نوسان با نقدشوندگی بازار
مهدی ساسانی، کارشناس اقتصادی بازار سرمایه امروز (سه شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: دامنه نوسان در بورس یکی از مسایل است که در سال های گذشته هم دستخوش تغییر شده و مدیران سازمان به فراخور زمان تغییراتی را در این زمینه ایجاد کردند.
وی با بیان اینکه دامنه نوسان از سال ۷۸ به بعد به صورت مداوم با تغییر همراه شده است، افزود: دامنه نوسان رابطه مستقیمی با نقدشوندگی بازار سرمایه دارد، زمانی که دامنه نوسان پنج درصد باشد به دلیل آنکه رشد و افت آن سریعتر رخ می‌دهد تمایل به خرید و فروش افزایش پیدا می‌کند، اما در صورت کاهش دامنه نوسان گردش نقدینگی به هر دلیلی کاهش پیدا می‌کند.
ساسانی خاطرنشان کرد: نقدشوندگی در بازار سرمایه از جمله فاکتورهای اساسی است که در صورت کاهش دامنه نوسان دستخوش افت در معاملات و کاهش شدت رشد بازار سرمایه خواهد شد.
این کارشناس بازا سرمایه خاطرنشان کرد: با این اقدام نمادهایی که دارای صف خرید بودند صف خرید سنگین‌تری خواهند داشت، زیرا فروشندگانی که برای پنج درصد فروش حاضر به رشد نبودند، به هیچ عنوان برای دو درصد حاضر به فروش نخواهند شد.
ساسانی افزود: نمی‌توان گفت تاثیر قانون کاهش دامنه نوسان خوب است یا بد، اما چیزی که احساس می‌شود این است که مقداری عجله در این تصمیم بوده و ابعاد مختلف آن مورد کارشناسی قرار نگرفته است.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است با این اقدام میزان نقدشوندگی کاهش می‌یابد و سهم‌هایی را در بازار خواهیم داشت که در صف خرید قفل می‌شوند.
وی با بیان اینکه مشکلی که اکنون فعالان بازار را نگران کرده قانون‌های جدیدی است که هر روز به بازار ابلاغ می‌شود، گفت: در طول یک هفته چند قانون جدید به بازار ابلاغ شد، این موضوع سیستم تمرکز و تحلیل افراد را به چالش کشیده است، زیرا مشخص نیست که هفته آینده چه قانون جدیدی قرار است به بازار ابلاغ شود، اعتراض فعالان بازار مربوط به قانون ابلاغ شده نیست ،بلکه به رویه حاکم است.
ساسانی افزود: کاهش دامنه نوسان، بازار را خراب نمی‌کند، بلکه فقط منجر به برهم ریختگی نقدشوندگی در بازار خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: محدودیت صدور کدهای جدید، افزایش حجم مبنا و قرار دادن حجم مبنا برای نمادهای فرابورس از جمله ابلاغیه‌هایی است که در طول یک هفته داشتیم، سرمایه‌گذار باید به صورت مداوم خود را با این ابلاغیه‌ها به روز کند که این موضوع انرژی زیادی را از فعالان بازار سرمایه می‌گیرد.
وی با بیان اینکه نگرانی فعالان بازار احتمال انتشار ابلاغیه‌های جدید است، گفت: سیل عظیم اعتراض‌ها نسبت به این ابلاغیه به خاطر رویه اشتباهی است که در پیش گرفته‌اند وگرنه بازار سرمایه راه خود را خواهد رفت و این ابلاغیه‌ها نمی‌تواند مانع روند حرکت شود، بلکه فقط به عنوان یک دست اندازی تلقی می‌شود که سرعت رشد را کاهش می‌دهد.
ساسانی به تاثیر کاهش دامنه نوسان بر ورود نقدینگی در بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: نقدینگی باز هم وارد بازار خواهد شد زیرا پولی که وارد بازار سرمایه می شود به دلیل محدودیت‌هایی است که در دیگر بازارها بوجود می آید.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه با کاهش دامنه نوسان بیشترین آسیب به نقدشوندگی بازار وارد می‌شود، گفت: باز هم نقدینگی وارد بورس می‌شود اما بسیاری از نمادها در صف خرید و فروش قفل می‌شوند، توصیه ما به سهامداران این است که از رفتار هیجانی خودداری کنند زیرا همچنان بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بازار سرمایه خواهد بود.
وی افزود: در مقطع فعلی نمی‌توان انتظار داشت که سرمایه‌ها وارد بازارهای موازی با بازار سرمایه شوند، اما اگر این سخت گیری‌ها و انتشار ابلاغیه‌های جدید ادامه‌دار باشد می‌توان گفت سرمایه‌ها از این بازار خارج و به سمت دیگر بازارها وارد خواهند شد.
ساسانی با بیان اینکه ما نگران قانون‌های بعدی هستیم که ممکن است یک شبه ابلاغ شوند زیرا این موضوع به شدت بر روند بازار تاثیرگذار خواهد بود، گفت: با کاهش دامنه نوسان و ورود پول به بازار ارز تمام تلاش بانک مرکزی برای کنترل قیمت دلار از بین می‌رود زیرا حجم گسترده‌ای از نقدینگی به سمت این بازار وارد خواهد شد.
تهدید کاهش دامنه نوسان بورس
مهدی محمود رباطی، مدیر عامل کارگزاری بورس بیمه ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: این موضوع یک نکته کاملا بدیهی و اشتباه است که ایجاد هرگونه محدودیتی در معاملات، بازار را از شفافیت دور خواهد کرد.
وی اضافه کرد: دو سال گذشته رییس سازمان بورس در مصاحبه های مختلف تاکید بر حذف دامنه نوسان و حجم مبنا در بورس داشت،اما وجود شرایط خاص در بازار و ورود غیرقابل تصور نقدینگی در این بازار باعث شد تا بسیاری از سهم‌ها رشدهای خیره کننده و حبابی داشته باشند.
رباطی با بیان اینکه این موضوع باعث شد تا هیات مدیره سازمان بورس زمینه کنترل و کاهش سرعت رشد را در دستور کار قرار دهند، گفت: این انگیزه که باید مانع حبابی شدن شاخص بورس شوند صحیح است ،اما بدترین راه حل انتخاب شده است.
این کارشناس بازار سرمایه به عواملی که می‌تواند مانع از رشد حبابی بازار سرمایه شود تاکید کرد و گفت: عرضه اولیه سهام شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی، تسهیل فرآیند پذیرش عرضه اولیه شرکت‌ها و همچنین برخورد جدی با افرادی که قصد سفته بازی و دست کاری قیمت‌ها در بازار را دارند، می‌تواند رشد بازار سرمایه را متعادل کند.
وی گفت: این مسایل از جمله اقداماتی است که در تمام کشورهای پیشرفته دنیا دیده می شود و برای جلوگیری از دستکاری قیمت‌ها نباید ساختار اصلی بازار را برهم بزنند.
به اعتقاد رباطی، مسوولان سازمان راه حل نامناسبی را برای جلوگیری از رشد حباب گونه بازار سرمایه انتخاب کرده اند.
وی با بیان اینکه سازمان به دنیال جلوگیری از رشد حبابی در بازار است،اما راه حل اشتباهی را برای این کار انتخاب کرد، افزود: راه جلوگیری از حباب در بازار، عمق بخشیدن به بازار است که ظرف یک سال گذشته سازمان از این فرصت استفاده نکرد و بسیاری از شرکت‌ها در صف عرضه بودند که به دلایل و مسایل مختلف وارد بورس نشدند.
رباطی با اشاره به اینکه کاهش دامنه نوسان در بورس زمینه افزایش سفته بازی در بازار را فراهم می کند، افزود: چنانچه سازمان بورس به هر دلیل به جمع بندی رسید که این اقدام را انجام دهد باید از مدت‌ها قبل نسبت به این موضوع اطلاع رسانی می کرد و علت این اقدام را توضیح می‌داد در حالی که تاکنون شاهد این موضوع در تصمیمات بازار نبوده‌ایم، بنابراین این اقدام در صورتی که درست و منطقی باشد، باعث بی اعتمادی بین فعالان بازار سرمایه می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه کاهش دامنه نوسان تاثیری بر خروج نقدینگی از بورس نخواهد داشت، گفت: بازارهای مالی بازار هایی هوشمند هستند، تا زمانی که احساس شود بازار به دلیل متغیرهای کلان اقتصادی رشد می‌کند هر محدودیت و قوانین جدیدی نمی‌تواند مانع رشد بازار شود.