۲۷ اردیبهشت به نام روز روابط عمومی و ارتباطات نام‌گذاری شده و این بخش رکن کلیدی در کارآمدی سازمان است که با کنار گذاشتن شیوه‌های سنتی در پاسخگویی و ایجاد ارتباط دوسویه بین مدیران و اصحاب رسانه و مخاطبان می‌توانند نه‌فقط ۲۷ اردیبهشت را که بلکه تمام طول سال را به‌روز روابط عمومی‌ها تبدیل کنند.
در دنیای امروز مخاطبان به‌شدت جست‌وجوگر و کنجکاو شدند و دیگر به‌مانند گذشته با پیام‌های ساده و سازمانی نمی‌توان آن‌ها را نسبت به مسائل اقناع کرد و باید دراین‌بین دستگاه‌های اجرایی باید به دنبال روابط عمومی‌های متخصص و آگاه به موضوعات جدید بروند.
به همین مناسبت و روز بیست و هفتم اردیبهشت خبرنگار ایرنا پای درد دل جمعی از مسئولان روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی قم نشسته و آن‌ها از چالش‌های این شغل پردردسر و البته به حاشیه رفته سخن می‌گویند.
شورای هماهنگی؛ بستر پویایی روابط عمومی‌های قم
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل استانداری قم در گفت‌وگو با ایرنا، بیان کرد: در جامعه روابط عمومی استان اعم از نهادهای دولتی و غیردولتی همگرایی مناسبی وجود دارد که در برخی از حوادث و بحران‌ها خود را نمایش می‌دهد.
"رضا صالحی" ادامه داد: اختلاف جدی در تعاملات رسانه‌ای و بین دستگاهی در استان خیلی کم بوده و یا اصلا وجود ندارد.
وی اضافه کرد: ایجاد شورای هماهنگی روابط عمومی به دستور استاندار روند هماهنگی و ایجاد بستر پویایی و شکوفایی در روابط عمومی‌ها را محقق ساخت.
وی با اشاره به اهمیت گذر از شیوه‌های سنتی روابط عمومی در دستگاه‌های اجرایی یادآور شد: انتظارات مخاطب از روابط عمومی حرکت در مسیر روابط عمومی نوین و حذف روابط عمومی سنتی است.
مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل استانداری قم گفت: یکی از نقاط ضعف عدم سیستم افکار سنجی و پژوهش‌های مخاطب شناسی در حوزه اطلاع‌رسانی است که این فرایندها در کمیته پژوهش و افکار سنجی شورا در حال تصویب است که به‌زودی عملیاتی خواهد شد.
صالحی اظهار داشت: نقاط ضعف دیگر بروز برخی حواشی و اختلافات بین جامعه رسانه‌ای و روابط عمومی‌ها است که در صورت ایجاد یکپارچگی و جامعیت بین رسانه‌ها برای ارائه مطالبات واقعی و غیر متناقض این موضوع قابل‌پیگیری و رفع می‌باشد.
وی بیان کرد: سال ۹۸ و با حمایت‌های استاندار در برخی از دستگاه‌ها روابط عمومی‌ها به جایگاه اصلی خود در حال نزدیک شدن هستند و به‌زودی تمام دستگاه‌ها در این مسیر هدایت می‌شوند.
صالحی ابراز کرد: در سال ۹۸ با فرازوفرودهای تلخ و شیرین جامعه روابط عمومی استان یکپارچه و پرتلاش در تمامی عرصه‌ها حضوری چشمگیر و تاثیر گذار داشتند که باید قدردان این زحمات بود
وی اظهار داشت: تغییر نگرش سازمانی به معنی ایجاد تشکیلات متناسب با نیازهای جامعه امروزی و تامین اعتبارهای موردنیاز از اولویت‌های حمایت از روابط عمومی است.
وی گفت: تخصصی نمودن و تولیدات چندرسانه‌ای متناسب با ذائقه مخاطب جز لاینفک روابط عمومی صحیح امروزی خواهد بود.
صالحی ادامه داد: انتظار داریم با حمایت‌های ویژه‌ای که استاندار قم از جامعه روابط عمومی و رسانه‌ای استان دارند باهمت ویژه شوراهای اطلاع‌رسانی و روابط عمومی؛ اطلاع‌رسانی هنرمندانه و امیدافزا هرچه زودتر محقق و عملیاتی شود.
وی یادآور شد: با توجه به پویایی و تغییرات روزانه حوزه رسانه‌های برخط آموزش متداوم جز اساسی و باید به‌صورت منظم اجرا شود.
روزمرگی مشکل اساسی روابط عمومی‌ها
مسوول روابط عمومی بیمه سلامت قم نیز با اشاره به مشکلات چندگانه روابط عمومی‌ها، اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی روابط عمومی روزمرگی و درگیری باکارهای عادی و جاری است. این امر باعث می‌شود روابط عمومی از برنامه‌ریزی‌های کلان و استراتژیک غافل شود.
"رضا تلخابی" گفت: مشکل دیگر ناآگاهی مدیران ارشد سازمان‌ها از نقش مؤثر روابط عمومی در اقناع و جلب مشارکت مردم است که این امر مستلزم آموزش‌های لازم جهت تغییر نگرش مدیران ارشد است.
وی ابراز داشت: دلیل اینکه روابط عمومی در کشورمان جایگاه واقعی خود را ندارد آن است که مدیران نگرش مثبتی به نقش مدیریتی روابط عمومی ندارند و آن را واحد زائد و مزاحم تلقی می‌کنند.
وی با اشاره به برخی از چالش‌های روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی ادامه داد: عدم آشنایی مدیران با حوزه کار و اختیارات روابط عمومی،اعمال سلیقه با نگاه کاملا شخصی بعضی مدیران به فعالیت روابط عمومی، دوری مسئولان روابط عموی از مطالعات تخصصی و عدم شایسته‌سالاری در گزینش نیروهای روابط عمومی از مشکلات مهم این عرصه است.
تلخابی افزود: عدم تثبیت جایگاه سازمانی روابط عمومی،نبود اعتبارات جداگانه مخصوص روابط عمومی‌ها برای اجرای برنامه،محدود بودن دوره‌های آموزشی روابط عمومی در استان با استفاده از اساتید مجرب، نبود انجمن صنفی یا تشکل تخصصی فعال در حوزه روابط عمومی‌های استان و آشنایی ضعیف مدیران روابط عمومی با مبانی اولیه ارتباطات از چالش‌های دیگر است.
جایگاه روابط عمومی در میان سازمان‌ها
وی در ادامه گفت: دنیای امروز دنیای ارتباطات است و در هر ثانیه میلیون‌ها واحد اطلاعاتی در سطح جهان رد و بدل می‌شود. از زمانی که تحولات زندگی بشر سرعت گرفت، نیاز به اطلاعات و ارتباطات هرروز افزایش یافت و امروزه داشتن اطلاعات دقیق و به‌روز از نان شب هم برای مردم مهم‌تر است و هر که بیشتر بداند ، موفق‌تر است .
تلخابی اضافه کرد: در سازمان‌های دولتی داشتن اطلاعات موثق، دقیق و به‌موقع با توجه به هدف و ساختار، بزرگ‌ترین سرمایه یک سازمان است و حیات یک سازمان به داشتن یک ارتباط دوسویه درون و برون‌سازمانی و انجام تبلیغات و کسب اطلاعات به‌روز و مفید بستگی دارد.
مسوول روابط عمومی بیمه سلامت قم اظهار داشت: در دنیای امروز که مرزهای ارتباطات شکسته شده و انسان به دنبال کشف راهکارهای مطلوب زیستن و نگرش جامعه مدار است، آموزه‌های علمی ما را به کنکاش و توجه درباره وضعیت چگونگی تعامل و برخورد کردن رهنمون می‌سازد.
وی گفت: بی‌شک یک سازمان و یا یک اداره نمی‌تواند خود را جزیره‌ای بی‌ارتباط فرض نماید و از تکنولوژی و آورده‌های آن بی‌نیاز و با آن بیگانه باشد.
تلخابی تصریح کرد: روابط عمومی باید بر محور تفکر مداری، مشارکت مداری و اطلاع مداری باشد تا بتواند در راستای کمک به اثربخشی سازمان موثر باشد و با نواندیشی و نوگرایی، ابتکار و خلاقیت مستمر عجین شود و خود را با تحولات و پاسخگویی مرتب به افکار عمومی منطبق و هماهنگ سازد.
وی گفت: با توصیف چنین روابط عمومی‌ای، صدالبته باید مدیرش متملق و چاپلوس مافوقش نباشد و جاده‌صاف‌کن وی نگردد؛ و امید آنکه این‌گونه مدیران که با رانت و فامیل سالاری یا باندبازی و یا… بدین جایگاه رسیده‌اند به زیر کشیده شوند.
شناخت ناکافی مدیران از جایگاه روابط عمومی
مسوول روابط عمومی سازمان انتقال خون قم نیز ابراز کرد: عدم شناخت از مخاطب و گروه‌های هدف، حرفه‌ای و متخصص نبودن برخی مدیران این رشته از چالش‌های اساسی است.
"محمد نسرین فرد" اضافه کرد: تک‌بعدی نگاه کردن به روابط عمومی توسط برخی مدیران مشکل دیگر این بخش از سازمان‌های دولتی است به صورتی که گاه مدیر روابط عمومی با یک مسوول تدارکات، آبدارچی و یا نصاب بنر و یا نویسنده منتقل‌کننده خبر و تبلیغات اشتباه گرفته می‌شود و این مساله باعث دلسردی و کاهش انگیزه در بخش روابط عمومی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: عدم شناخت مدیران ارشد در ادارات و پیرو آن انتصاب برخی افراد که تخصص و نگاه لازم و کافی را به این حوزه ندارند نیز چالش دیگر روابط عمومی‌ها است.
نسرین فرد گفت: نداشتن استراتژی و برنامه‌های بلندمدت در این بخش که با تغییرات در بخش سازمان یا استان در برخی موارد با ۱۸۰ درجه میزان اهمیت و یا اولویت‌ها تغییر می‌کند و در برخی موارد دوباره از ابتدا شروع به برنامه‌ریزی و کار در این بخش می‌شوند.
روابط عمومی اولویت آخر
نسرین فرد اظهار کرد: از نگاه برخی مدیران و مسئولین به بخش روابط عمومی به‌عنوان قسمت مزاحم و اضافی در دستگاه تلقی می‌شود که کارهایش اولویت آخر در آن مجموعه است .درصورتی‌که اگر شناخت و اشراف خوبی به این بخش باشد می‌توان بحران‌ها را به بهترین شکل ممکن مدیریت کرد.
وی ابراز داشت: از دیگر مشکلات می‌توان به نوع نگاه خاص برخی مدیران و دبیران خبری اشاره کرد که ارتباط دوسویه ایجاد نمی‌کنند و فقط منتظرند روابط عمومی با ارسال خبر درب اتاق آن‌ها را بزند. از سویی خبرنگارانی که رسالتشان را به همه‌چیز ترجیح می‌دهند و خالصانه همکاری می‌کنند که در استان کم هم نیستند ستودنی است.
وی گفت: از دیگر موارد و مشکلات سرعت رشد ابرازهای ارتباطی و جا ماندن از فرهنگ استفاده از این ابزار که این موضوع نیز به‌گونه‌ای باعث نارضایتی مخاطبین شده است.
کمبود منابع مالی و نیروی انسانی متخصص؛ دو مشکل عمده روابط عمومی‌های قم
مدیر روابط عمومی حفاظت محیط‌زیست قم نیز بیان کرد: اطلاع‌رسانی درست، شفاف و بهنگام از خدمات دولت، نقش بی‌بدیل و انکارناپذیری در جلب اعتماد عمومی و همراه و همدل کردن مردم با اهداف و سیاست‌های کلان کشور و ارتقاء سرمایه اجتماعی دارد.
"سید رضا بهشتی پور" ادامه داد: احساس مثبت و مطلوب مردم نسبت به خدمات‌رسانی دولت، قضاوت‌ها و برداشت‌ها نسبت به عملکرد دستگاه‌های اجرایی را به سمت مثبت و منصفانه پیش می‌برد و با پر کردن خلأهای ارتباطی، فضای تخریب، سیاه نمایی و شایعه‌پراکنی علیه نظام اسلامی و دولت را نیز تنگ‌تر می‌کند.
وی یادآور شد: یکی از ایرادات و اشکالات مهمی که همواره در دولت‌های مختلف به‌نوعی مطرح بوده و متأسفانه در دولت یازدهم و دوازدهم نیز بروز و ظهور جدی داشته است، ضعف در آگاهی بخشی و اطلاع‌رسانی از خدمات گسترده‌ای است که در حوزه‌های گوناگون ارائه‌شده است.
بهشتی پور گفت: عدم اطلاع‌رسانی مناسب از ابعاد و زوایای مختلف طرح‌ها و پروژه‌های مختلف عمرانی، تولیدی، زیربنایی و خدماتی، امکان جلب مشارکت، همراهی و حمایت از این پروژه‌ها را سلب نموده و اگر یک پروژه با هر سطحی از موفقیت و تاثیرگذاری به مرحله اجرا و بهره‌برداری برسد، ولی از آن اطلاع‌رسانی مناسب صورت نپذیرد، درواقع بخش مهمی از طرح مذکور اجرانشده است.
مدیر روابط عمومی اداره کل محیط‌زیست قم بیان کرد: روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی استان سال‌های متمادی است که از دو ضعف عمده در بدنه و ساختار خود رنج می‌برند. اول اینکه برخی سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی از وجود نیروهای متخصص، آموزش‌دیده و باانگیزه در حوزه روابط عمومی بی‌بهره‌اند؛ دوم اینکه منابع مالی و اعتبارات اختصاص‌یافته به روابط عمومی‌ها اعم از اعتبارات ملی و استانی بسیار اندک و حداقلی است.
وی گفت: این دو معضل جدی سبب شده است تا فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی در جامعه از سوی روابط عمومی‌ها، در خوش‌بینانه‌ترین حالت به تبیین شمای کلی از تکالیف و رسالت‌های سازمانی خلاصه شود. بدون تردید بسیاری از این هزینه‌کردها نیز در راستای یک برنامه جامع و تأثیرگذار نبوده و کمتر توجهی به بیان ویژگی‌ها و مزایای طرح‌ها و پروژه‌های گوناگون عمرانی و خدماتی دستگاه‌ها می‌شود.
پیوست اطلاع‌رسانی عامل تحرک و پویایی روابط عمومی‌ها
بهشتی پور ادامه داد: یک طرح و پروژه اعم از عمرانی و خدماتی که برای دستگاه‌های اجرایی تعریف می‌شود، برای اثرگذاری هرچه بهتر در جامعه و فراهم آوردن مشروعیت و مقبولیت در عرصه افکار عمومی و همچنین اطلاع‌رسانی به مردم در رابطه با خدمات دستگاه‌های اجرایی، با هر ابعادی که باشد نیازمند یک فرآیند اطلاع‌رسانی برای مخاطبان خود است.
وی یادآور شد: پیوست اطلاع‌رسانی مجموعه‌ای از اقدامات رسانه‌ای، تبلیغی، انتشاراتی و پژوهشی است که باید با برنامه‌ریزی آگاهانه و سنجیده و تدوین شرح عملیات مناسب، برای تمامی طرح‌ها و پروژه‌ها تعریف‌شده و برای معرفی ابعاد و زوایای گوناگون آن‌ها، با استفاده از همه امکانات و ظرفیت‌های رسانه‌ای و هنری به مرحله اجرا برسد.
روابط عمومی باید اتاق شیشه‌ای سازمان باشد
مدیر روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت قم نیز گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌های روابط عمومی عدم‌حمایت از این حوزه توسط مدیران سازمان‌ها است.
"عبدالله محمدی" یادآور شد: مدیران به این حوزه جایگاه خاصی را قائل نبوده و صرفا در برگزاری برخی مناسبت‌ها نسبت به این بخش توجه می‌کنند.
وی یادآور شد: بخش روابط عمومی‌ها از حمایت مالی مدیران سازمان برخوردار نمی‌شود و جایگاه اداری آن‌ها نیز بسیار پایین است.
وی اضافه کرد: نبود کارشناس‌های متخصص در این حوزه و به‌کارگیری افراد غیرمتربط در دستگاه‌های اجرایی نیز از مشکلات آزاردهنده این حوزه می‌باشد.
محمدی ابراز کرد: روابط عمومی‌ها باید اتاق شیشه‌ای باشند که تمام اطلاعات و اخبار را در قالب‌های جذاب و مفید در اختیار رسانه‌ها و عموم مخاطبان قرار دهند و این ارتباط دوسویه همواره حفظ شود.
روابط عمومی‌ها به بلندگوی مدیران تبدیل شدند
مدیر روابط عمومی بنیاد نخبگان قم نیز اظهار داشت: ازآنجایی‌که روابط عمومی در دستگاه‌های دولتی به بودجه نفت وابسته است برخلاف بخش خصوصی و شرکت‌های تجاری به سمت رضایتمندی مشتریان حرکت نکرده و در حد اطلاع‌رسانی از یک سازمان یا مدیران بالادستی باقی‌مانده است.
"حسین شیرازی" ادامه داد: روابط عمومی با ایجاد یک دیدگاه دوسویه باید دیدگاه‌های مخاطبان و کارشناسان را به مدیران انتقال بدهد و قبل از اینکه مشکلی جدی به وجود بیایید جایگاه سازمان متبوع خود را حفظ کند.
وی بیان کرد: روابط عمومی‌ها امروز به بلندگوی سازمان و مدیران تبدیل‌شده و از جایگاه مطلوبی نیز در بین ادارات استان برخوردار نیستند.
وی ابراز داشت: مسئولان روابط عمومی قم باید شیوه‌های نوین اطلاع‌رسانی را دنبال کرده و قبل از ایجاد مشکل، تدابیر لازم اندیشیده شود.
رسانه محوری شرط موفقیت در روابط عمومی
مدیر روابط عمومی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم نیز در ادامه تصریح کرد: روابط عمومی بدون حضور اصحاب رسانه توفیقی نخواهد داشت و روابط عمومی و اصحاب رسانه دو بال توانمند تعالی جامعه در جهت رشد و شکوفایی و تنویر افکار عمومی هستند.
"مهدی گلپایگانی" اظهار کرد: روابط عمومی موفق رسانه محور است و این میسر نمی‌شود مگر با برقراری ارتباط و تعامل سازنده با جامعه فرهیختگان اصحاب رسانه.
وی یادآور شد: از مهم‌ترین وظایف و رسالت‌های روابط عمومی‌ها می‌توان به اطلاع‌رسانی، اطلاع‌یابی، پاسخگویی، شناخت افکار عمومی و تجزیه‌وتحلیل نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و محدودیت‌ها اشاره کرد.
وی گفت: روابط عمومی‌ها ، امروزه در مقابل انتظاراتی که از مدیریت روابط عمومی پویا همچون آینده‌نگری و پیش‌بینی رفتار مردم و ذی‌نفعان می‌رود، راه دشواری را بر عهده‌دارند و رسیدن به اهداف مدنظر در این حوزه مستلزم تغییر و تحول کلی از نگاه به این بخش تا تقویت و توانمندسازی نیروی انسانی و تجهیزات است.
مدیر روابط عمومی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی قم ابراز کرد: سخت‌ترین کار روابط عمومی‌های حال حاضر این است که جامعه نگاهی که باید به آن‌ها داشته باشند را ندارند، نیروی تخصصی و تجهیزات فنی موردنیاز آن‌ها تامین نمی‌شود و با کمترین نیرو و وسایل باید بار بزرگ روابط یک سازمان را بر عهده بگیرند و این‌گونه است که از عهده آن برنمی‌آیند.
لزوم شناخت تکنیک‌های نوین مدیریت افکار عمومی
همچنین سرپرست روابط عمومی و امور بین الملل جامعه الزهراء اضافه کرد: از حیث آشنایی با تکنیک‌های مدیریت افکار عمومی، ارتباط مؤثر با رسانه‌های داخلی و بین المللی، معرفی محصولات علمی و انسانی حوزه‌های علمیه در سطح داخلی و بین المللی باید همواره مدنظر روابط عمومی‌های نهادهای حوزوی باشد.
"روح الله عباسپور" افزود: با توجه به نظام علمی و آموزشی حوزه‌های علمیه که با دانشگاه‌ها و مراکز علمی دیگر تفاوت اساسی دارد، زمینه چینی برای ارتباطات علمی حوزه‌های علمیه و معرفی و چهره سازی اساتید و نظریه پردازان حوزوی نیز باید از سوی روابط عمومی‌های نهادهای حوزوی مورد توجه قرار گیرد.
وی اضافه کرد:در غیر اینصورت وگرنه بر اساس یک سیر طبیعی، این هدف با جذب نخبگان حوزوی به دانشگاه‌ها محقق می‌شود که البته در این زمینه نه تنها روابط عمومی‌ها بلکه بخش‌های دیگر نظام مدیریت حوزه مسئولیت خطیری برعهده دارند.
عباسور با اشاره به حساسیت روابط عمومی نهادهای حوزوی گفت: رسالت روابط عمومی نهادهای حوزوی نبرد رسانه ای با دشمن باید باشد./