اصفهان - ایرنا - مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: لازم است سازمان حفاظت محیط زیست کشور، طرح احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی در استان اصفهان را در دستور کار خود قرار دهد.

منصور شیشه‌فروش روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: با توجه به مخاطرات زیست محیطی که برای تالاب بین‌المللی گاوخونی وجود دارد، لازم است که اعتبار مشخصی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست برای محافظت از این تالاب تخصیص یابد.

وی با تاکید بر اینکه این اعتبار باید برای احیای تالاب و محافظت از گونه‌های گیاهی و جانوری آن هزینه شود، اظهار داشت: تهیه و اجرای طرح احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی برای جلوگیری از تبدیل شدن آن به کانون گرد و غبار در مرکز کشور ضروری است.

شیشه‌فروش با بیان اینکه لازم است اعتبارات مشخصی نیز برای ساماندهی مسیر رودخانه زاینده‌رود از سد رودشتین به تالاب بین‌المللی گاوخونی به طول ۸۵ کیلومتر از سوی وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست تخصیص یابد، خاطرنشان کرد: همه این توصیه‌ها و خواسته‌ها از سوی مدیریت بحران استانداری اصفهان به نهادهای مربوطه اعلام شده است.

وی با اشاره به اهمیت و جایگاه تالاب بین‌المللی گاوخونی در اکوسیستم (زیست بوم) فلات مرکزی کشور و همچنین حفظ حیات پرندگان، جانداران و گیاهان مختلف، اظهار داشت: این تالاب در سال‌های گذشته با بحران قطع شدن جریان زاینده‌رود و همچنین رود ایزدخواست، خشکسالی و کمبود منابع آبی مواجه شد.

شیشه‌فروش خاطرنشان کرد: احداث سد بر روی رود ایزدخواست در استان فارس از سال ۷۷ نیز مانع از رسیدن جریان آب به تالاب گاوخونی در سال‌های اخیر شده است.

ایزدخواست یکی از رودهای فلات مرکزی ایران است که از ارتفاعات کوه مروارید در شمال استان فارس سرچشمه می‌گیرد و به باتلاق گاوخونی در شرق اصفهان ختم می‌شود؛ سد ایزدخواست اواخر دهه ۷۰ بر روی این رودخانه بهره‌برداری شد.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان به کنوانسیون بین‌المللی رامسر نیز اشاره و تصریح کرد: این کنوانسیون برای حمایت از زیستگاه‌های پرندگان مهاجر آبی در تالاب‌های مهم دنیا تشکیل شد و یکی از تالاب‌های مورد تاکید آن، گاوخونی اصفهان است.

کنوانسیون رامسر یک توافق بین‌المللی است که براساس آن، کشورهای عضو بر روی تالاب‌های مهم جهان بویژه زیستگاه‌های پرندگان آبزی و کنار آبزی و نحوه حفاظت از آنها، مطالعه، تحقیق و حمایت می­‌کنند.

شیشه‌فروش با بیان اینکه بر اساس آخرین پیمایش‌ها، ۲۳ درصد از سطح تالاب بین‌المللی گاوخونی رطوبت دارد، تاکید کرد: در سال‌های دور حدود ۲۰ هزار قطعه از ۱۳۷ گونه پرنده مختلف به این تالاب مهاجرت می‌کردند اما در سال اخیر فقط حدود ۳۵۰ پرنده در این تالاب سرشماری شد.

به گفته وی، در سال‌های گذشته هزاران فلامینگو به این تالاب مهاجرت می‌کردند اما امسال فقط حدود ۱۴۰ قطعه فلامینگو در تالاب شناسایی شد.

وی با اشاره به اینکه پوشش گیاهی و نیزارهای این تالاب نیز رو به خشکی رفته است، خاطرنشان کرد: چرای بی رویه شتر و دام نیز تخریب خاک و پوشش گیاهی این منطقه را تشدید کرده است.

شیشه‌فروش با بیان اینکه تالاب بین‌المللی گاوخونی نقش بسزایی در کنترل سیلاب‌ها دارد، افزود: این منطقه زیستگاه مناسبی برای حیواناتی مانند آهو، قوچ و میش است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با بیان اینکه این مدیریت تاکنون اقدام‌هایی را برای احیای تالاب بین‌المللی گاوخونی انجام داده است، گفت: اجرای طرح‌های بیابان زدایی، کشت گونه‌های  گیاهی و کنترل وحوش در حدود یکهزار هکتار در اطراف آن منطقه از جمله این اقدام‌هاست.

وی همچنین بر ضرورت ساماندهی جاده تالاب بین‌المللی گاوخونی از ورزنه تا ندوشن به طول ۸۰ کیلومتر تاکید و اضافه کرد: ساماندهی این مسیر بدلیل گذر اهالی و همچنین گردشگران ضروری می‌باشد و لازم است اعتبارات مناسبی برای آن توسط وزارت راه و شهرسازی تامین شود. 

تالاب بین المللی گاوخونی که به عنوان مامنی برای گونه‌های جانوری گوناگون از جمله پرندگان مهاجر در شرق شهرستان اصفهان قرار دارد، در بیش از یک دهه گذشته با بحران خشکی و کاهش منابع آبی روبه‌رو بوده است.

این تالاب به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و مجاور تپه‌های شنی قرار دارد و در یک دهه گذشته تنها مدت کوتاهی در سال ۹۵ و سپس در سال ۹۸ آب به خود دید.

کاهش آب ورودی در نتیجه تغییر اقلیم، خشکسالی و تامین نشدن حق‌آبه‌های طبیعی از جمله چالش‌هایی به شمار می‌رود که حیات این تالاب مهم را به خطر انداخته است.

برخی کارشناسان و مسوولان نیز فراتر رفته و بر این باور هستند که ادامه این روند می‌تواند تالاب گاوخونی را به کانون تولید گرد و غبار تبدیل کند و تا شعاع زیادی را تحت تاثیر خود قرار دهد.