منطقه آزاد ماکو، یک منطقه پنج هزار کیلومتر مربعی است که از اوایل دهه ۹۰، نام بزرگترین منطقه آزاد کشو را یدک می‌کشد؛ هرچند این تنها مزیت این منطقه آزاد نسبت به ۶ منطقه دیگر نیست زیرا از جمله مهمترین مزیت‌های این منطقه، فعالیت به عنوان دروازه ایران به سمت اروپا و وجود ۲۷۰ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه و جمهوری خودمهختار نخجوان است.
به ویژه هم مرز بودن با ترکیه که به نوعی شاهراه ارتباطی و تجاری ایران با کشورهای اروپایی به شمار می رود، می تواند ظرفیتی برای توسعه منطقه و حتی توسعه آذربایجان غربی و حتی شمال غرب کشور باشد.
هم اینک نیز با شرایط حاکم بر کشور و تحریم‌های ناعادلانه اعمال شده بر پیکره اقتصاد و وضعیت کرونایی در دنیا، منطقه آزاد ماکو با بیشترین واحد فعال تولیدی در شمال‌غرب، در راستای کمک به پویایی اقتصاد ملی تلاش می کند.
هرچند منطقه آزاد ماکو در سال ۱۳۸۹ تشکیل شد ولی اقدامات جدی برای راه اندازی منطقه آزاد و آغاز به کار آن، از سال ۱۳۹۲ و همزمان با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید کلید خورد.
فعالیت ۱۰۲ واحد فعال در منطقه آزاد ماکو
معاون اقتصادی و سرمایه گذاری سازمان منطقه آزاد ماکو در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در حال حاضر ۱۰۲ واحد فعال در این منطقه فعالیت می‌کند که این تعداد، منطقه را به یکی از فعال‌ترین مناطق در شمال غرب کشور از نظر تولید و صنعت تبدیل کرده است.
ابراهیم جلیلی اضافه کرد: برای این تعداد فعال، بیش از یک هزار و ۱۳۰ میلیارد تومان و ۱۵۲میلیون دلار سرمایه گذاری شده است.
وی ادامه داد: در این واحدها بیش از سه هزار نفر مشغول به کار بوده که نشان می‌دهد پویایی منطقه سبب رونق تولید و صنعت و همچنین اشتغال پایدار شده است.
به گفته معاون اقتصادی و سرمایه گذاری سازمان منطقه آزاد ماکو سال گذشته ۲۵ واحد تولیدی در این منطقه راه اندازی شد و امسال نیز برنامه ریزی لازم برای افزایش این تعداد به ۳۰ واحد تولیدی جدید تمهید شده است.
وی اضافه کرد: در سه ماهه اول سال برای هفت واحد تولیدی در زمینه جعبه کارتن، ماسک، کاغذ، قیر، مواد ضد عفونی و تولید موتور برقی برای جاروبرقی، مجوز های لازم صادر و راه اندازی شده است.
تبدیل شدن منطقه آزاد ماکو به قطب پوشاک کشور
مدیر تسهیل تولید، صنایع و معادن سازمان منطقه آزاد ماکو نیز گفت: در حال حاضر صنایع در این منطقه تلفیقی از تمام رشته فعالیت صنعت از جمله کانی‌های فلزی و غیر فلزی، پوشاک و شیمیایی است.
آرش یوسف‌زاده با اشاره به اینکه بهره‌برداری از چندین واحد تولیدی پوشاک در این منطقه آغاز شده، اظهار داشت: تعداد قابل توجهی تقاضا برای اجرای طرح‌های تولیدی پوشاک و تکمیل زنجیره آن در حال بررسی و جانمایی است که با تحقق آنها، این منطقه به قطب تولید پوشاک کشور تبدیل می‌شود.
وی ادامه داد: تولیدات این واحدها در منطقه در حال حاضر نه تنها بخشی از نیاز کشور را تامین می‌کند بلکه به کشورهای همجوار نیز صادر می‌شود.
وی افزود: علاوه بر پوشاک محصولات خاصی در این منطقه تولید می شود که در ایران منحصر به فرد بوده که از جمله آنها تولید دندان‌های مصنوعی، نوار لبه ملامین و کفپوش چوبی است.
مدیر تسهیل تولید، صنایع و معادن سازمان منطقه آزاد ماکو با بیان اینکه می توان به جرات گفت، وضعیت صنعت در این منطقه با این شرایط سخت اقتصادی از رونق قابل قبولی برخوردار است، اضافه کرد: انتظار ما این است در این شرایط تمامی دستگاه‌ها چه دولتی و بخش خصوصی، دست به دست هم موانع پیش روی این مجاهدان عرصه اقتصادی از جمله مواد اولیه و تامین ارز را مرتفع کنند.
وظیفه ذاتی منطقه آزاد ماکو تسهیل و گسترش واحدهای تولیدی
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز در خصوص مشکلات صنعتگران و تولیدکنندگان منطقه آزاد ماکو گفت: وظیفه ذاتی و اصلی سازمان تسهیل و گسترش واحدهای تولیدی در بخش های مختلف اقتصادی اعم از صنعت، معدن، کشاورزی، دامپروری، خدمات در محدوده منطقه است.
محمدرضا عبدالرحیمی اظهار داشت: یکی ازمشکلات عمده تولید کنندگان، ثبت سفارش است که به دلیل تنظیم گیری نظام توسعه اقتصادی کشور در برخی مواقع بروز می‌کند.
وی ادامه داد: این عمل برای جلوگیری از واردات مواد اولیه و قطعات موجود درکشور با مشابه داخلی است.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو افزود: سیاست‌های وارداتی کشور بر این است که ما بتوانیم از داخل کشور، مواد اولیه و قطعات موجود تامین بشود، از این جهت ثبت سفارش بعضی اقلام با محدودیت هایی مواجه می شود.
وی اضافه کرد: تلاش می کنیم که تامین مواد اولیه برای واحدهای تولیدی را اول از داخل کشور و در صورتی که پاسخ تقاضای موجود را داخل کشور نتواند بدهد پیگیری می کنیم از مراجع سیاست گذاری وارد کشور که وزارت صنعت،معدن و تجارت می باشد. مجوزهای لازم گرفته شود.
وی بیان کرد: در کنارواحدهای تولیدی تلاش می کنیم که مواد اولیه این واحدها چه از داخل و خارج که برای تولیدشان برنامه ریزی کردند، تامین کنیم.
سخن آخر آنکه، باید از این ظرفیت منطقه آزاد در وضعیت کنونی مشکلات کشور در حوزه اقتصاد و تجارت، بیش از پیش بهره ببریم تا زمینه گذشتن از موانع موجود فراهم شود.
منطقه آزاد ماکو در آذربایجان غربی به لحاظ محدوده جغرافیایی شامل شهرستان‌های ماکو، شوط، پلدشت و شهر مرزی بازرگان بوده و در منتهی الیه شمال‌غرب کشور واقع است.
مساحت این منطقه حدود پنج هزار کیلومترمربع و جمعیت آن بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، حدود ۲۰۰ هزار نفر است.
منطقه آزاد ماکو به عنوان بزرگترین منطقه آزاد کشور دارای ۱۴۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور جمهوری آذربایجان و ۱۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکیه است.