اغلب تصور میشود که مبارزه با فقر نیازمند صرف بودجههای هنگفت دولتی و سیاستگذاریهای حاکمیتی است. هرچند اینها نیز از پیشنیازهای مبارزه با فقر است، اما تقلیل برنامههای فقرزدایی به مشکل بودجه، سادهسازی امری پیچیده است. حمایتگری اجتماعی (Advocacy) در مبارزه با فقر حاوی این ایده است که مبارزه با فقر صرفا از رهگذر برنامهریزی نهادهای سیاستگذاری و حاکمیتی یا از طریق صرف بودجه امکانپذیر نیست. این نوع از حمایتگری عموماً به طور مستقیم نه تنها شامل سیاستگذاران، مقامات دولتی و کارمندان دولت بلکه شامل رهبران بخش خصوصی که تصمیمات آنها بر زندگی مردم بطور مستقیم تأثیر میگذارد میشود. از سوی دیگر افرادی که نظرات و اعمال آنها بر تصمیمات سیاسی اثرگذار است، مانند روزنامهنگاران و بنگاههای رسانهای و سازمانهای مردم نهاد بزرگ، نیز میتوانند نقش حمایتگر را بازی کنند.
بهرغم تلاشهای بسیار برای مبارزه و ریشهکن سازی فقر در دو دهه گذشته هنوز موفقیت چشمگیری در رفع فقر جهانی وجود نداشته است، بنابراین نیاز است تا دولتها و سازمانهای مردم نهاد سیاستها و شیوههای بسیارِ دیگری را به کار گیرند.
در این زمینه حمایتگری برای مبارزه با فقر کتابی است که بر کاربست حمایتگری در مقابله با فقر متمرکز است. این کتاب توسط کارشناسان همکار «مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه» تدوین شده است. در بخش اول به معرفی چند نمونه مطالعه در ارتباط با حمایتگری و فقر پرداخته شده و در بخش دوم نیز به معرفی کتابهایی در این زمینه پرداخته شده تا خواننده با این مفهوم و روشهای آن بیشتر آشنا شود. مخاطب این کتاب، پیش از همه نیروهای اجتماعی و مدنی علاقهمند به فقرزدایی هستند که میتوانند با استفادهی مدون و حسابشده از روش رایج حمایتگری (Advocacy) مبارزه با فقر در ایران را یک گام به پیش برند.
گفتنی است که در یک تفاهم کلی از مفهوم تهیدستی یا فقر، فقر به وضعیتی اطلاق میشود که فرد فاقد میزان معینی داراییهای مادی برای تامین نیازهای اساسی خود باشد. فقر را به هر نحوی و با هر شاخصی که بخواهیم بسنجیم در مرحله بعد به این پرسش خواهیم رسید که چگونه میتوان با آن مقابله کرد؟ بهترین مکان برای شروع کجاست؟ چقدر پول برای ایجاد تغییر نیاز داریم و آیا واقعا مشکل قابل حل است؟ بهرغم تلاشهای بسیار برای مبارزه و ریشهکن سازی فقر در دو دهه گذشته هنوز موفقیت چشمگیری در رفع فقر جهانی وجود نداشته است، بنابراین نیاز است تا دولتها و سازمانهای مردم نهاد سیاستها و شیوههای بسیارِ دیگری را به کار گیرند. نمونههای موفق همگی حکایت از اهمیت بحث حمایتگری در ریشهکنسازی فقر دارند.
در متون اقتصادی و اجتماعی پیشرفته، هدف از حمایتگری ساخت یا تغییر سیاستها، قوانین، مقررات، توزیع منابع یا سایر تصمیماتی عنوان شده است که بر زندگی مردم اثرگذار بوده و اطمینان حاصل کردن از اینکه چنین تصمیماتی به اجرا منجر شود. این نوع از حمایتگری عموماً به طور مستقیم نه تنها شامل سیاستگذاران، مقامات دولتی و کارمندان دولت بلکه شامل رهبران بخش خصوصی که تصمیمات آنها بر زندگی مردم به طور مستقیم تأثیر میگذارد میشود. از سوی دیگر افرادی که نظرات و اعمال آنها بر تصمیمات سیاسی اثرگذار است، مانند روزنامهنگاران و بنگاههای رسانهای و سازمانهای مردم نهاد بزرگ، نیز میتوانند نقش حمایتگر را بازی کنند.
لازم به ذکر است که کتاب حمایتگری برای مبارزه با فقر توسط مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی تهیه و تدوین شده و نسخهی الکترونیکی آن اخیرا در پایگاه اطلاعرسانی این مرکز در اختیار عموم علاقمندان و فعالان حوزهی فقرزدایی قرار گرفته است.