این روزها که بوی ماه مدرسه با آخرین ماه از تابستان عجین شده، دانش آموزان در شرایط خاص‌تری از دوران های قبل به سر می برند و کلاف آموزش آنها به خاطر بیماری کرونا سردرگم شده است. اما در این میان کودکان بازمانده از تحصیل و کودکانی که نیاز به حمایت تحصیلی دارند تا از درس و مدرسه جا نمانند، اوضاع پیچیده تری را تجربه می کنند.
فشارهای اقتصادی ناشی از تورم و از رونق افتادن کسب و کارها به خاطر کرونا، زندگی این بچه ها که اغلب در خانواده هایی پرجمعیت به سر می برند را تحت تاثیر خود قرار داده است. با این حال انجمن‌ها، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در تلاش هستند تا این کودکان را نیز به جریان آموزش بازگردانند تا از تحصیل جا نمانند.
افخم صباغ مدیرعامل موسسه توانمندسازی زنان و کودکان مهروماه روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا می گوید: به خاطر کوتاهی خانواده های مناطق حاشیه یا بی‌توجهی به وضعیت آنها که اغلب مهاجر هستند باعث شده فرزندانشان از تحصیل بازبمانند. اما با این حال نمی‌توان به این بچه‌ها بی‌تفاوت بود. شرایط مهاجرت توسط خانواده‌های این بچه‌ها به آنها تحمیل شده و نظر آنها در قبول یا رد این شرایط مورد توجه قرار نگرفته است.
به گفته صباغ حال این کودکان در این شهر و کشور زندگی می کنند و ما نمی‌توانیم نسبت به آنها و آینده شان در این کشور بی تفاوت باشیم. این بچه ها نیز مثل خیلی از کودکان دیگر حق آموزش و ادامه تحصیل دارند.
آموزش آنلاین دور از ذهن است
کودکان بازمانده از تحصیل که مهاجر نیز هستند شرایط ویژه‌تری دارند. آنها از خانواده‌های پرجمعیتی می‌آیند که در اتاق‌هایی کوچک کنار یکدیگر زندگی می کنند و مشکلات اقتصادی زیادی دارند. به همین دلیل به نظر می‌رسد اجرای آموزش آنلاین در چنین شرایطی و برای فرزندان این خانواده‌ها که به گوشی هوشمند دسترسی ندارند، کمی دور از ذهن است. «پس برگزاری کلاس های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای این بچه ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. از این نظر که اگر آنها به مدرسه هم نیایند در دراز مدت وارد کوچه و خیابان می شوند. پس بهتر است که بخشی از وقت خود را در مدرسه به سر ببرند».
موسسه توانمندسازی مهروماه که از کودکان کم برخوردار و محروم حمایت می‌کند، برای آنکه مانع ترک تحصیل آنها شود از تابستان آموزش‌های بهداشتی برای مادران و کودکان شروع کرد تا با بازگشایی مدارس کمتر دچار مشکل شوند.
«در این موسسه چند گروه دانش آموز داریم. یک گروه پیش دبستانی ها هستند، گروه دیگر کودکان بازمانده از تحصیل و سومین گروه حمایت تحصیلی از دانش آموزانی است که به مدارس دولتی راه یافته اند و آنجا درس می خوانند».
تاخیر شروع آموزش به خاطر شپش
قرار بود این موسسه نیز فعالیت آموزشی دانش‌آموزان را با مدارس دولتی آغاز کند اما چندین مورد گزارش شپش سر باعث شد، فرایند آموزشی به بعد از حل مشکل شپش بچه‌ها انجام شود. «همان طور که گفتم این بچه‌ها از خانواده‌های پرجمعیت می‌آیند که در فضاهای محدود و کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و پروتکل‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند. به همین دلیل ما با آموزش مادران و تهیه شامپوی مخصوص این بیماری آن را در اختیار خانواده‌ها دادیم تا پس از حل مشکل شپش بچه ها کلاس ها را شروع کنیم».
اما کلاس‌ها در مقطع پیش دبستانی با نصف ظرفیت برگزار میشود. «به صورت یک روز در میان و با رعایت پروتکل های بهداشتی. ما نیروهای خدماتمان را برای ضدعفونی مکرر فضای آموزشی موسسه افزایش داده ایم، یکسری ماسک پارچه ای و قابل شست و شو در موسسه دوخته و همراه با وسایل بهداشتی تحویل خانواده این بچه ها دادیم. از طرفی کلاس‌های آموزشی برای مادران برگزار کردیم تا هم مسائل بهداشتی را به آنها توضیح دهیم و هم مادران را در جریان نحوه برقراری آموزش‌های آنلاین قرار دادیم».
به گفته مدیرعامل موسسه مهروماه، آموزش آنلاین کودکان پیش دبستانی به هر صورت با مشکلاتی همراه است و نیاز به حضور آنها در مدارس احساس میشود. «از این نظر کلاس‌های پیش دبستانی با کمترین ظرفیت و در نوبت های مجزا برگزار و بین بچه ها شیر و میان وعده توزیع می شو».
یکی دیگر از فعالیت های موسسه مهر و ماه حمایت تحصیلی از دانش آموزانی است که وارد مدارس دولتی شده و آنجا ثبت نام کرده اند. «گزارش‌هایی داریم که برخی مدارس دولتی از دانش آموزان برای ثبت نام شهریه‌ای حدود ۷۰۰ هزار تومان دریافت می کنند. اما واقعیت این است، این بچه‌ها به خاطر شرایط اقتصادی بدی که خانواده‌هایشان دارند قادر به پرداخت این شهریه‌ها نیستند و همین می‌تواند عامل ترک تحصیل‌شان باشد. حتی کودکانی سراغ داریم که برای تامین بخشی از هزینه‌های درس و مدرسه، کودک کار شده اند. به همین دلیل سعی می‌کنیم با کمک خیرین و نیکوکاران از این دانش آموزان حمایت تحصیلی کنیم. چه در بخش پرداخت شهریه مدرسه، چه برگزاری کلاس‌های تقویتی و... در همین مدت هم توانستیم جلوی ترک تحصیل ۷ نفر را بگیریم».
حال ۲۲۰ دانش آموز تحت حمایت تحصیلی، ۶۰ کودک در بخش پیش دبستانی و ۶۴ کودک بازمانده از تحصیل زیر نظر موسسه تحصیل می‌کنند. «البته از پارسال تاکنون تعداد کودکان بازمانده از تحصیل به ۱۲۰ نفر رسیده که متاسفانه ظرفیت و فضای کافی برای آموزش همه این دانش آموزان را نداریم. به همین دلیل در حال رایزنی با شهرداری هستیم تا اگر فضای آموزشی در اختیارمان قرار بدهند، بتوانیم این دانش آموزان را هم پذیرش کنیم».
اهمیت توجه به نیازهای روحی و روانی کودکان
با وجود اینکه این روزها خانواده‌ها نگران فرایند آموزش فرزندشان هستند اما به گفته صباغ در این شرایط توجه به نیازهای روحی و روانی دانش آموزان به ویژه کودکان کم برخوردار اهمیت بیشتری دارد. «بچه‌ها به غیر از آموزش نیاز به پرورش هم دارند. در این شرایط آمار خشونت های خانگی بالا رفته به ویژه در میان خانواده هایی که بیش از بقیه درگیر مشکلات اقتصادی هستند. طبیعی است که در این شرایط سطح آموزش پایین می آید. به همین جهت مهم نیست بچه‌ها مقطع تحصیلی خود را با تاخیر شروع یا به اتمام برساند. مهم آسیب روحی و روانی است که به بچه‌ها وارد میشود و شرایط را برای آنها سخت‌تر می‌کند».
وی ادامه می دهد: بچه‌های خانواده پرجمعیت کم برخوردار را نمی توان در فضای کوچک خانه‌هایشان محدود کرد. آنها نیاز به برنامه‌های شاد دارند. این برنامه ها می تواند در قالب ابتکاراتی با رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی خانواده ها، نهادهای دولتی و غیردولتی صورت بگیرد. در واقع توجه به نیازهای روحی و روانی کودکان اهمیتش در این دوره بیشتر از آموزش آنها احساس میشود.