به گزارش ایرنا مقامات چین به ویژه مقامات وزارت خارجه این کشور بارها تاکید کرده اند همه طرف های این توافق باید به آن پایبند باشند و مفاد آن را با دقت اجرا کنند آنها بارها از خروج دولت دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا از این توافق انتقاد کرده و ریشه بحران های فعلی را خروج یکجانبه آمریکا از این توافق اعلام کرده اند.
چین برجام را یک سند بین المللی، تاریخی و بسیار با ارزش می داند که برای حل موضوع هسته ای ایران و رژیم عدم اشاعه مهم بوده و همکاری های بین المللی را به پیش سوق داده است از نگاه پکن برجام حرکتی تاریخی در عرصه دیپلماسی محسوب می شود مبنی بر اینکه «سخت ترین مسایل را می توان با رایزنی و گفت و گو حل کرد».
برای چین همکاری با ایران در زمینه های سرمایه گذاری، انرژی، مسایل علمی و فنی با اهمیت است و با توجه به اینکه شرکت های چینی در این زمینه ها در بازار ایران فعال هستند طبیعتا پایبندی به برجام اهمیت بیشتری برای پکن پیدا می کند.
چین برای حراست از برجام تلاش کرده است با کشورهای دیگر همکاری کند بخصوص از زمانی که آمریکا از این توافق خارج شد کوشید گفت و گوهای بیشتری با روسیه، ایران و اروپا داشته باشد برخی بر این باورند از زمانی که آمریکا از توافق هسته ای خارج شد کشورهای اروپایی به چین و روسیه نزدیکتر شده اند و استمرار این حرکت باعث ایجاد یک جبهه ضد آمریکایی خواهد شد.
از نگاه «جائو لی جیان» سخنگوی وزارت خارجه چین، حفظ و اجرای برجام تنها راه صحیح حل مسئله هسته ای ایران است به همین دلیل از آمریکا می خواهد از «تحریم های یک جانبه» علیه ایران که هیچ پایه و اساسی در حقوق بین المللی ندارد صرف نظر کند و به مسیر صحیح یعنی پیروی از برجام و قطعنامه شورای امنیت بازگردد.
این مقام چینی می گوید آمریکا با خروج از برجام، دیگر بخشی از این توافقنامه نیست و حق ندارد در آن دخالت کند اما سایر اعضای باقی مانده در برجام نیاز است اقدامات موثری برای ایجاد تعادل میان حقوق و تعهدات توافق جامع انجام دهند.
او با انتقاد از تحریم های آمریکا می گوید «استراتژی فشار شدید بر ایران» به رفع نگرانی همه طرف ها در مورد مساله هسته ای ایران کمک نخواهد کرد و تلاش یک جانبه برای راه اندازی مکانیسم بازگشت تحریم ها توسط شورای امنیت، باعث ایجاد عواقب جدی خواهد شد که خلاف تلاش ها برای حفظ توافق جامع است.
جائو اظهار کرد: چین مایل به همکاری با جامعه جهانی از جمله اتحادیه اروپا برای پیروی از توافق جامع هسته ای ایران و قطعنامه های شورای امنیت، حفظ چند جانبه گرایی و ترویج راه حل سیاسی و دیپلماتیک برای موضوع هسته ای ایران است.
جدا از مقامات چین، کارشناسان و حتی رسانه های این کشور هم در چند سال گذشته از برجام حمایت کرده اند، «پانگ جون اینگ» استاد دانشگاه چینگ دائو چین در این زمینه می گوید: سیاست چین حمایت از برجام از طریق همکاری با اروپا است اگرچه چین در خاورمیانه نفوذ محدودتری دارد اما می توانیم با کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و آلمان همکاری نزدیکی داشته باشیم تا از توافق هسته ای حراست شود.
از دیدگاه ناظران بین المللی، ایران و چین دارای روابط بسیار نزدیک در حوزه های تجاری و انرژی هستند و شرکت های چینی در بسیاری از طرح های سازندگی و نفت و گاز ایران فعال هستند «جایو دائوجیانگ» کارشناس روابط بین الملل دانشگاه پکن در این مورد می گوید: با توجه به روابط چین و ایران در زمینه های مختلف، خروج آمریکا از توافق هسته ای تاثیری بر ارتباط چین با دیگر طرف های این توافق نخواهد داشت.
وی اظهار کرد: خبر خوش این است که ایران همچنان در برجام ماند و به آن پایبند است و به همین دلیل می توان راهی پیدا کرد تا برای همه طرف ها قابل قبول باشد.
«خوالی مینگ» سفیر پیشین چین در ایران هم در مورد اهمیت برجام برای چین گفت: برجام در حفظ صلح خاورمیانه نقش زیادی داشته است به همین دلیل علیرغم اینکه آمریکا سعی کرد سایر امضا کنندگان این توافق را متقاعد کند که از آن کنار بکشند جامعه جهانی به ویژه چین چنین اجازه ای را به ترامپ نداد.
چین و ایران همواره در سال های گذشته به ویژه در دوران تحریم های آمریکا علیه تهران، در کنار یکدیگر بوده اند، لذا شرایط اقتضا می کند همکاری های اقتصادی گسترده تر شود و هیات های اقتصادی و تجاری دو کشور به عنوان دو شریک تجاری با یکدیگر ارتباط نزدیک داشته باشند مناسبات دو کشور راهبردی است و این مسئولیت بیشتری را متوجه طرفین می کند که حافظ منافع یکدیگر بوده و مشخصا از مناسبات دوستانه خود حفاظت به عمل آورند.
گلوبال تایمز از رسانه های دولتی چین در مطلبی نوشته است آمریکا دیگر نمی تواند مانند قبل یکه تاز میدان باشد و به دلایل واهی به تنهایی ایران را تحریم کند زمان تغییر کرده است بسیاری دیگر می دانند که آمریکا فقط منافع سیاسی خاصی را دنبال می کند و اهدافی دیگر را مد نظر قرار می دهد که برای کشورهای مختلف قابل قبول نیست.
«آسیا تایمز» از رسانه های شرق آسیا هم با اشاره به رویکرد نادرست دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا در قبال برجام نوشت او باید در نظر داشته باشد که چین، روسیه و کشورهای اروپایی اکنون روابط اقتصادی زیادی با تهران دارند که اجازه نمی دهند آمریکا با تحریم هایش این وضعیت را برهم بزند.
گزارش می افزاید مهم نیست که آمریکا چه اهدافی را دنبال می کند هر چه باشد این بار واشنگتن با تحریم هایش تنها مانده است زیرا همه می دانند و تایید کرده اند که ایران به برجام پایبند است حتی گزارش های نهادهای بین المللی هم موید این موضوع است.
امروزه کارشناسان می گویند برجام یکی از موفق ترین توافق های بین المللی است به همین دلیل معتقدند فشارهای حداکثری و تحریم های آمریکا تنها راه بی اعتباری واشنگتن را هموار کرده است آنها در تایید این دیدگاه خود می گویند نشست های مختلف سازمان بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت هم که بتازگی برگزار شد مهر تایید دیگری بر پایبندی ایران به برجام و شکست آمریکا در جنجال سازی علیه تهران بود.