مردم مازندران اکنون بیش از چهار ماه است که با ویروس کرونا درگیر هستند. ویروسی که تا به همینجای کار خسارات شدیدی به معیشت ، زندگی و روابط اجتماعی مردم وارد کرده است. این ویروس در مدت مهمانی خود در گردشگر پذیرترین استان کشور جان صدها تن را گرفت و هنوز نیز هزاران مازندرانی با عوارض ناشی از کرونا گریبانگیر هستند. همچنین کرونا زمانی وارد مازندران شد که این استان سرسبز و گردشگر پذیر خود را برای میزبانی از مسافران تعطیلات نوروزی آماده می کرد که به نوعی مهم ترین زمان درآمدزایی گردشگری استان محسوب می شود.
ویروس کرونا آمد و شد بلای جان مردم مازندران و کسب و کار آنها به طوری که آمارهای رسمی و غیر رسمی از خسارات حدود دهها هزار میلیاردی خبر می دهد. با این حال در اردیبهشت ماه امسال با اجرای طرح فاصله‌گذاری‌اجتماعی و اعمال محدودیت های سنگین ، مازندران افسار پیک نخست کرونا را کشید و شیوع این ویروس به شدت کاهش یافت به طوری که اغلب بیمارستانهای استان حتی از وجود موارد مشکوک به کرونا خالی شده و به روال عادی کاری خود بازگشتند. این مسئله باعث بازگشایی درهای مازندران به روی گردشگران و مسافران شد تا اقتصاد آسیب دیده مازندران بتواند خود را ترمیم کند.
صنعت گردشگری ۲۰ هزار میلیارد تومانی مازندران در همین مدت با کاهش محدودیت‌ها و به یاری چندین تعطیلی پی در پی توانست جان دوباره بگیرد اما ورورد جمعیت بالای گردشگران به مازندران و همچنین عدم رعایت فاصله‌گذاری‌اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی توسط مسافران خسته از خانه نشینی لرزه بر اندام بخش درمانی استان و مردم آسیب دیده مازندران وارد کرد و به نوعی زنگ خطر ویروس کرونا را به صدا درآورد.
با این حال مازندران وارد پیک دوم کرونا شد و از حدود ۱۰ روز پیش شیوع ویروس کرونا روند صعودی را آغاز کرد و به رشد سه برابری رسید که البته در این موضوع بی‌اعتنایی خود مردم مازندران به پروتکل‌های بهداشتی نیز بی‌تاثیر نبوده است.
تا به امروز هفت شهرستان بابل، آمل ، بهشهر ، نوشهر ، محمودآباد ، رامسر و سوادکوه مازندران به وضعیت قرمز کرونایی وارد شدند که از این تعداد سه شهر کاملا گردشگر پذیر هستند.
همچنین تعداد بیماران بستری مشکوک مبتلا به کرونا در بیمارستان های مازندران از مرز ۸۰۰ نفر نیز عبور کرده است که حدود ۱۰ روز پیش تقریبا ۲۰۰ نفر بود. مدیریت ستاد مقابله با ویروس کرونا بر اعمال محدودیت‌های جدید برای اصناف و حوزه عمومی شهرهای قرمز کرونایی استان دست زده و مشاغل پر خطر همچون تالارهای پذیرایی ، باشگاه های ورزشی ، سالن های آرایشی و همچنین اماکن پر جمعیت همچون مساجد و نمازجمعه ها را بار دیگر تعطیل کرد.
اما با وجود قرمز شدن کرونایی برخی شهرهای مازندران همچنان گردشگری به عنوان شلوغ‌ترین بخش استان تعطیل نشده است و همین مسئله به سیبل انتقادات مردم و حتی رسانه های استانی تبدیل شده است. این روزها گپ اصلی کاربران شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مازندران حول محور این سوال می چرخد که چرا با وجود قرمز شدن وضعیت استان مازندران همچنان باید شاهد ورود مسافر باشیم؟
بیشترین بحث کاربران مازندرانی در فضای توییتر است. "سیاووش" یکی از کاربرای مازندارنی توییتر در این باره گفت:" چرا مردم مازندران باید با محدودیت های شدید مواجه شوند ، مسافران باید آزادانه و بدون هیچ محدودیتی در سواحل به گشت و پذار بپردازند"؟. "نسترن" از دیگر کاربران توییتر به فرسودگی مردم مازندران اشاره کرد و گفت:" مردم مازندران از بی اعتنایی مسافران به رعایت پروتکل‌های بهداشتی خسته شدند و همین مسئله باعث بی خیالی مردم شده است". " علی" نیز در توییتر خود نوشت: "تا زمانی که مسافران بی خیال در مازندران تفریح می کنند از ویروس کرونا نجات نمی یابد". یکی دیگر از کاربران نیز توییت کرد:" کم مردم مازندران از دست زباله ، ترافیک و ویلاسازی مسافران می کشند ، اکنون نیز باید به خاطر آنان کرونا را تحمل کنند!"
کاربران بسیاری مسائل مشابه را مطرح کرده و تقریبا سوال همه آنها این است که چرا با وجود چنین شرایطی مازندران همچنان باید بار سنگین گردشگران را بر دوش خود بکشد؟ شاید کم و بیش همه ما پاسخ به این سوال را بدانیم که گردشگری مازندران با سفره و معیشت مردم سر و کار دارد اما بهتر است که دقیق تر در اینباره برای مردم توضیح داده شود.
برای پاسخ به این سوال به سراغ بخش های مختلف اقتصادی استان رفتیم تا پاسخ شفافی به مردم ارائه دهند.
تهدید معیشت مردم با تعطیلی گردشگری
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی مازندران در باره عدم تعطیلی گردشگری حتی در شرایط قرمز کرونایی گفت: با تعطیلی دوباره گردشگری معیشت مردم تهدید می شود.
مهران حسنی با بیان اینکه حدود ۱۶ هزار نفر به صورت مستقیم و حدود ۱۰۰ هزار نفر به صورت غیر مستقیم در صنعت گردشگری استان فعال هستند ، افزود: این تعداد شاغل معیشت نیم میلیون مازندرانی را تامین می کنند که تا به همینجا خسارت جدی دیده اند.
وی حتی این آمار اشتغال را نیز بسیار کم عنوان کرد و ادامه داد: این تعداد اشتغال مربوط به حدود هفت درصد از ظرفیت واقعی گردشگری استان است زیرا امار دقیقی از اشتغال بخش های غیر رسمی وجود ندارد.
او گفت : در برخی شهرستان‌های مازندران به خصوص در مناطق غربی حدود ۷۰ درصد اشتغال در حوزه گردشگری یا به نوعی با آن مرتبط است و تعطیلی آن می تواند زندگی مردم را با خطر مواجه کند.
معاون گردشگری مازندران تاکید کرد: تقریبا تمامی مشاغل در شهرهای ساحلی که ۴۰ درصد از جمعیت مازندران را تشکیل می دهند وابسته به گردشگری است ، در حالی بخشی قابل توجهی از مشاغل در شهرستان‌هایی همچون آمل ، سوادکوه و چالوس که دروازه های ورودی استان نیز محسوب می شوند به گردشگری مرتبط می باشند.
حسنی همچنین به خسارت ۵۵۰ میلیارد تومانی بخش رسمی صنعت گردشگری در پیک نخست کرونا اشاره کرد و افزود: اگر بخواهیم خسارت مشاغل مرتبط با این صنعت را در نظر بگیریم به عددی چند هزار میلیاردی خواهیم رسید.
وی با بیان اینکه خسارت ویروس کرونا فقط به مازندران ختم نمی شود و کل کشور را در برگرفته است گفت: با توجه به اینکه دولت نیز با مشکلات اقتصادی مواجه است ، اما در شرایط عادی نیز هیچ کشوری قادر به تامین هزینه این میزان خسارت نیست.
او بازگشایی گردشگری را فقط مربوط به مازندران ندانست و افزود: اکنون تمامی کشورهایی که دیرتر از ما به ویروس کرونا مبتلا شدند نیز فعالیت گردشگری را آغاز کردند زیرا این صنعت به صورت مستقیم با معیشت مردم مرتبط است.
تعطیلی گردشگری اقتصاد مازندران را فلج می کند
مدیرکل صنعت ، معدن و تجارت مازندران نیز درباره عدم تعطیلی گردشگری مازندران گفت: نباید نگاه تک بعدی به گردشگری مازندران داشته باشیم زیرا حتی بخش های مختلفی از اصناف وصنایع نیز به این حوزه وابسته است.
حسینقلی قوانلو بسیاری از صنایع مهم مازندران همچون لبنیات را که بخش عمده تولیدات ان توسط مجموعه های توریستی و پذیرایی و همچنین خود مسافران مصرف می شود را از بخش های وابسته به گردشگری دانست و گفت: تعطیلی گردشگری تا کنون خسارات جدی به این بخش وارد کرده است .
وی تصریح کرد: حدود ۳۰۰ هزارنفر در بخش های صنعتی مازندران فعال هستند که تقریبا نیمی از آنها به حوزه گردشگری به صورت مستقیم و غیر مستقیم مرتبط می شوند که اگر بخواهیم به صورت خانوار حساب کنیم باید گفت که تقریبا معیشت ۶۰۰ هزار نفر به خطر خواهد افتاد.
مدیرکل صمت مازندران بازارچه‌های محلی، اصناف محصولات غذایی، رستورانها، حمل و نقل و بسیاری از بخش های دیگر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم وابسته به گردشگری عنوان کرد و گفت: این حوزه ها تا همین امروز نیز خسارت جدی از تعطیلی گردشگری دیده اند.
قوانلو با بیان اینکه نیمی از مشاغل صنفی استان به نوعی وابسته به گردشگری و چرخه اقتصادی حضور مسافران است، گفت: نباید راه حل مقابله با کرونا را در تعطیلی گردشگری یا اصناف جست و جو کرد زیرا با اینکار فقط خطر معیشتی مردم را افزایش می دهیم.
تعطیلی گردشگری سخت‌ترین انتخاب است
معاون سیاسی ، امنیتی و اجتماعی استانداری مازندران نیز در اینباره گفت: تعطیلی گردشگری یک راه حل نیست بلکه فرار از مدیریت بحران با ایجاد بحران جدید است.
حسین حسن نژاد با بیان اینکه گردشگری صنعتی مادر برای اقتصاد و معیشت مردم مازندران محسوب می شود، افزود: ستاد ملی کرونا در زمان درست دستور به بازگشایی گردشگری داد زیرا تقریبا این صنعت در مازندران به لبه ورشکستگی نزدیک شد.
وی تاکید کرد: برای مدیریت بحران کرونا باید نگاه تعطیلی را کاملا از ذهن دور کنیم زیرا شاید تعطیلی بتواند فاصله‌گذاری‌اجتماعی را بیشتر کند ، اما نه تنها معیشت مردم را با خطر جدی‌تری مواجه می کند، بلکه ضربه‌های جدی به اقتصاد استان وارد خواهد کرد.
درمان کرونا تغییر رفتار اجتماعی است
معاون استاندار مازندران تاکید کرد: در شیوع دوباره ویروس کرونا همه ما از جمله مردم مازندران ، مسافران و همه مسئول بوده ایم و نباید فقط نگاه را به سمت گردشگران متمرکز کرد.
حسن‌نژاد با اشاره با اینکه حتی شهرهای کمتر گردشگر پذیر استان به صف مناطق قرمز کرونایی پیوستند ، افزود: این مسئله نشان می‌دهد فقط مسافران نیستند که پروتکل های بهداشتی را رعایت نمی کنند.
وی با بیان اینکه همه می دانیم فعلا درمان مشخصی برای ویروس کرونا نیست گفت: تنها را ه حل مقابله با ویروس کرونا تغییر رفتار اجتماعی همه ما است که باید این مسئله را قبول کنیم.
معاون سیاسی استاندار مازندران اظهار داست که باید همه بپذیرند در شرایط سختی به سر می بریم و در این شرایط تعطیلی بازار و مشاغل تنها وضعیت را دردناک تر خواهد کرد.
حسن نژاد نگرانی مردم مازندران را برای مسافران قابل درک عنوان کرد و گفت: در صدد هستیم تا محدودیت های جدیدی برای رعایت پروتکل های بهداشتی در شهرهای گردشگر پذیر به خصوص سواحل ایجاد کنیم.
وی اجباری شدن استفاده از ماسک برای همه در اماکن عمومی و به خصوص در حوزه اصناف را قدمی موثر دانست و افزود: همه چیز به رعایت دستورات بهداشتی از سوی مردم بستگی دارد.
بر اساس اظهارات بالا مشاهده می‌کنیم که زندگی نیمی از جمعیت بیش از سه میلیونی مازندران با گردشگری گره خورده و تعطیلی این بخش می تواند حتی تا مرز فاجعه و بحران نیز پیش برود.
برخلاف آمارهای رسمی که همواره کشاورزی را رکن اصلی اقتصادی استان مازندران می دانند ، آنچه مشخص است گردشگری نقش اصلی را در معیشت استان دارد و تعطیلی این بخش می تواند برای مردم مازندران بحران ساز باشد.
شاید با اندکی سختی و استفاده از ماسک و رعایت نکات بهداشتی نیازی به تعطیلی هیچ شغلی نباشد تا روزی کسی اینگونه با عادی انگاری ما قطع نشود.