از روزی که تمامی کشور متاثر از کرونا، در بحبوحه انتخابات و در آستانه عید نوروز کم‌کم به حالت تعطیل در آمد، روزنامه‌نگاران و خبرنگاران در عرصه‌های خبری دست از فعالیت نکشیدند و با وجود خطرات احتمالی و کمبود امکانات در زمینه تهیه تجهیزات بهداشتی، پا به پای مسوولان شهری و استانی، در کار اطلاع‌رسانی بودند.
وظیفه اصحاب رسانه فارس به ویژه در هفته‌های نخست شیوع بیماری بسیار حیاتی‌تر بود؛ زیرا تبعات ابتلا به ویروس ناشناخته کرونا، هنوز چندان که باید مشخص نبود و همراه کردن مردم برای درک شدت خطر و نیز اهمیت قرنطینه و ماندن در خانه، نیاز به تاکید فراوان و همچنین همبستگی و تعامل بین دستگاهی داشت.
مطبوعات و رسانه‌های برخط فارس که تازه از آزمون انتخابات سربلند بیرون آمده بودند، به‌سرعت به جبهه تلاش و اطلاع‌رسانی درباره مهار کرونا پیوستند. خبرنگاران و عکاسان خبری شبانه‌روز در میان هیاهوی کوچه و بازاری که در آستانه نوروز بود از ضدعفونی و گندزدایی معابر، وضعیت بیمارستان‌ها، نحوه دفن بیماران کرونایی و فعالیت‌های جهادی تهیه و توزیع اقلام بهداشتی گزارش تهیه می‌کردند؛ همچنین با گفت‌وگو با مقامات حوزه بهداشت و درمان، سعی بر شناخت بیشتر ابعاد شیوع بیماری داشتند که در نظم‌پذیری مردم فرهنگ‌مدار فارس آن هم در هنگامه‌ای که سفر و گردشگری در این دیار، همه‌ساله به اوج می‌رسد، تاثیر بسزایی داشت تا جایی که فارس توانست در ابتدا از پس گذر از آزمون نوروز کرونایی موفق بیرون آید و به گفته مسوولان، الگویی برتر در این حوزه به شمار رود.
همه روزنامه‌ها تا روزهای پایانی اسفند مشغول به کار بودند و پرتیراژترین روزنامه جنوب کشور چاپ شیراز حتی در طول تعطیلات نیز همچنان به چاپ می‌رسید، خبرگزاری‌ها و سایت‌های خبری هم، بی‌آنکه رنگ تعطیلی ببینند به‌صورت مداوم مشغول تولید محتوا بودند.
در این میان، با آنکه نیروهای فعال در عرصه رسانه‌ای فارس دست از تلاش برنداشتند، خبرهایی ناگوار از کم شدن حقوق‌ها و نیز زمزمه‌های تعدیل از برخی روزنامه‌ها شنیده می‌شد.
حاضر در بحران، غایب در حقوق و مزایا
فعالان رسانه‌ای، دل‌نگران از چگونگی شروع سال جدید، با حقوق‌هایی مواجه شدند که بعضاً رنگ و بوی عیدی و پاداش هم نداشت و در این میان، وضع نیروهای حق‌التحریر به مراتب دشوارتر هم شد؛ زیرا آنها که عموماً از کف اداره کار نیز کمتر حقوق دریافت می‌کنند و بیمه هم نیستند و بار بسیاری در زمینه حرفه‌ای بر دوششان است، بیشتر در معرض آسیب قرار گرفتند؛ زیرا نه از منافع حقوقی برخوردارند و نه از قراردادی که آنها را در زمانه‌های بحرانی حمایت کند.
در همین زمان بود که انجمن صنفی خبرنگاران و عکاسان خبری فارس در خصوص خطر تعدیل خبرنگاران بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده بود: " تعدیل نیروی انسانی آن هم در روزهایی که همه منادی مهربانی‌اند و رسانه‌ها به ظاهر، هم‌رسان صداها و اعمال مهربانانه شده‌اند و تیترهای اصلی ضمن اطلاع‌رسانی، بر ایجاد امید و همدلی اختصاص تاکید می‌کنند، باقیمانده باور و اعتماد جامعه را به رکن چهارم دموکراسی، متزلزل خواهد کرد... امروز اما، حقایق در فاصله‌ای دور از واقعیت‌ها بر دفتر روزگار سطر می‌شود، واقعیت اینکه فلان روزنامه عذر بخشی از نیروی انسانی شاغل خود را خواسته است."
در بخش دیگری از این بیانیه عنوان شده بود: "باور این اقدام زمانی سخت‌تر می‌شود که بدانیم در سال‌های گذشته همواره از روزهای پایانی اسفند سال کهنه تا دهه دوم فروردین سال نو، اکثر رسانه‌ها و عمدتا جراید، به دلیل توقف انتشار، فعالیت چندانی نداشته‌اند و کج دار و مریز، فعالیت می‌کردند و تعطیلات اجباری روزهای آغشته به کروناویروس بیشتر از سالیان پیش نبوده و قاعدتا تغییری در معیشت آنها ایجاد نکرده است."
این نکته زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم عملا روزنامه‌ها بعد از تعطیلات همیشگی نوروز، همچون گذشته به کارشان ادامه دادند، مدتی به‌صورت برخط و بعد از آن هم نشر کاغذیشان را از سر گرفتند؛ اما برخی از آنها پرداخت حقوق کارکنان را به صندوق بیمه بیکاری حواله داده‌اند، با آنکه قاعدتا بیکاری در کار نبوده است و این اقدام، تضییع حقوق اهالی مطبوعات در بهره‌گیری از بیمه بیکاری به شمار می‌رود، آن هم وقتی مطبوعات از یارانه‌هایی برخوردارند که دیر یا زود به دستشان می‌رسد.
شکنندگی وضعیت حق‌التحریرها تا مرز تعدیل
همچنین، دبیر انجمن صنفی خبرنگاران و عکاسان خبری فارس نیز در واکنش به اتفاقات پیش آمده برای خبرنگاران در نامه‌ای جداگانه به استاندار فارس خواستار رسیدگی به وضعیت معیشتی خبرنگاران در ایام بحران شد.
در این نامه که نسخه‌ای از آن در اختیار ایرنا قرار گرفته است، آمده: با توجه به تجربیات شما در حوزه رسانه و اشراف به وضعیت معیشتی خبرنگاران که به جزگروه اندکی که در روزنامه‌ها و چند خبرگزاری دولتی مشغول‌اند، اکثریت نزدیک به اتفاق آنان به شکل حق‌التحریر دستمزد دریافت می کنند و از بیمه و حقوق ثابت نیزبرخوردار نیستند؛ لذا در حال حاضر و با توجه به عدم برگزاری جلسات خبری، این جماعت همانند بسیاری دیگر از هموطنان با مشکلات زیاد معیشتی روبه‌رو هستند؛ اما متاسفانه در پیش‌بینی‌های انجام شده درخصوص جبران خسارت اصناف مختلف، در هیچ دسته بندی دیده نشده‌اند ."
این واقعیت ناگواری بود که دشواری فعالیت رسانه‌ای را به شکنندگی رساند، دیده‌نشدن در هیچ دسته و گروه و صنفی برای جبران خسارات و بالاگرفتن سر خود برای حفظ شأن و جایگاه و منزلت خبرنگاری، پارادوکسی بسیار دشوار و فشاری مضاعف بر گرده خبرنگاران بود.
اداره‌کل ارشاد: از رسانه‌هایی که تعدیل نیرو نداشتند، به طور ویژه حمایت خواهد شد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در گفت‌وگو با ایرنا درخصوص وضعیت اصحاب رسانه در پی بروز کرونا عنوان کرد: از آغاز شیوع کرونا، با مدیران رسانه‌ها صحبت کردیم و خسارت‌های حوزه فرهنگ و هنر که در فارس قریب به یکصد میلیارد ریال برآورد شد، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گزارش شده است.
صابر سهرابی اظهار کرد: از حدود ۲هزار و ۱۲۰ نفر که در استان فارس مستقیما در زمینه فرهنگی و هنری فعالیت می‌کنند، تعدادی نیز در حوزه رسانه فعالیت دارند و قطعاً بخشی از حمایت‌ها برای خبرنگارانی هزینه خواهد شد که مشکل بیمه‌ای دارند و آنها در اولویت بهره‌مندی از کمک‌ها هستند.
وی با بیان اینکه حمایت از رسانه‌هایی که نیروهایشان را تعدیل نکرده و از خبرنگاران حمایت کرده‌اند، ویژه خواهد بود، افزود: طی مذاکراتی که با مدیران رسانه‌های فارس شده است، از آنها درخواست شده که در این فصل به دلیل شرایط ویژه هیچ نیرویی را تعدیل نکنند و حتی جلوی این اتفاق در برخی رسانه‌ها نیز گرفته شد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی فارس ادامه داد: همچنین تلاش خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری نیز در حوزه اطلاع‌رسانی در زمینه کرونا از دید ما پنهان نمانده است و آنها نیز از یارانه‌ای که برایشان در نظر خواهیم گرفت، بهره‌مند خواهند شد و کاملاً مطلع هستیم که چه میزان و چگونه کار کرده‌اند.
پرداخت حقوق از بیمه بیکاری بر یارانه رسانه‌ها تاثیرگذار است
سهرابی درباره پرداخت حقوق کارمندان رسانه‌ها از بیمه بیکاری، عنوان کرد: قطعاً چنین اقداماتی در یارانه این رسانه‌ها تاثیرگذار خواهد بود؛ زیرا خبرنگاران نارضایتی خود را از این مساله و نیز قرار گرفتن در معرض تعدیل عنوان کرده‌اند و از اینکه بیمه آنها تحت تاثیر این اقدام دچار مشکل می‌شود، سخن گفته‌اند.
وی ابراز داشت: از طریق صندوق حمایت از هنرمندان پیگیر آن هستیم که بتوانیم خبرنگارانی را که بیمه نیستند، بیمه کنیم؛ اما نباید از یاد برد که این مشکل مختص استان فارس نیست و در سراسر کشور وجود دارد و تلاشمان را می کنیم که بتوانیم این مشکلات را رفع کنیم.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس با اشاره به گزارش وزیر ارشاد درخصوص برآورد خسارت حوزه فرهنگ و هنر به دولت، گفت: همه ارکان دولت در تلاش‌اند تا بتوانند خسارات را جبران کنند و به محض به ثمر رسیدن این تلاش‌ها قطعا به ما ابلاغ خواهد شد تا بودجه اختصاص یافته به‌سرعت به اهالی رسانه و فرهنگ و هنر تقدیم شود.
وی افزود: متاسفانه با شروع بحران کرونا، تمامی بودجه‌ها در پایان سال قفل شد؛ اما به تدریج در حال احصاست؛ از همین رو نتوانستیم از فعالان رسانه در حوزه فرهنگ و هنر به پاس تلاش‌های یک‌ساله‌شان تقدیر کنیم، اما اقداماتی در این زمینه در حال انجام است و با استانداری نیز رایزنی‌هایی صورت گرفته است.
اطلاع‌رسانی فارس بی‌نظیر بود
سهرابی بیان داشت: خبرنگاران فارس در بحران کرونا به‌خوبی خود را نشان دادند و ثابت کردند که همراه مردم و دولت هستند، اطلاع‌رسانی که در استان فارس صورت گرفت در هیچ استان دیگری صورت نگرفت تا جایی که وزیر ارشاد و استاندار فارس نیز خود طی نامه‌ای از روند اطلاع‌رسانی تقدیر کردند.
خبرنگاران محروم از حقوق کامل
دبیر انجمن صنفی خبرنگاران و عکاسان خبری فارس نیز در گفت‌وگو با ایرنا عنوان کرد: تاثیر کرونا بر میزان فعالیت رسانه‌ها چندان زیاد نبوده است؛ زیرا روزنامه‌ها همه‌ساله تعطیلات نوروز حدود دو هفته تعطیل بودند و پیش از آن نیز تا آخر اسفندماه منتشر می‌شدند، امسال نیز طبق معمول انتشار یافتند و از ۱۵ فروردین کار خود را آغاز کردند.
محمود شبان سروستانی با بیان اینکه روزنامه‌ها یک هفته نخست را به‌صورت برخط منتشر شدند، گفت: عملا همه فعالیت‌هایی که باید برای انتشار خبر صورت گیرد در روزنامه‌ها انجام شد و از خبرنگار تا ویراستار و صفحه‌آرا مشغول کار بودند؛ بنابراین تعدیل حتی یک نفر هم توجیهی نداشته است.
وی افزود: در آن یک هفته حتی هزینه‌های چاپ نیز از دوش آنان برداشته شد؛ اما تاثیری بر آگهی‌هایشان نداشت، بنابراین انجمن صنفی به زمزمه‌هایی که درباره تعدیل نیرو شنیده شد، واکنش نشان داد.
این خبرنگار اظهار داشت: عکاسان و خبرنگاران در دو ماه گذشته در سطح شهر یا به‌صورت دورکاری مشغول بوده‌اند؛ اما عموما در آخر سال حقوق کامل دریافت نکردند و این نوعی سوء‌استفاده از وضعیت است.
شبان با بیان اینکه چماق تعدیل نه در شرایط کنونی که همواره بالای سر خبرنگاران است، گفت: یک بار به بهانه کمبود کاغذ، یک بار بهانه کرونا و دفعات بعد هم با بهانه‌های جدیدتر خبرنگاران از حقوق خود محروم می‌شوند؛ به ویژه خبرنگاران حق‌التحریر که پشتوانه حمایتی قوی هم ندارند.
وی افزود: تنها چند خبرگزاری معدود در استان فارس وجود دارند که به برخی از نیروهای خود حقوق ثبات پرداخت می‌کنند و مابقی نیروها به‌صورت حق‌التحریر فعالیت می‌کنند، این خبرگزاری‌ها با تلاش مدیرانشان نیروهایشان را نگه داشته‌اند و پرداخت حقوق به خبرنگارانشان ناکافی و کمتر از گذشته بوده است.
دبیر انجمن صنفی خبرنگاران و عکاسان خبری فارس با بیان اینکه مبلغ حق‌التحریر پرداختی در رسانه‌ها چشمگیر نیست، گفت: وضعیت معیشتی این دسته از اصحاب رسانه ناگوار است و حتی تامین اعتبار پایگاه‌های خبری نیز که به‌صورت مستقل اداره می‌شوند و تعدادشان در استان فارس کم نیست، با مشکل مواجه است.
همه اصناف دیده شدند، جز اهالی رسانه
وی ضمن ابراز تاسف از اینکه همه اقشار و اصناف جامعه به‌گونه‌ای در بحران کرونا دیده شدند، اما اصحاب رسانه دیده نشدند، عنوان کرد: دولت حتی از کارمندان و کارگرانی که حقوق ثابت می‌گیرند، حمایت کرد؛ اما در هیچ کجا سخنی از وضعیت خبرنگاران نشد و حمایتی برای آنها در نظر نگرفتند.
شبان ادامه داد: مشکلات خبرنگاران باید به‌صورت ریشه‌ای حل شود؛ زیرا با تمام شدن کرونا، باز همچنان مسائل و معضلات ادامه دارد؛ در عین حال وضعیت پیش‌آمده فعلی، فوری و اضطراری است و نمی‌توان حل مسائل معیشتی و شغلی مربوط به آن را به بعد حواله کرد.
دبیر انجمن صنفی خبرنگاران و عکاسان خبری فارس اظهار داشت: این انجمن از حدود دو هفته پیش اقداماتی را برای حمایت از خبرنگاران صورت داد و اقلامی معیشتی و بهداشتی را توزیع کرد؛ اما نیاز است که انجمن روابط عمومی‌ها به عنوان پل ارتباطی با تمامی ادارات برای جبران بخشی از خسارات خبرنگاران در حوزه‌های مختلف خبری وارد رایزنی شود.
روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد:تا ظهر جمعه ۱۹ اردیبهشت ۹۹ شمار مبتلایان به کرونا در کشور ۱۰۴هزار و ۶۹۱نفر بود و تعداد جان باختگان از این بیماری در ایران به ۶ هزار و ۵۴۱ نفر رسید.
در استان فارس، علاوه بر شیراز، در شهرستان‌های فسا، نی‌ریز، اقلید، خرم بید، استهبان، داراب، خفر، فراشبند، خرامه ، لامرد، ارسنجان، لارستان، کازرون، آباده، اوز، خنج، مرودشت، سپیدان، قیروکارزین، فیروزآباد، جهرم، گراش، بوانات، زرقان، بیضا ، کوهچنار و سرچهان بیماران مبتلای به کرونا شناسایی شده‌اند.
بیمارستان حضرت علی اصغر (ع) و سه بیمارستان شهید چمران، شهید فقیهی و شهید بهشتی در شیراز به عنوان مراکز پشتیبان در کنار معرفی ۹ مرکز در شیراز و ۳۶ مرکز در دیگر شهرستان‌های استان فارس برای مراجعه افراد مشکوک به کرونا به این بیماران خدمات می‌دهند، همچنین نقاهتگاه بیماران مبتلا به کرونا با ظرفیت ۲۰۰ تخت نیز در ورزشگاه شهید آیت‌الله دستغیب شیراز تجهیز شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد.