"پرداخت تسهیلات حمایتی به کسب و کارهای آسیب‌دیده از کرونا" یکی از سیاستهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به منظور حفظ اشتغال بنگاهها و صیانت از نیروی کار است.
۱۳ رسته شغلی که بیشترین آسیب را از بحران شیوع بیماری همه‌گیر کرونا دیده‌اند در این چارچوب شناسایی شده‌اند و این فعالان صنفی در صورت داشتن لیست بیمه در قالب کارفرمایی یا خویش‌فرمایی، می‌توانند از تسهیلات حمایتی متعلق به کسب و کارهای آسیب‌دیده از کرونا بهره‌مند شوند.
مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده اعم از رستورانها، بوفه‌ها، طباخی، تالارهای پذیرایی، قهوه خانه‌ها، اغذیه فروشی‌ها (و موارد مشابه به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت) به عنوان یکی از گروه های شغلی آسیب دیده از کرونا به شمار می‌روند.
مراکز مربوط به گردشگری شامل هتلها، هتل آپارتمان‌ها، مجتمع های جهانگردی و گردشگری، مهمانپذیرها مهمانسراها، مسافرخانه ها، زائرسراها، مراکز بوم گردی، مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و خدماتی بین راهی و موارد مشابه به تشخیص وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز جزو این گروه ها هستند.
از دیگر گروه‌های شغلی آسیب دیده می توان به حمل و نقل عمومی مسافر درون شهری و برون شهری اعم از هوایی، جاده ای، ریلی و دریایی، دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، مراکز تولید و توزیع پوشاک و مراکز تولید و توزیع کیف و کفش اشاره کرد.
همچنین مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه، مراکز و مجتمع های ورزشی و تفریحی، مراکز و مجتمع های فرهنگی و آموزشی و مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی، آموزشگاه‌های رانندگی، آرایشگاه‌های زنانه و گرمابه‌ها نیز به عنوان رسته‌های شغلی آسیب دیده از کرونا محسوب شده‌اند.
بنابر اعلام دفتر سیاستگذاری و توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای این دسته از صاحبان مشاغل و کسب و کارها پیامک ارسال شده تا با مراجعه به "سامانه کارا" اطلاعات خود را برای دریافت تسهیلات حمایتی ثبت کنند.
فرایند تکمیل درخواست تسهیلات حمایتی شامل سه مرحله است و طی مرحله نخست این فرایند، پیامک وزارت کار از روز ۱۷ اردیبهشت ماه جاری برای تمام کارفرمایان مشمول ارسال شده است.
ثبت‌نام کارفرمایان در قالب مرحله دوم فرایند تکمیل درخواست تسهیلات حمایتی از هفته سوم اردیبهشت ماه در "سامانه کارا" به نشانی kara.mcls.gov.ir اجرا شده است.
سومین و آخرین مرحله درخواست تسهیلات حمایتی از سوی کسب و کارهای آسیب‌دیده از کرونا نیز ارسال اطلاعات به بانک عامل به منظور پرداخت این تسهیلات است.
گرچه برنامه‌ریزی اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای پرداخت این تسهیلات بانکی به اصناف کاملا روان و اجرایی است اما این وزارتخانه برای صاحبان کسب و کارهای مشمول، شرایطی را در نظر گرفته است که اغلب آنها فاقد چنین شرایطی هستند.
به گفته دست‌اندرکاران، فعالان صنفی پس از دوماه تعطیلی اجباری انتظار حمایتهای بیشتر و یا حداقل اعلام شرایطی سهل‌تر را برای دریافت چنین وامی دارند.
خوب و بد تسهیلات کرونایی
فعالان صنفی در حوزه توزیع کالا و خدمات همه ساله به طور معمول چشم به روزهای پایانی سال دارند تا موجودیهای انباشته شده کالایی و خدمات خود را به طور کامل عرضه نموده و به فروش برسانند به ویژه این ایام برای صنوف شهر توریستی مشهد بیش از سایر شهرها اهمیت پیدا می‌کند و در واقع همه سود آنها در همین دوران خلاصه می‌شود.
سایه کرونا و تعطیلی‌هایی که از ابتدای اسفندماه آغاز شد و تا پایان فروردین ماه ادامه داشت هنوز بر سر برخی از صنوف سنگینی می کند و موجب تعطیلی اجباری آنها شده است و صاحبان صنوف زیادی زیر این بار ورشکست شده اند.
رستورانها، تالارهای پذیرایی، هتلها، فروشندگان شیرینی و آجیل، واحدهای عرضه فست‌فود، کارگاههای خشکشویی، قالیشویی، آرایشگاه‌ها، فروشندگان پوشاک و همچنین برخی دیگر از صنوف خدماتی، زیان‌دیدگان اصلی وضعیت کنونی بازار در سطح این کلانشهر بوده و هستند.
این صنوف در شرایطی که مجبور به تعطیلی بودند از دولت انتظار پرداخت تسهیلات ارزان قیمت را داشتند اما به گفته آنان تسهیلاتی که دولت برای جبران خسارتهای ناشی از کرونا به صنوف متضرر از این شرایط اختصاص داده است شرایط بسیار دشواری دارد که به هیچ وجه گرفتن آن برای صنوف قابل توجیه نیست.
رییس اتحادیه صنف فروشندگان پوشاک مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: هزینه‌های اجاره مغازه بسیار بالاست و صنف پوشاک در شرایط کنونی که فروش، بسیار کاهش یافته و درآمد زیادی ندارند چاره ای جز تعطیلی ندارند.
جواد مفیدی "تامین مالی" را بهترین راهکار برای کمک دولت به صنف پوشاک توصیف و بیان کرد: صنوف با کلی چکهای برگشتی و مشکلات مالی دست به گریبان هستند و در این شرایط، تسهیلات بدون بهره بانکی می‌تواند کمک شایانی به آنها برای از سرگیری دوباره کسب و کارشان کند.
اما علیرضا ارزانی ممقانی رییس اتحادیه صنف آجیل و خشکبار مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا پرداخت تسهیلات بانکی به صنوف را بی‌فایده ذکر و بیان کرد: بانکها هیچ گاه از دولت پیروی نکرده اند و در این شرایط نیز به صنوف کمکی نخواهند کرد پس دولت اگر درصدد کمک به صنوف است آنها را از پرداخت مالیات امسال معاف کند.
رییس اتحادیه صنف عکاسان، فیلمبرداران و تولیدکنندگان عکس مشهد هم به بسته حمایتی دولت برای پرداخت تسهیلات به ۱۳ رسته صنفی اشاره و بیان کرد: انتخاب آن ۱۳ رسته یک اقدام کارشناسانه نبوده است.
محمدعلی دائمی شیرعلیزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: بسیاری از واحدهای صنفی مزبور در ایام عید نوروز چه از طریق اینترنت یا اتخاذ شیوه‌های دیگر فروش داشته اند اما صنف عکاسان و فیلمبرداران مطلقا تعطیل بودند و هیچ مشتری طی ماه‌های اسفند و فروردین نداشتند و مشمول دریافت این تسهیلات نیز نشدند.
حسین اصغر ثابتی رییس اتحادیه صنف سراجان مشهد نیز که از دولت خواهان کمک به صنوف تسهیلات بانکی با دوره بازپرداخت بلندمدت و بهره کم است به خبرنگار ایرنا گفت: برای تسهیل بیشتر می‌بایست تخفیفاتی هم در پرداخت مالیات پیش‌بینی و اعمال شود.
علی کاشفی رییس اتحادیه صنف خشکشویی و لباسشویی مشهد هم به خبرنگار ایرنا گفت: تسهیلاتی که قرار است دولت به صنوف متضرر از کرونا اختصاص دهد مربوط به ۱۳ رسته صنفی می‌شود که صنف ما جزء آنها نیست و هیچ کمکی شامل حال خشکشویی ها نمی‌شود.
محمد فرزانی رییس اتحادیه صنف شیرینی‌سازان مشهد نیز به خبرنگار ایرنا گفت: پرداخت تسهیلات بانکی گرهی از مشکلات این صنف باز نمی‌کند جز آن که تسهیلات بدون بهره پرداخت شود زیرا درآمدهای قنادان دیگر مثل سابق نیست، بضاعت اقتصادی مردم کاهش یافته و شیرینی جزء اقلام لوکس به شمار می‌رود و در سبد خانوار جایی ندارد.
تسهیلات دستگیر صنوف نخواهد بود
عضو هیات رئیسه اتاق اصناف مشهد هم به خبرنگار ایرنا گفت: کمکهایی که از سوی دولت برای صنوف متضرر از کرونا در نظر گرفته شده است به هیچ وجه کافی نیست.
عبدالله افشاری صالح افزود: هر واحد صنفی که از کرونا متضرر شده و به هر زحمتی حق و حقوق کارگر خود را پرداخت کرده است اگر قرار بر گرفتن تسهیلات بانکی با بهره بالا باشد آن واحد قادر به پرداخت این بهره نیست و از سوی دیگر تعدیل نیروی انسانی نیز برای واحد منطقی نیست زیرا صاحب واحد ناچار به پرداخت حق سنوات در قبال بیرون کردن کارگر چندین ساله خود خواهد بود.
وی ادامه داد: اختصاص تسهیلات بانکی به واحد صنفی نه تنها از آنها دستگیری نخواهد کرد بلکه بر مشکلات آنها خواهد افزود و از سوی دیگر منابع بانکی در حدی نیست که بتوان به همه واحدهای صنفی متضرر از کرونا تسهیلات با بهره پایین داد.
تسهیلات متناسب با شرایط نیست
نائب رئیس اتاق اصناف مشهد نیز گفت: در شرایط کرونایی، کمکها باید به نحوی باشد که گرهی از مشکلات کسبه باز کند اما تسهیلات در نظر گرفته شده برای صنوف چند ایراد اساسی دارد.
هادی مخملی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: سود ۱۲ درصدی تسهیلات بسیار بالاست و تسهیل گر نیست، وثایق و ضمانتها برای دریافت وام نیز سختگیرانه است و صنوف قادر به انجام این تعهدات نیستند.
وی ادامه داد: واقعیت این است که در ایام شیوع کرونا همه صنوف که مجبور به تعطیلی شدند، خسارت دیدند و همه صنوف باید از این تسهیلات سهمی داشته باشند اما تسهیلات در نظر گرفته شده فقط شامل ۱۳ رسته صنفی یا ۴۰ درصد از صنوف مشهد می‌شود که با سود ۱۲ درصد نیز توجیه اقتصادی ندارد.
رییس اتحادیه صنف فرش دستباف مشهد گفت: در دوران پساکرونایی با تغییر سبک زندگی صنفی مواجه هستیم و شرایط باید به نحوی تغییر کند که مشکلات صنوف برطرف شود.
مخملی افزود: پس از شیوع کرونا، دولت صدور مجوزها از سوی دستگاه‌های استعلام شونده را تسهیل کرد و این موضوع باعث جنب و جوشی در کسب و کارها شد و این تجربه نشان داد هر جا دولت سختگیری‌های خود را کم می‌کند آن بخش رونق می‌گیرد.
وی ادامه داد: در وضعیت کنونی صاحبان کسب و کار در تامین مواد اولیه دچار مشکل شده‌اند و برای بازگشت به شرایط قبل نیاز به حمایت جدی از سوی دولت دارند و دادن تسهیلات به صنوف باید تسهیل کننده شرایط آنان باشد نه این که بر مشکلات آنها بیفزاید.
تسهیلات نگیرید
رییس اتاق اصناف مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: افزون بر ۱۴۰ هزار واحد صنفی در سطح این کلانشهر مشغول کسب و کار هستند که ۱۲۰ هزار واحد از این تعداد پروانه صنفی رسمی دارند و ۲۰ هزار واحد دیگر چنین مجوزی را نگرفته‌اند.
محمود بنانژاد افزود: به جز سوپرمارکتها، میوه فروشان و خواروبار فروشان که در دوران شیوع کرونا تعطیل نبودند، باقی واحدهای صنفی با کاهش فروش مواجه بوده و متضرر شده‌اند و براساس شرایطی که دولت در نظر گرفته است ۴۰ هزار واحد از مشهد در قالب ۱۳ رسته صنفی مشمول دریافت تسهیلات می‌شوند و ۸۰ هزار واحد صنفی دیگر از آن بی بهره می‌مانند.
وی ادامه داد: خود تسهیلات در اصل می‌تواند به عنوان یک قرص مسکن تا حدی التیام بخش زخمهای صنوف در جریان کرونا باشد اما به طور قطع گره گشا نیست.
رییس اتاق اصناف مشهد گفت: شرایطی که دولت برای دریافت تسهیلات در نظر گرفته خیلی دشوار است از جمله این که همه صنوف شامل دریافت این وام نمی‌شوند و هر واحد باید لیست بیمه تامین اجتماعی خود را کامل ارایه دهد و واحد مورد نظر تعدیل نیروی انسانی نداشته باشد و برای دریافت تسهیلات وثایق و ضمانتهای سنگینی بدهد و وام را با سود بالا دریافت کند که هیچ کدام از این شرایط مناسب اوضاع و احوال صنوف متضرر از کرونا نیست.
بنا نژاد افزود: با این شرایط گمان نمی‌کنم صنوف زیادی بتوانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند و توصیه ما به صنوف این است که در صورت ممکن اصلا از این تسهیلات استفاده نکنند زیرا بازپرداخت آن بسیار دشوار است.
وی ادامه داد: به نظر من به جای پرداخت تسهیلات بهتر آن است که بعد از اتمام کرونا و رهایی صنوف از این وضعیت، روی تحریک تقاضا در بازار فعالیت بیشتری صورت گیرد تا مشتری افزایش یابد و بازار به چرخش درآید اما با این تسهیلات نمی‌توان تحرکی در بازار به وجود آورد.
او اضافه کرد: خواسته اصلی صنوف از دولت بخشش مالیات سال ۱۳۹۸ است زیرا صنوف به شدت از کرونا آسیب دیدند، اجناس آنها از مد افتاده است، خواب سرمایه داشته‌اند و بدهی‌های معوقه زیادی دارند لذا قادر به پرداخت مالیات نخواهند بود.
درخواستهای صنوف به بانک مرکزی منعکس می‌شود
دبیر شورای هماهنگی بانکهای خراسان رضوی گفت: دولت ۷۵۰ هزار میلیارد ریال در قالب تسهیلات بانکی برای کسب و کارهای متضرر از کرونا در کل کشور در نظر گرفته است که کارمزد این تسهیلات ۱۲ درصد و دوره بازپرداخت آن دو ساله است.
حسن مونسان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: هنوز حداقل یا حداکثر پرداختی تسهیلات به صنوف و کسب و کارهای دیگر مشخص نیست و فقط یکی از شروط مهم برای مشمول دریافت این تسهیلات شدن این است که واحد صنفی، کارگران خود را اخراج نکرده باشد با این حال هنوز آیین نامه اجرایی آن ابلاغ نشده و جزئیات پرداخت وام هم مشخص نیست.
وی ادامه داد: هیچ یک از بانکهای خراسان رضوی اختیارات استانی در پرداخت تسهیلات کرونایی به صاحبان کسب و کار ندارد تا بتواند میزان تسهیلات را کم یا زیاد کند یا کارمزد آن را تغییر دهد و به طور قطع خارج از مصوبه دولت در ارتباط با اختصاص این تسهیلات نمی‌توان عمل کرد.
دبیر شورای هماهنگی بانکهای خراسان رضوی گفت: آنچه مسلم است باید نقطه نظرات و درخواستهای صنوف جمع بندی و به بانک مرکزی منعکس شود تا اگر نیاز به اصلاحی در مصوبه است انجام گیرد و شورای هماهنگی بانکها در ارسال نقطه نظرات به صنوف کمک خواهد کرد.
مونسان افزود: خراسان رضوی به ویژه مشهد مقدس به دلیل ماهیت زائرپذیری خود، شرایط ویژه‌ای نسبت به سایر استانها دارد و ضرر ناشی از کرونا برای کسب و کارهای این خطه بیشتر از سایر نقاط کشور است و این موضوع باید به بانک مرکزی منعکس شود تا شرایط خاص استان را در نظر گرفته و با این پیش زمینه تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.
او ادامه داد: اگر مصوبه نیاز به اصلاحیه یا در نظر گرفتن تمهیدات ویژه برای خراسان رضوی داشته باشد قاعدتا از طریق بانک مرکزی و دولت قابل پیگیری خواهد بود.
کیانوش جهان‌پور رییس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ اعلام کرد: تاکنون ۱۲۰ هزار و ۱۹۸ نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده اند و با فوت ۵۱ تن در ۲۴ ساعت گذشته، تعداد جان باختگان کرونا در کشور به ۶ هزار و ۹۸۸ تن رسید.