۱۵ هزار و ۷۰۰ هکتار از باغ‌های چهارمحال و بختیاری زیر کشت بادام آبی و یک هزار و ۵۵۰ هکتار نیز زیر کشت بادام دیم است. از این میزان حدود ۱۲ هزار هکتار بارور است، که پیش‌بینی می‌شود امسال بیش از ۲۴ هزار تن بادام از باغات استان برداشت شود.
خروج بادام از استان برای فرآوری و صادرات مشکل چندین ساله بادام استان بوده است.
حالا اما تصمیم بر این است که با احداث و راه‌اندازی نخستین شهرک تخصصی بادام کشور در شهرستان سامان، ارزش اقتصادی این محصول به درون استان راه یابد.
طبق تفاهم‌نامه منعقد شده بین جهادکشاورزی، فرمانداری شهرستان سامان و شرکت شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری مقرر شده است این شهرک در شهرستان سامان احداث شود.
به گفته حمیدرضا فلاح، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری مساحت این طرح ۴۹ هکتار و مساحت اراضی صنعتی آن ۳۵ هکتار است، همچنین هزینه انجام زیرساخت‌های این طرح ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات عمرانی، داخلی و ملی برآورد شده است.
حفظ ارزش اقتصادی بادام در استان با ایجاد شهرک تخصصی
فرماندار شهرستان سامان در گفت و گو با ایرنا به اهمیت و ضرورت احداث شهرک تخصصی بادام در استان اشاره کرد و گفت: سامان به عنوان قطب اصلی تولید بادام در ایران یکی از بهترین بادام‌های دنیا یعنی رقم مامایی را نیز تولید و به بازار عرضه می‌کند.
کمال اکبریان افزود: ارزش و اهمیت این بادام تا جایی است که تجار هندی خواهان و دنبال‌کننده آن هستند.
فرماندار شهرستان سامان بیان کرد: یکی از مشکلات بادام این است که اثری روی اقتصاد استان ندارد، سهم باغداران و مردم از سود آن ناچیز است و بیشترین سود نصیب واسطه‌ها می‌شود.
اکبریان با بیان اینکه بیشتر بسته‌بندی و صادرات این محصول از استان‌های همجوار انجام می‌شود، تصریح کرد: یکی از برنامه‌های ما برای برگرداندن ارزش اقتصادی و چرخش مالی بادام در استان و به خصوص شهرستان سامان، احداث شهرک تخصصی بادام است.
وی راه‌اندازی واحدهای بسته‌بندی، فرآوری، برندسازی و انجام صادرات را از جمله برنامه‌های مد نظر در این شهرک برشمرد و ادامه داد: فراهم نبودن زمینه و بستر مناسب برای افرادی که در این کار مشغول فعالیت هستند سبب شده است که این قبیل فعالیت‌ها در استان‌های دیگر انجام شود.
فرماندار شهرستان سامان با بیان اینکه بیش از ۲۰ نفر از افراد فعال و موثر در این زمینه در دیگر استان‌ها بسته‌بندی و صادرات بادام را انجام می‌دهند، خاطرنشان کرد: هدف این است که با راه‌اندازی شهرک تخصصی بادا در سامان زمینه حضور این افراد در استان را فراهم کنیم.
اکبریان با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با این افراد برای حضور در استان، تاکید کرد: پس از فراهم کردن موقعیت حضور این افراد در شهرک نخصصی بادام استان بسته‌های تشویقی مانند تسهیلات ارزان قیمت و بخشش‌های مالیاتی نیز در اختیار آنها قرار می‌گیرد.
هندی‌ها تعیین کننده قیمت بادام در بازار هستند
رضا چمیده یکی از افرادی است که کار خرید و بسته‌بندی بادام را انجام می‌دهد.
وی با بیان اینکه کارگاه‌های بادام در استان به طور معمول غیرفعال هستند، اظهار داشت: نخستین دلیل کمبود نیروی کار برای پاکسازی مغز بادام است و دلیل دیگر نیز این است که چون همه کارگاه‌ها در استان مجاور هستند این موضوع به یک عرف تبدیل شده است.
چمیده با اشاره به اینکه برای پاکسازی مغز بادام نیروی زیادی احتیاج است، تصریح کرد: استفاده از نیروی کار آقا با توجه به افزایش هزینه صرفه اقتصادی ندارد به همین دلیل به طور معمول از نیروی خانم استفاده می‌شود که در شهرستان خودمان نیرو وجود ندارد.
این خریدار بادام در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در صورت راه‌اندازی شهرک تخصصی بادام، بدون شک کارگاه خود را به این شهرک منتقل می‌کنند، افزود: اگر شهرک صنعتی برای بادام وجود داشته باشد و بادام مورد نیاز ما را تامین کند در این صورت فرصت بیشتری برای برندسازی و بازاریابی از سوی ما فراهم می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بادامی که به سمت نجف‌آباد و اصفهان می‌رود دست دلال می‌افتد، تصریح کرد: برخی افراد که با تاجران هندی در ارتباط هستند قیمت بادام را نسبت به ارزش واقعی آن خیلی پایین می‌آوردند در صورتی که اگر شهرک در شهرستان سامان راه‌اندازی شود می‌توان کشورهای دیگر را نیز وارد این بازار و بین هندی‌ها رقابت ایجاد کرد.
چمیده با بیان اینکه در این صورت تاجران هندی دیگر نمی‌توانند بادام را با قیمت ارزان از کشاورز بخرند، خاطرنشان کرد: کشورهای اروپایی و روسیه نیز متقاضی بادام ایران هستند ولی به دلیل شناخت نداشتن و همچنین تسلط دلالان هندی بر نمی‌توان خیلی روی آنها مانور داد.
وی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون قیمت بادام توسط دلالان هندی تعیین می‌شود، ادامه داد: قیمت بادام از چیزی که توسط این دلالان اعلام می‌شود بیشتر است.
چمیده تاکید کرد: قیمت بالای بادام سبب می‌شود که این محصول نقدینگی بالایی نیاز داشته باشد به همین دلیل هر کسی نمی‌تواند وارد بازار شود و قیمت بادام را دست بگیرد.
وی با بیان اینکه تعداد افرادی که در نجف‌آباد اصفهان، کار بسته‌بندی و خرید با حجم بالا را انجام می‌دهند به اندازه انگشتان یک دست نیز نیست، تصریح کرد: بدون شک راه‌اندازی این شهرک با وسعتی که گفته شده، می‌تواند دست دلالان را از بازار بادام قطع کند.
به گفته وی، کم لطفی و کم کاری مسئولان در دادن مجوزها سرعت انجام کارها را کُند می‌کند.
چمیده با بیان اینکه برای تاسیس یک کارگاه بادام در روستای بارده از سال ۹۵ تا ۹۸ درگیر اخذ استعلامات بوده است و در نهایت سال گذشته جواز تاسیس از سازمان صمت استان کسب کرده است، یادآور شد: متاسفانه اخذ استعلامات در استان بسیار زمانبر و طولانی است با این حال امیدواریم راه‌اندازی شهرک تخصصی بادام خیلی درگیر این فرایندها نشود و زودتر به نتیجه برسد.
شهرک تخصصی بادام فرصتی برای برندسازی بادام
مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به استعدادیابی و توسعه باغات در اراضی شیبدار استان، اظهار داشت: مسائلی مانند برندسازی و شناساندن ارزش بادام در بازار سبب شده است تا شهرک تخصصی بادام در مساحت بیش از ۲۰ هکتاری در شهرستان سامان شناسایی و مکان‌یابی شود.
دلشاد جهانبخشی با بیان اینکه از ۱۴ هزار باغ موجود در شهرستان سامان بیش از ۱۰ هزار هکتار زیر کشت بادام است، تصریح کرد: شهرک صنعتی بادام حدود انتظارات واقعی تولید بادام در استان را افزایش می‌دهد.
وی تغییر الگوی کشت، اصلاح و نوسازی باغات را از دیگر مزیت‌های راه‌اندازی شهرک تخصصی بادام در استان برشمرد و بیان کرد: این شهرک سبب می‌شود اقتصاد خودگردانی با مشارکت مردم برای تکمیل زنجیره تولید بادام در استان شکل گیرد و کشاورزان و باغداران شناخت کاملی از بازار پیدا کنند.
این دانش‌آموخته دکترای کسب و کار ادامه داد: راه‌اندازی این شهرک علاوه بر افزایش آگاهی باغداران، حضور دلالان در بازار بادام را نیز کاهش می‌دهد.
جهانبخشی با بیان اینکه شهرک تخصصی بادام سبب می‌شود حجم سرمایه‌گذاری انجام شده از قبل و حجم متوسط ریالی درآمد سالانه، بیش از سه هزار میلیارد ریال گردش مالی پیدا کند، ادامه داد: تولیدکنندگان می‌توانند با استفاده از این فرصت برای حفظ و ایجاد اشتغال و تولید محصول با کیفیت برنامه‌ریزی کنند.
وی بسته‌بندی کالا را همانند نیروی جاذبه برای جذب مصرف‌کنندگان دانست و تصریح کرد: شهرک تخصصی می‌تواند علاوه بر حفظ و تثبیت اشتغال، ضلع چهارم توسعه یعنی رسانه‌ای کردن اقتصاد کشاورزی در قالب برندسازی محصول در سطح استانی، فرااستانی و فرامنطقه‌ای را نیز انجام دهد.
مدیر شرکت شهرک‌های کشاورزی چهارمحال و بختیاری یادآور شد: شبیه‌سازی شهرک صنعتی باعث جهانی‌شدن گز بلداجی شد بدون شک بسته‌بندی مناسب و با کیفیت بادام نیز می‌تواند برند جهانی پیدا کند.
جهانبخشی تاکید کرد: هر برندی که در راستای آشکارسازی استعدادهای چهارمحال و بختیاری به برندهای استان افزوده شود تاثیرگذاری دیگر برندها را نیز افزایش می‌دهد.
تلاش برای راه‌اندازی شهرک تخصصی بادام در کوتاهترین زمان
معاون اقتصادی استاندار چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: راه‌اندازی شهرک تخصصی بادام با توجه به اینکه استان قطب تولید بادام کشور است و سالانه ۲۰ تا ۲۵ هزار تن بادام در استان تولید می‌شود یک ضرورت است.
الله‌کرم نصیری، فراهم کردن زمینه صادرات بادام با ارزش افزوده مناسب و عرضه ان در داخل کشور با بسته‌بندی‌های مناسب و متنوع را از اهداف راه‌اندازی این شهرک برشمرد و افزود: اکنون تاجران هندی بادام استان را با قیمت ارزان خریده و به کشورهای هدف خود صادر می‌کنند در حالی که می‌توان با راه‌اندازی این شهرک ارزش افزوده خوب و مناسبی برای تولیدکننده و بخش خدمات کشور ایجاد کرد.
معاون اقتصادی استاندار چهارمحال و بختیاری در خصوص حضور افراد فعال این عرصه در استان، بیان کرد: بدون شک با راه‌اندازی این شهرک به دلیل ایجاد فضای رقابتی مثبت و اینکه بسته‌بندی و فرآوری در مبدا تولید انجام می‌شود سرمایه‌گذاران استقبال کرده و در استان حضور پیدا می‌کنند.
نصیری با بیان اینکه در فضای رقابت داخلی کارها بهتر انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: برای بحث سرمایه‌گذار مشکلی نداریم بدون شک تولیدکنندگان استان از این موضوع استقبال می‌کنند فقط باید شرایط و زیرساخت‌ها را فراهم کنیم که البته مقدمات این کار پیش‌بینی شده است.
وی با اشاره به اینکه زمین مناسب این کار در شهرستان سامان در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: همزمان با خود سرمایه‌گذاری می‌توان زیرساخت‌ها را نیز انجام داد.
معاون اقتصادی استاندار چهارمحال و بختیاری بیان کرد: قرار بر این است که شرکت شهرک‌های صنعتی استان این کار را در کوتاهترین زمان ممکن دنبال کند.
طراحی ۱۵۰ واحد در شهرک تخصصی بادام
معاون صنایع تبدیلی و تکمیلی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه این مجموعه در حال اخذ استعلامات است، بیان کرد: برای شهرک تخصصی بادام ۱۵۰ واحد کوچک و متوسط با خدمات زیربنایی طراحی شده است.
طهمورث فتاحی با بیان اینکه هر واحدی که مواد غذایی تولید می‌کند موظف به داشتن آزمایشگاه دقیق برای کالا و محصول است، افزود: یکی از واحدهای این شهرک نیز آزمایشگاه است.
وی با بیان اینکه ۲۰۰ محصول می‌توان با فرآوری بادام تولید کرد، تصریح کرد: هر کجا که مزیت اقتصادی، امکان استقرار تکنولوژی و سایز مزایای مورد نیاز وجود داشته باشد مشکلی برای حضور سرمایه‌گذار وجود ندارد.
معاون صنایع تبدیلی و تکمیلی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل زیرساخت‌های این شهرک به تامین اعتبارات بستگی دارد.
گونه‌های دیرگل‌ده بادام در استان به‌کار برده شود
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و نماینده مردم بروجن در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه هدف از راه‌اندازی شهرک‌های تخصصی تکمیل زنجیره تولید از ابتدا تا انتها و تجاری‌سازی محصول در یک مکان است، اظهار داشت: کوتاه کردن دست واسطه‌ها و برندسازی محصولات از دیگر اهداف شهرک‌های تخصصی برای یک محصول است.
حجت‌الاسلام امیرقلی جعفری با بیان اینکه شهرک‌های تخصصی توان انجام کار علمی نیز دارند اما امروزه بیشتر برای کوتاه کردن دست واسطه‌ها راه‌اندازی می‌شوند، افزود: اگر ما بزرگترین تولیدکننده بادام کشور هستیم باید خودمان بتوانیم برندسازی و صادرات آن را برحسب ذائقه مشتریان بین‌المللی انجام دهیم.
وی تصریح کرد: هم‌اکنون بیشتر واسطه‌ها در بازار بادام نقش ایفا می‌کنند به همین دلیل قیمت حقیقی این محصول به دست باغدار نمی‌رسد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و نماینده مردم بروجن در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر بهبود و حفظ جایگاه بادام استان، خاطر نشان کرد: یکی از مشکلات باغداران ما در زمینه محصولات کشاورزی و به خصوص بادام مساله سرمازدگی است به گونه‌ای که درختان زود وارد مرحله گلدهی می‌شوند و از سوی دیگر بروز سرمای طولانی مدت موجب آسیب درختان و خسارت باغداران می‌شود و این موضوعی است که بیشتر سال‌ها با آنها مواجه هستیم.
جعفری خواستار تحقیقات بیشتر در این زمینه از سوی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان شد و بیان کرد: بایستی گونه‌های دیرگل‌ده و متناسب با اقلیم استان شناسایی، تولید و بکار برده شود.
وی به ضرورت بیمه در بخش کشاورزی اشاره و تصریح کرد: عرضه به موقع کود، سموم و دیگر نهاده‌های کشاورزی به عنوان یک ابزار حمایتی از کشاورزان باید مورد توجه قرار گیرد.