این آتش زدن مربوط به امروز و دیروز نیست و کشاورزان طبق عادت سال‌های گذشته پس از برداشت گندم، اقدام به آتش زدن کاه و کلش می‌کنند تا در فرصت باقی مانده بتوانند محصول دیگری تولید و به بازار عرضه کنند.
اما در کنار سودهایی که کشت محصول دوم برای کشاورزان دارد، ضررهایی نیز متوجه رانندگانی می‌شود که در بزرگراه شیراز- اصفهان در حال تردد هستند.
رانندگی در تاریکی شب به خودی خود سخت است و با هدایت دود آتش توسط باد به سمت خودروها، برای دقایقی جاده از دید رانندگان خارج می شود و این موضوع در هفته‌های گذشته تصادف‌های مختلفی از جمله در شهرستان مرودشت به دنبال داشته است.
خسارتی که در کنار تهدید جان و سلامت سرنشینان خودرو، جبرانی نیز از سوی بیمه ها و مرتکبان آتش زدن کاه و کلش ندارد و نیازمند آن است که مسوولان امر برای حل این بحران چاره اندیشی کنند.
نهم تیرماه ۹۹ تصادف زنجیره‌ای و برخورد ۱۴ دستگاه خودرو در اتوبان شیراز - اصفهان روبه روی روستای حاجی آباد شهرستان مرودشت ضمن وارد کردن خسارات مالی به خودروها، دو نفر را مصدوم کرد.
بنا بر اعلام سرهنگ کاووس محمدی معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان فارس، ماموران در بررسی‌های اولیه مشاهده کردند که به دلیل کمبود دید حاصل از دود آتش زدن کاه و کلش باقیمانده در زمین‌های کشاورزی، ۱۴دستگاه خودرو سبک و سنگین با یکدیگر برخورد کرده‌اند.
چالش‌های قانونی برخورد با متخلفان
رهام پیکری معاون استاندار فارس و فرماندار ویژه شهرستان مرودشت در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه بحث آتش زدن کاه و کلش بعد از برداشت گندم در سراسر کشور ما عادی شده است.
وی افزود: از اردیبهشت‌ماه که وضعیت شیوع کرونا تثبیت شد و شرایط نسبت به فروردین‌ماه بهتر بود جلسات مکرر شورای کشاورزی را برگزار کردیم و از جهاد کشاورزی و محیط زیست خواستیم به انواع مختلف به این موضوع رسیدگی کند و با عواملی که اقدام به آتش سوزی می کنند برخورد شود.
وی ادامه داد: تاکنون این اقدامات انجام شده و هم محیط زیست و هم جهاد کشاورزی پیگیر این موضوع هستند و شاکی افرادی که زمین‌های که زمین کشاورزی را آتش می زنند، شدند.
فرماندار ویژه شهرستان مرودشت با بیان اینکه قانون باید در برخوردها محکم باشد،گفت: متاسفانه قانون می‌گوید برای برخورد با فرد متخلف شما باید مدرک مستند داشته باشید تا بتوانید ثابت کنید این اقدام توسط یک کشاورز انجام شده است زیرا کشاورز می‌گوید من این کار را انجام ندادم، یعنی به رغم اینکه خودش این کار را انجام داده این موضوع را تکذیب می کند.
وی ادامه داد: در سال ۹۸ حدود ۵۰ مورد از آتش شدن کاه و کلش در شهرستان مرودشت از سوی محیط زیست به حوزه قضایی معرفی و از آنان شکایت شد که با تعدادی برخورد و تعدادی که ادله کافی وجود نداشت برخورد نشد.
وی اضافه کرد: در سال جاری نیز اداره حفاظت محیط زیست شهرستان مرودشت، لیستی از تخلف‌ها در این زمینه تنظیم و به دستگاه قضایی شکایت کرده و پیگیر برخورد با افراد متخلف است.
معاون استاندار فارس گفت: عمده این موضوع‌ها به معیشت مردم باز می گردد، کشاورزی که گندم را برداشت کرده، می خواهد بعد از گندم برنج کشت کند و معلوم است در این فرصت فرد اقدام به آتش زدن می‌کند لذا جهاد کشاورزی باید راهکار در بحث تغییر الگوی کشت ارایه کند.
پیکری افزود: همچنین موضوع آتش زدن کاه و کلش را در جلسات شورای پیشگیری و شورای تامین شهرستان مطرح کردیم تا محیط زیست مکلف به برخورد باشد.
وی ادامه داد: همچنین در جلسات شورای کشاورزی بر این برخوردها تاکید شده است اما متاسفانه برخی افراد به این مسایل گوش نمی‌دهند.
رفع مشکلات قانونی در دستور کار مجلس یازدهم
محمدجواد عسکری نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: تحقیقات علمی نشان می‌دهد که پس از برداشت کشت گندم، پشت سر آن بدون اینکه زمین نیاز به شخم و فعالیت دیگری داشته باشد می‌توان کشت مستقیم دیگری انجام داد و این موضوع در بسیاری از نقاط مرسوم است.
وی افزود: از نظر علمی به این موضوع رسیدیم که می‌توانیم پسماندهای محصولات کشت قبل را به زمین برگردانیم که این باعث افزایش هوموس و موادآلی خاک می‌شود اما آتش زدن زمین کشاورزی اثرات مخربی روی زمین خواهد داشت.
وی ادامه داد: در حال حاضر دنیا به این سمت می‌رود که برای احیا، اصلاح و بازسازی خاک پس از کشت قبل، بدون انجام اقدامی کشت مستقیم انجام شود، بدون اینکه زمین را دستخوش تغییری کنند یا پسماندهای زمین‌های کشاورزی را آتش بزنند.
نماینده مردم شهرستان‌های داراب و زرین دشت در مجلس شورای اسلامی گفت: امروز باید سازمان جهاد کشاورزی این مدل را برای کشاورزان به عنوان یک کار الگویی ترویج کند.
عسکری افزود: در بحث آتش زدن کاه و کلش‌ها دستگاه‌های متولی می‌توانند رسیدگی کنند، دستگاه قضایی نیز باید اعلام کند کسی حق ندارد کاه و کلش را آتش بزند.
وی ادامه داد: در جاهایی که به عنوان فرماندار فعالیت کردم جلسات توجیهی برای کشاورزان برگزار می کردیم و این باعث می‌شد هیچ کشاورزی زمین را پس از برداشت محصول آتش نزند.
نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: باید از فضای قوه قهریه نیز استفاده شود تا این اتفاقات صورت نگیرد، در این حوزه بیشترین ضرر را خود کشاورز می کند، امکان دارد در یک مقطع زمان کوتاهی سود ببرد اما در درازمدت هم خاک آسیب می‌بیند و هم هوموس خاک و مواد آلی خاک از بین می‌رود.
عسکری افزود: دستگاه های متولی از جمله دادستان‌ها اختیار دارند کار را دنبال کنند، ما نیز قطعا در کمیسیون کشاورزی مجلس قانون تصویب خواهیم کرد که دست دستگاه قضایی باز باشد تا بتواند از این شرایط جلوگیری کند.
وی ادامه داد: امروز به صورت کشت مستقیم می‌توانیم از آتش‌سوزی کاه و کلش جلوگیری کنیم و این موضوع در حال مرسوم شدن است، در جنوب فارس هم پنبه، هم ذرت و سایر محصولات را می‌کارند.
وی اضافه کرد: از نظر مکانیزاسیون کشاورزی، امکانات وجود دارد تا تراکتور مستقیم وارد زمین شود و کشت مستقیم انجام شود و آبیاری صورت بگیرد و گیاه رشد کند که بازده خوبی نیز دارد.
نایب رییس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: در بحث نقص قانون هرجا که لازم باشد کار را دنبال می‌کنیم تا مشکل برطرف شود.