به گزارش روز دوشنبه خبرنگار سلامت ایرنا، یکی از نخستین شایعه‌ها درباره ویروس کرونا استفاده از پنبه آغشته به روغن بنفشه و بعد از آن نوشیدن ادرار شتر بود؛ مواردی عجیب که نه تنها دست مایه طنز در فضای مجازی داخلی شد بلکه در برخی رسانه‌های خارجی هم به عنوان موارد عجیب مقابله با کرونا در ایران مطرح شد.
این ادعاها تمامی ندارد و تقریبا هر هفته یک موضوع جدید نه فقط در فضای مجازی، بلکه متاسفانه در صداوسیما هم مطرح می‌شود و رسانه‌ها به دنبال پاسخ رسمی از طرف مجامع علمی برای آن می‌گردند. این در حالی است که هنوز واکسن یا داروی اختصاصی برای بیماری کووید ۱۹ در هیچ جای جهان ساخته نشده و موارد معدود واکسن ساخته شده هم مورد تایید سازمان جهانی بهداشت قرار نگرفته است.
واکنش انجمن علمی طب سنتی به حاشیه‌های کرونایی
توصیه‌های علمی در زمینه پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا در همه جهان اولویت اصلی مقابله با این ویروس است. حتی انجمن علمی طب سنتی ایران نیز در این زمینه بیانیه‌ای منتشر کرده و نوشته است که در حوزه بهداشت فردی توصیه‌هایی از طرف مراجع علمی منتشر شده که رعایت آنها تا درصد بالایی از ابتلای به این بیماری پیشگیری می‌کند.
در بخش درمان هم مطالعات گسترده‌ای روی این بیماری در همه کشورهای جهان از جمله ایران در حال انجام است که اخبار آن در محافل علمی شنیده می‌شود.
بر اساس اعلام این انجمن، در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی و مکمل نیز ٦٧ طرح مطالعاتی کارآزمایی بالینی اکنون در مراحل مختلف هستند که برخی به اتمام رسیده و پیشرفت‌های چشمگیری مشاهده می‌شود.
این انجمن از انتشار برخی مطالب در صدا وسیما نیز گلایه کرده و در بیانیه خود آورده است: متاسفانه در چند روز اخیر رسانه ملی که باید به عنوان منبع معتبر انتشار آموزه‌های صحیح بهداشتی و درمانی سرآمد باشد، اقدام به دعوت از افرادی کرد که با تشخیص‌های فردی و غیر علمی و توصیه‌های غیر کارشناسی موجب تشویش ذهنی جامعه‌ای شد که به خودی خود، روان آزرده‌ای از محدودیت‌های دوران کرونایی دارد. تا آنجا که مهمان یکی از این برنامه‌ها با برداشتن ماسک خود جلوی دوربین اذعان می‌کند که به آن اعتقادی ندارد و با خوردن نمک هم از کرونا پیشگیری و هم آن را درمان می‌کند.
خرافه و شارلاتانیزم را از طب سنتی جدا کنیم
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این رابطه موضع‌گیری کرده و در جلسه‌ای با حضور سرپرست دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت و مسوولان این حوزه گفت: به عنوان وزارت بهداشت و مجموعه متولی نظام سلامت باید نقش خرافه و شارلاتانیزم را از طب سنتی جدا کنیم. برخی عطاری‌ها و دکان‌ها در عین عوام فریبی، ضربه حیثیتی بزرگی به ریشه‌های طب سنتی کشور وارد می‌کنند. یعنی طب سنتی را در برابر دانشمندان طب نوین نیز بی اعتبار می کنند. باید خیلی مراقبت کنیم که موج ما را به سمت خرافه و عدم مبانی علمی نبرد.
سعید نمکی بیان کرد: خواهشم این است که خط قرمزها و مرزبندی‌های ما را از خرافه و علم جدا کنید. اگر این اتفاق نیفتد، از یک طرف در سیاه چاله شیادان گرفتار شده و از طرف دیگر مورد هجمه علمای مدرنی که این طب را قبول ندارند، قرار می‌گیریم.
روغن بنفشه به زنبور رسید
ماجرای روغن بنفشه در همان ابتدای شیوع ویروس کرونا کم کم جای خود را به توصیه‌ای مبنی بر نوشیدن ادرار شتر داد و به تازگی توصیه مواردی مثل نیش زنبور و خوردن نمک از سوی کارشناسان مدعو صداوسیما جایگزین همه آن موارد شده است. شایعه‌ها و مطالبی غیرعلمی که اکثر آنها مبتنی بر جامعه آماری محدود و تحقیقات اثبات نشده هستند.
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم روز ۱۳ فروردین امسال درباره روغن بنفشه در اطلاعیه ای اعلام کرده بود: طرح تحقیقاتی با عنوان تاثیر رایحه روغن بنفشه و بادام شیرین بر کیفیت خواب و تنفس بیماران مبتلا به بیماری کرونا در میان بیش از صد طرح ارسالی به معاونت تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی قم در حال بررسی و داوری بوده و به هیچ عنوان تاییدیه کمیته اخلاق و قرارداد با این دانشگاه ندارد. لذا اعطای کد اخلاق و هرگونه قرارداد پژوهشی برای طرح تحقیقاتی با عنوان «تاثیر رایحه روغن بنفشه و بادام شیرین بر کیفیت خواب و تنفس بیماران مبتلا به بیماری کرونا ویروس جدید» از طرف معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم تکذیب می‌شود.
انستیتو (موسسه) پاستور ایران نیز درباره ماجرای تاثیر نیش زنبور بر درمان کرونا اعلام کرد: اخیرا کلیپی (فیلم کوتاه) در خصوص تاثیر نیش زنبور عسل در درمان کرونا منتشر شد اما ادعاهای صورت گرفته در این ارتباط در انستیتو پاستور مورد تأیید قرار نگرفته است. بررسی تاثیر درمانی هر دارو بر کرونا باید پس از بررسی طرح (پروپوزال) مربوطه در شورای پژوهشی مراکز تحقیقاتی و دریافت مجوز از کمیته‌های اخلاق پزشکی صورت بگیرد. تا زمانی که نتایج احتمالی درمانی مطالعات به تأیید مراجع ذی صلاح در کشور نرسد این روش‌های درمانی مورد تایید نیست و توصیه نمی‌شود.
مردم به شایعه‌ها توجه نکنند
سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت در این ارتباط به خبرنگار سلامت ایرنا گفت: مردم به شایعه‌ها در مورد کرونا مثل خوردن نمک یا نیش زنبور توجه نکنند. بارها اعلام کرده‌ایم که تاکنون واکسن موثر یا داروی اختصاصی برای بیماری کووید ۱۹ تولید نشده است. وقتی سازمان جهانی بهداشت و همه محققان در سراسر جهان به دنبال تولید واکسن یا داروی اختصاصی هستند، طرح این موضوع‌ها صحیح نیست. از طرفی کمیته علمی کرونا وجود دارد و اگر شخصی مدعی تولید دارویی برای کرونا باشد، باید به معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی محل زندگی خود مراجعه و طرح موضوع کند. در نهایت همه این موارد در کمیته علمی مطرح شده و مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
وی بیان کرد: به مردم توصیه می‌کنیم که اخبار کرونا را فقط از وزارت بهداشت و مسوولان و کارشناسان این وزارتخانه پیگیری کنند. تعامل رسانه‌های رسمی کشور در طول این دوران بسیار مناسب بوده و مطالبی که با تایید وزارت بهداشت مطرح می‌شود، تنها مطالبی است که می‌تواند در راستای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا کمک کند.
سخنگوی وزارت بهداشت همچنین افزود: ادعاها از طریق معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت به صورت کار آزمایی بالینی روی تعداد زیادی از بیماران باید بررسی و تاثیر آن تایید شود.
ماجرای نمک خوردن برای مقابله با کرونا، توهم است
بازار این خرافه‌ها در آخرین مورد به خوردن نمک رسیده است. فردی که در یک برنامه زنده تلویزیونی ادعا می‌کند مردم به جای استفاده از ماسک، برای مقابله با کرونا، نمک بخورند. آن هم در شرایطی که بیماری فشار خون یکی از بیماری‌های تهدید کننده جان ایرانیان محسوب می‌شود.
حسین رضایی زاده متخصص طب سنتی و رییس دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز درباره این حاشیه‌ها که در برخی برنامه‌های صداوسیما مطرح شده اظهار کرد: خیلی انتظار نداریم که در رسانه ملی یک نفر اصل علمی را بر اساس توهمات کنار بگذارد و بگوید به جای استفاده از ماسک، نمک بخورید. این موضوع منجر به چندین بیانیه و واکنش‌ها شد و باید به این موضوع توجه ویژه شود. زیرا وقتی کسی در برنامه زنده حرفی می‌زند، بد و خوب آن گریبان ما را می‌گیرد.
به نظر می‌رسد تا وقتی که داستان کرونا ادامه دارد، بازار این خرافه‌ها هم ادامه خواهد داشت. هر روز و هفته فردی در فضای مجازی و حتی در صداوسیما پیدا می‌شود که موضوع تازه‌ای را مطرح کند و بگوید که اگر افراد از فلان ماده غذایی استفاده کنند، در برابر ابتلا به ویروس کرونا مصون خواهند بود یا انجام یک کار مشخص می‌تواند باعث درمان این بیماری شود. در این شرایط که پزشکان و پرستاران در بیمارستان‌ها در صف اول مبارزه با ویروس کرونا به شهادت می‌رسند، طرح این موارد عجیب به دور از انسانیت است. با این حال می‌توان گفت که اولین راهکار موثر برای مقابله با این شایعه‌ها، اطلاع رسانی صحیح و به موقع از طرف رسانه‌ها است. زیرا این نوع طرز فکر به هر حال برای سودجویی یا سوء استفاده از مردم وجود دارد و هر روز به شکلی جدید بروز پیدا می‌کند.
گزارش از امیر پروسنان