بر اساس تازه ترین گزارش بورس منطقه ای مازندران که از کارگزاری های استان اخذ شده است ، در سه ماهه ابتدایی امسال ۲ میلیارد و ۴۲۳ میلیون سهم به ارزش بیش از ۲۵ هزار و ۳۱۱ میلیارد ریال در این استان معامله شد که نسبت به سه ماهه نخست سال گذشته رشد ۴۰۰ درصدی داشت.
ارزش معاملات سهام بورس در استان مازندران در سال ۹۸ رشد ۱۲۲ درصدی را تجربه کرده بود. در سال ۱۳۹۸ در بورس منطقه ای مازندران هفت هزار و ۱۸۸ میلیارد سهم به ارزش بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال مورد داد و ستد قرار گرفته بود. آمار داد و ستد سهام در بازار مازندران طی سال ۹۷ هم حدود ۶ میلیارد سهم به ارزش ۱۸ هزار میلیارد ریال بود.
البته این آمار همان طور که گفته شد مربوط به کارگزاری های استان بوده و شامل خرید و فروش آنلاین نمی شود. طبق اظهارات کارشناسان بورس منطقه ای مازندران ، خرید و فروش واقعی سهام توسط فعالان بازار سرمایه در استان چهار برابر این میزان است.
البته این میزان سهام در ۴۴ شرکت کارگزاری که شبکه سرویس‌دهی به سهامداران از شرق تا غرب مازندران با طول جغرافیایی بیش از ۳۳۰ کیلومتر را عهده‌دار هستند و در شهرستان های بهشهر، ساری، قائمشهر، بابل، بابلسر، آمل، نوشهر و چالوس و تنکابن شعبه دارند ، داد و ستد شد. تعداد کارگزاری های استان سال ۱۳۹۷ هم ۳۱ شعبه بود.
آمارهای صعودی معاملات سهام و کارگزاران بورس مازندران طی سال های اخیر روندی امیدوارکننده برای فعالان این عرصه رقم زده است که این رقم در سال گذشته و در ماه های ابتدایی امسال به استناد ارقام صعودی تر نیز شده است.
هفته گذشته نیز بیش از ۸۸۸ میلیارد تومان سهام در بورس منطقه‌ای مازندران معامله شد که نسبت به هفته ماقبل جهش ۴۷ درصدی داشت.بورس مازندران این روزها نه تنها در ارزش معاملات و تعداد سهام معامله شده ، بلکه در حضور گسترده بازیگران نیز در شرایط استثنایی قرار گرفته است.
جهش سه برابری فعالان بازار بورس در مازندران
مدیر بورس منطقه ای مازندران با اشاره به اینکه در یک سال گذشته استقبال از بازار سرمایه در مازندران جهش سه برابری داشته است، گفت: در سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار کاربر جدید مازندرانی وارد فعالیت بورسی شدند و در حال حاضر بیش از ۳۰۰ هزار فعال بورس در استان به داد و ستد سهام می پردازند.
سیدعلی جعفری افزود : این تعداد از سهامداران جدای از ۲ میلیون نفر دارنده سهام عدالت استان هستند که رفته رفته بخشی از آنها در حال ورود به کارزار معاملات بورس هستند.
او استقبال مازندرانی ها از بازار سرمایه و بورس را ناشی از سرمایه های سرگردان و خرد در استان دانست و گفت : استان مازندران از نظر برخورداری از سرمایه نسبت به استان‌های دیگر در جایگاه بهتری قرار دارد.
جعفری تغییر سطح هوشیاری و فرهنگی مردم مازندران در سرمایه گذاری را عامل دیگری برای استقبال از بازار بورس دانست و افزود : در حال حاضر شاهد جهش فکری به خصوص در نسل جوان‌تر و تحصیل کرده هستیم که نگاه امنیتی و بلندمدت به سرمایه گذاری دارند و از بازارهای نا امن خودداری می کنند.
این کارشناس بورس همچنین یکی از مولفه های استقبال مردم مازندران از بازار بورس را در ناامنی بازار مسکن استان عنوان کرد و گفت : در سال های گذشته مازندران به دلیل شرایط آب و هوایی و گردشگر پذیری از بازارِ مسکن پررونق و در عین حال ملتهبی برخوردار بود و ورود حجم زیاد پول از سراسر کشور برای سرمایه گذاری در بازار مسکن استان ، منجر به این شد که مازندرانی ها نیز ترغیب شوند تا سرمایه خود را وارد بازار مسکن کنند.
به گفته مدیر بورس منطقه ای مازندران، افزایش غیرمنطقی قیمت مسکن و املاک که ناشی از رقابت های کاذب است باعث رکود در بازار مسکن استان شد و گواه این مدعا هم خالی بودن بیش از ۸۰ هزار واحد مسکونی نوساز در استان است.
جعفری اظهار داشت: این وضعیت همزمان با تقویت بازار بورس توسط دولت باعث شد که حداقل در ۶ ماه اخیر بخش قابل توجهی از صاحبان سرمایه مازندران برای جلوگیری از افت ارزش پولی خود وارد این بازار شوند.
تغییر سیاست دولت در اقتصاد
مدیر بورس منطقه ای مازندران همچنین استقبال از بازار بورس را ناشی از بی اعتمادی صاحبان سرمایه به بازارهای موازی همچون طلا و ارز عنوان کرد و گفت : بازار ارز به دلیل نوسانات شدید که مبتنی بر مدیریت ناپذیربودن و دلال بازی است کاملا اعتماد صاحبان سرمایه را از دست داد.
وی با بیان اینکه در چند دهه اخیر رشد غیر منطقی و کاذبی را در سرمایه گذاری برای بازار ارز در کشور شاهد بودیم، افزود: متاسفانه دولت های قبلی با ارائه ارز یارانه ای و ارزهای دولتی در بازار فضا را برای سودجویان بازار فراهم می کردند.
مدیر بورس منطقه ای مازندران ادامه داد: مدیریت در بازار ارز باعث شده تا ذات واقعی آن برای صاحبان سرمایه به خصوص سرمایه خرد مشخص شود که همواره متضرر این بازار بودند. در واقع در بازار ارز همواره سود فقط برای عده‌ای محدود رقم می خورد . خوشبختانه در چند سال اخیر تقویت بازار بورس به جای ارزپاشی به نقل و مکان سرمایه به مکانی امن مانند بازار سرمایه منجر شده است.
وی با بیان اینکه چنین شرایطی برای بازار طلا نیز صادق است، افزود: در حال حاضر تقریبا دست دلالان برای سوء استفاده از سرمایه مردم بسته شده است.
مدیر بورس منطقه مازندران با بیان اینکه ۱۰ درصد از ارزش معاملات بازار سرمایه در نخستین هفته تیر ماه بورس کشور مربوط به استان مازندران بود، تاکید کرد : این مسئله نه تنها نشان دهنده جهش در سرمایه گذاری استان به جای پس انداز است، بلکه بیانگر تغییر مسیر فکری و فرهنگی برای دارندگان سرمایه استان بوده که بین خود و تصور سنتی سرمایه گذاری شکاف ایجاد کرده‌اند.
مازندرانی ها و تغییر رویکرد در سرمایه گذاری
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران هم در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه در طول تاریخ مازندرانی ها و همه مردم مناطق جغرافیایی شبیه این استان همواره سرمایه گذاری را در اموال شخصی دانسته و از سرمایه گذاری اشتراکی دوری کردند.
سید حسین حسینی افزود : همین مسئله باعث می شد که مردم مازندران در بخش هایی همچون کشاورزی، املاک و طلا سرمایه گذاری کنند و این تصور هنوز نیز در سالخوردگان استان قابل مشاهده است که طلا را تنها سرمایه گذاری صحیح می دانند.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاری اشتراکی از نظر فرهنگی در مازندران مغفول مانده است، گفت : اما شرایط پیش آمده در حوزه طلا، املاک و موارد دیگر باعث شد که نسل جدید نگاهی متفاوت داشته باشد. البته بخشی از این تغییر نگاه اجباری بود اما رفته رفته منجر به موجی شده است که اکنون در استان برای حضور در بازار بورس شاهد هستیم و دارندگان سرمایه به شدت به دنبال خرید سهام به جای سپرده گذاری هستند.
به گفته این کارشناس اقتصادی ، کاهش بهره بانکی، نوسانات شدید ارز و طلا، افزایش قیمت ها در بازار مسکن اجبار را برای سرمایه داران به خصوص سرمایه های خرد ایجاد کرده است تا به بازار بورس وارد شوند.
دوام حضور مازندرانی ها در بورس
این استاد اقتصاد دانشگاه مازندران همچنین به ماندگاری و تداوم فعالیت مازندرانی ها در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: همه چیز بستگی به شرایط بورس و همچنین بازارهای موازی دارد.
حسینی با اشاره به اینکه صاحب سرمایه همواره به دنبال سود با کیفیت و ریسک کمتر است، افزود : مازندرانی ها نیز تا زمانی که حضور در بورس برای آنان سودآور باشد و بازارهای موازی توجیه نداشته باشد در بورس خواهند ماند.
وی با اشاره به اینکه نباید تمایل ذاتی مردم مازندران به سرمایه گذاری شخصی را دستکم گرفت، گفت : تصور من این است که با توجه به اشباع شدن بازار مسکن و همچنین شرایط بازارهای موازی برای مدت طولانی حضور در بورس توجیه پذیر است.
استاد اقتصاد دانشگاه مازندنران به شایعات سقوط ارزش سهام هم اشاره کرد و گفت : در حال حاضر بازار با سرمایه های واقعی و شفافی رو به رو است که می توان گفت شرایط کاملا واقعی است. در ضمن اغلب سرمایه گذاری ها بر شرکت های بنیادی قرار دارد که باز هم می توان گفت اتمسفر بازار بورس کشور در ثبات است.
حسینی با اشاره به اینکه شاید برای کوتاه مدت شاهد توقف رشد بازار سهام باشیم، افزود : این شرایط نیز تنفسی بوده و زمان زیادی تداوم نخواهد داشت.
بورس مازندران و چراغی که به خانه روا نشد
اما یک پرسش که بیش از هر چیزی مهم می نماید این است که سرمایه گذاری مازندرانی ها در بورس چه تغییری در اقتصاد استان خواهد داشت؟ آیا حجم چند هزار میلیاردی سرمایه مردم مازندران در بازار بورس به جز منافع شخصی برای استان آورده ای دارد یا خیر.
مدیر بورس منطقه مازندران در پاسخ به این پرسش گفت : متاسفانه بیشترین منافع سرمایه گذاری مردم مازندران در بورس عاید صنایع تولیدی می شود که در مازندران فعالیت ندارند و به همین دلیل هم مالیات و ارزش افزوده و دیگر عوارض پرداختی آن شرکت ها به مازندران نمی رسد.
جعفری با بیان اینکه هدف از بازار بورس تامین سرمایه برای بخش تولید، خدمات و در مجموع بخش های فعال اقتصادی است، افزود: متاسفانه شرکت های مازندران حاضر به بهره برداری از فرصت بازار سرمایه نیستند.
وی با بیان اینکه از ۲ هزار واحد صنعتی و اقتصادی مازندران فقط ۱۳ شرکت در بورس فعالیت دارند، گفت : باید در واقعیت اعتراف کرد که بخش های صنعتی و تولیدی و حتی خدماتی استان خودشان را از فرصت سرمایه ای بازار بورس محروم کرده اند.
به گفته مدیر بورس منطقه ای مازندران ، در حال حاضر ۵۰ شرکت استان قابلیت فعالیت در بورس را دارند، اما خودشان از این کار امتناع می کنند.
جعفری شفافیت مالی و دارایی را مهم ترین مولفه فعالیت در بازار بورس عنوان کرد و گفت : به همین خاطر هم شرکتهای مازندرانی تمایل به حضور در بورس ندارند زیرا نه تنها نمی خواهند سود خود را با کسی شریک شوند، بلکه علاقه ای به شفافیت ندارند.
جعفری همچنین سیاست های تسهیلاتی دولت برای حیات صنایع مازندران را نیز یکی از موانع فعالیت آنها در بورس دانست و افزود : شرکت های مازندران همواره عادت کرده اند برای پابرجایی به تسهیلات ارزان قیمت دولت تکیه کنند تا اینکه از فرصت سرمایه موجود در بازار بورس بهره مند شوند.
وی فضای بورس برای تقویت صنعت و تولید مازندران را یک فرصت طلایی برشمرد و تاکید کرد : مدیریت اقتصادی استان و کشور باید صاحبان شرکت ها را مجاب کنند تا به جای چنگ انداختن بر تسهیلات دولتی و اضافه کردن بار بر دوش دولت، با مدیریت مشارکتی و استفاده از ظرفیت سرمایه بورس خود را احیا و تقویت کنند.
هنوز مازندران وارد بورس نشد
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران هم با بیان اینکه میزان سرمایه گذاری کنونی مازندران ها در بورس تنها بخشی از سرمایه های استان است ، گفت : حجم زیادی از سرمایه مردم استان هم اکنون در سپرده های بانکی قرار دارد که می تواند نقش قابل توجهی در تحول بازار کشور ایفا کند.
حسینی با بیان اینکه مازندران جز استان های برتر کشور در سپرده گذاری بانکی است ، افزود : باید این میزان سرمایه از رکود خارج و وارد چرخه اقتصادی و به خصوص تولید شود.
وی با بیا اینکه بخش اعظم صاحبان سرمایه استان افرادی با سنین بالا و ریسک پایین هستند ،اظهار داشت : این افراد به دلیل عدم شناخت مناسب از بورس و همچنین دوردست بودن شرکت های سرمایه گذاری رغبتی به حضور در بازار سهام ندارند که میتوان با وارد کردن شرکت های داخلی استان به سبد معاملات سرمایه های استان را برای فعالیت در بورس ترغیب کرد.
این استاد دانشگاه نیز بر لزوم ورود شرکت های داخلی استان به بورس تاکید کرد و گفت: مازندران سرمایه های بزرگی دارد که لازم است این میزان سرمایه در جهت توسعه استان استفاده شود.