از زمان کشف میدان گازی «نوا Noa » در این حوزه در سال ۱۹۹۹ تاکنون بسیاری دیگر از ذخایر منطقه در سواحل سرزمینهای اشغالی، یونان ، قبرس ، مصر و لیبی کشف شده است. ترکیه، یونان و قبرس در میان دستکم هشت کشوری هستند که بر منابع گازی شرق مدیترانه ادعا دارند.
به نوشته روزنامه فرانسوی لوپوئن، شرق مدیترانه آنچنان غنی (از منابع نفت و گاز) است که ناظران آن را «نروژ جدید» مینامند. طبق برآورد یک مشاور موسسه مشاور انرژی «وود مکنزی» Wood Mackenzie ، این منطقه از مدیترانه حاوی ۱۹۰۰ میلیارد متر مکعب گاز است. اگرچه هنوز بیشتر این ذخایر به دست نیامده اما وعده اکتشافهای بیشتر در این منطقه طمع کشورهای واقع در گستره این منطقه را برانگیخته که مهمترین آنها، ترکیه است.
روزنامه لوپوئن فرانسه روز چهارشنبه گذشته نوشت: میادین گازی شرق مدیترانه کشورهای منطقه را به تحریک واداشته است. ترکیه که ۹۰ درصد از گاز مصرفی خود را به طور عمده از روسیه وارد میکند، به دنبال بهرهمندی از میادین گازی واقع در شرق مدیترانه است که دور از آبهای سرزمینی این کشور قرار دارد. به همین منظور آنکارا به ویژه آنهایی را که در منطقه ترکنشین قبرس واقع شدهاند ، هدف قرار داده است.
به دنبال اعلام فرانسه مبنی بر تقویت نظامی این کشور در شرق مدیترانه و جانبداری از یونان از یک سو و میانجیگری برلین میان ترکیه و یونان از سوی دیگر، این بار واشنگتن پس از برخورد یک فروند کشتی جنگی ترکیه محافظ کشتی اکتشافی که آنکارا برای یافتن نفت و گاز زیر دریا به منطقه فرستاده بود با یک ناو جنگی یونانی برخورد کرد، ناو عظیم «یو اس اس هرشل وودی ویلیامز- USS Hershel ‘Woody’ Williams» خود را در جزیره کرت یونان مستقر کرده است.
هفته گذشته فرانسه اعلام کرد که به عنوان بخشی از افزایش حضور نظامی خود به منظور حمایت از متحد ناتویی خود یونان در مقابل اقدامهای ترکیه - دیگر متحد ناتویی فرانسه- دو فروند جنگنده رافائل و یک فروند ناوچه را به شرق مدیترانه اعزام میکند.
به نوشته «یو اس ان نیوز» تارنمای موسسه نیروی دریایی آمریکا(یو.اس.ان.آی - United States Naval Institute)، بر خلاف فرانسه که اعلام کرد نیروهای نظامیاش برای پشتیبانی از یونان در منطقه استقرار یافتهاند اما سخنگوی ناوگان ششم آمریکا اعلام کرد حضور ناو عظیم هرشل ویلیامز با وقایع کنونی ارتباطی ندارد.
« کیل رینز - Kyle Raines» به «یو اس.اس ان نیوز» گفته این ناو جنگی که طولی به میزان ۲۳۰ متر دارد - روز ۱۸ اوت / ۲۸ مرداد برای یک توقف لجستیکی برنامهریزی شده وارد بندر سودا بی(Souda Bay) یونان شد و فعالیت خود را در قالب همکاری با نیروهای منطقه برای انجام آموزش برنامهریزی شده آغاز کرد. این دو رویداد، از پیشتر برنامهریزی شده بود و در پاسخ به شرایط فعلی نیستند.
او که مدعی است واشنگتن در مناقشه میان ترکیه و یونان مشارکت نمیکند و ناو جنگی آمریکا برای مداخله به منطقه اعزام نشده است اما در عین حال گفته در صورتی که اوضاع میان ترکیه و یونان وخیمتر شود این ناو جنگی با تصمیم کاخ سفید میتواند ورود کند.
سخنگوی ناوگان ششم دریایی آمریکا میگوید هدف ما از استقرار این کشتی جنگی بهبود امنیت دریایی است که فرصت ها و رفاه همه کشورها را فراهم می کند.
با وجود واکنشهای یونان و در این میان فرانسه که نسبت به اوضاع شرق مدیترانه ابراز نگرانی کرده، ترکیه همچنان به اکتشافهای خود در این منطقه ادامه میدهد. فرانسه تاکید کرده که آنکارا باید از اکتشافهای حفاری خود در این منطقه دست بردارد. از سوی دیگر یونان در تلاش است که از آبهای سرزمینی خود و منابع طبیعی زیر دریا محافظت کند. سخنگوی دولت یونان به آسوشیتدپرس گفته یونان نقض حاکمیت خود از سوی آنکارا را نخواهد پذیرفت و هر اقدامی که برای دفاع از استقلال خود لازم باشد انجام خواهد داد.
در دیگر سو، سخنگوی دولت ترکیه هم به آسوشیتدپرس گفته ما میخواهیم تمام منابع طبیعی موجود در شرق مدیترانه به طور عادلانه تقسیم شود.
یو اس اس ان آی نیوز مینویسد: پس از اختلاف نظر با ترکیه در خصوص شرق مدیترانه در ماه ژوئن، فرانسه حضور نظامی خود را در حمایت از یونان تقویت کرده است.
خبرگزاری «رویترز» هم روز یکشنبه گذشته گزارش داد که ۲ کشتی جنگی یونانی و ترکیهای در شرق دریای مدیترانه با یکدیگر برخورد جزیی داشتهاند؛ آنکارا برخورد این ۲ کشتی را تحریکآمیز خواند، در حالی که یک مقام یونانی در گفت و گو با رویترز آن را اتفاقی خوانده است.
وجود منابع قابل توجه گاز در شرق مدیترانه که از آن به عنوان «اِلدورادو»(سرزمین افسانهای طلا) تعبیر میشود، باعث ایجاد تنشهای میان ترکیه، یونان و فرانسه شده که هیچ یک حاضر نیستند از رویای دسترسی به این منابع ارزشمند چشم بپوشند.
یکی از مسایل و مشکلات پیش روی ترکیه کمبود منابع انرژی است که به همین علت این کشور برای دستیابی به این منابع وارد آبهای مدیترانه شرقی شوده است و کشتی های ترکیه از سال ها قبل اکتشاف نفت و گاز را در دریای مدیترانه آغاز کرده اند؛ یونان و قبرس ( بخش یونانی نشین) از مهمترین و برجسته ترین مخالفان ترکیه و عملیات اکتشافی این کشور در مدیترانه شرقی هستند. در این میان، آنکارا مدعی است که یونان با استفاده از کنترل چند جزیره نزدیک به سواحل ترکیه، قصد بهرهبرداری سهم زیاد در دریای مدیترانه را دارد. «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری ترکیه شنبه اعلام کرد که «زبان تحریم و تهدید» نمیتواند این کشور را از اقداماتش بازدارد.
در حالی که اتحادیه اروپا هم یکشنبه گذشته خواستار توقف فوری حفاری ترکیه در شرق مدیترانه شد و «جوسپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ترکیه خواست تا فورا حفاری در شرق دریای مدیترانه را متوقف کرده و وارد گفت و گو شود، اما ترکیه با تداوم اقدامهای اکتشافی خود هر روز شعلههای آتش اختلافات را شعلهور تر میکند. با استقرار ناو جنگی آمریکایی در یک بندر یونان هم زعم آن میرود که شرق مدیترانه روزهای پیش روی خوبی به چشم نبیند.