پس از آنکه سازمان جهانی بهداشت دهم بهمن‌ماه ۱۳۹۸ به دلیل شیوع گسترده ویروس کووید ۱۹ (کرونا) اعلام وضعیت اضطراری کرد، تبلیغات رسانه‌ای و انتشار اطلاعات نادرست درباره گسترش ویروس جدید کرونا، باعث ایجاد فضایی از ترس و تردید در سراسر جهان شد. در این میان، ایران نیز چون سایر کشورها همه امکانات خود را برای مقابله با کرونا بسیج و در شرایط ویژه‌ای قرار داشت. اما تحریم آمریکا در دو سال گذشته تلاش‌های ایران را با وجود زیرساخت‌های گسترده بهداشت و درمان با دشواری زیادی مواجه کرده است. انتظار می‌رفت آمریکا تحت فشارهای مقامات بین‌المللی برای لغو تحریم‌ها بخشی از محدودیت‌های ایران بر سر تامین منابع مالی و تجهیزات درمانی را کاهش دهد اما سیاسی کردن موضوع کمک‌های پزشکی و مالی برای مقابله با کرونا از سوی آمریکا؛ در هفته‌های گذشته توجه بسیاری از ناظران را به خود جلب کرده است.
کرونا و تحریم‌های ایران
با وجود تلاش‌های ایران برای مقابله با کرونا، آمریکا در این شرایط اضطراری حاضر نیست تحریم های غیرانسانی خود را که مانع مقابله ایران با این پاندومی (همه‌گیری جهانی) است کاهش یا لغو کند، بلکه با دستاویز قرار دادن این عارضه تلاش می‌کند برای رسیدن به اهداف سیاسی خود، فشارها علیه مردم ایران را هر چه بیشتر افزایش دهد.
در این راستا، سازمان دیده‌بان حقوق بشر هجدهم فروردین‌ماه از آمریکا خواست برای تسهیل مبارزه ایران با کرونا، تحریم‌های خود را تعلیق کند. این سازمان غیردولتی در تارنمای رسمی خود با اشاره به مشکلاتی که تحریم‌های آمریکا در زمینه مبادلات مالی و بانکی برای ایران ایجاد کرده، ادعای دولت واشنگتن در زمینه معافیت غذا و دارو از تحریم‌ها را زیر سوال برد و تاکید کرد که واردات اقلام پزشکی و دارویی به ایران به دلیل خودداری بانک‌های بین‌المللی از معامله با ایران، به کندی انجام می‌شود و این مساله می‌تواند بر توانایی ایران در مبارزه با ویروس کرونا تاثیرات سوء برجا بگذارد و آمار مرگ و میر ناشی از این ویروس در ایران را بالا ببرد.
علاوه بر این، به گفته کارشناسان مشکل ایران در بحران کرونا، تنها کمبود دارو و تجهیزات پزشکی نیست بلکه مساله اصلی این است که اتخاذ تدابیری مانند قرنطینه شهرها، منع عبور و مرور و به تبع آن تعلیق فعالیت‌های اقتصادی، مستلزم منابع کلان مالی و عدم دسترسی ایران به سپرده‌های خود در سایر کشورها را شامل می‌شود.
در این زمینه روزنامه واشنگتن پست چندی پیش در گزارشی بر لزوم توقف تنش میان آمریکا و ایران در زمان گسترش شیوع ویروس کرونا در جهان و بحران ناشی از آن اشاره کرد و نوشت: ایران نیز چون آمریکا، درگیر مبارزه با ویروس کرونا است که به نظر کارشناسان اگر [این تنش‌ها] محدود نشود، می‌تواند به قیمت جان میلیون‌ها انسان در دو کشور تمام شود. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا باید به جای تشدید تحریم‌ها، از راه اقدام‌های بشردوستانه به ایران فرصت دهد و امکان کاهش تنش‌ها را فراهم آورد.
همزمان با برپایی پویش‌های ضد تحریمی از سوی نهادهای مردم نهاد و کنشگران سیاسی، رییس‌جمهوری ایران در بخشی از پیام نوروزی خود خطاب به مردم آمریکا، غلبه بر بیماری کووید-۱۹ را یک وظیفه جهانی عنوان کرد و هشدار داد که در یک وضعیت همه‌گیری ناشی از ویروس کرونا، جان مردم جهان به خطر می‌افتد.
در بخشی از این پیام، حسن روحانی مستقیما به تحریم‌های آمریکا اشاره و تاکید کرد که هر سیاست کوته‌بینانه و خصمانه‌ای که بخواهد موجب تضعیف نظام پزشکی و محدویت منابع مالی در مدیریت بحران در ایران شود، تاثیر مستقیم بر روند مبارزه با این همه‌گیری در سایر کشورها خواهد داشت.
رییس‌جمهوری گفت: بر اثر تحریم‌های آمریکا سلامتی، کار و درآمد شهروندان معمولی ایران از بین رفته است و ملت ایران این بار هم چه برابر ویروس، و چه در برابر تحریم و سیاست‌های ظالمانه و راهبرد فشار حداکثری دولت کنونی آمریکا، مقاومت می‌کنند و سربلند خواهند شد.
وی در ادامه از مردم آمریکا خواست تا با دولت و نمایندگان خود در کنگره صحبت کرده و این پیام را منتقل کنند که دشمنی، فشار و تحریم نتیجه ندارد.
روحانی همچنین روز گذشته (یکشنبه) در جلسه ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا خطاب به اروپایی‌ها گفت: ما ویروس کرونا داریم شما هم دارید، ما ویروس بدتر از کرونا داشتیم و داریم که شما ندارید و آن «تحریم» است. ما ویروس تحریم داشتیم و کرونا هم به آن اضافه شد. اما مردم ما همدیگر را کمک کردند و دست هم را گرفتند و این برای همه ما جای افتخار دارد.
در این چارچوب، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه با ارسال نامه‌ای به دبیر کل سازمان ملل متحد، پایان تحریم‌های دولت ایالات متحده علیه ایران را خواستار شد و نوشت: تحریم‌های آمریکا مانع عمده‌ای بر سر مبارزه با شیوع کرونا در ایران است.
ظریف در این نامه تاکید کرد: تحریم‌های ایالات متحده بر تجارت قانونی و پیش‌شرط‌های اخیر مقامات ایالات متحده برای ممانعت از فروش دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای بشردوستانه، تلاش‌ها برای مبارزه با شیوع کووید-۱۹ در ایران را با موانع جدی مواجه کرده است.
رونوشت نامه وزیر خارجه ایران به آنتونیو گوترش، برای روسای همه سازمان‌های بین‌المللی و وزرای خارجه در سراسر جهان فرستاده شده است.
همچنین مجید تخت‌روانچی نماینده دائم ایران در سازمان ملل نیز در صفحه توییتر خود نوشت که تحریم‌های آمریکا علیه ایران مانع تلاش‌های ویژه این کشور برای مقابله با ویروس کرونا می‌شود. تخت‌روانچی از ایالات متحده آمریکا خواست تا از سیاسی کردن مساله ویروس کرونا و سوءاستفاده از شرایط کنونی مقابله با این ویروس دست بردارد و تحریم‌های ظالمانه را متوقف کند.
وی به تلاش سخت مردم و دولت ایران برای مبارزه با ویروس کوویدــ ۱۹ اشاره و تحریم‌های آمریکا را مانع این تلاش‌ها عنوان کرد و اظهار داشت: رفع بحران‌های جهانی، تلاش‌های واقعی بین‌المللی را می‌طلبد.
سید مصطفی محقق داماد، رییس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران هم در روزهای گذشته در نامه‌ای به پاپ فرانسیس، خواستار ورود این مقام عالی کلیسای کاتولیک به مساله تعلیق تحریم‌های آمریکا علیه ایران شد. در این چارچوب نیز پاپ روز گذشته در پیام عید پاک، خواستار کاهش تحریم‌های بین المللی و همبستگی اروپا مقابل بیماری همه گیر کووید ۱۹ شده بود.
اما با وجود اینکه به زعم کارشناسان اعمال تحریم‌های غیرانسانی آمریکا، موجب تشدید تهدید شیوع کرونا در ایران می‌شود اما آمریکا همچنان خودسرانه به تحریم‌های خود ادامه می‌دهد و در اوج همه گیری کرونا، آمریکا رسما اعلام کرد چند شرکت و شماری از اشخاص را به دلیل همکاری با تهران تحریم کرده است.
تمامی این مسائل نشان می‌دهد که کرونا به ابزاری سیاسی در دست دولت ترامپ برای فشار بر ایران تبدیل شده است. بطوریکه از همان ابتدا و با درگیری ایران با شیوع ویروس کرونا برخی از مقامات آمریکا از این اتفاق ابراز خوشحالی کرده و گفتند کاری که سیاست فشار حداکثری آمریکا نتوانست علیه ایران بکند کرونا محقق کرد.
کرونا در آمریکا
کرونا در داخل آمریکا به موضوعی سیاسی میان جناح‌های رقیب تبدیل شده است. در اوایل شیوع این ویروس هشدارهایی به دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا داده شده بود. روزنامه واشنگتن پست به نقل از مقامات آمریکایی نوشت که آژانس‌های اطلاعاتی، ترامپ را در جریان خطرات این ویروس و شیوع آن در سراسر جهان قرار داده بودند و بر لزوم اتخاذ تدابیر لازم از سوی دولت برای مهار آن تاکید کرده بودند؛ اما ترامپ این گزارش‌ها را رد کرد و این هشدارها را جدی نگرفته و آنرا را به شوخی گرفته بود.
آمریکا اکنون بیش از نیم میلیون مبتلا به ویروس کرونا دارد و بحران شیوع این بیماری به آزمونی برای ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در مقابل نامزد نهایی رقیب دموکرات خود - احتمالا جو بایدن- تبدیل شده است.
برخی از کارشناسان معتقدند که شیوع ویروس کرونا پیروزی دوباره ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تهدید می‌کند. استیو بنن استراتژیست پیشین کاخ سفید در مصاحبه با نیویورک پست در این باره می‌گوید ترامپ با بایدن رقابت نمی‌کند، بلکه مقابل او، ویروس کرونا و خسارات ناشی از شیوع آن قرار دارد که پیامدهای آن، پیچیده‌ترین تهدیدی است که آمریکا تاکنون با آن مواجه بوده است. به گفته این مقام سابق کاخ سفید، بر اساس تخمین وزارت خزانه‌داری، اگر در دوران پس از بحران کرونا، میزان بیکاری در آمریکا به ۲۰ درصد برسد، اوضاع اقتصادی خوب پیش نخواهد رفت و این بزرگترین مانع برای پیروزی مجدد ترامپ خواهد بود.
چندی پیش نیز پسر دونالد ترامپ، در مصاحبه با فاکس نیوز، دموکرات‌ها را متهم کرد که امیدوارند ویروس کرونا در آمریکا جان میلیون‌ها نفر را بگیرد تا از این موضوع علیه پدرش استفاده کنند. مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا که از سوی ترامپ مسئول مقابله با شیوع ویروس کرونا در این کشور شده است در مصاحبه با شبکه خبری سی ان ان از رد سخنان "دونالد ترامپ جونیور" سرباز زد و بیان این اتهامات را از سوی وی قابل درک دانست.