از ابتدای شیوع ویروس کرونا، همزمان با پژوهشهای علمی و پزشکی برای شناسایی ماهیت، پیشگیری و درمان آن، دانشمندان و متخصصان امر بر رعایت فاصله فیزیکی میان انسانها و رعایت جدی موازین و توصیه‌های بهداشت فردی به عنوان موثرترین اقدام پیشگیرانه تاکید داشته و دارند.
اهمیت این موضوع به حدی است که تقریبا همه کشورهای درگیر با این بیماری همه‌گیر در جریان فعالیتهای مقابله‌ای، اقدام به اعلام و اعمال شدید وضعیت قرنطینه عمومی برای به حداقل رساندن تماسهای فردی کردند.
با توجه به تاثیرگذاری شدید این ویروس بر اقتصاد دنیا، به مرور کشورهای درگیر پس از پشت سر گذاشتن یک دوره قرنطینه و رسیدن به وضعیت مدیریت بیماری کرونا برخی فعالیتهای اجتماعی را با تاکید بر رعایت فاصله فیزیکی و رعایت اصول بهداشتی نظیر استفاده از ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی در مراودات به مرور از سر گرفتند.
موج جدید شیوع کرونا بخاطر سهل‌انگاری در رعایت فاصله‌گذاری
البته این به معنای کاسته شدن از شدت بحران کرونا و نیل به شرایط عادی نیست بطوری که متخصصان امر موکدا اعلام می‌کنند با کوچکترین سهل‌انگاری در رعایت فاصله‌گذاریهای اجتماعی و هوشمند شاهد موج دوم و حتی سوم شیوع کرونا در کشورهای جهان خواهیم بود.
ایران نیز ناگزیر در اوایل اسفند ماه پارسال میزبان این میهمان شوم و ناخوانده گردید، ویروسی که به سرعت فراگیر شد و تعطیلی اماکن عمومی، توقف کار مدارس و دانشگاهها و دیگر فعالیتهای اجتماعی در حوزه تجارت و اصناف، آیینهای مذهبی و حتی جشن ازدواج و مجالس ترحیم را رقم زد تا با کاهش تماسهای فیزیکی مردم زنجیره انتقال ویروس عامل بیماری کرونا قطع شود.
تاکنون کاهش شدید فعالیتهای اجتماعی، رعایت فاصله‌گذاری و عمل به پروتکلهای بهداشتی تاثیر مشهود و امیدبخشی بر کاهش انتقال ویروس و شیوع بیماری کووید ۱۹ در ایران داشته بطوری که معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز دهم فروردین ماه گذشته اعلام کرد "روند شیوع کرونا در ۱۳ استان کشور نزولی شده است."
اهمیت و تاثیرگذاری فاصله‌گذاری فیزیکی به حدی است که همه کشورهای درگیر با بیماری کرونا در جریان فعالیتهای مقابله‌ای، اقدام به اعلام و اعمال شدید وضعیت قرنطینه عمومی برای به حداقل رساندن تماسهای فردی کردند.
با نزولی شدن روند شیوع بیماری کرونا، به مرور با تصمیم ستاد ملی مدیریت و مبارزه با بیماری کرونا فعالیت برخی مشاغل کم خطر و ادارات از نیمه دوم فرودین ماه با رعایت پروتکلهای بهداشتی و تاکید بر رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی آغاز شد و نظارت جدی بر نحوه رعایت فاصله‌گذاری فیزیک هوشمند و همچنین موازین بهداشتی نیز به استانداران تاکید شد.
بر اساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا ۱۴ اردیبهشت ماه جاری تعداد بیماران مبتلا به کرونا در ایران به ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر و مجموع جان‌باختگان این بیماری به شش هزار و ۲۰۳ نفر رسیده و از حدود دو هفته پیش تاکنون شیب نزولی ابتلا به کرونا در کشورمان ثابت مانده است.
اما به گفته معاون وزیر بهداشت، هنوز به مرحله مهار کرونا نرسیده‌ایم بلکه همچنان در مرحله مدیریت این بیماری همه‌گیر قرار داریم و بر همین اساس همچنان به مردم توصیه می‌شود نکات مربوط به فاصله‌گذاری را با دقت و جدیت تمام همچنان رعایت کنند.
همچنین برخی مسوولان امر در خصوص بروز موج دوم و سوم شیوع کرونا در فصل پاییز آتی هشدار داده‌اند و همچنان بطور موکد مهمترین اصل را در مقابله با این بیماری و پیشگیری از آن "رعایت بهداشت فردی و فاصله‌گذاری" اعلام می‌کنند.
بر این اساس اکنون دیگر باید همه مردم بپذیرند که "فاصله‌گذاری فیزیک و رعایت بهداشت فردی" به جزوی جدایی‌ناپذیر از سبک و روش زندگی مبدل شده است.
عموم مردم باید باور کنند که برای گریز از ابتلا به ویروس کرونا رعایت جدی توصیه‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری ناگزیر و حیاتی بوده و گمان نبریم که با آغاز کار برخی فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی شرایط عادی شده است.
ویروس کرونا همچنان وجود دارد و فعالانه در میان مردم جولان می‌دهد بطور که بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی هیچ زمان قطعی برای ریشه‌کنی آن وجود ندارد لذا چاره‌ای جز رعایت فاصله‌گذاری و بهداشت فردی وجود ندارد.
فاصله‌گذاری تا کشف واکسن
سخنگوی ستاد پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در خراسان رضوی بارها تاکید کرده است: مردم باید تا روزی که تکلیف این ویروس از نظر واکسن و درمان مشخص شود وضعیت را قرمز بدانند و موازین بهداشتی را رعایت کنند.
دکتر محمدحسین بحرینی افزود: هرگز نمی‌گویم که استان خراسان رضوی و شهر مشهد از وضعیت قرمز خارج شده است. زمانی این حرف را می‌زنم که دیگر بیمار کرونایی در مشهد نداشته باشیم.
وی تاکید دار: تا روزی که حتی تنها یک بیمار کرونایی در مشهد وجود داشته باشد وضعیت قرمز است و باید انتظار وقوع فاجعه را داشت.
هشدار نسبت به آغاز موج دوم کرونا
رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفتگو با خبرنگار ایرنا نسبت به افزایش رفت و آمد مردم در خیابانها و کم‌توجهی به طرح فاصله‌گذاری اجتماعی ابراز ناخرسندی و بیان کرد: احتمال آغاز موج دوم شیوع کرونا در مشهد و خراسان رضوی همچنان وجود دارد و محتمل است.
وی افزود: ممکن است با افزایش چشمگیر حضور مردم در بیرون از خانه و شلوغ شدن دوباره خیابانها روند شیوع بیماری کرونا به سمت وضعیت صعود شمار مبتلایان و افزایش این بیماری در سطح جامعه برود.
نماینده تام‌الاختیار وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خراسان رضوی گفت: بی‌توجهی برخی شهروندان نسبت به وخامت و جدیت بحران کرونا می‌تواند نتیجه تمام تلاشهای شبانه‌روزی کادر درمان را که طی این مدت برای مهار بیماری کرونا و قطع چرخه انتقال ویروس آن کوشیده‌اند، به هدر دهد.
فاصله فیزیکی بله، فاصله اجتماعی هرگز
در این میان یک جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار ایرنا توجه عموم مردم و مسوولان را نسبت به یک نکته ظریف اما مهم مفهومی باهمیت توصیف و بیان کرد: عبارت "فاصله‌گذاری اجتماعی" از منظر جامعه‌شناسی مبتنی بر مصلحت زندگی اجتماعی بشر، عبارت نامناسبی است.
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: به هیچ عنوان نباید موضوعی با عنوان "فاصله‌گذاری اجتماعی" در جوامع و افزایش آن مطرح شود زیرا افزایش فاصله اجتماعی به معنای کاهش همدلی و انزوای بیشتر در جامعه است.
دکتر غلامرضا حسنی درمیان افزود: احساس تعلق و همگرایی امری مهم و حیاتی برای زندگی اجتماعی است که باید افزایش یابد لذا شهروندان نباید در جریان کاهش تماسهای فردی به سمت "فاصله اجتماعی" بروند بلکه می‌بایست فاصله فیزیکی را مد نظر داشته باشند.
وی ادامه داد: برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا باید فاصله فیزیکی افزایش یابد اما در کوران این بحران حتما باید برای تعمیق ارتباطات انسانی به منظور تقویت روحیه و سلامت روانی جامعه نه تنها می‌بایست "فاصله اجتماعی" کمتر شود بلکه فاصله‌ها از این منظر کمتر شوند تا احساس تعلق و مسوولیت‌پذیری افراد افزایش یافته و از آسیب‌پذیری روانی در مقابل کرونا کاسته شود.
این جامعه شناس گفت: "فاصله اجتماعی" زاده تمدنهای نوین است که باعث ایجاد فاصله طبقاتی می‌شود. با افزایش فاصله اجتماعی هرکس تنها به فکر خود خواهد بود، خودخواهی در جامعه زیاد و احساس همدلی کم رو به کاهش می‌رود در حالی که با کاهش فاصله اجتماعی احساس تعلق به خانواده، محله، شهر، کشور و جامعه رو به افزایش می‌گذارد و "دیگرخواهی" به عنوان یک خصلت انسانی مقوم حیات جمعی جایگزین "خودخواهی" می‌شود که باعث دوری انسانها از یکدیگر و مخاصمه است.
وی افزود: با شیوع ویروس کرونا در شرایط اپیدمی آن قرار داریم لذا حتما باید فاصله فیزیکی میان افراد جامعه افزایش یابد و رعایت شود تا زنجیره انتقال ویروس و تکثیر بیماری قطع شود.
دکتر حسنی درمیان ادامه داد: در این شرایط باید "دوری و دوستی" نهادینه شود. دوری از نظر فیزیکی، دوستی به معنای کاهش فاصله اجتماعی و افزایش همدلی زیرا در شرایط بحرانی کنونی جامعه به همدلی و دوستی بیشتر از هر زمان دیگری نیاز دارد.
گذاره‌های فرهنگی و اعتقادی
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید دین مبین اسلام بر همگرایی و همبستگی اجتماعی اشاره و بیان کرد: در آموزه‌های دینی و اخلاقی راهکارهای بسیاری برای ایجاد همدلی و افزایش حس مسوولیت‌پذیری نسبت به عمنوعان وجود دارد.
وی افزود: اگر گذاره‌های فرهنگی و اعتقادی را در نظر بگیریم، برای جان دیگران ارزش قایل می‌شویم. در عصر کرونا و پساکرونا باید فردیت و فردگرایی مفرط را کنار بگذاریم و بخشی از نیازهای دیگران را برآورده کنیم.
حسنی درمیان ادامه داد: بر اساس آموزه‌های دینی و اخلاقی می‌بایست در این دوره خاص و بحرانی به حداقل نیازهایمان فکر کنیم لذا بطور مثال "احتکار" در این شرایط با مبانی دینی سازگاری ندارد.
وی گفت: باید با کاهش فاصله اجتماعی به یاری گروههای آسیب‌پذیر و اقشار نیازمند بشتابیم. به این ترتیب برای کارگران روزمزد "فاصله اجتماعی" معنا ندارد زیرا آنها ناگزیرند که هر روزه به فکر تهیه نان شبشان باشند لذا با حمایت برنامه‌ریزی شده و هوشمندانه این بخش از جامعه می‌توان به تحقق فاصله‌گذاری هوشمند و فیزیکی کمک کرد.
این جامعه‌شناس افزود: رسانه‌ها نیز در شرایط فعلی نقش مهمی در کاهش فاصله اجتماعی و افزایش فاصله فیزیکی دارند بطوری که می‌تواند با شبکه‌سازی رسانه‌ای خلاء‌های ناشی از توقف اجباری بسیاری از تجمعات و مراسم مذهبی را پر کنند.
همکاری عمومی در فاصله‌گذاری
فرمانده انتظامی مشهد نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا در خصوص میزان رعایت فاصله‌گذاری و بهداشت فردی در این کلانشهر گفت: بسیاری از شهروندان، مدیریت و کارکنان ادارات، فعالان بخش حمل و نقل عمومی و اصناف الزامات طرح فاصله‌گذاری برای مقابله با انتقل ویروس کرونا را اجرا می‌کنند.
سرهنگ عبارس صارمی افزود: مردم لزوم رعایت مسائل بهداشتی برای کاهش شیوع بیماری همه‌گیر را درک کرده و به آن پایبندند. پلیس در چارچوب ماموریت خود در حفظ امنیت و سلامت جامعه به آن عده معدودی که الزمات فاصله‌گذاری را رعایت نمی‌کنند تذکر می‌دهد.
وی ادامه داد: پلیس از عموم مردم توقع دارد تا زمان ریشه‌کنی ویروس کرونا، بطور عملی و همه‌جانبه نسبت به اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند و رعایت بهداشت فردی پایبند باشند.
فرمانده انتظامی مشهد گفت: همچنین مسوولان نیز باید الزامات لازم را برای رعایت فاصله‌گذاری از سوی مردم فراهم کنند و به عنوان مثال در این راستا اقلام بهداشتی به قیمت مناسب در دسترس همگان قرار داشته باشد.
وی در ادامه، فرهنگسازی را از ضرورتهای موفقیت در اجرای طرح فاصله‌گذری ذکر و بیان کرد: باید ضرورت رعایت الزامات و پروتکلهای بهداشتی بطور گسترده و موثر برای همگان بیان و عمل به آن نهادینه شود.
سرهنگ صارمی افزود: البته بطور همزمان برخورد با سودجویان سوء‌استفاده‌گر از نیازهای مردم در شرایط بحرانی نیز ضروری است لذا پلیس با افرادی که در این شرایط باز هم بطور غیرمنصفانه در پی سودجویی هستند و اقلام بهداشتی مورد نیاز مردم را احتکار کرده یا گران‌فروشی دارند، برخورد می‌کند.
وی ادامه داد: نظارتهای لازم بر اجرای طرح فاصله‌گذاری باید به صورت جدی دنبال شود و نباید این احساس در جامعه ایجاد شود که شرایط عادی است و دیگر خطری وجود ندارد.
فرمانده انتظامی مشهد گفت: همانگونه که شهروندان تاکنون همکاری خوبی در اجرای طرح فاصله‌گذاری هوشمند داشته‌اند، تا نابودی ویروس کرونا نیز باید اجرای این طرح را جدی بگیرند و برای حفظ سلامتی خود و همنوعانشان از برگزاری تجمعات، دورهمی‌ها و تفریحات دسته‌جمعی در داخل و بیرون شهر پرهیز نمایند.
طرحهای نظارتی مکمل فاصله‌گذاری
برای حفظ و حراست حد مطلوب و موثر فاصله‌گذاری هوشمند با هدف قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا همزمان با فرهنگسازی و پایش عملی میزان فاصله‌گذاری در سطح جامعه، بی‌شک به اقدامات مکمل نظارتی بر فعالیتهای تامین‌کننده نیازهای اساسی عموم مردم و اماکن مرتبط با آن ضرورت دارد.
"طرح بسیج ملی مقابله محیطی با ویروس کرونا" از جمله این اقدامات مکمل است که اجرا و پیگیری آن به منظور برخورد با متخلفان و تخلفات در این حوزه هم‌اینک از سوی مراجع ذیربط در سطح کشور جریان دارد.
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در همین خصوص به مهروموم افزون بر ۹۰۰ واحد صنفی متخلف در تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی در اجرای "طرح بسیج ملی مقابله محیطی با ویروس کرونا" در حوزه جغرافیایی زیرپوشش این دانشگاه اشاره و بیان کرد: در این طرح که از ابتدای شیوع ویروس کرونا در حال اجرا است ۶۰۰ مرکز توزیع مواد غذایی و افزون بر ۳۰۰ مکان عمومی که در رعایت اصول بهداشتی تخلف داشتند پلمب شده‌اند.
علی‌اصغر حسنی در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: تاکنون در چارچوب اجرای "طرح بسیج محیطی مقابله با کرونا" ۵۴ هزار مورد بازدید از مراکز تهیه و توزیع موادغذایی و افزون بر ۱۲ هزار مورد بازدید از اماکن عمومی در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد با همکاری اتاق اصناف انجام شده است.
وی ادامه داد: ۱۸۰ تیم بازرسی بهداشت محیط به همین منظور در مشهد و دیگر شهرستانهای استان خراسان رضوی با هدف پیشگیری از شیوع بیماری کرونا بر فعالیت واحدهای تولید و عرضه موادغذایی و مراکز پررفت و آمد نظارت دارند.
مدیر گروه بهداشت محیط و حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: اجرای دقیق، جدی و همه‌جانبه "طرح بسیج مقابله محیطی با کرونا" و نظارت بر واحدهای صنفی تهیه و توزیع غذا، اماکن عمومی و مکانهای پر ازدحام در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد تا زمان تحقق شکست کرونا ادامه دارد.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه اعلام کرد: تاکنون ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۴۷ تن در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۲۰۳ تن رسید.
کیانوش جهانپور گفت: تاکنون ۷۸ هزار و ۴۲۲ نفر از بیماران، بهبود یافته و ترخیص شده‌اند. همچنین دو هزار و ۶۹۰ نفر از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.