سال ۹۸ نیز به پایان رسید، سالی که مزین بود به سال رونق تولید و در سایه این شعار رویداد های بزرگی همچون بازگشت تعداد بسیاری از واحدهای صنعتی به چرخه تولید تا فعال شدن پروژه های عمرانی بر زمین مانده را شاهد بود.
اما در این میان برخی از طرح های عمرانی که به وعده مسئولان باید تا پایان سال ۹۸ به بهره برداری می رسد همچنان بی سرانجام مانده است .طرح هایی که بهره برداری برخی از آنها چندین دهه به تعویق افتاده است و به نوعی پروژه های تاریخی محسوب می شوند.
منطقه آزاد در مازندران
استان مازندران با قرارگیری در منطقه جنوبی دریای خزر و همسایگی پنج کشور حاشیه و با واسطه ارتباط با اروپا و تولید سالانه هفت میلیون تن محصولات کشاورزی و امکانات زیرساختی بیش از هر استانی دارای شرایط خاص برای برخورداری از مزیت های منطقه آزاد اقتصادی است ولی هر بار برای تصویب ایجاد منطقه آزاد با مشکل برخورد کرده است .
مازندران با داشتن سه بندر بزرگ امیرآباد در شرق استان ، بندر نوشهر در غرب و بندر فریدونکنار در ناحیه مرکزی استان و همچنین نزدیک‌ترین فاصله به پایتخت کشور نسبت به استان‌های دیگر شمالی بیشترین ظرفیت تجارت با کشورهای حوزه دریای خزر را دارد.
با این وجود چندین دهه است که بنادر مازندران چشم به راه ورود به عرصه مناطق آزاد جهت بهبود شرایط صادرات و واردات و تسهیل در امر تجارت است. طرح منطقه آزاد مازندران نیز تاکنون با وعده های بسیاری مواجه بود.
طرح ایجاد منطقه آزاد با سه لکه در مازندران با هدف کاهش مخالفت های منطقه ای و پایان دادن به ناکامی تاریخی در محقق شدن مطالبه مردمی از زمستان سال گذشته توسط استاندار بومی مازندران پس از رایزنی با افراد و گروه های صاحب نفوذ در سه منطقه غرب، مرکز و شرق استان تهیه و به جریان انداخته شد.
احمد حسین زادگان استاندار مازندران نیز ۱۱ شهریور ماه ۹۸ در پست اینستاگرامی خود اعلام کرد که پیشنهاد سه لکه امیر آباد ، نوشهر و فریدونکنار برای منطقه آزاد استان در هیات دولت تصویب شد.
وی در پیام خود نوشت : سرانجام پس از ماه ها تلاش و پیگیری و وفاق و همدلی در سطح استان و حمایت های بی دریغ دولت تدبیر و امید ، مصوبه ایجاد منطقه آزاد تجاری مازنداران با سه لکه منفصل به تصویب هیات دولت رسید.
اما طرح تصویب شده دولت برای اینکه تبدیل به قانون شود باید به صحن مجلس شورای اسلامی می رفت تا مرحله قانونیت خود را در مجلس نهایی کند.
علی اصغر یوسف نژاد نماینده مردم ساری و میاندرود و عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مهر ماه سال ۹۸ اعلام کرده بود مصوبه هیات دولت برای تاسیس منطقه آزاد در مازندران در صورتی که هفته جاری (مهرماه) به مجلس ارائه شود ، تا پایان سال ۹۸ به سرانجام می‌رسد.
اما چندی بعد ۱۷ بهمن ماه سال گذشته رییس دفتر رییس جمهوری با بیان اینکه مطالبه و خواسته مردم و مسئولان استان مبنی بر سه لکه ای کردن منطقه آزاد در نوشهر ، بندر امیرآباد و فریدونکنار اکنون در مجلس مراحل مختلف را طی کرد ، بیان داشت : اکنون این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس در حال بررسی است.
با وجود اینکه وعده ها حکایت از تصویب طرح منطقه آزاد تا پایان سال ۹۸ داشت، اما محمود واعظی اظهار داشت : درصدد هستیم با پیگیری‌های جدی تا قبل از پایان کار مجلس کنونی طرح منطقه آزاد بنادر مازندران محقق شود.
اما آنطور که ویروس کرونا پیش می رود و با شرایط فعلی احتمال اینکه طرح منطقه آزاد بنادر مازندران به عمر مجلس دهم قد ندهد بسیار زیاد است و احتمالا این طرح به مجلس بعدی سپرده خواهد شد.
با توجه به اینکه مهم ترین مزیت های اقتصادی منطقه آزاد نسبت به سایر مناطق از جمله ویژه اقتصادی معافیت های مالیاتی و گاهاً گمرکی صادراتی و وارداتی، جذب سرمایه گذاری خارجی با مالکیت ۱۰۰ درصدی، افزایش درآمد ناشی از فعالیت‌های خدماتی (حمل و نقل، بارگیری و تخلیه، بانکداری، بیمه گری و توریسم) و اشتغال است، تحقق منطقه آزاد در مازندران می تواند اقتصاد این استان و کشور را متحول کند.
براساس قانون تشکیل مناطق آزاد در استان ها نیاز به مصوبه مجلس شورای اسلامی دارد و پس از تایید هیات وزیران در قالب لایحه ای به مجلس شورای اسلامی ارسال می شود.
جاده جایگزین سد هراز
سد هراز یکی از بزرگ ترین پروژه‌های عمرانی مازندران است که قدیمی ترین آن نیز محسوب می شود. ساخت سد هراز در سال های ۶۹ و ۷۰ در ردیف اعتباری بودجه ملی کشور قرار گرفت ، اما به دلیل اختلافات سیاسی ، زیست محیطی و اجتماعی ، عملیات اجرایی آن حدود ۱۸ سال بعد در سال ۱۳۸۸ آغاز شد.
سد مخزنی هراز بر روی رودخانه ای با همین نام در آمل در حال ساخت است. این سد از نوع خاکی با هسته رسی است که قرار است به ارتفاع ۱۵۰ متر با طول تاج ۳۷۳ متر ساخته شود. ظرفیت نهایی پیش بینی شده برای این سد ۶۵۰ میلیون مترمکعب است و به تنهایی می تواند برابر با هشت سد بزرگ و کوچک موجود در مازندران و ۸۰۰ قطعه آب بندان فعلی استان ذخیره سازی آب انجام بدهد.
یکی از مسائل پیرامون سد هراز تغییر مسیر جاده هراز است، جاده ای که سالانه میزبان دهها میلیون تردد و میلیون ها نفر گردشگر و مسافر است. برای تداوم بهره‌برداری از جاده هراز مسیری موقت جایگزین به طول چهار کیلومتر در حال ساخت است که از بالا و مجاور محل احداث سد عبور خواهدکرد که به صورت تک مسیر و از سمت شمال به جنوب است. این جاده جایگزین به منظور جلوگیری از مسدود شدن تردد در هنگام ساخت تاج های سد است.
بر اساس برنامه ریزی قرار بود جاده انحرافی برای ادامه ساخت سد هراز حدود یک سال به صورت موقت جهت کاهش بار ترافیکی استفاده شود و در این مدت جاده اصلی جایگزین به طول ۱۱ کیلومتر احداث شود که چهاربانده و با شیب ۶ درصد و کاملا استاندارد خواهد بود.
مهدی رازجویان معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران هفتم مهر ماه در بازدید از عملیات ساخت جاده جایگزین سد هراز اعلام کرد که تا پایان فصل پاییز جاده انحرافی سد در حال ساخت هراز زیر بار ترافیکی می‌رود.
مدیرکل آب منطقه ای مازندران به عنوان متولی ساخت سد هراز و جاده جایگزین آن که در این بازدید حضور داشت وعده داد: عملیات ساخت این محور در حال اتمام است و تا سه ماه آتی (یعنی آذرماه) زیر بار ترافیکی خواهد رفت و هیچ مشکلی در بهره برداری این مسیر وجود ندارد.
اما با وجود عملی نشدن این وعده و با پیگیری خبرنگار ایرنا ، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مازندران ۲۰ بهمن ۹۸ با انتقاد از تاخیر در افتتاح جاده جایگزین سد هراز ، گفت: باید این جاده تا پیش از آغاز فصل کوچ آملی‌ها به ییلاقات زیر بار ترافیکی برود و هیچ عذری پذیرفته نیست.
اکنون در آستانه فصل کوچ هستیم و هنوز خبری از تکمیل جاده جایگزین نشده است، شاید ویروس کرونا این پروژه را نیز دست خوش تعویق کند.
کمربندی فریدونکنار
فریدونکنار از جمله شهرستان‌های ساحلی و گردشگرپذیر استان مازندران است. شهرستان فریدونکنار با بیش از ۷۰ هزار نفر جمعیت و به واسطه داشتن ساحل و بندر از نقاط گردشگر پذیر و پرتردد استان مازندران محسوب می شود و همه ساله میزبان میلیون ها مسافر است.
علاوه بر این مسافران و گردشگرانی که به غرب مازندران سفر می کنند چنانچه قصد رسیدن به شرق استان را داشته باشند باید از مرکز شهر فریدونکنار عبور کنند و همچنین سفر از شرق به غرب مازندران نیز هم نیازمند گذر از همین مسیر است.
با توجه به چنین اهمیتی ، طرح احداث کمربندی جنوبی فریدونکنار به طول هفت کیلومتر در سال ۱۳۸۰ کلنگ زنی شد تا حجم ترافیک درون شهری را کاهش داده و تردد در کریدور شرق به غرب مازندران را تسهیل کند، ولی پس از گذشته ۱۸ سال از آغاز اجرای این طرح ، هنوز چشم انتظار بهره برداری است .
کمربندی جنوبی فیریدونکنار یکی از طرحهای پرحاشیه استان مازندران است که پس از سدهراز و آزادراه تهران - شمال قدیمی ترین پروژه عمرانی مازندران محسوب می‌شود. این پروژه آنقدر طولانی شده که در میان بومیان وارد ادبیات طنز شده است.
پروژه کمربندی فریدونکنار علاوه بر مسئولان استانی به یکی از وعده های ثابت کاندیداهای شهرستانی نیز تبدیل شد،به طوری که وعده های بهره برداری از این پروژه به عنوان یکی از پیش فرض های رای آوری نمایندگان شهری و شهرستانی این منطقه تبدیل شده است .
در فروردین ماه سال ۹۸ محمد نظری مدیرکل راه وشهرسازی مازندران در جلسه ای که در فرماندار شهرستان فریدونکنار تشکیل شد گفت: تلاش می شود تا ۶ ماه آینده این پروژه به بهره برداری برسد.
پس از آن که این کمربندی طبق گفته مدیرکل راه و شهرسازی بعد از ۶ ماه به بهره برداری نرسید در شهریور ماه ۹۸ محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در بازدید از این کمربندی گفت: موانع پروژه کمربندی فریدونکنار برطرف شده و امیدواریم کار آن با سرعت ادامه پیدا کند که تا پایان دی ماه به بهره‌برداری برسد.
حال با وجود اتمام سال ۹۸ هنوز رد لاستیک خودروها روی این کمربندی خالیست و سال ۹۸ نیز نتوانست گره این کمربندی ۱۸ ساله را باز کند .
تصفیه خانه شهرهای گروه الف
پروژه تصفیه خانه شهرهای گروه الف مازندران یکی دیگراز پروژه های عمرانی استان است که رنگ بهره برداری در سال ۹۸ را به خود ندید. این تصفیه خانه قرار است آب شرب و آشامیدنی شهرستان‌های بابل ، بابلسر و فریدونکناررا تامین کند.
تصفیه خانه ای که قرار بود آب آشامیدنی حدود ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت استان را از طریق سد مخزنی البرز یا آیت الله صالحی مازندرانی تامین کند با وجود وعده ها و اعتبارات تخصیص یافته نتوانست در سال گذشته به بهره‌برداری برسد.
تصفیه خانه آبرسانی به شهرهای گروه الف که عملیات اجرایی آن سال ۸۸ در درونکلای غربی بخش بابلکنار آغاز شد ، در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد ولی همچنان لنگ تامین اعتبار برای بهره برداری است.
فرماندار بابل در خرداد ماه سال گذشته در جلسه ای که با حضور استاندار تشکیل شده بود گفت: در صورت تامین اعتبار مورد نیاز ، تا پایان سال جاری این تصفیه خانه بزرگ به مرحله افتتاح خواهد رسید که این گام مهمی در حوزه آبرسانی به شهرهای گروه الف خواهد بود.
در جلسه روز گذشته ( چهارشنبه ششم فروردین ماه) به گفته حسین نیاز آذری عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی هیات دولت مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل تصفیه خانه و اقدامات پیشگیرانه جهت تامین آب شرب شهر های گروه الف اختصاص یافت.
حال باید دید این بودجه چه زمانی تحویل و گره ی افتتاح این تصفیه خانه بعد از ۱۰ سال در چه تاریخی باز می شود؟
نیروگاه زباله سوز نوشهر
طرح ساخت نیروگاه زباله سوز نوشهر با هدف امحای مقدار روزانه ۲۰۰ تن زباله تولیدی شهرستان های نوشهر، چالوس و کلاردشت و تولید حدود ۳ مگاوات برق در ساعت در سال ۱۳۹۰ در زمینی به گستره حدود ۲ هکتار در منطقه 'پلنگ چال ' نوشهر کلنگ زنی شد.
بر اساس وعده مسئولان وقت قرار بود مدت ۲ سال به بهره برداری برسد که چنین نشد و این امر به دلیل مشکلات مالی و تجهیزات میسر نگشت.
در بهمن ماه ۹۸ بود که معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مازندران در بازدید از این نیروگاه اعلام کرد: فاز نخست نیروگاه زباله‌سوز نوشهر در غرب مازندران نیمه اول اسفند افتتاح می‌شود.
اما اسفندی که قرار بود افتتاح و بهره برداری پروژه های مهمی را رقم بزند ،با شیوع ویروس کرونا منجر به اسفند کرونایی شد.
البته پروژه‌های بر زمین مانده مازندران به موارد ارائه شده ختم نمی شود. پروژه های دیگری همچون سد هراز ، نیروگاه زباله سوز ساری، چهاربانده شدن محور هراز، آزادراه تهران شمال و موارد دیگر سالهاست چشم انتظار بهره برداری است.