رسانه های بین المللی روز گذشته (سه شنبه) اعلام کردند که قیمت جهانی نفت به دنبال کاهش قیمت نفت اعلام شده از سوی عربستان برای تحویل ماه اکتبر (آبان/ آذر) و افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا در چند کشور، به پایین‌ترین سطح از ماه ژوئن (خرداد/ تیر ماه) رسید.
با اقدام غیر حرفه ای عربستان که در سال های اخیر بارها روی داده، بهای هر بشکه نفت خام "وست تگزاس اینترمدیت" آمریکا فقط در روز سه شنبه با افت ۷.۶ درصدی و کاهش ۳.۰۱ سنتی به ۳۶ دلار و ۷۶ سنت در هر بشکه رسید؛ در دیگر بازارهای جهانی نیز قیمت نفت کاهش یافت.
روز دوشنبه نیز نفت شاخص آمریکا نسبت به روز یکشنبه ۲.۶ درصد افت قیمت داشت و به ۳۸ دلار و ۸۷ سنت در هر بشکه رسیده بود. نفت برنت نیز با افت ۵.۳ درصدی و کاهش ۲ دلار و ۲۳ سنتی، ۳۹ دلار و ۷۸ سنت در هر بشکه معامله شد.
قیمت نفت برنت برای پنجمین جلسه متوالی است که کاهش پیدا می‌کند، به طوری که از پایان ماه آگوست تاکنون بیش از ۱۰ درصد قیمت آن افت کرده است.
افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا در ماه های اخیر توانسته تاثیر شدیدی بر اوضاع اقتصادی کشورهای جهان بگذارد و از طرفی موجب رکود اقتصادی در سطح جهان و از طرف دیگر باعث کاهش تقاضای شدید برای خرید نفت شده است.
شرایط رکود کرونایی همچنین موجب به صفر رساندن سرمایه گذاری در گاز طبیعی شده به حدی که خبرگزاری رویترز روز گذشته اعلام کرده که به دنبال تاثیر ویروس کرونا بر بازار تقاضای انرژی، برای اولین بار در دو دهه گذشته در سال ۲۰۲۰ هیچ پروژه جدید صادرات گاز طبیعی مایع ثبت نشده است.
این خبرگزاری به نقل از منابع بانکی و صنعتی اعلام کرده که بر خلاف سال گذشته، کاهش چشمگیر قیمت نفت و گاز در سال ۲۰۲۰ شرکت‌ها را مجبور به تاخیر در تصمیم گیری در مورد پروژه‌های جدید سرمایه گذاری در پالایشگاه‌ها کرده است.
گروه مشاور "وود مکنزی" که در زمینه ارائه تحقیقات در مورد بازار انرژی فعالیت دارد در همین زمینه اعلام کرد که سال ۱۹۹۸ آخرین سالی بود که در آن هیچ صادرات جدید گاز طبیعی به ثبت نرسید.
بحران اقتصادی حاصل از کرونا نه تنها کشورهای ضعیف را با مشکلات فراوان روبه رو کرده بلکه قدرت های اقتصادی جهانی و شرکت های بزرگ نفتی را نیز درگیر مشکلات مضاعف نموده است.
بر اساس تازه ترین آمارهای رسانه ای و ارزیابی وال استریت، شرکت "اکسون موبیل"، بزرگ ترین شرکت نفتی آمریکا، به علت کاهش درآمد با کمبود ۴۸ میلیارد دلاری در سال آینده روبه روست و باید افزون بر اخراج شمار زیادی از کارکنانش، بسیاری از طرح های نفتی، پالایشی و پتروشیمی خود در سال پیش رو را نیز کنار بگذارد.
شرایط و مشکلات اکسون موبیل به حدی بغرنج شده که سرمایه گذاران این شرکت و سهامداران وال استریت درباره سود سهام اکسون موبیل که در قرن بیستم با ارزش‌ترین شرکت در گستره جهانی بوده است، احساس نگرانی می‌کنند.
البته این اقدام عربستان برای اولین بار نیست؛ آل سعود پیش از این نیز در ۲۲ اسفند ماه ۱۳۹۸ بدون در نظر گرفتن رکود اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا در توطئه‌ای علیه مسکو و در اصل به منظور ضربه‌زدن به اقتصاد ایران، تولید نفت خود را روزانه یک میلیون بشکه افزایش داد و به بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز رساند، اقدامی که موجب کاهش بی سابقه قیمت نفت در بازارهای جهانی شد، به حدی که به یکباره قیمت نفت در جهان سقوط کرد و برخی بازارها قیمت صفر دلار در هر بشکه را لمس کردند و بازارهای آمریکا حتی برای فروش هر بشکه اعلام کردند که ۳۷ دلار نیز پرداخت می‌کنند، یعنی در بازارهای آمریکا نفت به منفی ۳۷ دلار رسید.
این اقدام آل سعود و مشخصا بن سلمان ولیعهد کم تجربه عربستان طی ۳ ماه با صادرات ۱۰ میلیون بشکه‌ای نفت خام (۳ میلیون بشکه نیز در داخل عربستان مصرف می‌شود) موجب شد تا ریاض درآمدی تقریبا صفر از این صادرات عظیم کسب کند و دیگر کشورهای صادر کننده نفت نیز دچار خسارت شوند.
این اقدام عربستان تا اواخر خرداد ماه امسال ادامه داشت و با رایزنی هایی که مقامات دیگر کشورها با مقامات سعودی کردند، عربستان مقداری از تولید و صادرات خود را کاهش داد که تا حدودی قیمت نفت افزایش یافت و به حدود ۴۰ دلار در هر بشکه رسید و این زیان مقداری کمتر شد.
سوءمدیریت عربستان به ویژه بن سلمان و تحمیل خسارت‌های آل سعود نه تنها عربستان درگیر جنگ با یمن را با چالش های پی در پی روبه رو کرده، بلکه دیگر کشورهای صادر کننده نفت را نیز دچار مشکل کرده است به حدی که وزارت دارایی عربستان چندی پیش اعتراف کرد که درآمدهای نفتی این کشور در سال‌جاری میلادی حدود ۴۹ درصد معادل ۳۶ میلیارد دلار کاهش یافته است.
در گزارش وزارت دارایی عربستان که در مورد عملکرد فصلی بودجه این کشور منتشر شد، آمده است، در سه ماهه دوم سال‌جاری میلادی این کشور حدود ۱۰۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال سعودی معادل ۲۹ میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار کسری بودجه داشته که این مسأله را می‌توان ناشی از کاهش شدید قیمت نفت در دوران شیوع ویروس کرونا دانست.
پیش از این "محمد الجدعان" وزیر دارایی عربستان در خرداد ماه از کاهش ذخایر ارزی این کشور خبر داده بود.
هم اکنون عربستان به دلیل تحمل هزینه بسیار گزاف تجاوز چند ساله به یمن که از ششم فروردین سال ۱۳۹۴ آغاز شده، محروم شدن از درآمدهای حج عمره و تمتع و همچنین کاهش شدید قیمت نفت و در اصل سوء مدیریت، باعث مشکل نه تنها برای عربستانی ها بلکه برای کشورهای تولید و صادرکنندگان نفت و همچنین مردم منطقه شده است، مشکلاتی که حتی حامیان غربی به ویژه آمریکایی آل سعود را نیز به ستوه آورده است.
نکته مهم آن است که معلوم نیست تا چه زمانی حامیان غربی آل سعود به ویژه آمریکا با این بی درایتی های خاندان مزبور به ویژه ولیعهد آن همراهی و خسارت های وارده را با وجود اقتصاد کرونا زده جهان تحمل خواهند کرد.