کرونا به همه اقشار و صنوف آسیب و خسارات زیادی وارد کرد، اما در برخی از گروه‌ها و رسته‌های شغلی این خسارت و آسیب به مراتب بیشتر و عمیق‌تر است. مانند فعالیت‌های شغلی حوزه فرهنگی و هنر که در شرایط عادی هم وضعیت چندان مساعدی ندارند، چه برسد به این که با تعطیلی اجباری مواجه شوند و طی چند هفته هر چه که در چند سال برای جذب مخاطب و هنرجو رشته بودند پنبه شود.
از سرگیری فعالیت آموزشگاه‌ها
ستاد ملی مقابله با کرونا هفته گذشته در دومین گام از سرگیری فعالیت کسب و کارها اعلام کرد که فعالیت‌های صنفی با ریسک کمتر در صورت رعایت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، می‌توانند از ۳۰ فروردین فعالیت خود را از سر بگیرند. در بین این گروه‌های شغلی آموزشگاه‌های آزاد هنری هم با در نظر گرفتن یک سری پروتکل‌های ضروری مجاز به آغاز فعالیت شدند.
در بخشنامه دفتر برنامه‌ریزی و آموزش‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد عنوان شده که فعالیت آموزشگاه‌های آزاد هنری مشروط بر رعایت کردن نکاتی مانند دریافت کد رهگیری از سامانه وزارت بهداشت، رعایت پروتکل‌های بهداشتی ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا مانند ضدعفونی مداوم تجهیزات و مکان مورد استفاده، برگزاری کلاس‌های یک نفره (استاد – شاگرد) با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ممنوعیت برگزاری کلاس‌های گروهی و جلوگیری از حضور همراهان هنرجو در داخل آموزشگاه مجاز به از سرگیری فعالیت آموزشی هستند. همچنین بیان شده که استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای آموزش آنلاین نیز به این مراکز توصیه شده است. ضمن این که شهریه کلاس‌های آنلاین باید ۲۰ درصد کمتر از کلاس‌های حضوری باشد.
بخشنامه قابل اجرا نیست
اما این بخشنامه از نگاه مدیران آموزشگاه‌های آزاد هنری چندان قابل اعتنا و اعتماد نیست. بسیاری از این افراد معتقدند آموزشگاه‌های آزاد هنری حتی با اجرای این بخشنامه هم از بحران مالی ایجاد شده خارج نمی‌شوند و دولت باید برای توقف استمرار بحران مالی در قشر هنرمندان و آسیب وارد شدن به بدنه اقتصاد هنر چاره‌ای اساسی بیندیشد.
«فاطمه پری‌نژاد» مدیر آموزشگاه و نگارخانه هنری هفت‌آینه در ساری خصوصی برگزار شدن همه کلاس‌ها را امری غیرممکن می‌داند و معتقد است که برگزاری کلاس‌های یک نفره هم از نظر مالی در توان بسیاری از خانواده‌ها نیست و هم برای مربی و آموزشگاه این امکان وجود ندارد که یک مبحث را برای ۱۵ هنرجو به صورت انفرادی توضیح دهد.
او با بیان این که بخشنامه ارائه شده نوعی رفع مسئولیت نسبت به آموزشگاه‌های آزاد هنری است و امکان عملی شدن ندارد می‌گوید: کاملا مشهود است که شیوع کرونا کماکان ادامه دارد و در این شرایط خانواده‌ها حتی حاضر به فرستادن فرزندان خود به کلاس‌های یک نفره هم نیستند. ضمن این که اگر هم آن‌ها حاضر باشند ما نمی‌توانیم روی جان هنرجوها خطر کنیم و بگوییم به کلاس بیایند. حتی اگر کلاس یک نفره باشد.
این مدرس طراحی و نقاشی می‌افزاید: انتقادم را در یک گروه مجازی به یکی از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد هم منتقل کردم. بسیاری از همکاران من چنین دیدگاهی دارند. به همین دلیل با وجود صدور بخشنامه آموزشگاه‌های خود را باز نکردند و کماکان به وضعیت دو ماه اخیر فعالیت می‌کنند. ما نیز برای تعدادی از هنرجویان که مایل به ادامه آموزش به صورت مجازی بودند کلاس‌های آنلاین را برپا می‌کنیم. اما نباید فراموش کرد که شرایط اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها ضعیف شده و طبیعتاً در چنین شرایطی قید به کلاس فرستادن فرزندشان را می‌زنند.
چالش اجاره بدون درآمد
پری‌نژاد به اجاره‌بهای آموزشگاه نیز به عنوان یک نگرانی مهم در بین مدیران آموزشگاه نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: من و برخی از همکاران مالک بنای آموزشگاه و گالری‌مان هستیم و دست‌کم دغدغه اجاره ماهانه را نداریم. اما برای بقیه آموزشگاه‌هایی که در مکان استیجاری فعالیت می‌نند آیا این طرح و بخشنامه اثرگذار است؟
واقعیت این است که بسیاری از آموزشگاه‌های فرهنگی و هنری استیجاری هستند و به صورت درآمد-هزینه مدیریت می‌شوند. در این مراکز حتی تعطیلی کمتر از یک هفته‌ای نیز چالش‌های اقتصادی ایجاد می‌کند. بنابراین تردیدی نیست که برخی از این آموزشگاه‌ها اکنون پس از ۲ ماه بیکاری و تعطیلی قید فعالیت را زده‌اند یا کم‌کم به تعطیلی آموزشگاه و تحویل ملک خود فکر می‌کنند.
این موضوع را «محمود کاظمیان» مدیر آموزشگاه و گالری هنر ساری نیز تأیید می‌کند و به خبرنگار ایرنا می‌گوید: اگر این وضعیت ادامه داشته باشد باید منتظر تعطیلی بسیاری از آموزشگاه‌های آزاد هنری باشیم.
وی می‌افزاید: درآمد آموزشگاه‌های هنری تقریبا به صفر رسیده و هزینه‌ها برای این مراکز به ویژه آن‌ها که استیجاری هستند کماکان ثابت است. درست است که بحران فراگیر و سراسری است. اما آموزشگاه‌های هنری با چالش‌های بیشتری مواجه می‌شوند.
نگاه یکسان بخشنامه‌ای و شرایط نابرابر
این مدرس هنر و نقاشی درباره از سرگیری فعالیت آموزشگاه بر اساس بخشنامه صادر شده اظهار می‌کند: از هفته گذشته آماده‌سازی و تغییر فضای آموزشگاه را آغاز کردم و کلاس‌ها را آماده کردم تا این هفته کار آموزش را آغاز کنم. ظرفیت کلاسی که در حالت عادی گنجایش حضور ۳۰ هنرجو داشت را به ۵ نفر کاهش دادم و محل نشستن هر هنرجو را هم با پارتیشن جدا کردم. در یک کلاس ۲ صندلی قرار دادم و در کلاسی دیگر هم برای ۴ هنرجو امکانات قرار داده شد. اما طبیعتا این امکان برای آموزشگاه من که فضای بیشتری دارد فراهم است و بسیاری از آموزشگاه‌ها چنین شرایطی را ندارند.
کاظمیان خاطرنشان می‌کند: برگزاری کلاس‌ها با رعایت نکات بخشنامه‌ای عنوان شده غییرممکن نیست. اما نکته اینجاست که با کاهش ظرفیت کلاس‌ها، از تعداد هنرجویان کاسته می‌شود و در نهایت مربیانی که در این آموزشگاه فعالیت می‌کردند بیکار می‌شوند. در گالری هنر ساری ۹ نفر مشغول فعالیت بودند که با ساختار جدید عملا حذف می‌شوند. چون تعداد هنرجوها زیاد نیست. من ممکن است با همان چند هنرجو و با توجه به مالکیت بنا بتوانم امور خودم را پیش ببرم. اما نگران شرایط شغلی و درآمدی مربیان و کارکنان این آموزشگاه آزاد هنری هستم.
مخالفت خانواده‌ها؛ کاهش تعداد هنرجو
بی‌تردید مدرسان هنر روزهای سخت‌تری را در پیش خواهند داشت و با کاهش تعداد هنرجویان مواجه می‌شوند. این موضوع دور از ذهن نیست که خانواده‌ها با حضور فرزندان‌شان حتی در کلاس‌های یک نفره مقاومت کنند. عده‌ای به دلیل پیشگیری از ابتلای فرزندشان به بیماری و عده‌ای هم بر اثر فشارهای اقتصادی ناچار به این تصمیم و حذف آموختن هنر از سبد خانوار هستند.
«روحا تیموری» مدیر گالری و آموزشگاه هنری روحا در بابل نیز معتقد است که خانواده‌ها از حضور فرزندان خود در آموزشگاه‌ها حتی در صورت رعایت مسائل بهداشتی جلوگیری خواهند کرد و استقبال از کلاس‌های هنری کاهش می‌یابد.
او می‌افزاید: در حال آماده‌سازی فضای آموزشگاه برای از سرگیری فعالیت‌ها از یکم اردیبهشت هستیم. اما بسیاری از والدین می‌گویند حتی اگر مدارس نیز باز شوند تا زمان عادی شدن وضعیت حاضر به فرستادن فرزندان‌شان به مدارس نیستند. بنابراین باید منتظر شرایط سخت‌تری در آموزشگاه‌های آزاد هنری باشیم.
مدیر گالری و آموزشگاه آزاد هنری روحا به متوقف شدن برگزاری نمایشگاه‌های هنری نیز اشاره دارد و می‌افزاید: بخشی از درآمد گالری‌های آموزشی فروش آثار در نمایشگاه‌هاست. اسفند گذشته و فروردین امسال هیچ نمایشگاهی نتوانستیم برگزار کنیم و کماکان نیز امکان برگزاری نمایشگاه وجود ندارد. این وضعیت سبب شده بسیاری از آثاری که روی فروش آن‌ها حساب می‌کردیم نیز فروخته نشوند. به همین دلیل از نظر درآمدی فشار زیادی به این مراکز وارد شده است.
تیموری از کم‌توجهی نسبت به این مراکز فرهنگی و هنری انتقاد می‌کند و می‌گوید که با وجود معاف از مالیات بودن این مجموعه‌ها، دارایی برای دریافت مالیات به این مراکز مراجعه می‌کند. او می‌افزاید: وقتی در شرایط عادی با این چالش‌ها مواجه بودیم، طبیعی است که در شرایط بحرانی وضعیت بدتری داشته باشیم.
لزوم پرداخت تسهیلات
برخی مدیران آموزشگاه‌های آزاد هنری بر این باورند که دولت در صورتی که دغدغه‌ای برای مشاغل فرهنگی و هنری دارد باید از حالا به فکر حمایت‌های مالی و تسهیلاتی از این قشر باشد.
«ملاحت رحیم‌پور» مدیر نگارخانه هنری آموزشی نوران قائمشهر نیز به کاهش تعداد هنرجویان و ثابت بودن هزینه‌های جاری آموزشگاه‌ها اشاره دارد و می‌گوید: برای مجموعه آموزشی ما که از نظر فضا با داشتن ۳ سالن، یک کارگاه و یک حیاط نسبتاً بزرگ محیط تقریبا مناسبی دارد هم کاهش تعداد هنرجو به شکل چشمگیری رخ داده است. طبیعی است که آموزشگاه‌های کوچکتر و آپارتمانی با مشکلات بیشتری مواجه می‌شوند. خودم اگر فضای مناسب نداشتم قطعا اقدام به ازسرگیری کار آموزش نمی‌کردم.
وی می‌افزاید: با وجود بزرگ بودن سالن‌ها و فراهم کردن تمهیدات بهداشتی برای ضدعفونی محوطه و سالن‌های آموزش اعلام کردم که در هر سالن فقط یک هنرجو می‌تواند حضور داشته باشد. ضمن این که از هنرجویان خواستم در صورت حضور حتما با ماسک و دستکش حضور یابند. برای کودکان هم کلاس‌های مجازی را تدارک دیده‌ایم. اما نکته اینجاست که می‌دانیم استقبال بسیار کمی خواهد شد.
این مدرس هنر خلاق کودکان می‌گوید: وزارت فرهنگ و ارشاد باید فکری برای حمایت از آموزشگاه‌های آزاد هنری کند. زیرا بسیاری از این اماکن استیجاری هستند و در صورت حمایت نشدن تعطیل خواهند شد.
بی‌توجهی به آموزشگاه‌های تئاتر
شرایط برای هر دسته از آموزشگاه‌های هنری در شاخه‌های تجسمی، نمایشی و موسیقی متفاوت است و هر کدام‌شان به نوعی زیان دیده‌اند و با این بخشنامه صادر شده نمی‌توانند به ۵۰ درصد شرایط عادی هم برگردند. البته مدیران آموزشگاه‌های آزاد هنرهای نمایشی بر این باورند که بخشنامه صادر شده برای از سرگیری فعالیت آموزشگاه‌های آزاد هنری هیچ سنخیتی با شرایط این مراکز ندارد.
«محسن اردشیر» مدیر و مدرس آموزشگاه‌ها آزاد بازیگری «خانه پدری هنرمندان» در آمل بر این باور است که مسئولان در بخشنامه صادر شده هیچ برنامه‌ای برای آموزشگاه‌های بازیگری و تئاتر ارائه ندادند و در این بلاتکلیفی مدیران این مراکز روز به روز بر میزان زیان و خسارت‌شان افزوده می‌شود.
وی با بیان این که استمرار این وضعیت ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از آموزشگاه‌های آزاد هنرهای نمایشی را در پی دارد، اظهار می‌کند: در بخشنامه عنوان شده که کلاس‌ها به صورت یک نفره برگزار شود. در حالی که ماهیت کلاس‌های بازیگری و تئاتر به گروهی برگزار شدن آن است. در موسیقی روال برگزاری کلاس‌ها یک نفره است. در هنرهای تجسمی هم این امکان وجود دارد. اما در تئاتر چطور کلاس یک نفره برگزار کنیم؟ برای کلاس تئاتر حتی استفاده از فضای مجازی هم کاربردی نیست زیرا هنرجو باید در محیط و جمع مبانی بازیگری را بیاموزد.
این مدرس و کارگردان تئاتر می‌افزاید: حتی اگر امکان برگزاری برخی کلاس‌ها وجود داشته باشد از نظر هزینه چطور برای مدرس و آموزشگاه باید مقرون به صرفه باشد که با همان شهریه یک موضوع را جداگانه برای ۱۵ نفر آموزش دهد؟
اردشیر معتقد است که دولت باید از حالا به فکر پرداخت تسهیلات کم‌بهره بلندمدت به آموزشگاه‌های آزاد هنری باشد تا بخشی از زیان وارد شده و خساراتی که در ماه‌های آتی به واسطه کاهش تعداد هنرجو به این مراکز وارد می‌شود را جبران کند.
او خاطرنشان می‌کند: هزینه اجاره آموزشگاه و پلاتو برای ما ماهانه ۶ میلیون تومان است. این دو ماه را با سختی گذراندیم و نمی‌دانیم در ماه‌های آتی چه وضعیتی قرار پیش بیاید. حاصل سال‌ها تلاش برای جلب مخاطب و اعتماد جامعه به منظور آموزش هنر و اشتغال‌زایی در این عرصه در حال از دست رفتن است و هیچ آینده‌ای را نمی‌توان متصور شد. مگر این که دولت برنامه روشنی برای حمایت از این اقشار داشته باشد.
کاهش درآمد آموزشگاه‌ها
اظهارات اردشیر درباره مقدور نبودن برگزاری کلاس‌های یک نفره برای هنرهای نمایشی را «عباس ابوالحسنی» مدرس و کارگردان باسابقه تئاتر مازندران نیز تأیید می‌کند و می‌گوید: شاید برای آموزشگاهی مانند آموزشگاه موسیقی یک نفره برگزار شدن کلاس‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی امری عادی باشد. اما برای آموزشگاه‌های هنرهای نمایشی و بازیگری مقدور نیست. از یک سو برگزاری کلاس‌ها به صورت گروهی خطر بالایی دارد و از سوی دیگر نمی‌توانیم کلاس‌ها را انفرادی برگزار کنیم.
وی به کاهش هنرجویان نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: حتی اگر در خوشبینانه‌ترین حالت کلاس‌ها برگزار شود هم با کاهش محسوس و چشمگیر هنرجویان مواجهیم. پیش‌بینی ما این است که دست‌کم ۵۰ درصد هنرجوها حتی پس از عادی شدن وضعیت به کلاس‌ها نیایند. چون برخی خانواده‌ها آسیب‌های مالی زیادی دیدند. برخی خانواده‌ها هم حاضر به فرستادن فرزندشان به آموزشگاه در شرایط کنونی نیستند.
مدیر آموزشگاه هنرهای نمایشی ابوالحسنی بابل با اشاره به چالش‌های مالی شدیدی که برای این قبیل مراکز پیش آمده می‌گوید: همین حالا با مشکلات عمیق مالی مواجهیم. از یک سو ناچار شدیم شهریه هنرجویان را برگردانیم و از سوی دیگر حقوق پرسنل و اجاره ماهانه را باید می‌پرداختیم. در دو ماه اخیر بدون این که دریافتی مالی داشته باشیم، ۸ میلیون تومان اجاره آموزشگاه را پرداختیم.
بیکاری کارکنان مراکز فرهنگی
ابوالحسنی به بیکار شدن کارکنان این مراکز نیز اشاره دارد و اظهار می‌کند: مشکل اینجاست که متأسفانه مسئولان ما تئاتر را شغل نمی‌دانند. در آموزشگاه من ۷ نفر مشغول کار بودند و حقوق می‌گرفتند و به نوعی امرار معاش‌شان از این مرکز انجام می‌شد. این افراد بیمه هنرمندان هستند و متأسفانه از افراد زیر پوشش این بیمه حمایتی برای پرداخت مقرری بیمه بیکاری نمی‌شود.
وی می‌افزاید: معضلات زیادی وجود دارد که متأسفانه مدیران فرهنگی آن‌ها را خیلی جدی نگرفتند و با بخشنامه‌هایی که کارکرد عملی ندارد بر واقعیات چشم بستند. به هر حال دولت بودجه‌هایی برای حوادث غیرمترقبه و حمایت از مشاغل مختلف در شرایط بحرانی دارد. کمترین انتظار این است که به این مراکز تسهیلات کم‌بهره و بلندمدت و با تنفس یک ساله پرداخت شود تا بتوانند روی پای خود بایستند.
هرچند که گفته می‌شود آموزشگاه‌های موسیقی شرایط بهتری نسبت به سایر آموزشگاه‌ها دارند و امکان برگزاری کلاس‌ها به صورت یک نفره در این آموزشگاه‌ها وجود دارد، اما مسائل اقتصادی موجود و کاهش تعداد هنرجویان بر این مراکز نیز تاثیر منفی گذاشته و برخی از آن‌ها را در آستانه تعطیلی قرار داده است.
بی‌میلی آموزشگاه‌های موسیقی برای بازگشایی
«محسن بافنده» رهبر ارکستر فیلارمونیک مازندران و مدیر آموزشگاه‌های موسیقی سونات ساری و قائمشهر یکی از فعالان حوزه موسیقی در مازندران است که اعتقاد دارد بخشنامه صادر شده با وجود فراهم بودن شرایط برگزاری کلاس‌های یک نفره به این مراکز کمک زیادی نمی‌کند.
او می‌گوید: با این که از دیروز می‌توانستیم فعالیت آموزشگاه‌ها را از سر بگیریم، در مشورتی که با مدیران سایر آموزشگاه‌های موسیقی ساری داشتیم به این نتیجه رسیدیم که تا دو هفته دیگر صبر کنیم و ببینیم وضعیت شیوع بیماری چگونه خواهد شد.
این مدرس موسیقی می‌افزاید: برای بازگشایی احتمالی آموزشگاه برنامه‌های لازم مانند تغییر چیدمان و ساعت کلاس‌ها و تهیه محلول‌های ضدعفونی کننده و ماسک و دستکش را انجام دادیم. اما بسیاری از خانواده‌ها حاضر نیستند فرزندشان را به کلاس موسیقی بفرستند. برخی‌ها به دلیل مسائل مالی پیش آمده در جامعه و برخی دیگر هم از ترس ابتلای فرزندشان به بیماری. ما هم به آن‌ها حق می‌دهیم. در همین آموزشگاه بیشتر از ۵۰ درصد هنرجویان کلاس‌های خود را لغو کردند.
بافنده با بیان این که فرهنگ و هنر در فشارهای اقتصادی نخستین بخشی است که از اولویت خانواده‌ها حذف می‌شود، می‌گوید: با این که یکی از آموزشگاه‌های موفق در زمینه برگزاری کلاس‌های آنلاین هستیم، کمتر از یک سوم هنرجوها از این کلاس‌ها استقبال کردند.
فراتر از بخشنامه
به گفته این مدرس موسیقی برخی آموزشگاه به فکر تعطیلی کامل افتاده‌اند و یکی از آموزشگاه‌های مرکز استان نیز محل آموزشگاه را به دلیل فشار مالی و ناتوانی در پرداخت اجاره تحویل مالک داده است.
وی می‌افزاید: با توجه به این که در ساری و قائمشهر آموزشگاه ما دایر است هر ماه حدود ۹ میلیون تومان اجاره می‌پردازیم. اجاره اسفند و فروردین را با وجود قطع شدن درآمدها و به امید عادی شدن شرایط در جامعه پرداختیم. اما وضعیت کماکان بحرانی است. با این شرایط شاید ناچار به تعطیلی یا تعلیق دست‌کم یکی از آموزشگاه‌ها باشیم. این اتفاق دیر یا زود برای بسیاری از آموزشگاه‌های موسیقی می‌افتد. مسئولان استان و کشور باید فکری فراتر از بخشنامه‌ها به حال این مراکز فرهنگی و حمایت از آن‌ها کنند.
خسارت‌های وارد شده به حوزه فرهنگ و هنر طی هفته‌های اخیر بسیار سنگین بوده و کماکان نیز بر میزان این خسارات افزوده می‌شود. مدتی پیش مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران اعلام کرد که در بازه زمانی ۲۰ اسفند تا ۲۰ فروردین به حوزه فرهنگ و هنر مازندران دست‌کم ۲۵ میلیارد تومان خسارت وارد شد که این رقم در هفته‌های پیش رو بیشتر نیز خواهد شد.
شرایط مبهم فرهنگ و هنر
«عباس زارع» اظهارات همه مدیران آموزشگاه‌های آزاد هنری را تأیید می‌کند و می‌گوید: ما نیز مانند همه این هنرمندان نگران آینده خانواده فرهنگ و هنر هستیم. به هر حال کشور و تمام دنیا در شرایط خاصی قرار دارد و این وضعیت آسیب زیاید به همه صنوف وارد کرده است. اما جامعه فرهنگ و هنر شکننده‌تر از سایر صنوف است.
این مسئول برگزاری کلاس‌های گروهی هنری را وابسته به عادی شدن شرایط آموزش در مدارس کشور می‌داند و می‌افزاید: تا زمانی که مدارس به حالت عادی برنگردد و آموزش روی ریل عادی خودش قرار نگیرد، برگزاری کلاس‌های آموزشی هنری هم برای خانواده‌ها توجیه‌پذیر نیست.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران خاطرنشان می‌کند: بخش زیادی از فعالیت‌های آموزشی و حتی اقتصادی فرهنگ و هنر به گروهی بودن وابسته است. برپایی نمایشگاه در گالری‌ها، اجرای نمایش، تمرین تئاتر، برگزاری کنسرت و بسیاری از اقدامات دیگر وابسته به فعالیت گروهی هستند. اما شرایط کنونی سبب شده که همه این فعالیت‌ها متوقف شود که هم در بخش آموزش و هم در حوزه اجرا اقتصاد هنر را با چالش جدی مواجه کرده است.
پیگیری حق بیمه و تسهیلات کم‌بهره
زارع با اشاره به استقبال نکردن آموزشگاه‌های آزاد هنری از بازگشایی برای از سرگیری فعالیت می‌گوید: به هر حال خانواده‌ها هنوز حاضر به فرستادن فرزندشان به آموزشگاه‌ها نیستند. از سوی دیگر خود مدیران آموزشگاه‌ها نیز ریسک برگزاری کلاس‌ها را حتی به صورت انفرادی نپذیرفتند. چون هنوز آمارهای شیوع و ابتلا نگران‌کننده است و به وضعیت عادی نرسیدیم.
این مسئول درباره تقاضای تسهیلات مناسب برای آموزشگاه‌های آزاد هنری اظهار می‌کند: یکی از پیگیری‌های ما پرداخت حق بیمه افراد زیر پوشش بیمه هنرمندان توسط دولت تا خرداد است که در وزارتخانه در حال بررسی است. برای جبران بخشی از زیان‌ها نیز تقاضای تسهیلات کم‌بهره برای واحدهای زیر مجموعه فرهنگ و ارشاد را مطرح کردیم. در این زمینه تصمیم‌های ملی باید گرفته شود.
دغدغه پساکرونا
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران چالش مهم اقتصاد هنر را بازگشتن به شرایط عادی در دوران پساکرونا می‌داند و می‌افزاید: بسیاری از صنوف پس از پایان ماجرای کرونا می‌توانند خیلی زود به حالت عادی درآمدی برگردند. اما صنوف فرهنگی و هنری به دلیل در اولویت نبودن در سبد هزینه‌های خانوار تا مدت‌ها پس از کرونا هم با چالش‌های اساسی مواجه هستند. حتی اگر همین امروز اعلام شود کرونا در ایران ریشه‌کن شد، قطعا شرایط در آموزشگاه‌های آزاد هنری عادی نمی‌شود.
زارع با بیان این که در مجموع نمی‌توان شرایط مساعدی برای جامعه فرهنگ و هنر در هفته‌ها و ماه‌های آتی متصور شد، می‌گوید: دغدغه پساکرونا در جامعه فرهنگ و هنر برای ما یکی از نگرانی‌های اصلی است. آسیب‌های مالی در این قشر بسیار زودتر از سایر صنوف خود را نشان می‌دهد. نگرانی‌های خود را به استانداری و وزارتخانه انتقال دادیم و در انتظار اتخاذ تصمیم‌های اثرگذار هستیم. به هر حال همه استان‌ها با این وضعیت مواجه هستند و باید با عزمی ملی تصمیمی فراگیر برای جامعه فرهنگ و هنر اتخاذ شود.
اظهارات همه این هنرمندان و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران نشان می‌دهد که حال و روز جامعه فرهنگ و هنر مساعد نیست و بسیاری از آموزشگاه‌ها ممکن است در صورت استمرار این وضعیت که چندان هم دور از ذهن نیست با تعطیلی مواجه شوند. اتفاقی که تعداد زیادی شغل در عرصه هنر را از بین می‌برد. با این شرایط زخم عمیق کرونا بر پیکره فرهنگ و هنر همچنان عمیق‌تر می‌شود و باید منتظر روزهای سخت فرهنگ و هنر در کشور باشیم.