این کارگروه یکشنبه ۱۷ خرداد ۹۹ برگزار شد که معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی شیراز در نخستین صورت‌جلسه گزارشی از وضعیت اجرایی برنامه نظارت و پایش باقیمانده سموم و آفت‌کش‌ها در محصولات خام کشاورزی ارائه کرد.
براساس این گزارش دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز با شناسایی و نمونه‌برداری و تشخیص سموم در محصولات کشاورزی تاکنون موفق به تشخیص ۲۱۰ سم در غذا شده است.
همچنین، برچسب‌گذاری و شناسه‌دار کردن محصولات کشاورزی درراستای تاکید بر فعالیت‌های علوم پزشکی در زمینه شناسایی سموم ضروری است.
در صورت جلسه دوم این نشست به موضوع وضعیت آبیاری محصولات زراعی با فاضلاب خام پرداخته شد.
در این حوزه به گزارش سازمان جهاد کشاورزی وجود فلزات سنگین در برخی محصولات که با پساب فاضلاب‌ها آبیاری می‌شوند محرز است و خاک را دچار آلودگی می‌کند؛ همچنین آبیاری با فاضلاب تصفیه شده که با فاضلاب خام مخلوط می‌شود نیز مشکل مشابه را ایجاد می‌کند.
بر اساس آمارهای ارائه شده توسط سازمان جهاد کشاورزی فارس در شهرهای شیراز ۱۲۰۰ هکتار، در مرودشت ۳۱۰ هکتار، در اقلید ۲۰ هکتار و در ممسنی ۱۵ هکتار از اراضی با فاضلاب مخلوط آبیاری می‌شوند.
استاندار فارس با بیان اینکه ارائه محصولات استاندارد و ارگانیک با هدف ارتقای سلامت از چندی پیش در دستور کار بوده است، گفت: در ابتدا قرار بود هشت محصول در این طرح مورد بررسی و آزمایش قرار گیرد. گرچه محدود کردن محصولات زودتر به نتیجه خواهد رسید اما باید این مباحث را کمّی کنیم و دستاوردها با عدد و رقم اعلام شود.
عنایت‌الله رحیمی ابراز داشت: بدین‌ترتیب در پایان هر سال باید میزان محصولات مورد بررسی از لحاظ کمی نیز افزایش یابد.
وی در ادامه بر تعیین اهداف قابل دستیابی و تدوین راه‌های رسیدن به آن‌ها تاکید کرد و بیان داشت: ضرورت نظارت بر خریدهای آنلاین، توضیح محاسن کالای ارگانیک و تمرکز بر بازار هدف باید در حوزه ارائه این محصولات لحاظ شود.
رحیمی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی شیراز اقدامات مناسبی در این زمینه صورت داده است، افزود: افزون بر این باید پایش محصولات کشاورزی از محلی صورت گیرد که کمترین هزینه و بیشترین منفعت را داشته باشد، این بدان معناست که باید گلوگاه را پیدا کنیم و بررسی میزان آلودگی بر اثر سموم را از آنجا صورت دهیم.
استاندار فارس اظهار کرد: در زمینه رعایت استاندارد و تولید و مصرف محصولات سالم موضوع آموزش هدفمند در سطوح مختلف اهمیتی ویژه دارد.
آموزش فصل مشترک مردم و کشاورزان
وی با اشاره به اینکه آموزش در این حوزه باید در دو سطح استفاده عمومی و تولید هدفمند در دستور کار قرار گیرد، گفت: مردم باید تبعات استفاده از محصولات آلوده را بدانند و کشاورز و تولید کننده نیز باید از فواید و مزایای تولید محصولات ارگانیک آگاه شوند.
رحیمی ادامه داد: ضمن اینکه تشکل‌های کشاورزی ازجمله انجمن‌های صنفی و تولیدی می‌توانند در زمینه آموزش به جهاد کشاورزی یاری رسانند و علوم‌پزشکی نیز باید یکی از رسالت‌های اصلی خود را تشریح محاسن استفاده از محصولات استاندارد قرار دهد.
استاندار فارس همچنین بر اهمیت اقناع افکار عمومی، انتخاب جامعه هدف و ارائه محصولات در مکان‌های مشخص نیز در این حوزه تاکید کرد.
وی ابراز داشت: مراکز ارائه خدمات خصوصی در این زمینه باید در هر ۳۶ شهرستان گسترش یابد و این مهم می‌تواند از طریق شبکه وسیع نظام مهندسی کشاورزی انجام پذیرد.
رحیمی همچنین بیان کرد: برای عرضه محصولات ارگانیک نیز باید شبکه عرضه‌ای تعریف کنیم و در قیمت‌گذاری هم بر اساس عرضه و تقاضا صورت گیرد.
استاندار فارس بر ضرورت همکاری شهرداری شیراز به‌منظور ارائه غرفه‌های برای محصولات ارگانیک تاکید کرد و گفت: درصورتی که شهرداری در این موضوع همکاری نکند، آن را به منزله عدم همکاری با دولت و عدم توجه به سلامت مردم تلقی می‌کنیم؛ بنابراین تکلیف می‌کنیم که غرفه‌هایی که قرار بوده شهرداری بدین منظور در اختیار تعاون روستایی و جهاد کشاورزی قرار داده شود که هم برای علوم پزشکی قابل کنترل باشد و هم اقصی‌نقاط شهر به این محصولات دسترسی داشته باشند.
رحیمی همچنین درباره آبیاری با پساب فاضلاب نیز عنوان کرد: میزان املاح مختلف در پساب در آزمایشگاه تصفیه‌خانه‌ها اعلام می‌شود و می‌توان از آن‌ها برای امور صنعتی، کشاورزی فضای سبز و درختانی که چوب آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بهره گرفت؛ اما استفاده از آن برای اقلام خوراکی به ویژه گروه سبزیجات مضر است.
محصولات غذایی با پساب آبیاری نشود
استاندار فارس افزود: هرچند تصفیه‌خانه دوم شیراز به گونه‌ای فاضلاب را تصفیه می‌کند که پساب آن به صورت آب سالم بیرون می‌آید؛ اما باید به صورت علمی‌تر به این موضوع پرداخت تا از کشاورزی با فاضلاب به‌ویژه در کاشت سبزی و میوه جلوگیری کرد.
وی عنوان کرد: اداره کل حفاظت از محیط زیست نیز همگام با دیگر دستگاه‌های متولی باید به موضوع رسیدگی کند.
رحیمی افزود: در شرق و جنوب شیراز و همچنین شهر صدرا این موضوع رخ می‌دهد، گرچه تصفیه‌خانه شرق صدرا در حال راه‌اندازی است و به‌زودی از آلودگی اراضی کشاورزی و منابع آب جلوگیری می‌شود؛ اما استفاده از پساب در مرودشت هیچ استدلالی ندارد؛ جز اینکه پساب طبق استانداردهای محیط زیست، جهاد کشاورزی و علوم پزشکی تصفیه شده باشد؛ همچنین در بقیه شهرستان‌ها هم چنین موضوعی پذیرفته نیست مگر اینکه برای گیاهان غیرخوراکی استفاده شود.