در طرح ساماندهی آموزش عالی، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کوچکتر ذیل دانشگاه های بزرگتر فعالیت می کنند. ساماندهی مراکز آموزش عالی دولتی تکلیفی است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر دوش دارد و از سال ۹۶ به صورت جدی در دستور کار قرار گرفته است.
در دوره ای، با موسسات و دانشگاه های خیلی متنوعی در سطح کشور مواجه شدیم که علاوه بر آسیب زا بودن، سطوح مختلف علمی دارند.
در حال حاضر طیف وسیعی از موسسات آموزش عالی در کشور داریم که به نام دانشگاه، موسسه آموزش عالی یا دانشکده در حال فعالیت اند ولی از نظر علمی با نیاز ملی و منطقه ای هم راستا نیستند؛ به همین دلیل از سه یا چهار سال قبل پای ساماندهی مراکز آموزش عالی به میان آمد.
منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این باره روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا با اشاره به آخرین وضعیت ساماندهی مراکز آموزش عالی و اجرای آن در سال ۹۹، اظهار داشت: ساماندهی آموزش عالی تکمیل و در ستاد اجرای نقشه جامع علمی کشور تایید شد.
وی با اشاره به برخی موانع، افزود: هم اکنون در حال انجام هماهنگی های اجرایی در سطح استانی هستیم؛ موانعی که وجود دارد معطوف به نگاه های بخشی – محلی است چون برخی از واحدهای آموزشی را باید کنار هم قرار دهیم.
غلامی افزود: در این زمینه ممکن است مشکلی از باب انتقال اولویت ها پیش بیاید که در حال هماهنگی است. مهمترین مسأله، پایان مجلس دهم و آغاز مجلس یازدهم بود که باید آنها را در زمینه اجرای این طرح توجیه کنیم.
وزیر علوم با بیان اینکه طرح ساماندهی آموزش عالی از سال ۹۹ اجرا می شود با تایید این نکته که تعداد دانشگاه ها از حدود ۸۸ به حدود ۴۳ یا ۴۴ می رسد، تاکید کرد: این امر در قالب ایجاد شبکه است و دانشگاه های کوچک کنار هم قرار می گیرند و یک دانشگاه بزرگ تر به وجود می آید.
به گفته این مسوول وزارت علوم، دانشگاه تهران در شهرهای قم، پاکدشت، ورامین، کرج و کیش چند شعبه دارد که مجموعه آنها زیر تابلوی دانشگاه تهران فعالیت می کنند و ظرفیت دانشگاه تهران حاصل این مجموعه ها است.
غلامی درباره ایجاد دانشگاه ها در طرح ساماندهی آموزش عالی، اظهار داشت: تلاش می کنیم در استان ها یک یا دو دانشگاه بزرگ شکل بگیرد که در رتبه بندی های ملی و بین المللی با هم جمع شوند و امکانات خوب شان را با هم به اشتراک بگذارند.
وزیر علوم تاکید کرد: لازم نیست همه دانشگاه ها در تمام استان ها همه امکانات را تهیه کنند، بلکه در طرح ساماندهی، مراکز بهم نزدیک می شوند و منابع مالی شان منجر به انجام اقدامات بهتر می شود.
غلامی خاطرنشان کرد: در نهایت، تشکیل دانشگاه جدید برای ارتقا آموزش عالی کشور صورت می گیرد.
مقدمات اجرای ساماندهی آموزش عالی در کرونا انجام شد
علی خاکی صدیق، معاون آموزشی وزیر علوم نیز در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا درباره طرح ساماندهی آموزش عالی، گفت: طرح ساماندهی آموزش عالی جزء طرح های وزارت علوم است که در بحران کرونا انجام مقدمات آن همچنان ادامه داشت.
وی افزود: در چند روز گذشته بخشی از این طرح شامل الحاق چند مرکز آموزش عالی به چند دانشگاه تصویب شد.
معاون آموزشی وزیر علوم، ساماندهی آموزش عالی را طرحی پیچیده و نیاز به دقت فراوان در اجرا دانست و تاکید کرد: برنامه وزارت علوم بر اجرای این طرح در سال ۹۹ است هر چند ریزه کاری هایی دارد که باید به آن توجه کرد.
خاکی صدیق درباره کاهش مراکز آموزش عالی در طرح ساماندهی، اظهار داشت: تعداد دانشگاه ها از حدود ۸۸ به حدود ۴۳ تا ۴۴ دانشگاه کاهش می یابد.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر با احتساب تمام مراکز غیردولتی، هم اکنون حدود ۲ هزار دانشگاه و مرکز آموزش عالی در کشور فعال است.
ساماندهی مراکز آموزش عالی معطوف به دانشگاه های دولتی است و حساسیت ها بیشتر سمت مردم مطرح است و فکر می کنند اگر دانشگاهی در استان به شهری دیگر در همان استان منتقل شود امتیازی است که از مردمان آن شهر گرفته شده و به شهر دیگر داده می شود، در حالی که چنین مسأله ای مطرح نیست.
در این میان اما، دانشگاه های فنی و حرفه ای، علمی کاربردی و تا حدی پیام نور در طول دو سه سال گذشته با وجود فشارهای زیاد و تمام مشکلات ساماندهی، این کار را انجام دادند. دانشگاه جامع علمی کاربردی با کیفیت و استاندارد کار می کند و بسیاری از واحدهای این دانشگاه که از کف استاندارد برخوردار نبودند با وجود تمام مخالفت ها و تلاش هایی که علیه این پروژه بود دو سال خیلی سخت اما موفق را گذراندند.
اگر بدنه کشور با این دانشگاه ها همکاری می کرد چه بسا دستاوردهای بهتر از این هم داشتند ولی با کاستی های کم تا همین مرحله هم در ساماندهی موفق عمل کرده اند. همچنین در دانشگاه پیام نور بحث محدودیت مطرح بود که البته پروژه ساماندهی را تا حدی انجام دادند، هر چند هنوز تا ایده آل ها فاصله دارند اما همه این پیشرفت ها در ساماندهی را با سال های ۹۳ و ۹۴ مقایسه می کنیم.