گفت و گوهای رسانه ای و مجازی فرصتی برای پرسش و پاسخ از برخی چهره های سیاسی درباره آینده آن ها فراهم کرده است؛ آینده ای که بیشتر در افق سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ترسیم و تصور می شود. میان نام های مختلفی که رسانه ها در فاصله یک سال با این رویداد مهم به سراغ آن ها می روند، شخصیت هایی هستند که یا در حال حاضر مسوولیتی در قوای سه گانه دارند یا پیش از این مسوول بوده اند. برخی اظهارات آن ها تعبیر به حضور در رقابت ها می شود و برخی دیگر هم به صورت واضح و روشن امکان کاندیداتوری خود را غیرممکن توصیف می کنند.
واکنش مسوولان به شایعات کاندیداتوری
یکی از نام های مطرح برای ریاست جمهوری سیزدهم دستکم از پنج سال پیش «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه است. وزیری که در بیشتر مصاحبه های داخلی و خارجی با پرسشی درباره آینده سیاسی خود مواجه می شود این بار هم در پاسخ به سوالات ناتمام درباره تصمیمش برای نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ این بار «نه» صریح خود را تکرار کرده و گفته است: «با کمال صداقت عرض می‌کنم که اصلا من خودم را دارای صلاحیت برای چنین مسئولیتی نمی‌دانم. همین کاری که می‌کنم را اگر دوستان اجازه بدهند انجام دهم حالا محضر که نبردند ما را که ما تعهد محضری دهیم که اجازه دهند ما کار روابط خارجی را انجام دهیم، اما باز هم عرض می‌کنم من فقط این یک کار را بلدم اگر این کار را هم اجازه ندهند انجام دهم در دانشگاه درس می‌دهم.»
«بیژن زنگنه» وزیر نفت دولت تدبیر و امید هم از گزینه های تازه مطرح در گمانه زنی هاست که شاید نخستین بار «علی صوفی» آن را علنی کرد و گفت: «انصافا زنگنه وزیر موفقی بوده و رجل سیاسی و با سابقه انقلابی محسوب می شود و قطعا می تواند برای ریاست جمهوری مدنظر عده ای قرار بگیرد و مطرح شود؛ زنگنه معطوف به کارش است و دچار ملاحظات سیاسی در کارش نمی شود.»
همزمان با مطرح شدن نام «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری، «حسین مرعشی» سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی که جهانگیری هم سابقه عضویت در آن را دارد، گفته است: «هیچ بحثی در کارگزاران درباره افراد و مصادیق برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نشده است. ما در مرحله تهیه راهکارهایی هستیم که با حفظ هویت حزب کارگزاران و نمایندگی تکنوکراسی در ایران، بتوانیم با سایر دوستان اصلاح‌طلب به توافق برسیم.
دیگر مسوول کنونی کشور هم که نشانه ها از تمایل گروهی برای حضور وی در انتخابات ریاست جمهوری حکایت دارد؛ حجت الاسلام «ابراهیم رییسی» رییس قوه قضائیه است. توییت یکی از نماینده های کنونی مجلس درباره تلاش اصولگرایان برای متقاعد کردن او با پاسخ دیگر نماینده اصولگرای دیگر مواجه شد. «امیر حسین قاضی زاده» در حساب شخصی خود نوشت: «سخن برادرم آقای امیرآبادی بر لزوم حضور آیت الله رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰جدید نیست. جمع بندی بسیاری از انقلابی‌ها همین بود که مطرح هم شد، اما ایشان به شدت مخالفت کردند و ضمن تاکید بر برنامه ۵ ساله خود در قوه قضاییه، طرح بحث‌های اینچنینی را انحراف در مسیر تحولی قوه و گفتمان مبارزه با فساد دانستند.»
از سوی دیگر «غلامحسین محسنی اژه ای» معاون اول قوه قضاییه هم درباره زمزمه‌های احتمال حضور حجت‌الاسلام رییسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ گفته است: «چنین چیزی مطرح نیست و این زمزمه، زمزمه بیخودی است.»
«محسن هاشمی» رییس شورای شهر تهران هم گزینه بعدی گمانه زنی ها از میان مسوولان فعلی بود اما دفترش در اطلاعیه ای احتمال کاندیداتوری او در انتخابات ۱۴۰۰ را تکذیب و تاکید کرده است: «همانگونه که رئیس شورای شهر تهران در مصاحبه‌های متعدد تصریح کرده است، برنامه یا بنایی برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ندارد. طرح اینگونه احتمالات اثر مثبتی بر شرایط امروز جامعه که سخت درگیر مشکلاتی نظیر بیماری کرونا، مسائل اقتصادی ــ اجتماعی و تحریم‌های ظالمانه است، ندارد.»
«محمدباقر قالیباف» رییس مجلس هم گزینه همیشگی جریان اصولگراست اما تاکنون تکذیبی درباره نامزدی او در انتخابات مطرح نشده است همانگونه که تایید هم در کار نیست و بحث ها در حد گمانه زنی های سیاسی و رسانه ای بوده است.
آغاز داستان احمدی نژاد
«آماده فداکاری هستم» تازه ترین اظهارنظر رییس جمهوری سابق درباره احتمال حضورش در قامت نامزد انتخابات ۱۴۰۰ است. جمله ای که گمانه ها درباره حضورش را قوی تر از همیشه کرده است اما این اعلام آمادگی از سوی او نمی تواند به معنای رفع موانع پیش رویش و آمادگی سیاست ایران برای پذیرش او باشد.
«قاسم روانبخش» عضو شورای مرکزی جبهه پایداری و از حامیان گذشته و البته تمام قد احمدی نژاد معتقد است وی با وجود تلاش‌هایی که انجام می‌دهد این امکان را ندارد که از سد شورای نگهبان عبور کند. زیرا پرونده اش حتی از آنچه در سال ۹۶ بود، سنگین‌تر نیز شده است، روانبخش احمدی نژاد امروز را اصولگرا ندانسته و گفته است: «رفتارها»، «شعارها» و «تفکرات» چند سال اخیر احمدی نژاد به هیچ عنوان سنخیتی با تفکر اصولگرایی ناب ندارد و نمی‌توان از چنین فردی برای انتخابات حمایت کرد.»
این موضع جبهه پایداری در حالی است که «فریدون عباسی»، رییس سازمان انرژی اتمی در دولت احمدی نژاد از یک شاید قابل تامل درباره نحوه برخورد شورای نگهبان با رییس دولت های نهم و دهم سخن گفته و تصریح کرده است: «ممکن است در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰شرایط عوض شود و تایید صلاحیت شوند.»
«احمد خورشیدی آزاد» پدر داماد احمدی‌نژاد هم از احتمال توافق میان احمدی‌نژاد و شورای نگهبان سخن گفته است. «مرتضی طلایی» فعال سیاسی اصولگرا هم در گفت و گویی، از امکان رایزنی احمدی نژاد و شورای نگهبان سخن گفته است.
«عباس امیری‌فر» از نزدیکان فکری احمدی نژاد هم با توجه به شناختش از وی گفته است: «احمدی‌نژاد برای آنکه موضوع ۹۶ و ردصلاحیتش دوباره تکرار نشود، احتمالا با شورای نگهبان وارد مذاکره خواهد شد و در رابطه با رعایت خط قرمزها تعهدی به حاکمیت خواهد داد.»
«حسین کنعانی مقدم» فعال سیاسی اصولگرا هم تصریح کرده است: اگر هم واقعا احمدی نژاد ثبت نام کند، تجربه نشان داده کسانی که رد صلاحیت شده‌اند، احتمال تائید شدن آن‌ها بسیار کم است، زیرا که به نظر می‌رسد شورای نگهبان در این رابطه حساسیت زیادی دارد و با کسی مماشات ندارد، اما به هر حال در ایران همه چیز امکان دارد و ممکن است که احمدی نژاد نیز تائید صلاحیت شود.»
اظهارنظرها و گزارش ها تا روزهای پایانی بهار ۹۹، حضور احمدی نژاد یا دستکم همفکر مورد تایید او در انتخابات ۱۴۰۰ را بیش از دیگر گزینه ها جدی جلوه می دهد. تا پایان مسیر اما سیب سیاست و انتخابات هزاران چرخ خواهد خورد و نمی توان به صورت مشخص تحلیل های از آینده انتخاباتی هیچ یک از چهره های اشاره شده در این گزارش ارائه داد و باید منتظر زمان نشست.