حذف خرید محصولات صنایع دستی در شرایط کرونایی سبب شد تا کارگاه‌های بسیاری در کرمانشاه که در این زمینه فعالیت داشتند بی‌روزی بمانند، محصولاتی که پایشان نور چشم و عشق و هنر خرج شده بود اما در این روزها در سایه شوم شیوع کرونا مورد بی‌مهری قرار گرفتند و هنرمندان آنها که تمام تلاش خود را کرده بودند تا در نوروز ۹۹ مخارج یک ساله خود را تامین کنند، اکنون بی روزی مانده‌اند.
به سراغ برخی از هنرمندان صنایع دستی استان کرمانشاه رفتیم تا از حال و روز کسب و کارشان در این روزها جویا شویم.
بدهی ها باعث شد وسایلم را بفروشم
«محمد ثمری» اهل کرمانشاه دارای دکترای پژوهش و هنر است و ۱۸ سال بصورت رسمی کار چوب را انجام می دهد و ۲ نشان ملی در سُرنا و گره چینی دارد.
او در خصوص میزان خسارت کرونا به کسب و کارش به خبرنگار ایرنا گفت: اسفند ماه سال ۹۷ به واسطه اشتغال پنج نفر در کارگاه بنده، ۵۰ میلیون درآمد داشتم ولی به طور عملی از ۱۵ اسفند ۹۸ تا امروز هیچ‌گونه تولید و فروشی نداشته ام.
وی با بیان اینکه در شهرک صنعتی زاگرس کرمانشاه در حال ساخت سوله ای به مساحت ۹۰۰ متر مربع برای فعالیت های صنایع دستی هستم، اظهار داشت: تامین مالی ادامه ساخت این پروژه و تعهدات مالی و اقساط دیگری که داشته ام دست به دست هم دادند که مجبور به فروش بسیاری از ابزارآلات کارم در سایت دیوار شوم.
او با بیان اینکه در اروپا چوب ها را بصورت صنعتی تولید می کنند و به مسایل زیست محیطی اهمیت می دهند، به همین دلیل تمایل بیشتری به خرید این چوب ها دارم، اظهارداشت: قیمت این چوب ها بسیار گران هست و این در حالی است که برای فروش محصولات خود لاجرم باید با نوسانات دلار قیمت را ثابت نگه دارم و همین مسئله باعث می شود حاشیه سود ما بسیار پایین بیاید.
این صنعتگر کرمانشاهی هزینه استهلاک ابزارآلات صنایع دستی را نیز بسیار زیاد است، گفت: تمام این موارد باعث می شود حاشیه سود ما خیلی کم شود.
او اضافه کرد: به طور مثال حاشیه سود یک صندلی ۴۰۰ هزار تومانی که ۱۵۰ هزار بود، به ۳۰ هزار تومان تقلیل پیدا کرده است.
ثمری می گوید در صورتی که بخواهد دوباره ابزارآلاتی که به دلیل شرایط کرونا و خسارت زیاد به فروش رسانده خریداری کند، فقط بخاطر فروش آنها حدود ۱۰۰ میلیون تومان ضرر کرده است.
این دکترای پژوهش و هنر در خاتمه تاکید کرد: اگر وضعیت به همین منوال پیش برود و حمایتی از سمت دولتمردان صورت نگیرد، به طور قطع بسیاری از کارگاه‌ها تعطیل و صنایع دستی حوزه چوب ما منسوخ خواهد شد.
چک ها و اقساطم معوق شد
«سمیه عزتی فیض»، طراح، مدرس و تولید کننده محصولات چرمی دست دوز کرمانشاهی نیز که صاحب برند ست چرم هم هست و سه نشان ملی از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم دریافت کرده در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: درآمد من در ایام نوروز هر ساله تقریبا بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان بود که امسال متاسفانه به صفر رسیده است.
وی که حدود ۱۰ سال سابقه تولید محصولات چرمی و آموزش دوره های مختلف چرم‌دوزی را در کارنامه خود دارد، گفت: کارگاه بنده بصورت کامل تعطیل شده و طی ۲ ماه اخیر هیچ درآمدی حاصل نشد و متاسفانه اقساط و چک هایم همه معوق شدند.
صنایع دستی مظلوم تر از گردشگری
او که در رشته گلیم، فرش و گیوه فعالیت می کند، به خبرنگار ایرنا گفت: کرونا تاثیر بسیار ناخوشایندی بر درآمد اینجانب گذاشت.
وی اضافه کرد: به دلیل شرکت نکردن در نمایشگاه‌ها و فروش غیرحضوری و ارایه نکردن محصولات خود و تعطیلی تمامی کلاس های تدریسم حدود ۳۰ میلیون تومان خسارت دیده ام.
وی افزود: عاجزانه از مسوولان خواهش می‌کنم به صنایع دستی همچون صنعت گردشگری اهمیت دهند و اجازه ندهند این هنر که ریشه در فرهنگ غنی این دیار را دارد در انتظار آینده ای نامعلوم بنشینند.
کرونا دردی به دردهای هنرمندان اضافه کرد
«پیمان شاه ملکی» مؤسس، مدیر و مربی آموزشگاه هنر و صنعت ایرانی در رشته طلا و جواهرسازی است که به گفته خودش، کارگاهش در جریان ناآرامی آبان ماه سال گذشته تخریب شد و کرونا نیز اجازه خیز پس از آن واقعه را از او گرفت.
او که داور ملی مسابقات المپیاد مهارت در رشته جواهرسازی نیز هست، به خبرنگار ایرنا گفت: در ناآرامی آبان ماه سال ۹۸ چون محل کار من طبقه بالای بانک ملت خیابان مصوری کرمانشاه بود، در اثر آتش سوزی به طور کامل تخریب شد و علاوه بر بیکارشدن پنج نفر از کارکنان مستقیم، ۲۱ هنرجوی من هم بلاتکلیف شدند و آن زمان (هفت ماه پیش) بیش از ۶۰۰ میلیون تومان خسارت دیدم که امروز بیش از ۸۰۰ میلیون تومان شده است.
وی افزود: بنده فقط ۲۵ شغل خویش فرمایی در استان ایجاد کردم ولی متاسفانه تاکنون هیچ اقدام عملی برای جبران خسارت های من نشده است.
شاه ملکی که سابقه دعوت به اردوی مسابقات جهانی ۲۰۰۹ کانادا در رشته جواهرسازی را نیز در کارنامه خود دارد، می گوید؛ انتظار دارد مسوولان از مجموعه اشتغالزای آنها حمایت کنند و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه واسطه ای برای دریافت خسارت های وارده به او شود.
وی با بیان اینکه طی این هفت ماه بی درآمد بودم و چند خانواده بیکار به جامعه اضافه شدند، افزود: هر کدام از این خانواده ها مشکلات بزرگی دارند که کرونا دردی به دردهای آنها اضافه کرد.
خسارت بیش از ۱۱ میلیارد تومانی کرونا به صنایع دستی کرمانشاه
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه هم به خبرنگار ایرنا گفت: طبق برآوردهای انجام شده شیوع بیماری کرونا حدود ۱۱ میلیارد و ۴۴۴ میلیون تومان به صنایع دستی استان خسارت وارد کرده است.
«پیمان زین‌الدین» اظهار داشت: این بیماری زمانی شیوع پیدا کرد که بسیاری از کارگاه های صنایع دستی استان با خرید مواد اولیه زیاد و تولیدات بالا، خود را برای حضور در نمایشگاه های نوروزی صنایع دستی آماده می‌کردند.
وی به لغو برپایی نمایشگاه های نوروزی صنایع دستی به دلیل شیوع کرونا اشاره کرد و گفت: این موضوع باعث شد تا تولیدات این کارگاه‌ها روی دستشان بماند و نتوانند فروشی داشته باشند.
معاون صنایع دستی کرمانشاه افزود: طبق برآوردهایی که از این کارگاه‌ها داشته‌ایم، نزدیک به ۴۰۰ کارگاه انفرادی و گروهی تولید صنایع دستی استان در این ایام حدود پنج میلیارد تومان خسارت دیده‌اند.
وی در ادامه گفت: همچنین ۲۵ فروشگاه عرضه محصولات صنایع دستی هم در این مدت فروشی نداشته و یک میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان خسارت دیدند.
زین الدین به فعالیت حدود ۲۰ بنگاه صادراتی صنایع دستی در سطح استان هم اشاره کرد و گفت: صادر نشدن صنایع دستی به این بنگاه‌ها هم حدود پنج میلیارد تومان خسارت وارد کرده است.
به گفته این مسوول، بیشترین خسارت ناشی از کرونا به صنایع دستی کرمانشاه در رشته‌هایی همچون گیوه، گارگاه‌های چوب، چرم، البسه محلی، سفال و سرامیک و زیورآلات سنتی بوده است.
وی در ادامه بااشاره به برنامه وزارت میراث فرهنگی برای حمایت از هنرمندان صنعتگر، عنوان کرد: لیست کارگاه ها و واحدهای صنایع دستی خسارت دیده از کرونا در استان را به وزارت میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم تا در قالب پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از آنها حمایت شود.
وی، میزان حمایت‌های تسهیلاتی از کارگاه های انفرادی را ۲۰ میلیون تومان و کارگاه های گروهی را ۱۰۰ میلیون تومان اعلام کرد.
بازار سوت و کور صنایع دستی در اسفند ماه و همچنین ایام نوروز امسال تاسف برانگیز بود، درست در ایامی که شاید این هنر دلبری‌های خود را به زیباترین نحو به نمایش می‌گذاشت، اما خبری از شور و شوق آنها در بازار نبود و هنرمندان این صنعت در سکوتی تلخ به آینده نامعلوم خود خیره شده‌اند.
هم اکنون ۲۵۰ رشته صنایع دستی مصوب در کشور وجود دارد که از این تعداد ۶۰ رشته آن در استان کرمانشاه فعال است.
کارگاه چاقوسازی در کرندغرب
جاجیم بافی، چاقوسازی و ابزارآلات فلزی قلمزنی منبت، معرق، پارچه دستباف، نازک کاری چوب و ریزه کاری چوب، نمد مالی، مصنوعات چرمی و ساخت زیورآلات محلی، چیخ بافی و فلزکاری را می‌توان از جمله صنایع دستی کرمانشاه نام برد.
همچنین دوخت‌های سنتی (رودوزی)، گلیم گل برجسته، سفالگری، طراحی سنتی، سبد بافی، نساجی (موج بافی و اهرامی بافی) تراش شیشه، رنگرزی سنتی، طراحی فرش، تذهیب، نگارگری، خراطی و مجسمه سازی از جمله دیگر تولیدات کنونی استان کرمانشاه است.
ماشته بافی، دواتگری سنتی (مسگری)، علامت سازی یا علم سازی، دباغی سنتی، هور بافی، جاجیم بافی، رنگریزی سنتی، داور بافی (سیاه چادر)، موج بافی را می‌توان از جمله صنایع دستی فراموش شده کرمانشاه دانست که در گیلانغرب، کرمانشاه، دالاهو، اورامانات، سومار و در میان عشایر استان بیشتر وجود داشته است.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۴ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است.
سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد: از دیروز تا امروز (۸ اردیبهشت ۱۳۹۹) و براساس معیارهای قطعی تشخیصی ۹۹۱ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد و مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۹۱۴۷۲ نفر رسید.
کیانوش جهانپور افزود: امروز پس از ۳۶ روز، تعداد موارد جدید یا ابتلای روزانه به کووید۱۹ در کشور، به کمتر از هزار مورد رسید اما متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۹۶ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جان باختگان این بیماری به پنج هزار و ۸۰۶ نفر رسید.
به گفته او، تاکنون ۷۰ هزار و ۹۳۳ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده اند و سه هزار و ۱۱ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.