به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیین معرفی شهر مقدس قم به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر ایران اسلامی عصر امروز (پنج شنبه ۱۶ مرداد)، در محل حرم حضرت فاطمه معصومه(س) با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی تولیت حرم مطهر کریمه اهل بیت(س)، حجت الاسلام والمسلمین حبیب‌رضا ارزانی مشاور وزیر و دبیر ستاد عالی هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور و سید موسی حسینی کاشانی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم برگزار شد.
سید عباس صالحی در این آیین طی سخنانی با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های حضرت رسول این بود که آن حضرت رسالت خود را با کتاب آغاز کرد و وحی مکتوب از آغاز بعثت همراه پیامبر (ص) بود، اظهار کرد: از ویژگی‌های خاص نبی مکرم اسلام این بود که بعثت نبوی از مسجد آغاز شد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر زمانی که دولت شهر اسلامی می خواهد شکل بگیرد و پیامبر(ص) به مدینه می‌آید، نخستین قدم خود را با تاسیس مسجد آغاز می‌کند، بنابراین به نظر می‌آید دو فاز اصلی بعثت و رسالت نبوی، کتاب قرآن و دیگری مسجد است که از آغاز بعثت و در تدوام تمدن‌سازی اسلامی پیوند با این مهم دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه انقلاب اسلامی نیز در تدوام این مسیر پیامبر(ص) با مسجد پیوند وسیعی داشت، خاطرنشان کرد: در دوران مختلف از جمله دفاع مقدس این پیوند بروز و ظهور ویژه ای داشت و فعالیت های متعددی در دل مسجد شکل گرفت.
صالحی یادآور شد: یکی از مجموعه‌های فعال در مساجد، کانون‌های فرهنگی هنری هستند، اکنون در سطح کشور ۲۵ هزار و ۵۰۰ کانون با بیش از دو میلیون عضو حضور دارند که مشخصات آنها در سامانه بچه‌های مسجد ثبت شده است، این گستره از ظرفیت‌های قابل توجه فرهنگی، دینی و انقلابی ما است و اقتضا می‌کند که آن را گسترش و تعمیق ببخشیم.
فعالیت کانون‌های فرهنگی مساجد باید گسترش پیدا کند
وی افزود: دوستان ما در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد ایده‌های مختلفی را در سال‌های اخیر و در تداوم فعالیت‌های پیشین دنبال کردند، یکی از این ایده‌ها (فهما) است و بیش از ۲۵ هزار کانون در سال گذشته درگیر با یک رقابت وسیع و متنوع در قالب هشت شاخه، شاخص و محورهای مختلف و در نهایت ۷۲ موضوع شدند قابل توجه بوده و از درون این رقابت پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران بیرون آمده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: هدف این بود که در یک رقابت و مسابقه به رتبه‌ای برسیم که الگوها متمایز و مشخص شود و سپس این الگوها تکثیر شود، به نظر بنده در این مسیر و رقابت که درسال گذشته انجام شد محصولات و تاثیرات متعددی را در درون کانون‌های فرهنگی هنری و بیرون از آن داشته‌ایم که باید نسبت به گسترش و عمق بخشی آن در سال‌های آینده بیشتر تلاش شود.
صالحی ابراز کرد: در این میان باید به چند نکته توجه کنیم، نکته اول اینکه باید بتوانیم ایده‌ها و ابتکارات خلاقانه کانون‌ها را منتشر کنیم، این کانون‌ها مردمی هستند و تنوعی که در فضای کانون‌ها می‌بینیم یک ظرفیت است، نشر این ابتکارات و خلاقیت‌ها فرصت مبارکی است زیرا بخشی از این دو میلیون نفر عضو در کانون‌ها اگر نگوییم همه اما اکثریت قاطع اعضا نوجوان و جوان هستند که فضای سنی آنها حول ابتکار و خلاقیت می‌چرخد.
وی ادامه داد: نکته دوم این حرکت آن است که می‌تواند به کمک ایجاد شبکه‌های مفهومی و موضوعی بیاید، به عبارتی دیگر در سطح این ۲۵ هزار و ۵۰۰ کانون و دو میلیون نیروی جوان شبکه‌های مهفومی و موضوعی پدید می‌آید، در واقع در ۷۲ موضوع و هشت شاخص در شکل کلان پیوستگی و شبکه‌سازی مجموعه‌ای ایجاد می‌شود، برای مثال کانون‌هایی که در حوزه نقاشی، سرود، حوزه‌های دینی و مذهبی و تلاوت قرآن فعال هستند با یکدیگر ذیل یک شبکه مرتبط شده و در کنار هم قرار بگیرند، این امر کمک به شکل‌گیری شبکه‌هایی در هر حوزه و موضوع می‌شود که سبب خواهد شد بسیاری از حوزه‌ها فعال و ظرفیت تصاعدی پیدا کنند.
۸۰ میلیون ایرانی باید در تمام سال با مسجد مرتبط باشند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: رویداد فهما در سال ۹۸ می‌تواند چشم‌اندازی برای سال‌های آتی باشد، اما سومین نکته در این رویداد الگوسازی است، به این معنا که وقتی شاخه‌های مختلف ۲۵ هزار و ۵۰۰ کانون به سمت الگوسازی حرکت کنند، کارهای متعددی می‌توان انجام داد تا کانون‌هایی که ممکن است فعال نشده باشند، تشویق به ورود شده و فعالیت کنند.
صالحی افزود: به نظر می‌آید تداوم این اهداف و موارد مشابه در سال نخست انتخاب پایتخت فهما، می‌تواند چشم‌اندازی را برای سال‌های آینده فراهم کند، علاوه بر این تاثیرات این انتخاب در فضای بیرون مسجد نیز موثر است، این اتفاق می‌تواند منجر به تاثیرگذاری جریان مسجدی بر جریان‌های فرامسجدی شود.
وی ادامه داد: اینکه جریان تئاتر به مسجد بیاید و روی غیرمسجد اثر بگذارد، جریان سرود و فضاهای آوایی مسجد بر فضای غیرمسجد اثر بگذارد، جریان هنرهای تجسمی مسجد بر فضای هنرهای تجسمی غیرمسجد اثر بگذارد یک جریان فرهنگی دینی را ایجاد می‌کند. یکی از مواردی که همواره دغدغه بوده و هست این است که ۸۰ میلیون ایرانی در تمام ایام سال احساس کنند که با مسجد مرتبط هستند. این نگاه باعث می‌شود که ۲۵ هزار و ۵۰۰ کانون و سایر نهادها همچون پایگاه‌های بسیج بتوانند بر جریان فرامسجدی اثرگذار باشند، این موارد از مولفه‌هایی بود که فهما به دنبال آن بود.
قم؛ پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران اسلامی تا سال ۱۴۰۰
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: این که استان قم به عنوان اولین پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران اسلامی انتخاب شد، امری مبارک است، طبیعی است که قم پایتخت فرهنگی تشیع است، پایتخت فرهنگی و مرکز اصلی انقلاب اسلامی است و بوی انقلاب از قم استشمام می‌شود. به یک معنا پایه‌های اصلی انقلاب اسلامی ایران و مسجد ارتباط وسیعی با قم داشتند و بنابراین از آنجایی که ظرفیت قم قابل توجه بود در نتیجه این انتخاب صورت پذیرفت.
صالحی خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط فعلی ناشی از شیوع ویروس کرونا، انتخاب قم به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران اسلامی تا سال ۱۴۰۰ امتداد دارد، از سوی دیگر از آنجایی که اولین سال برگزاری و انتخاب پایتخت است طبیعتا این انتخاب روی سال‌های آتی نیز تاثیر می گذارد زیرا از ورای این پایتختی اتفاقات دیگر در کانون‌ها رقم می‌خورد، یعنی مسیر در شریان جریان فعالیت‌های شهرستان‌ها و استان‌های ایران حرکت می‌کند، اما طبیعتا شروع کننده این مسیر قم است، بنابراین هراندازه که این شروع محکم‌تر و پر برنامه‌تر باشد طبیعتا دیگران را نسبت به مسیرهای بعدی رهنمون می‌کند.
وی تصریح کرد: در گذشته نیز همین گونه بود، شهر مقدس قم از سال ۱۳۴۱ خیزش‌ها را آغاز و به تدریج سایر شهرها نیز حرکت خود را آغاز کردند، سال ۱۳۵۶ نیز خیزش مجدد از قم آغاز شد و به سایر شهرها راه یافت، ما امیدواریم که بحث پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران با این نگاه شروع شود که نقطه آغاز قم است و در این مسیر اگر استان قم با توجه به توانایی‌هایی که داشته و دارد حرکت کند، شاهد تاثیرات شگرفی خواهیم بود.
ظرفیت حوزه علمیه قم اقیانوس بی‌پایانی است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: ظرفیت حوزه علمیه قم اقیانوس بی‌پایانی است، از سوی دیگر فضاها و موقعیت‌های قم و مراکز فرهنگی و دینی که در این شهر وجود دارد قابل توجه است، در نتیجه این ظرفیت‌ها می‌تواند کمک کند تا در یک سال و نیم آینده شاهد این باشیم که کانون‌های فرهنگی هنری این استان و سایر استان‌ها اتفاقات خوبی را رقم زده و شاهد نوآوری باشیم به گونه ای که امسال و سال آینده بتوانیم فعالیت استان‌ها و شهرستان‌های دیگر را با ارجاع به قم و فعالیت‌های و برنامه‌های این استان برای تحول و حرکت فرهنگی در مساجد و کانون‌های مساجد ببینیم.
صالحی در پایان گفت: این انتخاب را که با دهه امامت و ولایت، در آستانه عید غدیر و شب جمعه مصادف شده است به فال نیک می گیریم و امیدواریم که منشا خیر و برکت مادی و معنوی برای استان و جامعه مسلمانان ایران و بلکه جهان شود.