پارسال علاوه بر ایام سوگواری، در پی بروز چندین رخداد از جمله شهادت سپهبد قاسم سلیمانی، سالن‌های سینما تعطیل شدند و سینماداران چشم امید به روزهای پایانی سال و جبران ضرر ناشی از این تعطیلی‌ها داشتند که ویروس کرونا همه امید آنان را به یاس مبدل کرد و ضرر آنها را دوچندان نمود.
این در حالی بود که به گفته سینماداران، از یک سو مصادف بودن اسفند ماه و نوروز با اعیاد رجب و شعبان و از سوی دیگر فیلم‌های خیلی خوبی که زمان اکران آنها فرا رسیده بود، فرصت طلایی را برای درآمدزایی سینما ایجاد کرده بود اما کرونا این فرصت را به برزخی تبدیل کرد که سرمایه‌گذاران در تلاش برای تامین هزینه‌های خود در آن گرفتار شدند.
در مدتی که سینماها تعطیل بود، برخی فیلم‌ها در فضای مجازی اکران شد و در عمل دست سینماداران در پوست گردو ماند، این شرایط برای سینماداران در ایران با سرمایه‌گذاران اندک در این زمینه کمتر از فاجعه نیست.
صنعت سینما در کشور آنقدر از پشتوانه قوی برخوردار نیست که بتواند پس از تحمل ضرر ناشی از کرونا، دست بر زانوی خود بگیرد و بلند شود و دوباره سالن‌ها مملو از تماشاگران فیلم گردد، تاکنون هم زحمات بسیار کشیده شده تا در اوج فناوری‌های نوین، صنعت سینما در کشور و دیدن فیلم از پرده نقره‌ای بین مردم رواج یابد.
خسارت فراوان بر سینمای خراسان رضوی
صنعت سینما در خراسان رضوی نیز از پیامدهای کرونا بی نصیب نمانده و هرآنچه بر سر کل سینماداران کشور در این ایام آمده، کمتر و بیشتر متوجه سینماداران این استان بویژه فعالان آن در مشهد نیز بوده است.
خراسان رضوی ۵۰ سالن سینما با ۱۰ هزار صندلی و ۱۶ موسسه سینمایی دارد که ۱۲۰ نفر در آن شاغل هستند.
براساس جدول برآورد خسارت بخش فرهنگ و هنر در بحران کرونا توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، خسارت وارده به این تعداد سالن و موسسه سینمایی چهار میلیارد و ۸۵۰ میلیون ریال و خسارت عدم النفع (زیان وارد شده ناشی از تعطیلی کسب و کار) شامل چهار میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال می‌باشد.
خسارت میلیاردی و آینده نامطمئن
یکی از سینماداران مشهدی میزان خسارات وارده ناشی از کرونا به مجموعه خود را میلیاردی دانست و به خبرنگار ایرنا گفت: کارکنان سینمای ویلاژتوریست ۳۷ نفر بودند که به زحمت توانستیم مبلغی را فراهم کرده و حقوق اسفند ماه آنان را پرداخت کنیم.
مهدی ندایی افزود: با تمام کارکنان این سینما تسویه حساب کردیم و گفتیم منتظر بمانند تا دوباره سالن‌های سینما باز شود.
مدیر سینمای ویلاژتوریست مشهد ادامه داد: از ابتدای اسفند ماه این سینما هیچ درآمدی نداشته و در تامین تمام هزینه‌های خود مانده است، از جمله مهمترین این هزینه‌ها پرداخت اجاره محل است که فقط توانستیم بهای اجاره مربوط به اسفند ماه را پرداخت کنیم.
وی گفت: بهتر است دولت صاحبان املاک و مستغلات را ترغیب کند که برای صنوفی مانند سینماداران که ناگزیر به تعطیلی شدند، بخشی از میزان اجاره را به مستاجران ببخشند.
وی افزود: بخش دیگر مشکلات این صنف مربوط به هزینه‌های نگهداری سالن سینما است که جدا از ضرر و زیان ناشی از کرونا، این هزینه‌ها همچنان سر جای خود باقی مانده و قابل حذف نیست و باید تامین شود.
فرصتی که کرونا گرفت
ندایی ادامه داد: کرونا فرصت طلایی درآمدزایی را از سینماداران گرفت، زیرا ایام پایانی سال و نوروز بویژه آنکه این ایام مصادف با اعیاد رجب و شعبان بود، بهترین زمان برای فروش بلیت سینما به شمار می‌رفت که کرونا این فرصت از بین برد.
وی گفت: پارسال در برخی ایام علاوه بر ایام سوگواری، سالن‌های سینما در کشور به دلایل متعدد تعطیل شد، امید سینماداران به روزهای پایانی سال و نوروز بود که آن فرصت را هم کرونا گرفت، اکنون نیز که سینماها تعطیل هستند بعد از رمضان نیز در صورت اجازه بازگشایی سینماها، ماه‌های محرم و صفر و ایام سوگواری را خواهیم داشت که دوباره سالن‌های سینما تعطیل خواهند شد.
وی افزود: شرایط پارسال برای سینماداران به هیچ وجه خوب نبود و برخی از آنها به فکر واگذاری سالن‌های سینما افتادند و امسال نیز سینماداران با چالش‌های بسیار روبرو شده‌اند و نیاز به حمایت جدی دارند، در غیر این صورت ادامه فعالیت سینما جز ضرر چیزی نخواهد داشت.
ضربه کرونا به سینما سنگین بود
مدیر پردیس سینمایی اطلس مشهد نیز در باره خسارت‌های وارده ناشی از کرونا به خبرنگار ایرنا گفت: به هیچ وجه نمی‌توان عدد مشخصی برای خسارت‌های ناشی از کرونا اعلام کرد و فقط می‌توان این گونه برآورد کرد که تنها در این پردیس ۴۵ نفر طی ۲ ماه بیکار شدند.
حمید فولادی افزود: نوروز سال ۱۳۹۸ پردیس سینمایی اطلس فروش خوبی داشت و نوروز امسال با توجه به اعیاد شعبانیه می‌توانست فروش چند برابری نسبت به نوروز قبل داشته باشد، اما کرونا این فرصت را از بین برد.
وی ادامه داد: بهمن ماه سال گذشته این پردیس هشت میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال فروش بلیت داشت و این رقم نشان دهنده سهم زیاد این پردیس در حوزه فرهنگ و هنر شهر مشهد است.
وی گفت: شیوع ویروس کرونا بزرگترین رویدادهای هنری، فرهنگی و ورزشی دنیا را به تعویق انداخته و این مشکل تنها حوزه سینما را درگیر و متضرر نکرده است.
فولادی افزود: اما نباید از نظر دور داشت که بخش خصوصی به امید کسب سود و همچنین تاثیرگذاری در حوزه فرهنگ و هنر جامعه اقدام به سرمایه‌گذاری در حوزه سینما می‌کند و نمی‌تواند مدت طولانی ضرر و زیان را تحمل کند.
وی ادامه داد: ما به عنوان سرمایه‌گذاران بخش خصوصی تابع تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم و همان طور که بخشی از صنوف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی مجاز به فعالیت شدند، تقاضا داریم سینماداران نیز مشمول بازگشایی با رعایت کامل موارد بهداشتی شوند.
تقاضا برای بازگشایی سینما در عید فطر
مدیر پردیس سینمایی اطلس مشهد گفت: همان طور که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سینماداران انتظار دارد از نظر فرهنگی و آموزشی در جامعه اثربخش باشند، به همان اندازه نیز سینما در شرایط کنونی می‌تواند در ترغیب مردم به رعایت موارد بهداشتی و تامین نشاط جامعه اثربخش باشد.
فولادی افزود: ۲ ماه گذشته مردم سختی‌ها و محدودیت‌های بسیار در ارتباطات اجتماعی متحمل شدند و در جستجوی راه گریزی برای این وضعیت و ایجاد اوقات شاد برای خود بودند به همین سبب برخی به کوه و دشت پناه بردند بدون آنکه فاصله گذاری اجتماعی را رعایت کرده باشند.
وی ادامه داد: محیط سینما به نحوی است که طرح فاصله‌گذاری اجتماعی را در آن به خوبی می‌توان رعایت کرد زیرا سینماداران از این امکان برخوردار هستند که جانمایی و چیدمان افراد را تعیین کنند و محل نشستن هر فرد برای دیدن فیلم را تعبیه نمایند.
وی گفت: در مجموع سینما به نحوی است که رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی در آن به مراتب بهتر و سختگیرانه‌تر از رستوران قابل انجام است و سینماداران می‌توانند محل قرار گرفتن مهمانان خود را تعیین و آنان را به رعایت موارد بهداشتی وادار کنند.
فولادی افزود: در شرایط کنونی سینما می‌تواند برای شادابی و طراوت جامعه گام برداشته و آسیب‌های اجتماعی و روانی را التیام بخشد.
وی ادامه داد: پردیس سینمایی اطلس اقدامات مهمی را برای حفظ سلامت مهمانان و بهداشت سالن‌ها انجام داده است و طی ۱۵ روز آینده مجموعه سینمایی اطلس از نظر رعایت پروتکل‌های بهداشتی کاملا پیشرو خواهد بود.
وی از مسوولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست با توجه به فضای موجود در جامعه و لزوم نشاط آفرینی در آن، بستری فراهم کند تا هر چه سریعتر ستاد ملی مقابله با کرونا شیوه‌نامه‌های بهداشتی برای بازگشایی سالن‌های سینما را ابلاغ نماید و در عید فطر شاهد ازسرگیری فعالیت سینماداران باشیم.
حمایت‌ها از کی آغاز شد؟
در چندین مقطع مسوولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به سینماداران وعده دادند که خسارت‌های ناشی از کرونا جبران خواهد شد.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: میزان خسارت وارده ناشی از کرونا به مراکز هنری استان محاسبه و بررسی و پیشنهاداتی برای جبران این خسارت به وزارتخانه ارسال شده است.
محمدرضا محمدی با اشاره به تعطیلی اجباری همه مراکز و فعالیت‌های فرهنگی و هنری از اسفندماه سال گذشته تاکنون افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر جبران ضرر و زیان مراکز فرهنگی و هنری ناشی از بیماری کرونا می‌باشد.
وی ادامه داد: در همین راستا خراسان رضوی به عنوان استان پیشرو در این زمینه، مکاتبه‌ای با معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان امور سینمایی انجام داد و گزارشی از میزان خسارت به مراکز هنری، آموزشگاه‌های آزاد هنری و سینمایی، نگارخانه‌ها، موسسات هنری، سالن‌های نمایش و سینماهای استان به مرکز ارسال کرد و پیرو آن مبالغی را نیز برای کمک به این مراکز پیشنهاد داد.
وی گفت: معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان امور سینمایی قول حمایت از مراکز هنری را در صورت عدم اخراج کارکنان آنها داده‌اند.
در تازه‌ترین اخبار در این خصوص، دفتر اقتصاد فرهنگ و هنر معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای فراخوان دریافت اطلاعات صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای متقاضی دریافت حمایت دولتی برای جبران خسارت کرونا را صادر کرد.
با توجه به ضرورت ارائه اطلاعات صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای آسیب دیده در بحران کرونا به وزارت کار، رفاه و تأمین اجتماعی، برای بهره‌مندی از بسته‌های حمایتی دولت، صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه ای متقاضی دریافت حمایت دولتی برای جبران خسارت کرونا می‌توانند با مراجعه به درگاه اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آدرس www.farhang.gov.ir درخواست خود را ثبت کنند.
اما و اگرهای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن‌های سینما
رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن‌های سینما با اما و اگرهایی همراه است که هنوز مسوولان مربوطه در این خصوص به جمع بندی نهایی نرسیده‌اند.
با این حال مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: براساس اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا، مشاغل کم خطر با ثبت نام در سایت وزارت بهداشت و دریافت گواهی سلامت می‌توانند بازگشایی شوند که آموزشگاه‌های هنری و موسسات آموزشی استان مشمول این مشاغل شده و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
جعفر مروارید افزود: هنوز ستاد ملی مبارزه با کرونا در خصوص بازگشایی سالن‌های تئاتر و سینما شیوه‌نامه‌ای ابلاغ نکرده است، با این حال پیشنهاد من این است که می‌توان با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، ایجاد تهویه قوی در سالن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ورودی و خروجی سالن، نسبت به بازگشایی سالن‌های تئاتر و سینما اقدام کرد که این پیشنهاد را به وزارت متبوع ارسال کرده‌ایم.
براساس آخرین آمار رسمی تا ۱۶ اردیبهشت ۹۹ هزار و ۹۷۰ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و با فوت ۶۳ نفر در ۲۴ ساعت گذشته تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۳۴۰ نفر رسیده است.
در این مدت ۸۰ هزار و ۴۷۵ نفر نیز بهبود یافته و مرخص شده‌اند.