در بیانیه روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی آمده است: امام خمینی (ره) در دوره‌ای پرمحنت از وضعیت تاریخی اسلام قدم به عرصه وجود نهاد. چه‌آن‌که دنیای معاصرِ مدرنتیه، دنیای سلطه‌گری ددمنشانه و سلطه‌پذیری نابخردانه است.
این بیانیه افزوده است: در این میان، دنیای اسلام نیز چالش‌های بی‌نظیری را در مواجهه با مدرنتیه استعماری تجربه کرده و عمده اختیارات و امکانات خود را در این مواجهه از دست داده است. اصلی‌ترین نقطه ضعف دنیای اسلام در این مواجهه تاریخی ـ تمدّنی، سلطه یا نفوذ استعمار در گستره وسیعی است که مسلمانان در آن سکنا گزیده‌اند. اما تفرقه رویه دیگر این نفوذ و سلطه استعماری است. در دو سده اخیر، تعلقات و منافع مادی زمام‌داران وابسته و برکشیده در دنیای اسلام، مانع هر سطح از وحدت مؤثر در میان مسلمانان شده است. اما امام خمینی (ره) هم در اندیشه‌ورزی و هم در اقدام سیاسی خود راه نجات از این باتلاق را به مسلمانان نشان دادند.
امام خمینی (ره) پرورش یافته مکتب پربرکت قرآن کریم بودند. بی‌جهت نبود که اندیشه و عملکرد ایشان تبلور «واعتصموا بحبل الله جمیعاً و لا تفرقوا» بود. درس وحدت‌گرایی را در مدرسه وحی آموخته بودند. از دودمان پاک پیامبر (ص) و پرورش یافته مکتب اهل بیت (ع) بودند که همواره راسخ‌ترین و مؤمن‌ترین آحاد جامعه نسبت به ضرورت وحدت اسلامی بوده‌اند. او در مدرسه اهل بیت (ع) مشق «لاتفرقوا» را درس گرفته و با زیباترین خط نگارش کرده بودند. چشمان تیزبین او در این مدرسه، بصیرتِ وحدت یافته بودند و این بصیرت را در عصر پرچالش تجدد در میان مسلمانان ترویج می‌کردند. بی‌جهت نبود که راهی را هموار کرد که رهروان مؤمن بسیار یافت.
مجمع تقریب مذاهب در بیانیه خود ادامه داده است: ظهور امام خمینی (ره) در عصر ناامیدی، زمینه‌ساز و حرکت‌دهنده مسلمانان به سمت بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و تراث تمدّنی آنان بود. مسلمانان جهان خاطره وحدت‌گرایی عملی و نظری او را در ذاکره تاریخی خود نقش کرده‌اند. زیرا او پرچم‌دار وحدت اسلامی در سراسر جهان بود. چنان‌که، آنان خاطره فریادهای وحدت‌آفرین ایشان سال‌ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای حمایت از فلسطین و مقابله با اسرائیل غاصب را در یاد دارند.
این بیانیه ادامه داده است: آنان به‌خاطر دارند که امام خمینی (ره) در اوج مبارزه با استبداد رژیم پهلوی، آن محدود ظرفیت دینی ـ سیاسی خود را در این حمایت تاریخی خود از مردم مظلوم فلسطین به‌کار گرفت. اما ایشان با پیروزی انقلاب اسلامی همه ظرفیت دنیای تشیع و ایران انقلابی را در حمایت از این محور وحدت مسلمانان به صحنه آوردند و لحظه‌ای از این مجاهدت تاریخی کوتاه نیامدند.
ایمان امام خمینی (ره) به وحدت را همه باور داشتند. هم شیعیان فرمان وحدت‌گرایی را از او بارها شنیده بودند و هم اهل تسنن به این ایمان او ایمان داشتند. بی‌جهت نبود که وقتی آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را روز قدس خواندند، همه مسلمانان شیعه و سنی سال‌ها، این ایمان او را یکپارچه در برابر سلطه‌گران و در سطح امت اسلامی به نمایش گذاردند.
سخنان بی‌پیرایه و ساده امام خمینی (ره) درباره ضرورت وحدت از عمق ایمان صمیمی او می‌جوشید و بی‌جهت نبود در سراسر جهان نیوشای جان تشنه‌لبان وحدت بود. او ضرورت وحدت را پایه تمدن نوین اسلامی می‌دانست. ازاین‌رو، همه نخبگان و تمدن‌گرایان مسلمان این پیام او را شنیدند و به آن ایمان آوردند.
تمدن‌گرایان جهان نیازمند امام تمدّن‌ساز بودند. آنان پیش از او، رهبران سیاسی فراوان دیده بودند که انواع وحدت‌های زودگذر سیاسی مانند شعار وحدت عربی و وحدت ملی سرمی‌دادند. اما آنان نیاز به امام تمدّن‌خواه و تمدّن‌ساز اسلامی داشتند. آنان این ظرفیت را در او دیدند و آرمانش را و باورش را باور کردند. آنان فهمیدند وحدت‌گرایی امام خمینی (ره) فراتر از تاکتیک‌های سیاست‌ورزانه است و راهبردی اساسی و وحیانی است که می‌توان به آن دل بست و به دنبال آن حرکت کرد. توده‌های مسلمان نیز وحدت‌گرایی عمیق و جوشیده از ایمان اسلامی امام خمینی (ره) را صمیمانه باور کردند. آنان دیدند و به عیان حس کردند امام خمینی (ره) امام وحدت‌آفرین و آرمان‌آفرین آنان است.
دنیای کفر، طاغوت و استکبار بر این گمان است که امام خمینی (ره) از چند دهه قبل چشم از جهان فروبسته و تأثیر ایشان خاتمه یافته یا رو به افول است. اما واقعیت‌های جهان اسلام سخن دیگری می‌گوید. چه‌آن‌که، هر چه زمان بیشتر می‌گذرد، مسلمانان بیشتر به اهمیت امام خمینی (ره) پی می‌برند و عمق اندیشه‌های ایشان را بیشتر می‌فهمند و او را طلیعه‌دار وحدت اسلامی می‌دانند. امت اسلامی چند دهه پس از امام خمینی (ره) هم احساس نیاز عمیق‌تری به وحدت اسلامی یافته و هم زمینه‌های بازیابی آن را بیشتر درک کرده است.
آنان دریافته‌اند نیاز به رهبران سیاسی ندارند و بلکه نیازشان به امامت تمدّنی است. بی‌جهت نیست در دوران کنونی که پرچم آن طلیعه‌دار وحدت در دستان پرصلابت امام خامنه‌ای قرار گرفته است، اقبال فراگیر جهانی به محوریت این امام تمدّن‌ساز معاصر، فزونی گرفته است. زیرا اندیشه‌ها، آرمان‌ها، دغدغه‌ها، راهبردها، تاکتیک‌ها و بالاخره ایمان و صمیمیت اسلامی آن طلیعه‌دار وحدت را در همه سخنان و اقدامات این امام معاصر تمدّن‌ساز یافته‌اند و او را فراتر از سطح رهبران سیاسی تلقی کرده‌اند.
یادمان نرود امت اسلامی بر اساس روایت مشهور نبوی (ص) در روزگار پرمحنت معاصر به انتظار و به امید تجلی آخرین خلیفه رسول خدا (ص) و تلاش او بر منهاج نبوت است و امام خمینی (ره) و جانشین او به عنوان طلیعه‌داران وحدت اسلامی، زمینه‌ساز به ثمررسیدن این نوید پربرکت نبوی (ص) است. امام خمینی (ره) بخشی از تراث اسلامی ِـ تمدنی معاصر است. در این میان، سالگرد رحلت امام خمینی (ره) بازخوانی ضروری این ظرفیت پرجوشش و پربرکت است.