به گزارش پایگاه خبری آسیا تایمز، در هفته‌های اخیر ایران و چین در حال تدوین جزئیات یک برنامه همکاری راهبردی بالقوه مهم بوده‌اند که قرار است آینده‌ای جدا از آمریکا را در ربع قرن آینده ترسیم کند.
مطابق شروط پیش‌نویس این برنامه که به رویت آسیا تایمز رسیده است، چین ده ها میلیارد دلار در چهارچوب طرح بلندپروازانه "یک کمربند و یک جاده" در ایران سرمایه‌گذاری خواهد کرد. این برنامه همکاری ۲۵ ساله شامل جنبه‌های اقتصادی، امنیتی و نظامی است.
در این یادداشت که توسط "کاوه افراسیابی" نوشته شده، آمده است: چنین برنامه همکاری بخصوص برای بخش انرژی ایران حائز اهمیت است چرا که نیاز شدیدی به سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه برای احیای صنعت نفت فرسایش یافته ناشی از تحریم های اقتصادی آمریکا علیه ایران، از جمله ۱۵۰ میلیارد دلار برای نوسازی چاه‌های نفت و پالایشگاه‌ها و سایر زیرساخت ها دارد.
مذاکرات در جریان است و این درحالی است که دولت دونالد ترامپ در آمریکا همچنان امیدوار است که اقتصاد ایران در نتیجه راهبرد یکجانبه فشار حداکثری دچار مشکلات اساسی شود و همچنین رقابت آمریکا و چین نیز در حال افزایش است.
این طرح در صورتی که به تصویب مجلس ایران برسد، باعث ناکامی اقدامات آمریکا در انزوای اقتصادی ایران در جامعه بین‌المللی خواهد شد. همانطور که انتظار می‌رفت اخبار مربوط به برنامه همکاری چین – ایران سروصدای زیادی در محکومیت آن در غرب ایجاد کرده است.
برخی مخالفان تبعیدی ایران این طرح را به عنوان "حراج" ایران قلمداد کرده‌اند و این برنامه همکاری را به عنوان شاهدی بر این مدعا می‌گیرند که چین می‌تواند ایران را به یکی از کشورهای اقماری خود تبدیل کند. منتقدان به‌نادرستی مدعی شده‌اند که این طرح شامل "یک بند مونوپولی (انحصار)" است و کنترل جزایر ایران در خلیج فارس را به چین می‌دهد.
برنامه همکاری جدید چین – ایران به محاسبات راهبردی هر دو کشور در محیط بین‌المللی جاری اشاره دارد جایی که معیارها و اصول بین‌الملل تا حد زیادی به علت سیاست‌های یکجانبه و تهاجمی دولت ترامپ در برابر ایران و چین تضعیف شده است.
یک پیوند سه‌جانبه بین چین و ایران و پاکستان به آرامی اما بطور حتم در حال شکل گیری است. این ائتلاف همچنین ممکن است افغانستان را نیز در بر بگیرد و انتظار می‌رود در طول زمان عراق و سوریه را نیز شامل شود که در واقع نفرین راهبردی برای واشنگتن و دهلی نو خواهد بود.
ایران بسیار مشابه پاسخ دادن به "فشار حداکثری"، با "مقاومت حداکثری" بطور سنتی در برابر فشارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با فشارهای متقابل پاسخ می‌دهد. ایران خود را یکی از ستون‌های قدرت در غرب آسیا و خاورمیانه می‌داند و می‌توان انتظار داشت که در برابر مسببان برخی اقدامات خرابکارانه در زمان و مکان مورد نظر خود تلافی کند.
برنامه نهایی همکاری راهبردی چین – ایران برد-برد بوده و در خدمت منافع ملی هر دو طرف خواهد بود. برای ایران تحت تاثیر تحریم و کرونا این قرارداد فرصت مهمی برای بقا در دوره‌ای دشوار فراهم می‌کند .
برخی تحلیلگران در ایران اظهار می‌دارند که هنوز فرصت اندکی برای یک توافق ایران – آمریکا وجود دارد که تا حدی ناشی از برنامه همکاری راهبردی تهران و پکن است.
با توجه به موضع ایران پس از انقلاب اسلامی مبنی بر حفظ فاصله مساوی از ابرقدرت‌های جهان، برنامه همکاری با چین نشان دهنده یک رویکرد جدید "نگاه به شرق" تحت فشار واشنگتن است.
در همین حال این مساله توجیه کننده یک "نگاه جدید به غرب" برای ایجاد توازن در جریانات جنگ سرد جدید هم هست. البته این مساله با این فرض است که آمریکا مایل به کاهش تحریم‌ها و تهدیدات باشد که مشخص نیست و باید منتظر ماند و دید.