سال ۱۳۹۸ نه تنها سال دشواری برای بسیاری صنایع بود؛ یار مهربان را نیز بی نصیب نگذاشت و افزایش شدید و نوسانات قیمت کاغذ بر قیمت نهایی این محصول فرهنگی اثر گذاشت. تا جایی که با وجود افزایش مجموع عناوین چاپ شده، قیمت کتاب نسبت به سال قبل دوبرابر شد؛ با اینکه این رقم طی سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۹۶، ۲۶ درصد افزایش یافته بود.
بر اساس آمار موسسه خانه کتاب طی سال گذشته (آمار اسفند به دلیل شیوع کرونا و پاره‌ای اختلال در عملکرد نهادهای متولی هنوز دقیق نیست) ۱۰۵ هزار و ۵۸ عنوان کتاب، در موضوعات گوناگون منتشر شده است. این آمار نسبت به سال ۱۳۹۷ (آمار ۱۱ ماهه) که چاپ ۸۵ هزار و ۱۲ عنوان کتاب بوده، افزایش ۲۰ هزار عنوان (حدود ۲۵ درصد) را نشان می‌دهد.
چاپ اول؛ بیش از ۵۰ درصد مجموع
بر اساس این آمار در سال ۱۳۹۸، از میان ۱۰۵ هزار و ۵۸ عنوان کتاب، ۷۵ هزار و ۶۴۴ عنوان تالیف و ۲۹هزار و ۹۴۱ عنوان ترجمه بوده که نسبت به سال گذشته، کتاب‌های تالیفی بیش از ۲۲ هزار عنوان و کتاب‌های ترجمه ۸ هزار عنوان افزایش را نشان می‌دهد. در یازده ماه سال ۱۳۹۷در کشور، ۶۳ هزار و ۹۰۴ عنوان کتاب تالیفی و ۲۱ هزار و ۱۰۸عنوان ترجمه روانه بازار نشر شده است.
همچنین در سال ۱۳۹۸، ۵۷ هزار و ۸۸۴، کتاب چاپ اول و ۴۷ هزار و ۷۰۱، عنوان تجدید چاپ شده‌اند؛ یعنی بیش از ۵۰ درصد عناوین چاپ اول بوده اند و این رقم نسبت به سال گذشته بیش از ۱۴ هزار عنوان، افزایش تجدید چاپ رخ داده است.
بالاترین میزان تجدید چاپ کتاب در سال ۹۸، مربوط به کتاب‌های کمک‌درسی بوده که ۱۱ هزار و ۷۶۴ عنوان کتاب در این موضوع بازچاپ شده‌اند و پس از آن کتاب‌های کودک و نوجوان با ۱۰ هزار و ۴۸۸ عنوان جای دارند. در سال ۱۳۹۷ نیز بالاترین میزان تجدید چاپ به کتاب‌های کمک‌درسی اختصاص داشت.
شمارگان کل انتشار کتاب در سال ۱۳۹۸، ۱۴۸ میلیون و ۹۸۱ هزار و۱۲۶ است که بیش از ۲۸ میلیون شمارگان کتاب افزایش یافته، شمارگان کل در یازده ماه سال ۱۳۹۷، معادل ۱۲۰ میلیون و ۵۴۷ هزار و ۱۹۳ نسخه بوده است.
کتاب کودک، کمک‌درسی را کنار زد
شمارگان کل انتشار کتاب‌های کودک و نوجوان ۳۸ میلیون و ۹۱۰ هزار و ۲۴۷ بوده است که بالاترین شمارگان در همه عنوان‌های منتشر شده در سال ۹۸ را در اختیار دارد و میانگین شمارگان آن نیز ۲ هزار و ۱۹۳ نسخه است، این آمار در سال ۱۳۹۷، ۲۶ میلیون و ۱۸۳ هزار و ۷۳ نسخه است، اما بالاترین شمارگان کتاب را در سال ۱۳۹۷ کتاب‌های کمک‌درسی با شمارگان۳۳ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۹۴۴، در اختیار داشته است.
پس از کتاب کودک، شمارگان کتاب‌های کمک‌درسی ۳۴ میلیون و ۷۵۳ هزار و ۶۱۰ بوده و در رتبه دوم جای می‌گیرد، پس از آن، کتاب‌هایی که در موضوع ادبیات منتشر شده‌اند با شمارگان ۱۵ میلیون و ۲۷۶ هزار و ۶۴ در رتبه سوم جای دارد. در سال ۱۳۹۸، همه موضوعات نسبت به سال گذشته، به طور تقریبی بیش از یک میلیون نسخه افزایش شمارگان داشته‌اند.
فروش کتاب‌های کمک درسی با اختلاف بالاترین میزان فروش سال ۱۳۹۸ را در میان همه عناوین دارند و بیش از ۱ میلیارد و ۵۶۷ میلیون تومان فروش را به نام خود ثبت کرده است. پس از آن کتاب‌های کودک و نوجوان، با فروش کلی سالانه بیش از ۵۳۲ میلیون تومان در رتبه دوم جای دارد و رتبه سوم با فروش بیش از ۴۵۹ میلیون تومان به موضوع ادبیات اختصاص دارد.
قیمت کتاب دو برابر شد
اما قیمت کتاب نسبت به سال گذشته، افزایش نزدیک به دوبرابری را تجربه کرده است، میانگین قیمت کتاب در سال ۱۳۹۸، ۳۴ هزار و ۴۰۰ تومان و در سال ۱۳۹۷، ۱۷هزار ۷۰۱ تومان بوده است که افزایش ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
بالاترین قیمت کتاب‌ها نیز در اختیار کتاب‌های کمک‌درسی با قیمت حدود ۴۴ هزار تومان، کتاب‌های کلیات با میانگین قیمت ۴۱ هزار تومان و کتاب های هنر با میانگین قیمت ۴۰ هزار تومان است که گرانقیمت‌ترین کتاب‌های سال ۱۳۹۸ بوده‌اند.
از میان ۱۰۵ هزار و ۵۸ عنوان کتاب ، ۸۲ هزار و۵۳ عنوان در تهران منتشر شده و ۲۳ هزار و ۵۳۲ عنوان در شهرستانها به چاپ رسیده است، در یازده ماه سال ۱۳۹۷ نیز در کشور، استان تهران با ۶۵ هزار و ۶۴۴ عنوان کتاب در صدر انتشار کتاب قرار گرفته بود.
تالیف یا ترجمه؟
بر اساس این آمار از مجموع ۱۰۵ هزار و ۵۸۵ هزار عنوان کتاب چاپ شده در سال گذشته ۷۵ هزار و ۶۲۴ عنوان تالیف و ۲۹ هزار و ۹۴۱ عنوان ترجمه هستند که بیشترین عناوین تالیف ابتدا به گروه کتاب‌های کمک‌درسی با ۱۹ هزار و ۹۶ عنوان و بعد به گروه ادبیات با ۱۰هزار و ۹۰۱ عنوان اختصاص دارد. کتاب های کودک در ترجمه طلایه‌دار هستند و با انتشار هزار و ۲۲ عنوان اولین گروه در این دسته کتاب‌ها و بعد از آن ادبیات با شش هزار و دویست و دو عنوان قرار دارد. در مجموع می توان گفت سهم تالیف و ترجمه در دسته کتاب های کودک با آمار ۹ هزار و ۸۸۲ عنوان تالیف در برابر هشت هزار و ۲۲ عنوان ترجمه برابر است.