به گزارش ایرنا «شی جین پینگ» رییس جمهوری خلق چین که در سال ۲۰۱۶ میلادی به ایران سفر کرد و مبدع راه ابریشم جدید با نام «یک کمربند - یک جاده» محسوب می شود همیشه نقش ایران را به عنوان یک گذرگاه مهم ترانزیتی در این مسیر ستوده و به همین دلیل کارشناسان بر این باورند ایران دارای توانایی های بالقوه ای است که می تواند برای اجرای طرح های راه ابریشم جدید چین حائز اهمیت باشد و در واقع هیچ بازیگری هم نمی تواند این پل ارتباطی و گذرگاه کلیدی را نادیده بگیرد.
راه ابریشم به عنوان یک طرح جدید از سوی چین که حوزه وسیعی را دربر می گیرد بخشی از همکاری های راهبردی چین و ایران را در خود جای داده است. افزون بر آن این طرح برای ارتقا جایگاه اقتصادی ایران در جهان هم با اهمیت است.
هرچقدر ایران بتواند در این حوزه فعال شود به همان نسبت فضای بهتری برای حضور در عرصه بین الملل پیدا می کند. از یک طرف همکاری های خود با چین را ارتقا می دهد از طرف دیگر جایگاه قدیمی خود را به عنوان گذرگاه و پل ارتباطی کلیدی میان شرق و غرب حفظ خواهد کرد.
همکاری های سیاسی، ارتباطات اقتصادی و تجاری، مراودات انسانی و بسیاری از زمینه های فرهنگی نیز وجود دارد که ایران طبیعتا باید در راستای همکاری در راه ابریشم به آن توجه کند، ضمن اینکه از هر فرصتی هم برای بهبود روابط با چین و دیگر کشورها استفاده کرده و برای از میان برداشتن هر چالشی نیز می تواند از این توانایی ها بهره بگیرد.
آنچه بیشتر بین طرفین برای اجرای طرح های ذی ربط فاصله می اندازد مسایل مالی، بانکی و کانال های ارتباطی است که ایران و چین لازم است روی آن تمرکز بیشتری داشته باشند. افزون بر این باید طرح ها و برنامه ها به طور کاملا مشروح در اختیار یکدیگر قرار گیردند تا ایران نیز دقیقا کارکردهای خود را در این جاده مورد توجه قرار دهد و مشخص شود این حوزه به چه شکل و از چه راه هایی مسیر توسعه را طی می کند و بازیگران منطقه ای چه نقشی در آن دارند.
راه ابریشم نوین که از آن با عنوان «یک کمربند یک جاده» نیز یاد می شود طرحی بزرگ است که بر اساس آن قاره های آسیا، آفریقا و اروپا با شبکه های تجاری ریلی، زمینی و دریایی با یکدیگر مرتبط می شوند. کشورهای اطراف این راه با همکاری چین در حال ساخت و اجرای طرح های زیربنایی مانند جاده و پل سازی، احداث خطوط آهن و بنادر و توسعه خطوط ارتباطی و مخابراتی هستند.
«یک کمربند - یک جاده» به لحاظ اقتصادی، فنی و سرمایه گذاری کمک بزرگی برای منطقه و جهان است و موجب کاهش مخاطرات امنیتی و تنش ها در خاورمیانه می شود. در زمینه مبارزه با تروریسم نیز برای منطقه و کل جهان یک طرح مطلوب به حسای می آید
این طرح که سال ۲۰۱۳ میلادی توسط چین مطرح شد یک طرح جامع اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که به جهانی شدن و توسعه هزاره کمک می کند و طرح های اقتصادی آن برای همه دنیا از جمله کشورهای فقیر منتفع کننده است.
این برنامه که دارای دو مسیر راه ابریشم زمینی و دریایی است سالانه با برخورداری از ۲۱ هزار میلیارد دلار ارزش تولید ناخالص ملی می تواند ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر معادل ۵۵ درصد از جمعیت جهان را شامل شود.
این طرح دارای چند مسیر است که یکی از آنها شمال چین، آسیای مرکزی، روسیه و اروپا را به یکدیگر مرتبط می سازد. راه جنوبی هم از چین شروع می شود و تا آسیای جنوب شرقی، آسیای جنوبی، پاکستان و اقیانوس هند امتداد می یابد. مسیر مرکزی هم از آسیای مرکزی به سمت ایران و خلیج فارس امتداد می یابد و ترکیه و دریای مدیترانه و در مجموع ۶۵ کشور را در بر می گیرد که با بنادر، راه آهن، خطوط شوسه، فرودگاه و راه های مدرن دریایی و زمینی با یکدیگر مرتبط می شوند.
ایران هرگز هیچ فرصتی را برای حضور در این طرح ها و برنامه ها از دست نداده و به شکل شفاف اعلام کرده است که همچون گذشته مایل به ایفای نقش خود در این مسیر حیاتی تجاری و اقتصادی است. مقام های ایران در جریان گفت و گوهایی که از زمان سفر «شی جین پینگ» رییس جمهوری چین به ایران داشتند تا همین امروز بارها از برنامه توسعه راه ابریشم نوین استقبال کرده و گفته اند که با چین در این زمینه از نزدیک همکاری می کنند.
پرفسور «هوانگ لو» از اساتید دانشگاه پکن در همین باره می گوید: ایران و چین به عنوان دو دوست در شرایط مختلف زمانی با یکدیگر روابط رو به گسترشی را تجربه کرده اند و از کمک های هم بهره مند شده اند.
او به راه اندازی مسیر ریلی و باری میان دو کشور اشاره کرد و گفت که اولین قطار باری راه ابریشم که در ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی از شهر «یی وو» در استان جه جیانگ در شرق چین راهی تهران شد عزم ایران را برای گسترش مناسبات با چین در این مسیر جزم تر کرد.
وی با یاداوری اینکه چین از طریق راه ابریشم که برای تهران هم یادآور تاریخی طولانی است به آسیا و اروپا مرتبط می شود، اظهار داشت که نقش ایران بخصوص بندر چابهار به عنوان یک شاهراه و گذرگاه مهم و بندر دریایی برای راه ابریشم و مرتبط ساختن خطوط دریایی به یکدیگر حیاتی است.
هوانگ مرتبط شدن خطوط دریایی و کشتیرانی نقاط مختلف از طریق بندر چابهار ایران را برای پیشبرد برنامه های راه ابریشم دریایی مهم دانست و گفت: این طرح برای دو کشور مانند یک بازی برد - برد است.
برنامه ایران که مهمترین و کلیدی ترین بخش از راه ابریشم و مسیر ترانزیت کالا در این جاده محسوب می شود، این است که از طریق راه آهن و از مسیر ترکمنستان و قزاقستان به چین وصل شود و چین هم می تواند با مشارکت ایران در راه ابریشم یک شبکه بزرگ تولیدی و پشتیبانی در بازارهای خاورمیانه ایجاد کند و از طریق آن به یک بازار با ۴۰۰ میلیون نفری مرتبط شود.
با توجه به اینکه نزدیک به ۱۰۰ کشور دنیا برای ترانزیت و انتقال کالاهای خود از ایران استفاده می کنند راه اندازی مراکز تولید و پشتیبانی، خطوط آهن، استفاده از بنادر مشترک و ترانزیت کالا از جمله برنامه های ایران برای همکاری با چین در راه ابریشم جدید است.
کارشناسان معتقدند تهران می تواند از طریق دریای خزر و خلیج فارس نیز در مسیر راه ابریشم دریایی با چین مشارکت کند. از نگاه آنها در واقع ایران یک نقطه مهم در راه ابریشم زمینی و مسیر دریایی است.
سرمایه گذاری مشترک در ساخت خط لوله های گاز و نفت، راه اندازی کریدور های اقتصادی بین ایران و چین و آسیای میانه، ساخت جاده، بندر و راه آهن، ترانزیت کالا از مرزهای ایران، مرتبط شدن چین با خاورمیانه و آسیای مرکزی و افغانستان با استفاده از ترانزیت کالا از ایران از دیگر زمینه های همکاری میان دو کشور در راه ابریشم جدید یا همان «یک کمربند - یک جاده» است.
«محمد کشاورز زاده» سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین هم در مورد اهمیت این طرح معتقد است از آنجایی که روابط تهران و پکن از سالیان قدیم برقرار بوده و ملت های دو کشور از طریق جاده ابریشم با هم در ارتباط داشتند اکنون نیز طرح «یک کمربند - یک جاده» باعث تحکیم دوستی میان ملت دو کشور شده است.
وی از این طرح به عنوان فرصتی برای ایجاد روابط دوستانه میان ملت ها یاد کرد و گفت: این طرح فرصت مناسبی است تا ایران و چین بتوانند از همه راه ها و ظرفیت های موجود یکدیگر استفاده کنند.
جاده ابریشم جدید به هر حال فرصت بزرگی برای سرمایه گذاری و همکاری های مشترک میان کشورهای عضو این مسیر است، به طوری که در دومین اجلاس بین اللملی راه ابریشم جدید که اردیبهشت سال گذشته با حضور مقامات جمهوری اسلامی ایران در پکن برگزار شد، ۲۸۳ قرارداد و تفاهم نامه به ارزش ۶۴ میلیارد دلار میان چین و کشورهای دیگر امضا شد که اختصاص سهمی از این مبلغ به ایران می تواند جان تازه ای به شریان اقتصادی کشور بدمد.